Amêdiyê bajarekî dîrokî yê Başûrê Kurdistanê ye û 90 km dikeve rojhilatê parêzgeha Dihokê, li ser çiyayekî zinar e ku dîmenek pir balkêş dide xwezayê ([1]), di dîroka şoreşa rizgarîxwaziyê de, di heyama Şoreşên Îlonê û Gulanê de, herêm bûye şahidê gelek qehremaniyên Hêzên Pêşmerge ([2]), ev jî nîşan dide ku gelê Amêdiyê û derdora wê jî weke hemû navçeyên din ên Kurdistanê tîbûna azadiyê ye û desthilatdariya dîktatorî red dike.
Di berdewamiya çalakiyên partîzanî yên Hêzên Pêşmerge yên Komîteya navçeya Amêdiyê ya Partiya Demokrata Kurdistanê (PDK) de ji bo parastina mafên gelê Kurd, her wiha ji rêberên Be'sê re bibêjin ku şoreş dê çalakiyên xwe ji bo bidestxistina van mafan bidomîne, bi vê armancê, wê hêzê pilan kir ku hejmareke çeper û baregehên çekdarên rêjîma Be's li deverê bike armanc, di 8’ê Cotmeha 1985’an de êrîşî gelek bingeh û baregehên çeteyan kirin. Di êrîşê de û di demeke kin de hêzên Pêşmerge 3 çeperên van hêzan bi dest xistin û ziyanek mezin gihandin wan û gelek dîl û destkeft jî ketin destê wan, ev yek di nameyeke Komîteya navçeya Amêdiyê de ji bo serkirdayetiya şoreşê xuya bû, ku ew ji hemî agahdarî û girtina çeperên çekdarî agahdar kirin ([3]). di heman operasyonê de, Hêzên Pêşmerge 3 çeperên din ên çekdarên (Caş) yên girêdayî rêjîma Be's li herêmê girtin, ku di nav wan de çekdarên Çiya Dêwalî Doskî hebûn, cenazeyên 3 çekdaran li qada şer hatin hiştin û 3 çekdar jî dîl hatin girtin, di destkeftinên Pêşmerge de 5 kelaşnîkov, 2 alavên bêtêl û çekek Dîktariov hebûn.
Di êrîşa li ser baregeh û çeperên hêzên çekdar ên hikûmeta Be'sê de, pêşmergeyekî bi navê Mislih Ne'met Xazî ku ser bi Rêxistina Şehîd Şaban Xefer bû, şehîd bû herwiha pêşmergeyek jî birîndar bû, hêjayî gotinê ye ku yek ji rojnamevanan bi navê (Goin Robert) li kêleka Pêşmerge beşdarî çalakiyên prtîzanî yên Hêzên Pêşmergeyên Kurdistanê bû û dîmenên şer bi kamerayeke vîdyoyî a sînemayî tomar kir, serkeftina hêzên Pêşmerge di êrişê de bi çewsandina hêzên hikûmetê derket holê ku serkirdayetiya şoreşê hat ser rêzê û bi nameyekê pîrozbahî li Hêzên Pêşmerge kir.
Çavkanî:
-
https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%85%DB%8E%D8%AF%DB%8C
-
Mesûd Barzanî, Barzanî û Tevgera Rizgarîxwaz a Kurd, cild 4, 1975-1990 Şoreşa Gulanê, Beş 2, Çapa Yekem, Çapxaneya Ruksana, 2021.
-
Hojîn Mesûd Sernî, Şoreşa li devera Behdînan 1961-1975, çapa yekem, 2018([4]).
[1] - https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%85%DB%8E%D8%AF%DB%8C
[2] - Hojîn Mesûd Sernî, Şoreşa li devera Behdînan 1961-1975, çapa yekem, 2018, r 118, 172.
[3]- Mesûd Barzanî, Barzanî û Tevgera Rizgarîxwaz a Kurd, cild 4, 1975-1990 Şoreşa Gulanê, Beş 2, Çapa Yekem, Çapxaneya Ruksana, 2021, r 62.
[4]- Mesûd Barzanî, heman çavkanî, r 62.
