English العربية Kurdish Kurdî

Ezîz Mihemed

Ezîz Mihemed Ebdullah di 1ê Tîrmeha sala 1924an de li gundê Bêrkotê yê girêdayî Hewlêrê ji dayik bûye, bavê wî cotkarekî kurd ê hejar ê gundê Bêrkotê bû, dayika wî keça mela bû û ji Wanê û Elbakê (Başkale) hatibû Hewlêrê, dayika wî ji Bakurê Kurdistanê bû.

Rêheval Ezîz Mihemed di temenekî pir biçûk de bi diya xwe re hat Hewlêrê, li Mizgefta Ebûbekir fêrî xwendina Quranê bûye û li Pîrzîn, Şaweys û Behrkê ye, lê paşê dev ji xwendina fiqihê berda.

Diya wî ew şand dibistanê û ji ber zîrekiya wî, ew di pola sêyemîn de bi cih kirin, piştî qedandina dibistana seretayî, ew hizir dike ku xwendina xwe li enstîtûyek pîşesazî an jî enstîtuya perwerdekirina mamosteyan biqedîne, lê mixabin ev xwestek pêk nehat  ji ber ku ji bo vê yekê diviya bû du salan ji temenê xwe kêm bike, her çend ev karek hêsan bû jî, lê nikarîbû. Piştî ku dev ji dibistanê berdide, demekê bêkar dimîne, paşê bi alîkariya çend hevalan di Dezgeha Belavkirina Xwarinê a navxwe de kar dike û sê salan li wir dixebitî.

Di bihara sala 1948an de tevlî Partiya Komunîst bû û dest bi karê partiyê dike. Salên (1940-1941) destpêka xebata wî ya siyasî bûn, di heman demê de, ji aliyê çend xortan ve hat teşwîqkirin ku derbasî jiyana siyasî bibe, ji wan mamosteyê navdar ê kurd Ezadîn Feyzî.

Di heman demê de tevlî Komeleya Hîwa dibe û di Gulana 1941ê de dibe endamê Komela Hîwa. Di sala 1942an de dibe endamê Komela Gel ku rojnameyeke bi navê (Bilêse) derdixist û xwe Marksîst dihesiband.

Zivistana sala 1945an piştî kongreya yekem a Partiya Komunîst a Iraqê dibe endamê Partiya Komûnîst a Iraqê. Di 13ê Cotmeha sala 1948an de tê girtin û heta Tebaxa 1958an ango 10 salan di girtîgehê de dimîne.

Di salên xwe yên girtîgehê de bi xwendinê fêrî zimanê erebî bûye û çend pirtûkên edebî, çîrok, pirtûkên siyasî xwendin, her wiha gelek şaheserên edebiyata rûsî, îngilîzî û almanî jî dixwîne, ji bilî xwendina berhemên Taha Husên, Necîb Mehfûz û nivîskarên din ên Ereb.

Ezîz Mihemed ji sala 1964 heta 1993 Sekreterê Giştî yê Partiya Komunîst a Iraqê bû û xizmetên hêja pêşkêşî doza Iraq û herêmê bi giştî kiriye.

Ezîz Mihemed yek ji kesayetiyên komunîst e ku di sala 1986an de ji aliyê Partiya Komunîst a Sovyetê ve bi madalyaya Lenîn hat xelatkirin, her weha bi madalyaya (Stêrka Geş) a Asyayî û Afrîkayê di sala 2007 de ji hêla Rûsyayê ve hatî xelat kirin, ku piştî Nelson Mandela kesê duyemîn e ku ev madalya wergirtiye.

Di 10ê Hezîrana 2015an de li Pîrmamê ji aliyê Serok Mesûd Barzanî ve bi madalyaya Barzanî hat xelatkirin.

Roja Çarşemî 31ê Gulana 2017an li mala xwe koça dawî kir.

Çavkanî:

Arşîva Desteya Insîklopediya Partiya Dêmokrat a Kurdistanê

Gotarên Têkildar

Silêman Ehmed Îsmaîl Omer

Silêman Ehmed Îsmaîl Omer, bi nasnav Silêman Ehmed Dolemerî, pêşmergeyê şoreşên Îlon, Gulan û Serhildanê bû, di sala 1967an de di 14 saliya xwe de tevlî hêzên Pêşmergeyên Kurdistanê dibe, di 15 Kanûna yekem a 2010an de, di kongreya 13. de, ji bo xizmet û çalakiyên wî ji aliyê Serok Mesûd Barzanî ve bi madalyaya Barzanî hat xelatkirin.

Agahiyên bêtir

Leyla Zana

Leyla Fexreddîn Dağlî ku bi navê Leyla Zana tê naskirin, di 3'ê Gulana 1961'an de li gundê Baxçe yê Farqîna Amedê ya Bakurê Kurdistanê ji dayik bûye, diyasetmedara jin a Kurd û ji ber ku di parlementoya Tirkiyê de bi Kurdî axivî 10 salan di girtîgehê de ma. Di 21 saliya xwe de bi şaredarê berê yê Amedê Mehdî Zana re zewicî. Dayika du zarokan e û niha tu postên hikûmetê û partiyê negirtiye, Leylayê piştî zewacê xwe fêrî xwendin û nivîsandinê kiriye.

Agahiyên bêtir

Helîme Ebdulla Ehmed

Helîme Ebdullah Ehmed, bi navê Dayika Helîme jî tê naskirin, di sala 1937an de li gundê Piştagirî yê ser bi devera Zawîte ya parêzgeha Duhokê ji dayîk bûye, hevjînê wê Fermandar Ebdulhadî Mihemed Saado, serliqê tabûra 4. a Mihemed Hesen Bajilûrî bû, di sala 1975an de Ebdulhadî li çiyayên pişta Duhokê şehîd bû, Dayîka Helîme tevî şeş kur û çar keçên xwe li gundê xwe ma û yek ji wan jinên fedakar û leheng e ku hevjîn û 4 kurên wê di rêya azadiya Kurdistanê de şehîd bûne...

Agahiyên bêtir

Hacî Resûl Husên (Axayê Kosretan)

Resûl Husên ku bi navê Hacî Axayê Kosretan jî tê naskirin, di sala 1901ê de li gundê Mêrge yê ser bi navçeya Gelale ya navçeya Çomanê ya parêzgeha Hewlêrê ji dayik bûye. beşdarî Komara Demokrata Kurdistanê li Mehabadê bûye, piştî rûxandina komarê vegeriya gundê Zêwke yê girêdayî Pîranşarê ya Rojhilatê Kurdistanê...

Agahiyên bêtir

Amîne Mihemed Seîd

Amîne Mihemed Seîd Bêroxî, di sala 1930’an de li gundê Bêrox ê navçeya Rûbarok a girêdayî parêzgeha Colemêrgê ya Bakurê Kurdistanê ji dayik bûye, piştî Şoreşa Yekem a Barzan a sala 1932’an, ew bi malbata xwe re koçberî Başûrê Kurdistanê bûn û li gundê Xalone yê girêdayî navçeya Şêrwan Mezin ya navçeya Mêrgesorê ya parêzgeha Hewlêrê bi cih bûn, hevjînê wê Nacî Beg Şêx Omer tevlî Şoreşa Îlonê dibe û di hêza birayê xwe Hacî Bêroxî de bûye pêşmerge.

Agahiyên bêtir