Şerê li ser rêya Zaxo-Betîfa yek ji şer û pevçûnên bû yên di navbera hêzên pêşmergeyên Kurdistanê û artêşa Iraqê de di 26ê Sibata 1988ê de, ku Pêşmergên Komîteya navçeya Zaxo ya Partiya Dêmokrata Kurdistanê (PDK) êrişî hêzên leşkerî yên rejîma Iraqê kirin ku li ser rêya Zaxo- Betîfa bi armanca parastina deverê bi cih kirbûn, piştî şerekî giran, Hêzên Pêşmerge li ser hêzên Iraqî zalbûn û ziyanên giyanî û madî ên mezin gihandin wan û hejmarek ji çekdar û leşkeran hatin kuştin, birîndar kirin û dîl girtin.

Salên heştêyî yên sedsala borî ji bo Kurdan di warê şerê çekdarî û şerê partîzanî de serdemeke hestiyar bû, li piraniya navçeyên başûrê Kurdistanê, hêzên pêşmerge kûr ketibû nava hêza rejîma Be'sê, carinan çalakî ewqas bi bandor bûn, ku damarên hêzên leşkerî yên rejîmê dihejandin, helbet di vê navberê de hêzên rejîmê derbeke mezin xwarin û bi dehan leşker û çekdarên rejîma Be'sê hatin kuştin, birîndar kirin û dîl hatin girtin, diyare ev berteka şoreşa kurdî bû li hember helwesta desthilatdarên Be'sê li hember welatiyan û nêrîna wan li ser doza kurdî, ku bi hêrs û dijminatî tevdigeriya û serederî bi wan re dikir, heta bi hovane êrîşî sivîlan kirin ku bi sedhezaran mirov ji ber vê yekê êşiyan.

Yek ji çalakiyên ku hêzên Pêşmerge di vê heyamê de li dijî hêzên rejîma Iraqê tomar kirine, şerê li ser rêya Zaxo-Betîfa ye di 26’ê Sibata 1988’an de, ku hêzeke Pêşmerge ji Komîteya Navçeya Zaxo ya Partiya Dêmokrata Kurdistanê (PDK) nexşeyek amade kir ji bo derbekê li hêzên Iraqî bidin, diyar e piştî ku şert û mercên cih û dema çalakiyê hatin gotûbêjkirin, di dema diyarkirî de gihiştin cihê armancê û êrîşî hêzên li wir bi cih bûbûn kirin. Hêzên Pêşmerge di demeke kin de karîn armancê bixin û ziyanek mezin gihandin hêzên rejîmê. Di şer de bi dehan leşkerên Iraqê hatin kuştin û birîndarkirin, herwiha 34 çekdar û leşker jî dîl hatin girtin û ketin destê hêzên Pêşmerge.

Hêjayî gotinê ye ku çalakiyên bi vî rengî bandoreke mezin li ser wêrekiya Pêşmergeyan hebû ku ji bo azadî û demokrasiyê têdikoşin, her wiha ji bo alîgirên şoreşê û rêxistinên veşartî yên bajaran rehetiyek mezin bû, himberî wê jî bû sedema dilgiranî û tiresê di nava refên artêşa Iraqê de, di demeke de ku bi hemû hêza xwe ya leşkerî û çekên pêşketî yên weke tank, top û balafiran şerê Pêşmerge dikirin, lê dîsa jî nekarîn şoreşê têk bibin.

Çavkanî:

1. Şîmal Zêbarî: Çend rastiyên veşartî di Şoreşa Gulanê de, çapa yekem, çapxaneya Rojhelat, Hewlêr –2015.

2. Mesûd Barzanî: Barzanî û Tevgera Rizgarîxwaz a Kurd, Berg 4, 1975-1990 Şoreşa Gulanê, Beş 2, Çapa Yekem, Çapxaneya Ruksana, 2021.

3.  Seîd Bin Nasir El-Ghamdî: Partiya Be's: Dîrok û Eqîdeya Wê, Weşanxaneya El-Wetan, çapa yekem, 1411 H.