كانیه‌لنجا یه‌كێكه له گونده‌كانی ده‌ڤه‌ری بارزان له ڕۆژهه‌ڵاتی شێروان مه‌زن هه‌ڵكه‌وتووه، ٢كم له ڕێگای سه‌ره‌كی مێرگه‌سۆر– شێروان مه‌زن دووره، له‌گه‌ڵ گونده‌كانی هه‌ڵانیه و بێرۆخی باكووری كوردستان هاوسنووره، له ڕووی كارگێڕییه‌وه سه‌ربه ناحیه‌ی گۆڕه‌تووه له قه‌زای مێرگه‌سۆر([1])، ئه‌و گونده‌ش وه‌كو سه‌رجه‌م گونده‌كانی كوردستان ساڵی ١٩٧٩ له لایه‌ن حكومه‌تی به‌عس خاپوور كرا و دانیشتوانی ڕاگوێزران بۆ كۆمه‌ڵگا زۆره‌ملێكانی دیانا و هه‌ریر و به‌حركه و قوشته‌په، له ڕووی شۆڕش و به‌رخودانیشه‌وه دانیشتوانی ئه‌و گونده به‌شداری كارایان هه‌بووه له شۆڕشه یه‌ك به دوای یه‌كه‌كانی كوردستان و شۆڕشگێڕی ناوداریان لێ هه‌ڵكه‌وتووه وه‌ك ئەحمەد مستێ و ساڵح علی محه‌مه‌د ناسراو بە ساكۆ كانیه‌لنجی و زۆرانی تر([2]).
له دوای هه‌ڵگیرسانى شۆڕشی گوڵان و به‌ستنی كۆنگره‌ی نۆیه‌می پارتی دیموكراتی كوردستان له ١٠ی تشرینی دووه‌می ١٩٧٩ له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان([3])، یه‌كێك له بڕیاره‌كانی كۆنگره‌ی نۆیه‌می پارتی دیموكراتی كوردستان ناردنه‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه بوو بۆ كوردستان بۆ ده‌ستكردن به كاری ڕێكخستن و ئه‌نجامدانی چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی له ناوچه جیاوازه‌كان، ده‌ڤه‌ری بارزانیش یه‌كێك بوو له‌و ناوچانه‌ی كه سه‌ر به باڵی ڕاستی لقی ٢ی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو به‌و پێیه‌ی سنووری لقی ٢ دابه‌شی سه‌ر دوو باڵی سه‌ره‌كی ڕاست و چه‌پ كرابوو، باڵی ڕاست ئه‌ركی له سنووری ده‌ڤه‌ری بارزان و ده‌وروبه‌ری بوو, سه‌رپه‌رشتیكردنی به دكتۆر سه‌عید بارزانی سپێردرابوو به هاوكاری ده‌سته‌یه‌ك کە پێکهاتبوون له حاجی میرخان دۆله‌مه‌ری و مه‌لا عومه‌ر و ملازم نیهاد و تارق مه‌ولود، ئه‌و هێزه‌ی پێشمه‌رگه سه‌ره‌تای هاتنیان بۆ ده‌ڤه‌ره‌كه له چیای برادۆست له ئه‌شكه‌وتێك باره‌گایه‌كیان پێكەوه‌نا و بڕێك ئازوقه و پێداویستیان ئه‌مبار كرد، سه‌ره‌تا ده‌ستیانكرد به كۆكۆدنه‌وی زانیاری له‌سه‌ر سه‌ربازگه و ڕه‌بایه و خاڵه سه‌ربازییه‌كانی ده‌ڤه‌ره‌كه كه به شێوه‌ی زیك زاك بۆ پارێزگاری ڕێگا سه‌ره‌كییه‌كان ڕێكخرابوون و ته‌لبه‌ند و مینڕێژ كرا بوون([4]).
یه‌كێك له زنجیره‌ی چاڵاكییه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی هێزی بارزان هێرشێك بوو بۆ سه‌ر ڕه‌بایه و بنكه سه‌ربازییه‌كانی حكومه‌ت له كانیه‌لنجا، دوای دانانی نه‌خشه و پلان بۆ لێدانی بنكه سه‌ربازییه‌كانی شوێنه‌كه له ٢١ی تشرینی دووه‌می ١٩٨٣ پلانه‌كه به‌ڕێوه‌چوو، دوای ئه‌وه‌ی كه‌وا پێشمه‌رگه‌كان له كاتی دیاریكراو هه‌ڵیانكوتایه سه‌ر بنكه و باره‌گاکانیان به ماوه‌یه‌كی كه‌م توانیان ده‌ستی به‌سه‌ردا بگرن و زیانی زۆریان پێ بگه‌یه‌نن. جیا له‌وه‌ی هێزه‌كانی حكومه‌ت زیانیان پێگه‌یشت ترس و دڵه‌ڕاوكێشیان بۆ دروست بوو كه پێشمه‌رگه له ناوچه‌كه بوونی هه‌یه و له لێدانی سه‌ربازگه و ڕه‌بایه و بنكه و باره‌گاكانی به‌عس به‌رده‌وامن و چاڵاكییه‌كان له ناوچه‌كه ده‌نگدانه‌وه‌یان هه‌بوو، هه‌رچه‌نده له‌و داستانه‌دا هێزی پێشمه‌رگه‌ش زیانی هه‌بوو كه ٣ پێشمه‌رگه‌ی تێدا شه‌هید بوون به ناوه‌كانی ساڵح عومه‌ر، ئه‌نوه‌ر خه‌ردنی، زوبێر حارس مامیسكی ([5]).
سه‌رچاوه‌كان:
- هاشم شێروانی، ده‌ڤه‌را بارزان، جوگرافیا – دیرۆك – كه‌لتور، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری، هه‌ولیر – ٢٠٠٨.
- حاجی میرخان دۆڵه‌مه‌ری، گه‌ڕان به‌دوای دادپه‌روه‌ریدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، كوردستان – ٢٠٢١.
- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.
- ده‌سته‌ی ئینسكلۆپیدیای پارتی دیموكراتی كوردستان، مێژووی پارتی دیموكراتی كوردستان – كۆنگره‌و كۆنفراسی(پڕۆگرام و په‌یره‌وی ناوخۆ) به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌لات، ٢٠٢١.
[1] - هاشم شێروانی، ده‌ڤه‌را بارزان، جوگرافیا – دیرۆك – كه‌لتور، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری، هه‌ولیر – ٢٠٠٨، ل٢٦.
[2] - هاشم شێروانی، هه‌مان سه‌رچاوه، ل٢٤٦.
[3] - ده‌سته‌ی ئینسكلۆپیدیای پارتی دیموكراتی كوردستان، مێژووی پارتی دیموكراتی كوردستان – كۆنگره‌و كۆنفراسی(پڕۆگرام و په‌یره‌وی ناوخۆ) به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌لات، ٢٠٢١، ل٣٦٩.
[4] - حاجی میرخان دۆڵه‌مه‌ری، گه‌ڕان به‌دوای دادپه‌روه‌ریدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، كوردستان – ٢٠٢١، ل٢٥٢.
[5] - مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١، ل٦١.
