شەڕی بالیسان ١٩٨٨

شەڕی دۆڵی بالیسان بریتى بوو لە هێرشێکى بەربڵاوى سوپا و چەکدارانى ڕژێمى بەعس بۆ سەر هێزى پێشمەرگە لە ٢٦ى شوباتى ١٩٨٨، لە میحوەرى بێتواتە و خەلیفانەوە سوپاى عێراق هێرشێکى فراوانى کردە سەر دۆڵی بالیسان کە لە ژێر دەسەلاتى پێشمەرگەدا بوو، بە پشتیوانى تانک و تۆپ و دەبابە و فڕۆکەى جەنگى، هێزى پێشمەرگە بە ئامادەکاری و نەخشەى سەربازى توکمەوە ڕوووبەڕووی هێزەكانی عێراق بۆوە و بەرسینگیان گرتن، لە ئەنجامدا لە ئێوارەى هەمان ڕۆژ لەو بەریەدا هێزەکانى حکومەت شکستیان خوارد و هێرشەکەیان تێکشکێندرا.


ساڵى ١٩٨٨ حکومەتى عێراق بە پلانێکى بەرفراوانەوە هێرشى بۆ سەر ئەو ناوچانەى کوردستان دەستیپێکرد کە کەوتبوون ژێر هەژموونى پێشمەرگەوە، دیارە بەهۆى بوونى شەڕى عێراق – ئێران ١٩٨٠تا١٩٨٨ حکوومەت خاوەن ئەو هێزە زۆرە نەبوو کەوا بتونێ دەستى بەسەر تەواوى ناوچەکانى کوردستاندا بڕوا، بۆیە بوار بۆ هێزى پێشمەرگە هاتە پێش کە باڵادەست بێ بەسەر چەندین ناوچەدا([1])، ساڵى هەشتەم شەڕى نێوان هەردوو دەوڵەت بەرەو کزى هەنگاوى نا چونکە لە کۆتایی و ڕێککەوتن نزیک دەبۆوە، بەو پێیە دەرفەتێک بۆ عێراق هاتە پیش کەوا بکەوێتە خۆ و دژى شۆڕشى کورد هەنگاوى کوێرۆانە بگرێتەبەر بە ئامانجى سەرکوتکردن و لەباربردنى شۆرشى گەلى کورد.

    دیارە جێبەجێ کردنى پلانەکەى حکومەت خۆى لە قڕکردن و وێرانکردنى ناوچەکان دەدۆزیەوە، ئەوە بوو لە ٢٦ى شوباتى ١٩٨٨ کاتژمێر حەوتى بەیانى لە میحوەرى بێتواتە و خەلیفانەوە سوپاى عێراق پیشڕەویەکانى دەستپێکرد و هێرشێکى فراوانى کردە سەر دۆڵی بالیسان([2]) لە ڕۆژئاواى سلێمانى کە سەربە پارێزگاى هەولێرە([3])، بە هاوکارى و پشتیوانى فڕۆکەى جەنگى و تۆپ و تانک و چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، هێزى پێشمەرگە بە ئامادەکارى پلانى توکمەوە ڕووبەڕوویان بوونەوە و بەرسینگیان گرتن، لە ئەنجامدا بەهۆى بەرگرى توندى پێشمەرگەوە لە ئێوارەى هەمان ڕۆژ  لەو بەریەدا هەواڵی شکستى سوپا و هێزە عێراقییەکان بە هێزى پێشمەرگە گەیشت کە هێرشەکەیان تێکشکێندرا، بەڵام  لە تێکشکاندنى ئەو هێرشەى سوپا و چەکدارنى بەکرێگیراو، سێ پێشمەرگە شەهید بوون([4]).


سەرچاوەکان:

  1. حاجى میرخان دۆڵەمەرى: گەڕان بە دواى دادپەروەریدا، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، کوردستان – ٢٠٢١.
  2. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وە‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوارە‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.
  3. https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86

 


[1] - حاجى میرخان دۆڵەمەرى: گەڕان بە دواى دادپەرەریدا، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، کوردستان – ٢٠٢١، ل٢٤٥.

[2] -- مه‌سعود بارزانی: مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وە‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوارە‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٨٣.

[3] - https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86

[4] - مه‌سعود بارزانی: هەمان سەرچاوە، ل٨٣.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر