شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.


ساڵى ١٩٨٥ سەدان چالاکی لە لایەن پێشمەرگەوە ئەنجام دران، بەو هۆیەوە زیانى زۆر بەر هێزەکانى سوپای عێراق کەوت لە کوژراو و بریندار و دیلکراو، وێڕاى زیانى ماددى و دەستکەوتەکانى پێشمەرگە لە چەک و تەقەمەنى و کەلوپەلى سەربازى یەکێک لەو چالاکییانەى کە لەو ماوەیە ئەنجام دران شەڕى گەلى قیرکی بوو لە حوزەیرانى ١٩٨٥، لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان کۆبوونەوەیەکى ئەنجام دا لەگەڵ لێژنەى ڕێکخراوەکان بە مەبەستى درێژەدان بە چالاکییەکانى پارتیزانى لە سنوورى ناوچەکەیان، لەو کۆبوونەوەیەدا دەستەیەکى پێشمەرگە ڕاسپێردران بۆ دەستنیشانکردنى شوێنێک کە ڕەبایە یان هەر بنکەیەکى دیکەی هێزەکانى سوپای عێراقى لێ بێت بۆ ئەوەى هێرش بکەنە سەرى و گورزێکیان لێ بوەشێنن و چالاکییەکى پێشمەرگەیی تۆمار بکەن، لە ٢ى حوزەیرانى ١٩٨٥ ئەو پێشمەرگانەى کە بۆ ئەو کارە ڕاسپێردران لە ژێر سەرپەرشتى سەدیق حاجى حسێن بەرپرسى ڕێکخراوى شەهید حفزوڵا و ئەمین خالد نەسرى بەرپرسى ڕێکخراوى شەهیدانى ئەشکەوتى دەکان، بە کارى خۆیان هەستان و ڕەبایەى گەلى قیرکییان (سەرێ مەغارا) دیارى کرد بۆ ئەنجامدانى چالاکییەکە. 

 لە نەخشەى سەربازیدا بەر لە ئەنجامدانى چالاکی دەستەیەکى پێشمەرگە لە شێوەى مەفرەزەیەک ڕێکدەخران و سەردانى ئەو شوێنەیان دەکرد کە نیازى چالاکییان لێی هەبوو، بۆ کۆکردنەوەى زانیارى و شارەزایی ناوچەکە و بەرچاوڕوونى و هەڵسەنگاندنى هەلومەرجى سەربازى لە ڕووى قەبارە و هێزەوە، هەروەها چۆنیەتى دانانى نەخشە و پلانى هێرشکردن.       

 دەستەى پێشمەرگەکان خۆیان لە ڕەبایەکە نزیک کردەوە و نەخشەى هێرشەکەیان بەو شێوەیە داڕشت:

_ تۆپێکى ٥٧ملم لە بەشى ڕۆژهەڵاتى ڕەبایەکە دابمەزرێنن و ژمارەیەک پێشمەرگەى بۆ تەرخان بکەن بۆ لێدانى ڕەبایەکە و بەرگرى بکەن ئەگەر هەر هێزێک لە دەوروبەر نیازى هێرشى هەبێ بۆ شوێنى چالاکییەکە.

_ دۆشکەیەکى ١٢,٥ملم لە سەرەوەى گەلیەکە جێگیر بکرێ بۆ بەرگریکردن لە ئەگەرى هەر هێرشێکى دەوروبەر.

_ هێزێکى پێشمەرگە تەرخان کرا بۆ هێرشکردنە سەر ڕەبایەکە بە فەرماندەى سەدیق حاجى حسێن بەرپرسى ڕێکخراوى شەهید حفزوڵا و ئەمین خالد نەسرى بەرپرسى ڕێکخراوى شەهیدانى ئەشکەوتى دەکان بەو پێیەى کە خۆیان شارەزایی شوێنەکە بوون. 

 لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥ هێزەکەى پێشمەرگە، کاتژمێر سفرى دانا بۆ هێرشکردنە سەر ڕەبایەى گەلی قیرکی، دواى ئەوەى کە هەموو پێشمەرگەکان لەو شوێنانەى کە بۆیان دیارى کرابوو جێگیر بوون، فەرماندەى پێشمەرگە سەدیق حاجى حسین خۆى یەکەم ئاڕپیجی لە ڕەبایە دا، پاشان هێزى پێشمەرگە لە هەموو لایەکەوە دەستڕێژى گوللەیان لە ڕەبایەکە کرد، سەربازانى ڕەبایەکە کە لەلایەن پێشمەرگەوە هێرشىیان کراوەتە سەر و گەمارۆ دراون بەئاگا هاتن و بەرگریان کرد، لە ئەنجامى ئەو بەرگریەوە شەڕ گەرم بوو هێزى پێشمەرگە تەنگى بە ڕەبایەکە هەڵچنى، بەڵام لە گەرمەى شەڕدا سەدیق حاجى حسێن کەوتە بەر سێرەى سەربازان و شەهید بوو، بۆ ئەوەى پەشێوى لە هێرشى پێشمەرگەوە دروست نەبێ و ورەیان نەڕوخێ ئەمین نەسرى شوێنەکەى گرتەوە و دەستى دایە ئاڕپیجى و بەرەو ڕەبایەکە هێرشى کرد، بەڵام هێندەى نەخایاند ئەویش پێکرا و شەهید بوو، بە شەهیدبوونى ئەو دوو فەرماندەیەى هێزى پێشمەرگە شلۆقى کەوتە هێرشەکەوە، هەرچەندە شەڕ هەر بەردەوام بوو، بەڵام هێزەکەى پێشمەرگە بیرى لەوە کردەوە دەست لە هێرش هەڵگرن و بکشێنەوە.

 دواى ئەوەى هەردوو فەرماندەى پێشمەرگە شەهید بوون هێزى پێشمەرگە نەیتوانى درێژە بە هێرشەکە بدات بەڵکو کەوتنە فریاى گواستنەوەى تەرمى هەردوو شەهیدەکە، بەو هۆیەوە نەیانتوانى دەست بەسەر ڕەبایەکەدا بگرن و کشانەوە،  لەگەڵ ئەوەشدا بەپێى زانیارییەکانى کە دەستى پێشمەرگە کەوت لە ماوەى شەڕدا ژمارەیەک سەرباز کوژران.      

                 

   


   

   سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥- ١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- ٢٠٢١).  

٢- محەمەد مراد، خەباتا چیا، بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گولانێ دناڤبەرا ساڵین (١٩٧٦-١٩٨٩) دا، (چاپخانا کوردستانێ- زاخۆ- ٢٠٠٧).

٣- حاجى میرخان دۆڵەمەرى، گەڕان بە دواى دادپەروەریدا، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، (کوردستان- ٢٠٢١).


بابەتی پەیوەندیدار

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ ١٩٨٣

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ یەکێک لە چالاکییەکانى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو، کە هێرشیان کردە سەر بنکەیەکى سەربازى عێراقى لە ناوچەى شێخانى دەڤەرى بادینا لە حوزەیرانى ١٩٨٣، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەست بەسەر بنکە سەربازیەکە و چەک و تەقەمەنیدا بگرن و دوو سەربازیش بەدیل بگرن، پاشان کە چالاکییەکەیان بەسەرکەوتووى ئەنجامدا شوێنەکەیان بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

بۆسەى گوندى بەربانکێ ١٩٨٨

بۆسەى گوندى بەربانکێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعس، لە ١٢ی شوباتی ١٩٨٨ لە نزیک گوندى بەربانکێ ڕێگای نێوان بامەڕنێ و سکرینێ بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى حکومەت دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى هێزە ئەمنییەکان کەوتە بۆسەکەوە و تەواوى سەرنشینانى کوژران و بەدیل گیران، دواى تەواوبوونى چالاکییەکە، هێزەکەى پێشمەرگە شوێنەکەیان جێهێشت و گەڕانەوە.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى باتیفا سەیدا

ئەم شەڕە بریتى بوو لە چالاکییەکى پارتیزانى هێزێکى پێشمەرگە سەربە ڕیکخراوى ١٦ى ئابى پارتی دیموکراتى کوردستان لە باتیفا دژبە هێزێکى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ڕۆژێکى ساڵى ١٩٨٧ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکە و بەماوەیەکى کەم دەستیان بەسەرداگرت و ١٠ چەکداریان بەدیل گرتن، ئەوانی دیکەش ڕایان کرد پاشان پێشمەرگەکان شوێنەکەیان جێهێشت و بێ زیان گەڕانەوە بنکەکانیان.

زانیاری زیاتر