شەڕی گوندى بانە سوور ١٩٨٤

چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستانە لە نزیک گوندى بانەسوورى دەوروبەرى دهۆک لە دەڤەرى بادینان، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى سەربە ڕێکخراوى ڕێنجبەران بۆسەیەکیان لەسەر جاددەى سەرەکى مانگێشکێ دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى چەکدارانى بەکرێگیراو(جاش) کەوتە بۆسەکەوە و بە ماوەیەکى کەم دەستى بەسەردا گیرا و تەواوى سەرنشینانى کوژران و دەست بەسەر تەواوى چەکەکانیاندا گرت.


      چالاکییەکانى پێشمەرگە لە ساڵى ١٩٨٤ بە جۆرێک تەشەنەى سەندبوو کە لەماوەى دوو مانگدا سەد و سی چالاکى تێپەڕاندبوو دژ بە بنکە و دامەزراوەکانى بەعس. پێشمەرگە توانی زیانى زۆر بە بەعس بگەیەنێ لە کوژراو و بریندار و تێکشکاندنى ئۆتۆمبێلى سەربازى (بارزانى، ٢٠٢١، ٩٤).

  هاوینى ساڵى ١٩٨٤ هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە ڕێکخراوى ڕێنجبەران لە ناوچەکانى دەوروبەرى دهۆک نزیک گوندى بانەسوور لە جەولەدا بوون، هەر لەو دەرچوونەدا بڕیاریان دا گورزێکى گەورە بسرەوێننە هێزە سەربازى و چەکدارى و ئەمنییەکانى ڕژێمى بەعس، هەر لە جەولەکەدا شوێنى چالاکییەکەیان دەستنیشان کرد کە دانانەوەى بۆسە بوو لە سەر جادەى گشتى مانگێشکێ بۆ کاروانى ئۆتۆمبێلى هێزەکانى حکومەت.

       دواى دەستنیشانکردنى شوێنى چالاکی، لێژنەى ناوچەى دهۆکیان ئاگادارکردەوە کە پلانى هێرشێکى لە ناکاویان داڕشتووە بۆ سەر هێزەکانى ڕژێمى بەعس، هێزەکەى شۆڕش ١٥ پێشمەرگە بوون، کاتژمێر ٣ى شەو خۆیان گەیاندە شوێنى دەستنیشان کراو  لە سەر جادەى سەرەکى مانگێشکێ، هێزەکەى پێشمەرگە لەبەر جادە لە ناو درەخت و جەنگەڵی شوێنەکە خۆیان حەشار دا و چاوەڕوانى هاتنى ئۆتۆمبێلى سەربازى بوون، یەکێک لە پێشمەرگەکانیان وەک پاسەوانى ڕێگا لە شوێنێکى بەرز جێگیر کرد، تاکو زوو هەر ئۆتومبێلێکى سەربازى  یان چەکدارى بە ڕێگادا بڕوات بە ئاسانى بیبینێ و هاوەڵە پێشمەرگەکانى لێ ئاگاداربکاتەوە (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٧).

     هێزەكه‌ی پێشمه‌رگه لەو شوێنەدا مانەوە تا ڕۆژى دوایی کاتژمێر ١٠:٣٠ خولەکى پێش نیوەڕۆ، لە چاوەڕوانى هاتنى ئۆتۆمبێلى هێزەکانى حکومەت، ‌تاکو گورزی خۆیانى لێ بوەشێنن و قارەمانییەک تۆمار بکەن، لەناکاو لە لایەن پاسەوانى ڕێگاکە ئاگادارکرانەوە کە ئۆتۆمبێلێکى سەربازیى جۆرى ئیڤا لە لاى مانگێشکەوە بەرەو بۆسەکە دێ، پێشمەرگەکان خۆیان ئامادە کرد و هەر کە ئۆتۆمبێلەکە گەیشتە لایان و کەوتە بۆسەیان، لە یەککاتدا دایانە بەر دەستڕێژى گولە، لە ماوەى ١٠ خولەکدا ئۆتۆمبێلەکەیان تێکشکاند کە ژمارەیەکى زۆرى جاشى تێدا بوون و هەموویان کوژران، لە کاتى شەڕەکەدا ئەو هێزە پشتیوانیەى پێشمەرگە کە لە شوێنێکدا جێگیر کرابوو بۆ پارێزگارى هێزى پێشمەرگە لە شوێنى دانانەوەى بۆسە، ڕۆڵێکى گەورەى بینى لە ڕووبەڕووبوونەوەى ڕەبایەکانى دەوروبەر، بە چەکى دۆشکە و ڕەشاش و بیکەیسى و هاوەنى (٨٢ ملم) تاکو چالاکییەکە بە سەرکەوتوویى تەواو بوو و پێشمەرگەکان بە سەلامەتى دەرچوون (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).

      دواى کۆتاییهاتنى شەڕەکە، پێشمەرگەکان کشانەوە و شوێنەکەیان بەجێهێشت، هێزێکى گەورەى سەربازیى حکومەت لە مانگێشکەوە و هێزێکى دیکەش ویستیان بێنە شوێنى ڕووداوەکە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزەکەى پێشمەرگە، بەڵام هێزەکەى پێشمەرگە لە هەموو لایەکەوە ڕووبەڕوویان بوونەوە و تەقەیان لێ کردن، نەیانهێشت بێنە پێشەوە دواى ئەوەى زیانیان لێ کەوت، بەرەو دواوە گەڕانەوە، بەڵام گوند و ئاواییەکانى ناوچەکەیان تۆپباران کرد، وێڕاى ئەوەى تۆپیارانەکە چڕ و پڕ بوو، بەڵام بێ زیان بوو (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).

      دەستکەوتى پێشمەرگە لەم چالاکییەدا بریتى بوو لە دەستبەسەرداگرتنى هەشت چەکى جۆرى کلاشینکۆف و تفەنگێکى بڕنۆ و یەک (ئاڕ. پی. جی) لەگەڵ بڕێکى زۆرى فیشەک و کەلوپەلی سەربازى، شایانى باسە هێزەکەى پێشمەرگە لەو چالاکییەدا بێ زیان بوون، تەنیا یەک پێشمەرگە بریندار بوو(مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).  


سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥- ١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- ٢٠٢١).

 ٢- محەمەد مراد، خەباتا چیا، بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گولانێ دناڤبەرا ساڵین (١٧٦-١٩٨٩) دا، (چاپخانا کوردستانێ- زاخۆ- ٢٠٠٧).        

         


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر