شەڕى ڕەبایەى گرێ ئیسفکا ١٩٨١

چالاکییەکى پارتیزانى بوو کە هێزێکى پێشمەرگە لە شەوێکى تشرینى دووەمى ١٩٨١ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گرێ ئیسفکا لە دەڤەرى بەروارى باڵا، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستى بەسەردا بگرن و ژمارەیەک سەربازى ڕەبایەکەیان کوشت و دەستیان بەسەر چەک و تەقەمەنى و کەلوپەلى سەربازیدا گرت، پاشان شوێنەکەیان بەجێهێشت و گەڕانەوە بنکەکانیان.


لە دواى بەستنى کۆنگرەى نۆیەمى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ساڵى ١٩٧٩، ڕێکخستنى پێشمەرگە لە چوارچێوەى لێژنەى ناوچە و ڕێکخراو داڕێژرایەوە (مراد، ٢٠٠٧، ١٥٧)،  پاشان بۆ فراوانکردنى چالاکییەکان و گەیاندنى دەنگى شۆڕش بە هەموو شوێنێک، پێشمەرگە پۆل پۆل بەرەو ناوچەکانى کوردستان ڕەوانە کران (بارزانى، ٢٠٢١، ١٤)، هەر لە هەمان کۆنگرەوە بڕیارى درێژەدان بە خەباتى چەکدارى بە شێوەى پارتیزانى درا .

      ڕێکخراوى شەهید شەهیاز ساڵح نێردرایە دەڤەرى بەروارى باڵا، بۆ ئەوەى لەم دەڤەرە چالاکییەکانى پیادە بکات و ڕێکخستن ببووژێنێتەوە، دیارە بەشێک لە کارى ڕێکخراو و لێژنەى ناوچە ئەنجامدانى چالاکیى پێشمەرگانە بوو کە خۆى لە هەڵکوتانە سەر ڕەبایە و بنکە و دامەزراوەکانى ڕژێمى بەعس دەبینیەوە. لە سۆنگەى ئەو ئەرکە گرنگەوە کە پەیوەست بوو بە چالاکییەکانى پێشمەرگەوە، ڕێکخراوى ناوبراو ڕیزەکانى خۆى ڕێکخستەوە و پلانى ئەنجامدانى چالاکییەکانى داڕشت، ئەویش هەڵکوتانە سەر بنکەیەکى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو لە سنوورى ناوچەکە، بۆ جێبەجێکردنى پلانەکە، ڕەبایەى گرێ ئیسفکایان دەستنیشان کرد کە لە بەرامبەر گوندى گەرە گۆهێ بوو لە دەڤەرى بەروارى باڵا، تاکو گورزێک لە هێزەکانى حکومەت بدەن و هێز و بازووى شۆڕشى کوردستانیان پێ ئاشنا بکەنەوە و بەرژەوەندییەکانیان بخەنە مەترسییەوە .

       شەوێکى مانگى تشرینى دووەمى ساڵى ١٩٨١  کە هێزەکەى پێشمەرگەى ڕێکخراوى ناوبراو تەواوى زانیارییەکانیان کۆکردنەوە، کاتى ئەوە هات پلانەکەیان جێبەجێ بکەن. هێزەکە پێکهاتبوو لە ٢٠ پێشمەرگە، چەکى گەورەیان یەک (ئاڕ . پی . جى) و توپێکی (٥٧میلم) بوو لە دواوە وەکو هێزى پشتیوانى بۆ پارێزگاریکردن و سەرقاڵکردنى ڕەبایەکانى دەوروبەر تاکو چالاکییەکە بە سەرکەوتوویى کۆتایی بێت، هەر کە ئامادەکارییەکان تەواو بوون، بە پلانێکى تۆکمەوە هێزەکەى پێشمەرگە خۆیان لە ڕەبایەکە نزیک کردەوە و بە تەڕدەستیى هەڵیان کوتایە سەرى و بە (ئاڕ . پی . جى) و چەکى سووکى دەستیان دۆخێکیان هێنائارا، سەریان لە سەربازانى ناو ڕەبایەکە شێواند، خۆیان خزاندە ناو کون و کەلەبەرەکانى ڕەبایەکە و بە ماوەیەکى کەم دەستیان بەسەردا گرت. ژمارەیەک سەرباز کوژران و هەموو ئەو چەک و کەلوپەلە سەربازییەى تێیدا بوو دەستیان بەسەردا گیرا، کە بریتى بوون لە ٩ پارچە چەکى سووک و ١٠ سندوقى فیشەک و هاوەنێکى (٦٠میلم) و بڕێکى زۆر نارنجۆکى دەستى و کەلوپەلى دیکەى سەربازى.

     دواى ئەوەى پێشمەرگەکان پلانەکەیان جێبەجێ کرد و ئەوەى گرنگ بوو ئەنجامیان دا، خۆیان کۆکردەوە و کشانەوە، بەڵام کە حکومەت لە ڕووداوەکە ئاگادار بووەوە، وەکو پیشەى هەموو جارێکى، ناوچەکە و ڕێگاى گەڕانەوەى پێشمەرگە بۆ ناوچە ئازادکراوەکان تۆپباران کرد، بەڵام پێشمەرگەکان بێ زیان لێی دەرچوون، هەردوو ڕۆژ دواى گرتنى ڕەبایەى ناوبراو، بۆ درێژەدان بە چالاکییەکان هەر هەمان هێزى پێشمەرگە بە چەکى دوورهاوێژى دۆشکە و هاوەن هێرشیان کردە سەر فەوجى سەربازى چەقەلا و ڕەبایەکانى دەوروبەرى، بۆ ماوەیەکى دیاریکراو تۆپبارانى خاڵە سەربازییەکانیان کرد، توانیان زیانى زۆریان پێ بگەیەنن لە کوشتار و بریندارکردنى سەربازانى سوپاى ڕژێمى بەعس . 


سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥- ١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- ٢٠٢١).

 ٢- محەمەد مراد، خەباتا چیا بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گوڵانێ دناڤبەرا ساڵین (١٩٧٦-١٩٨٩) دا، (چاپخانا کوردستانێ- زاخۆ- ٢٠٠٧).       

٣- دەستەى ئینسکلۆپیدیاى پارتى دیموکراتى کوردستان، مێژووى پارتى دیموکراتى کوردستان – کۆنگرە و کۆنفرانس (پڕۆگرام و پەیڕەوى ناوخۆ)، بەرگى یەکەم، چاپى یەکەم، (چاپخانەى ڕؤژهەڵات- ٢٠٢١).        


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر