شەڕى ڕەبایەى گرێ ئیسفکا ١٩٨١

چالاکییەکى پارتیزانى بوو کە هێزێکى پێشمەرگە لە شەوێکى تشرینى دووەمى ١٩٨١ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گرێ ئیسفکا لە دەڤەرى بەروارى باڵا، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستى بەسەردا بگرن و ژمارەیەک سەربازى ڕەبایەکەیان کوشت و دەستیان بەسەر چەک و تەقەمەنى و کەلوپەلى سەربازیدا گرت، پاشان شوێنەکەیان بەجێهێشت و گەڕانەوە بنکەکانیان.


لە دواى بەستنى کۆنگرەى نۆیەمى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ساڵى ١٩٧٩، ڕێکخستنى پێشمەرگە لە چوارچێوەى لێژنەى ناوچە و ڕێکخراو داڕێژرایەوە (مراد، ٢٠٠٧، ١٥٧)،  پاشان بۆ فراوانکردنى چالاکییەکان و گەیاندنى دەنگى شۆڕش بە هەموو شوێنێک، پێشمەرگە پۆل پۆل بەرەو ناوچەکانى کوردستان ڕەوانە کران (بارزانى، ٢٠٢١، ١٤)، هەر لە هەمان کۆنگرەوە بڕیارى درێژەدان بە خەباتى چەکدارى بە شێوەى پارتیزانى درا .

      ڕێکخراوى شەهید شەهیاز ساڵح نێردرایە دەڤەرى بەروارى باڵا، بۆ ئەوەى لەم دەڤەرە چالاکییەکانى پیادە بکات و ڕێکخستن ببووژێنێتەوە، دیارە بەشێک لە کارى ڕێکخراو و لێژنەى ناوچە ئەنجامدانى چالاکیى پێشمەرگانە بوو کە خۆى لە هەڵکوتانە سەر ڕەبایە و بنکە و دامەزراوەکانى ڕژێمى بەعس دەبینیەوە. لە سۆنگەى ئەو ئەرکە گرنگەوە کە پەیوەست بوو بە چالاکییەکانى پێشمەرگەوە، ڕێکخراوى ناوبراو ڕیزەکانى خۆى ڕێکخستەوە و پلانى ئەنجامدانى چالاکییەکانى داڕشت، ئەویش هەڵکوتانە سەر بنکەیەکى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو لە سنوورى ناوچەکە، بۆ جێبەجێکردنى پلانەکە، ڕەبایەى گرێ ئیسفکایان دەستنیشان کرد کە لە بەرامبەر گوندى گەرە گۆهێ بوو لە دەڤەرى بەروارى باڵا، تاکو گورزێک لە هێزەکانى حکومەت بدەن و هێز و بازووى شۆڕشى کوردستانیان پێ ئاشنا بکەنەوە و بەرژەوەندییەکانیان بخەنە مەترسییەوە .

       شەوێکى مانگى تشرینى دووەمى ساڵى ١٩٨١  کە هێزەکەى پێشمەرگەى ڕێکخراوى ناوبراو تەواوى زانیارییەکانیان کۆکردنەوە، کاتى ئەوە هات پلانەکەیان جێبەجێ بکەن. هێزەکە پێکهاتبوو لە ٢٠ پێشمەرگە، چەکى گەورەیان یەک (ئاڕ . پی . جى) و توپێکی (٥٧میلم) بوو لە دواوە وەکو هێزى پشتیوانى بۆ پارێزگاریکردن و سەرقاڵکردنى ڕەبایەکانى دەوروبەر تاکو چالاکییەکە بە سەرکەوتوویى کۆتایی بێت، هەر کە ئامادەکارییەکان تەواو بوون، بە پلانێکى تۆکمەوە هێزەکەى پێشمەرگە خۆیان لە ڕەبایەکە نزیک کردەوە و بە تەڕدەستیى هەڵیان کوتایە سەرى و بە (ئاڕ . پی . جى) و چەکى سووکى دەستیان دۆخێکیان هێنائارا، سەریان لە سەربازانى ناو ڕەبایەکە شێواند، خۆیان خزاندە ناو کون و کەلەبەرەکانى ڕەبایەکە و بە ماوەیەکى کەم دەستیان بەسەردا گرت. ژمارەیەک سەرباز کوژران و هەموو ئەو چەک و کەلوپەلە سەربازییەى تێیدا بوو دەستیان بەسەردا گیرا، کە بریتى بوون لە ٩ پارچە چەکى سووک و ١٠ سندوقى فیشەک و هاوەنێکى (٦٠میلم) و بڕێکى زۆر نارنجۆکى دەستى و کەلوپەلى دیکەى سەربازى.

     دواى ئەوەى پێشمەرگەکان پلانەکەیان جێبەجێ کرد و ئەوەى گرنگ بوو ئەنجامیان دا، خۆیان کۆکردەوە و کشانەوە، بەڵام کە حکومەت لە ڕووداوەکە ئاگادار بووەوە، وەکو پیشەى هەموو جارێکى، ناوچەکە و ڕێگاى گەڕانەوەى پێشمەرگە بۆ ناوچە ئازادکراوەکان تۆپباران کرد، بەڵام پێشمەرگەکان بێ زیان لێی دەرچوون، هەردوو ڕۆژ دواى گرتنى ڕەبایەى ناوبراو، بۆ درێژەدان بە چالاکییەکان هەر هەمان هێزى پێشمەرگە بە چەکى دوورهاوێژى دۆشکە و هاوەن هێرشیان کردە سەر فەوجى سەربازى چەقەلا و ڕەبایەکانى دەوروبەرى، بۆ ماوەیەکى دیاریکراو تۆپبارانى خاڵە سەربازییەکانیان کرد، توانیان زیانى زۆریان پێ بگەیەنن لە کوشتار و بریندارکردنى سەربازانى سوپاى ڕژێمى بەعس . 

 


سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥- ١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- ٢٠٢١).

 ٢- محەمەد مراد، خەباتا چیا بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گوڵانێ دناڤبەرا ساڵین (١٩٧٦-١٩٨٩) دا، (چاپخانا کوردستانێ- زاخۆ- ٢٠٠٧).       

٣- دەستەى ئینسکلۆپیدیاى پارتى دیموکراتى کوردستان، مێژووى پارتى دیموکراتى کوردستان – کۆنگرە و کۆنفرانس (پڕۆگرام و پەیڕەوى ناوخۆ)، بەرگى یەکەم، چاپى یەکەم، (چاپخانەى ڕؤژهەڵات- ٢٠٢١).        

          


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕی دەڤەری سندیا ١٩٨٧

ئەم شەڕە لە ئەنجامى هێرشێکى بەربڵاوى سوپاى عێراق بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى و جاشەکان بۆ سەر دەڤەرا سندیا ڕوویدا، هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ پاراستنى ناوچەکە لە ڕوخان و وێرانکارى گوندەکان، لە ٥ى نیسانى ١٩٨٧ ڕووبەڕووى هێزەکانى حکومەت بووەوە، ئەنجامى شەڕەکە بە سەرکەوتنى هێزى پێشمەرگە و شکستى هێزە عێراقیەکان کۆتایی هات.

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندى بانە سوور ١٩٨٤

چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستانە لە نزیک گوندى بانەسوورى دەوروبەرى دهۆک لە دەڤەرى بادینان، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى سەربە ڕێکخراوى ڕێنجبەران بۆسەیەکیان لەسەر جاددەى سەرەکى مانگێشکێ دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى چەکدارانى بەکرێگیراو(جاش) کەوتە بۆسەکەوە و بە ماوەیەکى کەم دەستى بەسەردا گیرا و تەواوى سەرنشینانى کوژران و دەست بەسەر تەواوى چەکەکانیاندا گرت.

زانیاری زیاتر

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر