شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.


بەردەوامى چالاکییەکانى پێشمەرگە بە شێوەیەکى بەربڵاو سنوورى شەڕ و پێکدانى نێوان هێزى پێشمەرگە و سوپا و هێزە چەکدارییە عێراقیەکانى بە جۆرێک فراوانکردبوو کە زۆربەى ناوچە جیاجیاکانى گرتبووە، هەڵبەتە هێزى پێشمەرگە بۆ داکۆکیکردن لە مافى میللەت هەمیشە بە دواى ئەو دەرفەتە گەڕاوە کە لە هەر سوچێک بۆیان بلوێ گورزى کوشندە لە هێزە سەربازیەکانى حکومەت بوەشێنن و پەیامى  ناڕەزایى و هەڵویست وەرگرتن لە هەمبەر پێشێلى مافى  کورد بە ڕای گشتى بگەیەنن، لە چالاکی ئەو جارەى هێزى پێشمەرگەدا  کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨ ڕوویدا هێرشێک بوو بۆ سەر فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیل دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال، دواى ئەوەى کەوا بەرپرسانى هێزى پێشمەرگە ڕاوێژ و ڕاگۆڕینەوەیان کرد دەربارەى ئەنجامدانى چالاکییەک بە مەبەستى وەشاندنى گورزێک بە هێزەکانى حکومەت، پلانى هێرشەکەیان داڕشت پاشان هەڵیان کوتایە سەر بارەگاى  فەوجەکە.

هێرشی پێشمه‌رگه بۆ سه‌ر هێزە سه‌ربازیه‌كانی حکومەتى عێراق بە بەشدارى پێشمەرگەکانى لێژنەى ناوچەکانى چەمچەماڵ، شوان، بازیان، کەلار، ڕێکخراوى ڕەنجدەران و هێزێکى بارەگاى لقى ٣ی پارتی دیموکراتی کوردستان بوو، دیارە لەو ماوەیەدا هێزى پێشمەرگە لە چوارچێوەى ئۆرگانى ڕێکخستنى حزبیدا ڕێکخرابوو وەک لق و ناوچە و ڕێکخراو، دواى ئەوەى کە نەخشە و پلان بۆ ئەنجامدانى چالاکى پێشمەرگانە لەو سنوورەدا داڕێژرا، دواى تەواوبوونى ئامادەکاریەکان و دانانى کاتى دەستپێکردن، هێرش بۆ سەر ئەو فەوجەی سوپای عێراق دەستى پێکرد، لەگەڵ یەکەم هەڵمەتى پێشمەرگەدا هێندەى نەخایاند لە ماوەى ٤٠ خولەکدا دەستیان بەسەر بارەگاى فەوجدا گرت، لە ئەنجامدا ١٤ چەکدارى بەکرێگیراو و ئەفسەرێک بە پلەى نەقیب کوژران و ٣٧یان بەدیل گیران، دیارە لەو شەڕەدا زیانەکانى هێزى حکومەت زۆر بوون، ئەوەندەى زانراوە بریتیبوون لە تەقینەوەى کۆگاى فەوج، سووتانى ٤٠ خێمەى سەربازى، سووتانى ٣ ئۆتۆمبێلى جۆرى تۆیۆتا و دوو ئۆتۆمبێلى جۆرى ئێڤاى سەربازى.

لەو شەڕەدا هێزى پێشمەرگە دەستکەوتى زۆرى هەبوو وەک دەستبەسەرداگرتنى ٢ ئۆتۆمبێلى جۆرى پیکەب نیسان، یەک تۆیۆتاى کڕۆنا، یەک لاندکرۆز، ئۆتۆمبێلێکى گەورەى گواستنەوەى کەلوپەل، ٤ چەکى جۆرى کلاشینکۆف، ٦ (ئاڕ پى جی) و ٤٠ دانە گوللەى (ئاڕ پى جى)، یەک ڕەشاش (ئاڕ بی کەى)، ٢ ئامێرى دووربین و دەزگایەکى تەلەفۆن.

لە تۆمارکردنى ئەو داستانەدا هێزى پێشمەرگە بێ زیان نەبوون، کە تێیدا ٤ پێشمەرگە شەهید بوون بە ناوەکانى ساڵح محەمەد ستار ناسراو بە ڕێبوار کە پێشمەرگەى بارەگاى لق بوو، ڕزگار حەمید پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى چەمچەمال، جەبار غەفور ناسراو بە دێوانە پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى شوان، ساڵح محەمەد ساڵح ناسراو بە مام ساڵح پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دووز، هەروەها ١٣ پێشمەرگەی دیکەش بریندار بوون.

گومان لەوەدا نیە ئەو جۆرە چالاکییانەى هێزى پێشمەرگە ڕۆڵێکى ئەرێنى و گرنگیان دەگێڕا لەسەر بەرزبوونەوەى ورەى پێشمەرگە و شادى خستنە دڵى جەماوەر، بەوەى کە هێز و بازووى شۆڕش لەو ئاستەدایە هەرکاتێ مەبەستیان بێ لە هەر شوێنێک بێت گورز لە هێزەکانى حکومەت دەوەشێنن، لە هەمان کاتیشدا ترس و دڵەڕاوکێیەکى زۆرى دەخەستە ناو ڕیزەکانى هێزە سەربازیەکان و بە ناچارى بۆ ڕەواندنەوەى ئەو ترس و دڵەڕاوکێیە پەنایان دەبردە بەر تۆپباران و بۆردمانى لادێکانى کوردستان.  


  

سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- هەولێر- ٢٠٢١).

٢- غازى عادل گەردی، پێشمەرگەیەک لە خزمەت رێبازى بارزانیدا حەجى بیڕۆخى بەرگى دووەم، چاپى دووەم، (تورکیا- ٢٠٢١). 

٣- شیمال زێباری، هندە‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات- هه‌ولێر- ٢٠١٥).

 


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.

زانیاری زیاتر