شەرى گەلى ڕەشاڤا ١٩٨٧

شەڕی گەلى ڕەشاڤا لە ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ ڕوویدا، کاتێ کە هێزى پێشمەرگە لە ڕێگا سەرەکیەکانى نێوان ئامێدى و دێرەلووک هێرشیان کردە سەر قافلەى ئوتۆمێلە سەربازیەکانى سوپاى عێراق و بارەگاى فەوجى دێرەلووک و بارەگاى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکە، بە ئامانجى کەمکردنەوەى گوشارى هێزەکان عێراق لەو هێرشەى کە لەو ماویەدا کردبوویە سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا.


دۆڵى ڕەشاڤا دەکەوێتە ناوچەى ئامێدى و دێرەلووک لە دەڤەرى بادینان([1])، بەهۆى هەڵکەوتەى جوگرافی و هاوسۆزى دانیشتوانى ناوچەکە بۆ  هێزى پێشمەرگە ئەنجامدانى چاڵاکى پارتیزانى ئاسنتر بوون, هەر بۆیە لە ڕووى شۆڕش و بەرخودانەوە وەکو سەرجەم ناوچەکانى دیکەى کوردستان ڕۆڵى کاریگەریان هەبووە لە پاڵپشتى شۆڕش، حکومەتى عێراق لە زۆربەى کاتدا هەڵمەتى فراوانى بۆ سەر کوردستان دەست پێدەکرد لە هەندێ ناوچەى تایبەت، بۆ گەڕاندنەوەى ئەو شوێنانەى کە کەوتبوونە بەر دەستى پێشمەرگە و کپ کردنى دەنگى شۆڕش بە گشتى، بە تەواوى هێزە چەکداریەکانى بەرەنگارى هێزەکانى شۆڕش دەبۆوە، چونکە جموجۆڵى پێشمەرگە و چاڵاکیەکانیان لە زۆربەى ناوچەکان زۆر بوو بوون، هەر لە سەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ سوپاى عێراق و هێزە چەکدارەکانى تر هەڵمەتێکى فراوانیان دەستپێکرد بۆ سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا لە بادینان نزیکە ٢٠ ڕۆژى خایاند، بە بیانووى ئەوەى کە ئەو ناوچانە کەوتبوونە ژێر دەسەڵات و هەژموونى هێزى پیشمەرگە([2]). 

      هێزى پێشمەرگەى کوردستان بەو توانا سەربازیەى کە لەبەر دەستیدا بوو لە ڕووى ژمارەى پێشمەرگە و چەک و تەقەمەنییەوە بەرەنگارى هێزەکانى حکومەت دەبووەوە و زەبرى کوشندەى پێدەگەیاند، دیارە هەروەکو ئاماژەى پێکراوە حکومەت لەسەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ هەڵمەتێکى سەربازى گەورەى لە ناوچەى ئەترۆش گرتبووە بەر، هێزى پێشمەرگەش لە ناوچەکانى دیکە بۆ کەم کردنەوەى گوشارى سوپا و هێزە چەکدارەکانى حکومەت لە بەرەى شەڕ ڕێیان لە قافلە سەربازییەکان دەگرت و چاڵاکى جۆرا و جۆریان ئەنجام دەدا.

     سەر لە ئێوارەى ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ دەروبەرى کاتژمێر چوار لە گەلی ڕەشافا دەنگى تەقەیەکى زۆر بیسترا، هێزى پێشمەرگە هەر لە ئامێدى تا دێرەلوک ڕێگا سەرەکیەکانیان گرتبوو زۆر بە توندى قافلە سەربازییەکانیان کردە ئامانج و هێرشیان بردنە سەر کە بەڕێگاکەدا ڕەتدەبوون بە ئاراستەى بەرەى شەڕ، وێڕای ئەوەش هێرشیان کردە سەر بارەگاى فەوجى دێرەلوک و بارەگاى حزبى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکەکە، دیارە ئەو هەڵمەتەى هێزى پێشمەگە بۆسەر هیزەکانى عێراق زیانى گەورەى پێگەیاندن کە بریتى بوو لە سووتاندنى بارەگاکانى فەوج و حزبى  بەعس و بنکەى ئەمن هەروەها تێکشکاندنى تۆپێکى ٨٢ملم و دوو تانکى سەربازى و یەک زرێ پۆش و ئۆتۆمبێلێکى سەربازى([3]).        

       شایانى باسە چاڵاکیەکانى پێشمەرگە لە زۆربەى ناوچەکانى کوردستان بە جۆرێک تەشەنەى سەندبوو حکومەتى هەراسان کردبوو کە هەمیشە لە بیرى ئەنجامدانى هەڵمەتى سەربازیدا بێ بۆ دوور خستنەوەى مەترسى سەر دەزگا و دامەزراوەکانى.


     

سەرچاوەکان:

  1. https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3
  2. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.  
  3. شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015.  

 


[1] - https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3

[2] - شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015، ل٣٥٦-٣٧٤.  

[3] - مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٧٥.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى باتیفا سەیدا

ئەم شەڕە بریتى بوو لە چالاکییەکى پارتیزانى هێزێکى پێشمەرگە سەربە ڕیکخراوى ١٦ى ئابى پارتی دیموکراتى کوردستان لە باتیفا دژبە هێزێکى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ڕۆژێکى ساڵى ١٩٨٧ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکە و بەماوەیەکى کەم دەستیان بەسەرداگرت و ١٠ چەکداریان بەدیل گرتن، ئەوانی دیکەش ڕایان کرد پاشان پێشمەرگەکان شوێنەکەیان جێهێشت و بێ زیان گەڕانەوە بنکەکانیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى چیاى بەڕانشێ ١٩٨٦

شەڕى بەڕانشێ چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە بوو لەسەر ڕێگاى سەرەکى چیاى بەڕانشێ نزیک گوندى گرێ بیێ، لەو چالاکییەدا هێزێکى پێشمەرگەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ١٥ى تشرینى دووەمى ١٩٨٦ بۆسەیەکیان لەسەر ڕێگاى سەرەکى دانایەوە، بۆ لێدان لە ئۆتۆمبێلە سەربازییەکانى هێزەکانى ڕژێمى بەعسى داگیرکەر.

زانیاری زیاتر

شەڕى شیڤێ ١٩٨٧

شەڕى شیڤێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە و هێزى چەکدارانى بەکرێگیراوى ڕژێمى بەعس لە ٢٥ى ئایارى ١٩٨٧، کە بە نیازى وێرانکارى و ڕوخاندنى گوندى شیڤێ هێرشیان کردە سەر گوندەکە، هێزى پێشمەرگەش بەرەنگاریان بووەوە و لە ماوەى دوو کاتژمێرى شەڕدا هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو شکستیان خوارد و ڕایانکرد، چوار لاشەیان لە مەیدانى شەڕ بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى گوندى بادێ ١٩٨٣

چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعسە، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک و ڕێکخراوەکانى هورمز مەلیک و تاهر زێوەیی لە شەوى ١١ لەسەر ١٢ى کانوونى یەکەمى ١٩٨٣ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گوندى بادێ، لە ماوەیەکى کەمدا دەستیان بەسەرداگرت و ئاگریان تێبەردا، تەواوى سەربازانیان کوشت و چواریشیان بەدیل گرتن، پاشان شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر