شەرى گەلى ڕەشاڤا ١٩٨٧

شەڕی گەلى ڕەشاڤا لە ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ ڕوویدا، کاتێ کە هێزى پێشمەرگە لە ڕێگا سەرەکیەکانى نێوان ئامێدى و دێرەلووک هێرشیان کردە سەر قافلەى ئوتۆمێلە سەربازیەکانى سوپاى عێراق و بارەگاى فەوجى دێرەلووک و بارەگاى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکە، بە ئامانجى کەمکردنەوەى گوشارى هێزەکان عێراق لەو هێرشەى کە لەو ماویەدا کردبوویە سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا.


دۆڵى ڕەشاڤا دەکەوێتە ناوچەى ئامێدى و دێرەلووک لە دەڤەرى بادینان([1])، بەهۆى هەڵکەوتەى جوگرافی و هاوسۆزى دانیشتوانى ناوچەکە بۆ  هێزى پێشمەرگە ئەنجامدانى چاڵاکى پارتیزانى ئاسنتر بوون, هەر بۆیە لە ڕووى شۆڕش و بەرخودانەوە وەکو سەرجەم ناوچەکانى دیکەى کوردستان ڕۆڵى کاریگەریان هەبووە لە پاڵپشتى شۆڕش، حکومەتى عێراق لە زۆربەى کاتدا هەڵمەتى فراوانى بۆ سەر کوردستان دەست پێدەکرد لە هەندێ ناوچەى تایبەت، بۆ گەڕاندنەوەى ئەو شوێنانەى کە کەوتبوونە بەر دەستى پێشمەرگە و کپ کردنى دەنگى شۆڕش بە گشتى، بە تەواوى هێزە چەکداریەکانى بەرەنگارى هێزەکانى شۆڕش دەبۆوە، چونکە جموجۆڵى پێشمەرگە و چاڵاکیەکانیان لە زۆربەى ناوچەکان زۆر بوو بوون، هەر لە سەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ سوپاى عێراق و هێزە چەکدارەکانى تر هەڵمەتێکى فراوانیان دەستپێکرد بۆ سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا لە بادینان نزیکە ٢٠ ڕۆژى خایاند، بە بیانووى ئەوەى کە ئەو ناوچانە کەوتبوونە ژێر دەسەڵات و هەژموونى هێزى پیشمەرگە([2]). 

      هێزى پێشمەرگەى کوردستان بەو توانا سەربازیەى کە لەبەر دەستیدا بوو لە ڕووى ژمارەى پێشمەرگە و چەک و تەقەمەنییەوە بەرەنگارى هێزەکانى حکومەت دەبووەوە و زەبرى کوشندەى پێدەگەیاند، دیارە هەروەکو ئاماژەى پێکراوە حکومەت لەسەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ هەڵمەتێکى سەربازى گەورەى لە ناوچەى ئەترۆش گرتبووە بەر، هێزى پێشمەرگەش لە ناوچەکانى دیکە بۆ کەم کردنەوەى گوشارى سوپا و هێزە چەکدارەکانى حکومەت لە بەرەى شەڕ ڕێیان لە قافلە سەربازییەکان دەگرت و چاڵاکى جۆرا و جۆریان ئەنجام دەدا.

     سەر لە ئێوارەى ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ دەروبەرى کاتژمێر چوار لە گەلی ڕەشافا دەنگى تەقەیەکى زۆر بیسترا، هێزى پێشمەرگە هەر لە ئامێدى تا دێرەلوک ڕێگا سەرەکیەکانیان گرتبوو زۆر بە توندى قافلە سەربازییەکانیان کردە ئامانج و هێرشیان بردنە سەر کە بەڕێگاکەدا ڕەتدەبوون بە ئاراستەى بەرەى شەڕ، وێڕای ئەوەش هێرشیان کردە سەر بارەگاى فەوجى دێرەلوک و بارەگاى حزبى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکەکە، دیارە ئەو هەڵمەتەى هێزى پێشمەگە بۆسەر هیزەکانى عێراق زیانى گەورەى پێگەیاندن کە بریتى بوو لە سووتاندنى بارەگاکانى فەوج و حزبى  بەعس و بنکەى ئەمن هەروەها تێکشکاندنى تۆپێکى ٨٢ملم و دوو تانکى سەربازى و یەک زرێ پۆش و ئۆتۆمبێلێکى سەربازى([3]).        

       شایانى باسە چاڵاکیەکانى پێشمەرگە لە زۆربەى ناوچەکانى کوردستان بە جۆرێک تەشەنەى سەندبوو حکومەتى هەراسان کردبوو کە هەمیشە لە بیرى ئەنجامدانى هەڵمەتى سەربازیدا بێ بۆ دوور خستنەوەى مەترسى سەر دەزگا و دامەزراوەکانى.


     

سەرچاوەکان:

  1. https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3
  2. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.  
  3. شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015.  

 


[1] - https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3

[2] - شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015، ل٣٥٦-٣٧٤.  

[3] - مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٧٥.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر