داستانی دێرەلوک ١٩٨٧

ئەو داستانە لە ٥ى ئایارى ١٩٨٧ لە دێرەلوکى سەربە قەزاى ئامێدى ڕوویدا، هێزى پێشمەرگە هێرشیان کردە سەر بارەگاى فەوجی خەفیفەى (١١١)، دواى شەڕێکى سەخت توانیان دەست بەسەر فەوجەکە و (٨١) سەنگەرى دەورووبەریدا بگرن، هەروەها زیانى زۆری گیانى و ماددى بە هێزەکانى حکومەت بگەیەنن لە کوژراو و بریندار و بە دیل گیرانى سەرباز و چەکدارانى بەکرێگیراو.


      ئاشکرایە سیاسەتى دوژمنکارانەى حکومەتى عێراق بەرامبەر بە کوردستان لە ڕەفتارى هێزە سەربازیەکان و چەکدارانى بەکرێگیراو ڕەنگى دابۆوە کە بەردەوام هەلمەتى سەربازیان ئەنجام دەدا بۆ قڕکردنى کورد و وێرانکردن و سوتاندنى گوندەکانى کوردستان([1]) بەڵام هەموو جارێک هەڵمەتە سەربازیەکان لەلایەن هێزى پێشمەرگەوە پەرپەرچ دەدرانەوە، هەر بەو هۆیەوە چالاکیەکانى پێشمەرگە لە دەڤەرى بادینان  لە ساڵى ١٩٨٧ پێى نابووە قۆناغێکى فراوان، حکومەتیان بە جۆرێک هەراسان کردبوو کە بەردەوام لە سەنگەرى شەڕ و پێکدادان دابن لەگەڵ پێشمەرگەدا، بەرەبەیانى ٥ى ئایارى ١٩٨٧ هێزێکى پێشمەرگە کە پێکهاتبوون لە پێشمەرگەکانى لیژنەى ناوچەى ئامێدى و سێ ڕێکخراوى سەربە لیژنەى ناوچەى گوڵان و دوو ڕێکخراوى سەربە لقى یەک و هێزێکى میللى بە فەرماندەیی د. ڕۆژ نوری شاوێس و عەقید عەلی و سەید سالح، هێرشێکى گەورە و بەرفراوانیان کردە سەر بارەگاى فەوجى خەفیفەى (١١١) کە مستشارەکەى شێخ نورى بەرزنجی بوو، لە ناحیەى دێرەلوکى سەربە قەزای ئامێدى([2])، دواى شەرێکى توند و سەختى خوێناوى بارەگاى فەوج و (٨١) سەنگەرى دەورووبەرى فەوج و ناوچەکە لەلایەن هێزى پێشمەرگەوە دەستیان بەسەردا گیرا([3]).

      لەو چالاکیەى پێشمەرگە هێزەکانى حکومەت زیانى زۆرى گیانیان بەرکەوت کە بریتى بوو لە (٣٨) کوژراو و زیاتر لە (٤٠) دیلى دەستگیرکراو کەوتنە بەر دەستى پێشمەرگە، لەناو دیلەکاندا مولازمى یەکەم  عەبدولحەمید خەتاب عەبدوڵڵا فەرماندەى فەوج و سێ سەرباز و یەک جێگرى ئەفسەر (نائب ضابط) و سی چەکدارى بەکرێگیراو(جاش) هەبوون، (١٦) چەکدارى دیکەى بەکرێگیراویش خۆیان ڕادەستى هێزى پێشمەرگە کرد، وێڕای ئەوەش زیانە ماددیەکانى هێزەکانى حکومەت بریتى بوون لە سوتاندنى زریپۆشێک و (٩) ئۆتۆمبێلی سەربازى و (٢٠٠) پارچە چەکى جۆرى کلاشینکۆف و سەلیب و (R. P. G) و یەک هاوەنى ٨٢ ملم و یەک ٥.١٤ ملم و گرنۆفێک و (١٤) دەزگاى بێتەل و ژمارەیەکى زۆرى فیشەک و گوللە تۆپ و گوللەى (R. P. G) بوونە دەستکەوتى پێشمەرگە([4]).

      دواى کۆتایی هاتنى هێرشەکەى پێشمەرگە لە کاتژمێر یەکى دواى نیوەڕۆى هەمان ڕۆژ فڕۆکە جەنگیەکانى عێراق ناوچەکە و بنکەو بارەگاکانى پێشمەرگەیان بۆردومان کرد، لە کاتى بۆردوومانى فڕۆکەى عێراق هێزی بەرگرى ئاسمانى پێشمەرگە توانیان بە موشەکى سان حەوت فڕۆکەیەکى جۆرى هەلیکۆپتەر بخەنە خوارەوە، حەوت سەربازى ناو فڕۆکەکەش کەوتنە دەستى هێزەکانى پێشمەرگە، یەکێکیان عەقیدى فڕۆکەوانى بوو بەناوى حەمید سەعید و مولازمى یەکەمى فرۆکەوان نزار عەدنان، ئەوەشیان ڕۆل و کاریگەرى زۆرى هەبوو لەسەر بەرز بوونەوەى ورەى پێشمەرگە لە بەرەکانى شەڕ، لەو هێرشەدا زیانى پێشمەرگە بریتى بوو لە شەهید بوونى پێشمەرگەیەک و بریندار بوونى (٣) پێشمەرگەى تر.

      شایانی باسه‌ هەر لەو هێرشەدا له‌ لایه‌ن تۆپخانەی شۆڕشه‌وە بنکە و سەربازگە و بارەگاکانى سوپا و هێزەکانى حکومەت تۆپباران کران، وەک ئاماژەى بۆ کراوە ڕۆژێک دواى هێرشەکەى پێشمەرگە بۆ سەر هێزەکانى عێراق واتا ٦ى ئایارى ١٩٨٧ سەرۆک مەسعود بارزانى ڕێبەرى شۆڕش لەسەر چیاى گارە بە ئامێری بێتەل پەیوەندى بە بەرپرسانى پێشمەرگەوە کرد بە مەبەستى دەستخۆشى کردن لە هێزى پێشمەرگە بۆ ئەو سەرکەوتنەى کە لەو هێرشەدا تۆماریان کرد([5]).      


سەرچاوەکان:

  1. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.
  2. شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015.
  3. دێرەلوک https://fa.wikipedia.org/wiki/%D

[2] - دێرەلوک https://fa.wikipedia.org/wiki/%D

[3] - مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٧٦.  

[4] - مه‌سعود بارزانی: هەمان سەرچاوە، ل٧٧.

[5] - مه‌سعود بارزانی: هەمان سەرچاوە، ل٧٧.


بابەتی پەیوەندیدار

داستانی کۆڕێ ١٩٩١

داستانى کۆڕێ یەکێکە لەو شەڕ و ڕووبەڕوونەوە چارەنووسسازانەى کە پێشمەرگەی کوردستان لە ٧ – ١١ى نیسانى ١٩٩١ لە بەرانبەر سوپاى عێراق تومارى کرد، دواى ئەوەى سوپاى عێراق لە بەهارى ١٩٩١ لە بەرانبەر هێزى پێشمەرگەى بەرەى کوردستانى و شەپۆلی ناڕەزایی جەماوەرى ڕاپەڕیوى باشوورى کوردستان شکستى خوارد و تەواوى شار و شارۆچکەکانی باشووری کوردستان ڕزگارکران، زۆرى نەخایاند سوپای ڕژێم لەلایەن هێزى هاوپەیمانانەوە چراى سەوزى بۆ هەڵکرا و لە ٢٧ى ئادارى ١٩٩١ لە کەرکووکەوە زۆر بە دژوارى بەرەنگارى پێشمەرگە بووەوە ...

زانیاری زیاتر

شەڕی ئاڤا زێ ١٩٨٧

چالاکی هێزى پێشمەرگەى سنوورى لقی (١)ى دەڤەرى بادینان بوو لە ساڵى ١٩٨٧، کە هەستان بە هێرش کردن بۆ سەر یەکێک لە ڕەبایەکانى سەربازى سوپاى عێراق لە نزیک شارۆچکەى شێلادزێ لە سەر ئاڤا زێ، بە ماوەیەکى کەم دەستیان بەسەر ڕەبایەکەدا گرت و تەواوى سەربازانى کە لەو سەنگەرە لە ئەرکدا بوون کوژران، پێشمەرگەکانیش بە بێ زیان شوێنەکەیان بەجێ هێشت.

زانیاری زیاتر

داستانی خواکوڕک

شەڕ و ڕووبەڕووبوونەوەیەکى گەورەى نێوان هێزى پێشمەرگە و سوپاى ڕژێمى بەعس لە ١٩ى تەممووز تا ٥ى ئەیلوولى ١٩٨٨ لە ناوچەى خواکوڕکى دەڤەرى برادۆست ڕوویدا، بە مەبەستى دەست گرتن بەسەر ناوچەکانى ژێر دەسەڵاتى شۆڕش لە سێگۆشەى سنوورى (عێراق - ئێران - تورکیا)، سوپاى عێراق هێرشێکى گەورە و بەربڵاوی ئەنجام دا، لە ماوەى ٤٥ ڕۆژى شەڕ و هێرشکارى، هێزە چەکدارەکانى عێراق لەلایەن هێزى پێشمەرگەوە تێشکێندران و زیانى گەورەى گیانى و ماددیان بەرکەوت، لە ٥ى ئەیلوولى ١٩٨٨ بەهۆى چەند هۆکارێک ...

زانیاری زیاتر

شەڕی خێزاڤا ١٩٨١

لە ڕێکەوتی ٢٥ی ئایاری ١٩٨١ شەڕی خێزاڤا لە نێوان هێزی پێشمەرگە و سوپاى ڕژێمی عێراقدا ڕوویدا. کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لیژنەى ناوچەى زاخۆ لە گەڕانێکدا(جولە) بوون لە گوندەکانى ناوچەى باتیفاى دەڤەرى بادینان بۆ جێبەجێ کردنى ئەرکى پێشمەرگایەتى، لە گوندى خێزاڤا ڕووبەڕووى هێزێکى سەربازیی سوپای رژێمى بەعس بوونەوە، دواى شەڕێکى سەخت هێزێکى دیکەى سەربە لیواى باتیفا و دەشتى چیێی سوپای عێراق بەرەو شوێنى ڕوداوەکە بۆ پشتیوانى و هاوکاریى ئەو هێزەى کە لەگەڵ پێشمەرگە لەشەردا بوون، هاتن.

زانیاری زیاتر

شەڕ و بۆسەى زەمبیل فرۆش ١٩٨٠

شەڕى زەمبیل فرۆش یەکێکیترە لە ڕووبەڕووبوونەوەکانی هێزی پێشمەرگەی کوردستان لەگەڵ سوپای ڕژێمی بەعس. لە ٢٢ی ئازاری ١٩٨٠ لە دەڤەری باتۆفا، هێزێکی پێشـمەرگە لەسەر ڕێگایەکی سەرەکی بۆسەیەکیان بۆ هێزێکی سەربازیی سوپای عێراق دانایەوە، لە ئاکامدا هێزەکەی سوپا کەوتنە نێو بۆسەکەوە و زیانێکی زۆریان بەرکەوت. لەم کاتەدا هێزێکیتری سەربە لیواى باتوفای سوپای عێراق بۆ پشتیوانی و هاوکاریی هێزە تێکشکاوەکەیان گەیشتنە شوێنی ڕووداوەکە، بە گەیشتنیان شەڕ و پێکدادانێکی سەخت لە نێوان هێزەکەی پێشمەرگە و سەربازانی سوپادا ...

زانیاری زیاتر