دارا تۆفیق فەتحوڵا

دارا تۆفیق فەتحوڵا، ئه‌ندازیار و سیاسه‌تمه‌دار، ساڵی ١٩٥٨ سكرتێری كۆمه‌ڵه‌ی خوێندكانی كورد بووه‌ له‌ ئه‌وروپا، ساڵی ١٩٦٠ سكرتێری یه‌كێتی قوتابیان و لاوانی جیهان ده‌ستنیشان كراوه‌، له‌ ١١ی ئاداری ١٩٧٠.


ژیاننامه‌

دارا تۆفیق فەتحوڵا له‌ دایكبووی سلێمانییه‌، له‌ سه‌ده‌ی نۆزده‌یه‌مدا حاجی ئه‌وڵا ئاغای باپیره‌ گه‌وره‌ی له‌ شاری هه‌مه‌دانی‌‌ ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستانه‌وه‌ ڕووی له‌‌ شاری سلێمانی كردووه‌، برای خه‌سره‌و تۆفیق فەتحوڵا (١٩٣٠-٢٠٠٤) ئه‌ندامی كۆمیته‌ی ناوه‌ندی پارتی دیموكراتی یه‌كگرتووی كوردستان بووه، ساڵی ١٩٥٨ وه‌ك سكرتێری كۆمه‌ڵه‌ی خوێندكارانی كورد به‌ بۆنه‌ی موڵه‌تدانی كۆماری عێراق به‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی جه‌نه‌راڵ مسته‌فا بارزانی (١٩٠٣-١٩٧٩) و هه‌ڤاڵانی بۆ نیشتمان نامه‌ی به‌خێرهاتنه‌وه‌ بۆ نیشتمان ئاراسته‌ی سه‌رۆك مستەفا بارزانی ده‌كات كه‌ هێشتاكه‌ له‌ تاراوگه‌ له‌ شاری مۆسكۆ ده‌ژیا، ساڵی ١٩٥٩ سكرتێری نووسینگه‌ی جێبه‌جێكاری (المكتب التنفیذي) یه‌كێتی گه‌نجانی دیموكراتی عێراقی سه‌ر به‌ حزبی شیوعی عێراق بووه، ڕۆژانی ٢٢ تا ٢٦ی ئابی ١٩٦٠ نوێنه‌ری كۆنگره‌ی پێنجه‌می كۆمه‌ڵه‌ی خوێندكارانی كورد له‌ ئه‌وروپا (K.S.S.E) له‌ شاری به‌رلینی ڕۆژئاوا بووه‌، ساڵی ١٩٦٠ به‌ سكرتێری یه‌كێتی قوتابیان و لاوانی جیهان ده‌ستنیشان كراوه‌، ڕۆژانی ٢١ تا ٢٥ی ئابی ١٩٦١ نوێنه‌ری كۆنگره‌ی شه‌شه‌می كۆمه‌ڵه‌ی خوێندكارانی كورد له‌ ئه‌وروپا له‌ شاری مونستر ئه‌ڵمانیا ڕۆژئاوای كردووه‌،


خه‌باتنامه‌

دارا تۆفیق فەتحوڵا له‌دوای كۆدتای ٨ی شوباتی ١٩٦٣ی حزبی به‌عسی عه‌ره‌بی سۆسیالیستی به‌سه‌ر ڕژیمی عه‌بدولكه‌ریم قاسم (١٩١٤ـ١٩٦٣)دا په‌یوه‌ندی به‌ هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌وه‌ كردووه‌، ساڵی ١٩٦٣ به‌رپرسی كۆكردنه‌وه‌ی گه‌نمی هاوكاری جوتیارانی پارێزگای سلێمانی بۆ هێزی پێشمه‌رگه‌ بووه‌، ساڵی ١٩٦٧ له‌ ڕۆژنامه‌ی عه‌ره‌بی زمانی (التآخي) كاری كردووه‌، له‌ سه‌ره‌تای ساڵی ١٩٧٠ له‌سه‌ر فه‌رمانی جه‌نه‌راڵ مسته‌فا بارزانی له‌ شاری به‌یروت (لوبنان) چاوی به‌ میشێل عه‌فله‌ق (١٩١٢-١٩٨٩) ڕێبه‌ری حزبی به‌عسی عه‌ره‌بی سۆسیالیستی كه‌وتووه‌ و سه‌رباره‌ت به‌ داننانی حكومه‌تی عێراق به‌ ئۆتۆنۆمی بۆ كوردستان گه‌یشتنه‌ ڕێكه‌وتن، له‌ ٧ی كانوونی دووه‌می ١٩٧٠ ئه‌ندامی شاندی كوردی بووه‌ بۆ له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراقی له‌ شاری به‌غدا بۆ دیاری كردنی سنووری ناوچه‌ی ئۆتۆنۆمی كوردستان.

له‌ ١١ی ئاداری ١٩٧٠ ئه‌ندامی شاندی پارتی دیموكراتی كوردستان بووه‌ له‌ شاری به‌غدا بۆ جاڕدانی ڕێككه‌وتننامه‌ی ١١ی ئادار له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراقدا‌، ساڵی ١٩٧٠ ئه‌ندامی لێژنه‌ی ئاماده‌كاری كۆنگره‌ی هه‌شته‌می پارتی دیموكراتی كوردستان بووه‌، ساڵی ١٩٧٠ له‌ كۆنگره‌ی هه‌شته‌‌‌م له‌لایه‌ن نوێنه‌رانی كۆنگره‌وه‌ به‌‌ ئه‌ندامی كۆمیته‌ی ناوه‌ندیی پارتی دیموكراتی كوردستان هه‌ڵبژێردراوه، ڕۆژی چوارشه‌مه‌ی ٢٤ی حوزه‌یرانی ١٩٧٠ به‌ نوێنه‌رایه‌تی سه‌رۆك مستەفا بارزانی به‌شداری كۆنگره‌ی نووسه‌رانی كوردی له‌ شاری به‌غدا كردووه‌، له‌ ١٠ی كانوونی دووه‌می ١٩٧٠ ئه‌ندامی شاندی نۆ كه‌سی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ دانوستاندن له‌باره‌ی ئۆتۆنۆمی بۆ باشووری كوردستان له‌گه‌ڵ كاربه‌ده‌ستانی حكومه‌تی عێراق له‌ شاری به‌غدا بووه‌، له‌ ١١ی ئه‌یلوولی ١٩٧١ سه‌رنووسه‌ری ڕۆژنامه‌ی برایه‌تی بووه‌،  له‌ ڕێكه‌وتی ١ی كانوونی دووه‌می ١٩٧٤ سه‌رنووسه‌ری ڕۆژنامه‌ی برایه‌تی بووه‌، له‌ مانگی ئاداری ساڵی ١٩٧٤ له‌لایه‌ن سه‌ركردایه‌تی شۆڕشی ئەیلووله‌وه‌ به‌ ئه‌مینداری ئه‌میندارێتی په‌روه‌رده‌ و فێركردن و دواتر ڕۆشنبیری و ڕاگه‌یاندن و لاوان ده‌ستنیشان كراوه‌.

له‌ ٢٨ی نیسانی ١٩٧٤ له‌ دوای ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی ماڵه‌كه‌ی خێزانه‌كه‌ی له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانی عێراقه‌وه‌ بێ هیچ پێداویستییه‌ك به‌ره‌و ناو‌چه‌ ئازادكراوه‌كان ده‌ركراون، ساڵی ١٩٧٤ هاوكاری نووسه‌رانی ئێستگه‌ی ده‌نگی كوردستانی له‌ سه‌رده‌می شۆڕشی ئەیلوول كردووه‌، له‌ ناوه‌ڕاستی ساڵی ١٩٧٤ تا سه‌ره‌تای ساڵی ١٩٧٥ ئه‌مینداری گشتی په‌روه‌رده‌ی شۆڕشی ئەیلوول بووه دواتر به‌ ده‌رچوونی یاسای ئه‌نجوومه‌نی یاسادانان و ئه‌نجوومه‌نی جێبه‌جێكاری هه‌رێمی كوردستان به‌ پله‌ی وه‌زیری ڕاگه‌یاندن و ڕوشنبیری و لاوان و وه‌زیر زانیاری (په‌روه‌رده‌) به‌ وه‌كاله‌ت ده‌ستنیشانكراوه، ساڵی ١٩٧٤ له‌ دامه‌زرێنه‌رانی به‌شی گوێگرتن (الأنصات) و به‌شی، له‌ مانگی كانوونی یه‌كه‌می ١٩٧٤ پشتگیری له‌ چاپ دانی یه‌كه‌مین ساڵنامه‌ی ڕه‌نگی شۆڕشی ئەیلوولی كردووه‌، ساڵی ١٩٧٥ له‌ گۆڤاری ده‌نگی كوردستان ئۆرگانی ئه‌مانه‌تی گشتی ڕۆشنبیری و ڕاگه‌یاندن و لاوانی شۆڕشی ئەیلوول وتاری ده‌نووسی، له‌ سه‌ره‌تای ساڵی ١٩٧٥ وه‌ك وه‌زیری زانیاری هه‌رێمی كوردستان له‌لایه‌ن سه‌رۆك مسته‌فا بارزانی و مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كورستان سوپاس و پێزانینی پێبه‌خشرا، له‌ ٥ی تشرینی یه‌كه‌می ١٩٨٠دا له‌ ڕێگای چوونی له‌ ماڵه‌وه‌ بۆ سه‌ر كار له‌لایه‌ن ده‌زگای هه‌واڵگریی عێراقه‌وه‌ ده‌گیرێت و شوێنبزری ده‌كه‌ن‌ و تا ئه‌مڕۆ به‌ فه‌رمی چاره‌نووسی دیار نییه. شاره‌زای زمانه‌كانی كوردی، عه‌ره‌بی و ئینگلیزی بووه‌.


سه‌رچاوه‌:

١.ده‌سته‌ی ئینسكلۆپیدیای پارتی دیموكراتی كوردستان.


بابەتی پەیوەندیدار

سالار عوسمان حسێن

سالار عوسمان حسێن، ناسراو بە دکتۆر سالار، ساڵی ١٩٦٩ لە شاری هەولێر لەدایکبووە. خوێندنى سەرەتایی و ناوەندى لە شارى هەولێر تەواو کردووە، دکتۆراى لە ئەدەبى کوردى لەزانکۆى دهۆک بەدەست هێناوە. خاوەنى ١٢ پەرتووکە لە بوارەکانى : ئەدەب، زمان، ڕۆژنامەگەرى و سیاسەت

زانیاری زیاتر

سەگڤان هالۆ

سه‌گڤان عوسمان هالۆ، ناسراو بە سەگڤان هالۆ، لە ١ى تەممووزی ١٩٦٨ لە گوندى بۆسەل سەر بەقەزاى زاخۆى پارێزگاى دهۆک لەدایک بووە، ساڵى ٢٠٠٨ بڕوانامەى بەکالۆریۆسى لە کۆلێژى یاسای زانکۆى سەڵاحەدین بەدەست هێناوە، ساڵى ٢٠١٦ بڕوانامەى ماستەرى لە یاسا لە کۆلێژى یاساى زانکۆى سەڵاحەدین بەدەست هێناوە.

زانیاری زیاتر

ئاری فارووق حەسەن

ئاری فارووق حه‌سه‌ن، ناسراو بە ئاری نانەکەلی، لە ٢١ى ئابى ساڵى ١٩٧٤ لەشارى هەولێر لەدایک بووە، ساڵى ٢٠٠٤ بڕوانامەى لەبەشى یاسای کۆڵێژى یاسای زانکۆى سەڵاحەدین وەرگرتووە.

زانیاری زیاتر