لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.


بەهۆى بەردەوامى چالاکییەکانى پێشمەرگەوە هێزەکانى سەربازى و چەکدارى و ئەمنى ڕژێمى بەعس هەمیشە لە تەنگەتاویدا دەیانگوزەراند، ئەگەر تەنها مانگى نیسانى ١٩٨٦ بە نموونە وەرگرین دەیان چالاکی تێدا بەڕێوەچووە و زیانى گیانى و ماددى زۆرى گەیاند بە هێزەکانى حکومەت، ئەمەشیان پلانێکى سەرکەوتووى شۆڕش بوو کە خەباتى پارتیزانى گوزارشت لە بەردەوامى چالاکییەکان و تەنگ پێ هەڵچنینى لایەنى بەرامبەر و ترس خستە ڕیزەکانیان دەکات، لە سۆنگەى ئەو بەردەوامیەوە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان لە کانوونى دووەمى ١٩٨٦، بانگهێشتى ئەندامانى لێژنە و بەرپرسى ڕێکخراوەکانى کرد کە لەو مانگەدا چالاکییەک ئەنجام بدەن بە ئامانجى ئەوەى کەوا گورزێک لە هێزەکانى ڕژێمى بەعس بوەشێنن. بەو پێیەى کە لەو ماوەیەدا هێزى پێشمەرگە لە چوارچێوەى  ڕێکخستنى حزبیدا ڕێکخرابوو وەک لق و ناوچە و ڕێکخراو. 

 سەرەتاى چالاکییەکە بە پێکهێنانى مەفرەزەیەکى ١٠-١٥ پێشمەرگە و چەند پێشمەرگەیەکى شارەزا لە هەڵگرتنەوەى مین، بۆ پاککردنەوەى ڕێگای هێرشکردن لە مین، چونکە سوپاى عێراق بۆ پارێزگارى ڕەبایەکان، چواردەورییانى مێنڕێژ کردبوو، چالاکییەکە دەستیپێکرد، ئەو هێزەى پێشمەرگە ڕاسپێردران کە لە ناوچەى گولی تا باتیفا جەولەیەک بکەن بە مەبەستى دىستنیشانکردن و کۆکردنەوەى زانیارى لەسەر بنکەی هێزەکانى حکومەت بۆ ئەوەى هێرشى بکەنە سەر، هێزەکەى پێشمەرگە ١٦ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ دەستیان بە جووڵە کرد بەناو گوند و لادێکانى ناوچەکەدا، کۆمەڵێک زانیاریان کۆکردەوە لەوانە دوو ڕەبایەى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش) هەبوون لە سەرووى پێچەکانى زرێزە کە شەوانە یەکێ لە ڕەبایەکانیان چۆل دەکرد و هەموویان لە یەک ڕەبایە کۆدەبوونەوە و ڕۆژانەش دەگەڕانەوە شوێنى خۆیان، ئەوەیان شوێنێکى گونجاو بوو کە چالاکییەکەى لێ ئەنجام بدەن، پێشمەرگەکان چوون بۆ ڕەبایەى کە چۆلیان کردبوو پاشان خۆیان لە ڕەبایەکەى تر نزیک کردەوە بەناوى شکێرا، (٣٠ - ٤٠)م هیچ مینیان بەدى نەکرد هەرچەندە سەرى بەرزاییەکە بەفر دایپۆشى بوو، تەواوى خاڵەکانى لێدانى ڕەبایەیان دەستنیشان کرد، ئینجا گەڕانەوە و هەواڵیان بۆ هێزى پێشمەرگە بەڕێکرد کە ئامادەکاریەکان کراون ئیتر کاتى دەستبەکاربوون هاتووە. 

 ڕێکخراوەکانى بەشداربوو لەو چالاکییەدا بریتى بوون: لە ڕێکخراوى (شەهید محەمەد ساڵح، شەهید محەمەد مەحمود، شەهید محۆ گەودا، شنگار) لەگەڵ مەفرەزەیەکى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆ. پلانى هێرشەکە بەوجۆرە دانرا کە سەرپەرشتیکردنى چالاکییەکە بە سەعید بۆسەڵى سپێردرا، ئۆسمان قاسم بەرپرسی هێرشکردن، پێنج خاڵ دەستنیشان کران کە بە (ئاڕ پی جی) لێیان بدرێت و هەر لایەک لەلاى خۆییەوە لە ڕەبایەکە بدەن، کاتژمێرى سفر ١٢:٣٠ خولەک دیاریکرا کە هەڵمەتى یەکەم بەڕێوەبچێ، ٢٠ تا٣٠ پێشمەرگە لەژێر سەرپەرشتى ئەبو برۆ ئامادەکران لەگەڵ هاوەنێکى ٥٧ملم لە ڕەبایەى چۆلکراو جێگیر بکرێن وەک هێزى پشتیوانى ئەگەر هەر گرفتێک لە کاتى هێرشەکە هاتە پێش ئەوان لەوێوە پشتیوانى هێرشەکە بکەن، هێزێکى دیکەى ١٠ تا ١٥ پێشمەرگە ئامادەکران لە شوێنێک بۆ ڕێگریکردن لە هەر هێزێکى سەربە سوپاى عێراق ئەگەر نیازى هێرشیان کرد بۆ شوێنى چالاکی. 

 لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزى پێشمەرگە بۆ جێبەجێکردنى ئەرکى دیاریکراو دەستیان بە جووڵە کرد، کارەکان وەک چۆن نەخشەى بۆ کێشرابوو بەڕێوەچوون، بەر لە کاتى دیاریکراو تەواوى پێشمەرگەکان گەیشتنە شوێنى خۆیان و چاوڕێى فەرمان بوون، کاتژمێر ١٢:٣٠ خولەک ئوسمان قاسم بەرپرسى چالاکى فەرمانى بە (ئاڕ پی جى) بە دەستەکان کرد کە دەستبەکار بن، لە هەر پێنج خاڵەوە ئاگرى (ئاڕ پی جی)یەکان بە ئاراستەى ڕەبایە شەوى تاریکى کردە ڕۆژى ڕووناک، بۆ ماوەى (٢٠ - ٣٠) خولەک شەڕ بەو شێوەیە بەردەوام بوو، بەڵام تا دەهات بەرە بەرە بەرگرى ڕەبایە لاواز دەبوو، ئینجا قۆناغى دووەمى هێرش دەستیپێکرد کە دەستەیەکى پێشمەرگە خۆیان گەیاندە نزیک دیوارى ڕەبایە، دواى ئەوان دەستەیەکى دیکەش بە هەمان شێوە گەیشتنە خوار دیوارى ڕەبایە، بە نارنجۆک و چەکى دەستیان هێرشیان کرد تا بەرگرى تەواو لە ڕەبایە نەما، ئەوەى کوژرا و ئەوەى دیکەش لە بەشى باکوورەوە ڕایانکرد و ڕەبایەیان بەجێهێشت، پێشمەرگە چوونە ناو ڕەبایە و دەستیان بەسەر داگرت و چەند تەقەیەکیان بە ئاسمانەوە کرد کە نیشانەى سەرکەوتن بوو، پاشان کەلوپەلەکانیان کۆکردنەوە و ئاگریان تێبەردا. 

 دواى تەواوبوونى کارە گرنگەکەیان و کۆکردنەوەى دەستکەوتەکان کە ٥ چەکى کلاشینکۆف و یەک (ئاڕ پی جى) و یەک ئامێرى لاسلکى و ٣ سندوقى فیشەکى کلاشینکۆف و ٣٠ نارنجۆکى دەستى، ٥٠ ساجۆرى کلاشینکۆف،  بڕیارى کشانەوەیان دا و شوێنەکەیان جێهێشت، شایانى باسە لەو چالاکییەدا هێزى پێشمەرگە هیچ زیانێکیان بەرنەکەوت. زیانی چەکدارانى بەکرێگیراویش وێڕای ئەو دەستکەوتانەى کە باس کران، دوو تەرمىیشیان لە ڕەبایە کەوتنە بەر دەستى هێزى پێشمەرگە. 


سەرچاوەکان:

  1. مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.

  2. محەمەد مراد، خەباتا چیا، بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گولانێ دناڤبەرا ساڵین (١٧٦-١٩٨٩) دا، چاپخانا کوردستانێ – زاخۆ، ٢٠٠٧. 

  3. غازى عادل گەردی، پێشمەرگەیەک لە خزمەت ڕێبازى بارزانیدا حەجى بیڕۆخى، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، تورکیا- ٢٠٢١.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر