شەڕی بالیسان ١٩٨٨

شەڕی دۆڵی بالیسان بریتى بوو لە هێرشێکى بەربڵاوى سوپا و چەکدارانى ڕژێمى بەعس بۆ سەر هێزى پێشمەرگە لە ٢٦ى شوباتى ١٩٨٨، لە میحوەرى بێتواتە و خەلیفانەوە سوپاى عێراق هێرشێکى فراوانى کردە سەر دۆڵی بالیسان کە لە ژێر دەسەلاتى پێشمەرگەدا بوو، بە پشتیوانى تانک و تۆپ و دەبابە و فڕۆکەى جەنگى، هێزى پێشمەرگە بە ئامادەکاری و نەخشەى سەربازى توکمەوە ڕوووبەڕووی هێزەكانی عێراق بۆوە و بەرسینگیان گرتن، لە ئەنجامدا لە ئێوارەى هەمان ڕۆژ لەو بەریەدا هێزەکانى حکومەت شکستیان خوارد و هێرشەکەیان تێکشکێندرا.


ساڵى ١٩٨٨ حکومەتى عێراق بە پلانێکى بەرفراوانەوە هێرشى بۆ سەر ئەو ناوچانەى کوردستان دەستیپێکرد کە کەوتبوون ژێر هەژموونى پێشمەرگەوە، دیارە بەهۆى بوونى شەڕى عێراق – ئێران ١٩٨٠تا١٩٨٨ حکوومەت خاوەن ئەو هێزە زۆرە نەبوو کەوا بتونێ دەستى بەسەر تەواوى ناوچەکانى کوردستاندا بڕوا، بۆیە بوار بۆ هێزى پێشمەرگە هاتە پێش کە باڵادەست بێ بەسەر چەندین ناوچەدا([1])، ساڵى هەشتەم شەڕى نێوان هەردوو دەوڵەت بەرەو کزى هەنگاوى نا چونکە لە کۆتایی و ڕێککەوتن نزیک دەبۆوە، بەو پێیە دەرفەتێک بۆ عێراق هاتە پیش کەوا بکەوێتە خۆ و دژى شۆڕشى کورد هەنگاوى کوێرۆانە بگرێتەبەر بە ئامانجى سەرکوتکردن و لەباربردنى شۆرشى گەلى کورد.

    دیارە جێبەجێ کردنى پلانەکەى حکومەت خۆى لە قڕکردن و وێرانکردنى ناوچەکان دەدۆزیەوە، ئەوە بوو لە ٢٦ى شوباتى ١٩٨٨ کاتژمێر حەوتى بەیانى لە میحوەرى بێتواتە و خەلیفانەوە سوپاى عێراق پیشڕەویەکانى دەستپێکرد و هێرشێکى فراوانى کردە سەر دۆڵی بالیسان([2]) لە ڕۆژئاواى سلێمانى کە سەربە پارێزگاى هەولێرە([3])، بە هاوکارى و پشتیوانى فڕۆکەى جەنگى و تۆپ و تانک و چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، هێزى پێشمەرگە بە ئامادەکارى پلانى توکمەوە ڕووبەڕوویان بوونەوە و بەرسینگیان گرتن، لە ئەنجامدا بەهۆى بەرگرى توندى پێشمەرگەوە لە ئێوارەى هەمان ڕۆژ  لەو بەریەدا هەواڵی شکستى سوپا و هێزە عێراقییەکان بە هێزى پێشمەرگە گەیشت کە هێرشەکەیان تێکشکێندرا، بەڵام  لە تێکشکاندنى ئەو هێرشەى سوپا و چەکدارنى بەکرێگیراو، سێ پێشمەرگە شەهید بوون([4]).


سەرچاوەکان:

  1. حاجى میرخان دۆڵەمەرى: گەڕان بە دواى دادپەروەریدا، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، کوردستان – ٢٠٢١.
  2. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وە‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوارە‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.
  3. https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86

 


[1] - حاجى میرخان دۆڵەمەرى: گەڕان بە دواى دادپەرەریدا، بەرگى دووەم، چاپى دووەم، کوردستان – ٢٠٢١، ل٢٤٥.

[2] -- مه‌سعود بارزانی: مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وە‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوارە‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٨٣.

[3] - https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86

[4] - مه‌سعود بارزانی: هەمان سەرچاوە، ل٨٣.


بابەتی پەیوەندیدار

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ ١٩٨٣

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ یەکێک لە چالاکییەکانى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو، کە هێرشیان کردە سەر بنکەیەکى سەربازى عێراقى لە ناوچەى شێخانى دەڤەرى بادینا لە حوزەیرانى ١٩٨٣، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەست بەسەر بنکە سەربازیەکە و چەک و تەقەمەنیدا بگرن و دوو سەربازیش بەدیل بگرن، پاشان کە چالاکییەکەیان بەسەرکەوتووى ئەنجامدا شوێنەکەیان بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

بۆسەى گوندى بەربانکێ ١٩٨٨

بۆسەى گوندى بەربانکێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعس، لە ١٢ی شوباتی ١٩٨٨ لە نزیک گوندى بەربانکێ ڕێگای نێوان بامەڕنێ و سکرینێ بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى حکومەت دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى هێزە ئەمنییەکان کەوتە بۆسەکەوە و تەواوى سەرنشینانى کوژران و بەدیل گیران، دواى تەواوبوونى چالاکییەکە، هێزەکەى پێشمەرگە شوێنەکەیان جێهێشت و گەڕانەوە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر