شەڕی گوندى بانە سوور ١٩٨٤

چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستانە لە نزیک گوندى بانەسوورى دەوروبەرى دهۆک لە دەڤەرى بادینان، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى سەربە ڕێکخراوى ڕێنجبەران بۆسەیەکیان لەسەر جاددەى سەرەکى مانگێشکێ دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى چەکدارانى بەکرێگیراو(جاش) کەوتە بۆسەکەوە و بە ماوەیەکى کەم دەستى بەسەردا گیرا و تەواوى سەرنشینانى کوژران و دەست بەسەر تەواوى چەکەکانیاندا گرت.


      چالاکییەکانى پێشمەرگە لە ساڵى ١٩٨٤ بە جۆرێک تەشەنەى سەندبوو کە لەماوەى دوو مانگدا سەد و سی چالاکى تێپەڕاندبوو دژ بە بنکە و دامەزراوەکانى بەعس. پێشمەرگە توانی زیانى زۆر بە بەعس بگەیەنێ لە کوژراو و بریندار و تێکشکاندنى ئۆتۆمبێلى سەربازى (بارزانى، ٢٠٢١، ٩٤).

  هاوینى ساڵى ١٩٨٤ هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە ڕێکخراوى ڕێنجبەران لە ناوچەکانى دەوروبەرى دهۆک نزیک گوندى بانەسوور لە جەولەدا بوون، هەر لەو دەرچوونەدا بڕیاریان دا گورزێکى گەورە بسرەوێننە هێزە سەربازى و چەکدارى و ئەمنییەکانى ڕژێمى بەعس، هەر لە جەولەکەدا شوێنى چالاکییەکەیان دەستنیشان کرد کە دانانەوەى بۆسە بوو لە سەر جادەى گشتى مانگێشکێ بۆ کاروانى ئۆتۆمبێلى هێزەکانى حکومەت.

       دواى دەستنیشانکردنى شوێنى چالاکی، لێژنەى ناوچەى دهۆکیان ئاگادارکردەوە کە پلانى هێرشێکى لە ناکاویان داڕشتووە بۆ سەر هێزەکانى ڕژێمى بەعس، هێزەکەى شۆڕش ١٥ پێشمەرگە بوون، کاتژمێر ٣ى شەو خۆیان گەیاندە شوێنى دەستنیشان کراو  لە سەر جادەى سەرەکى مانگێشکێ، هێزەکەى پێشمەرگە لەبەر جادە لە ناو درەخت و جەنگەڵی شوێنەکە خۆیان حەشار دا و چاوەڕوانى هاتنى ئۆتۆمبێلى سەربازى بوون، یەکێک لە پێشمەرگەکانیان وەک پاسەوانى ڕێگا لە شوێنێکى بەرز جێگیر کرد، تاکو زوو هەر ئۆتومبێلێکى سەربازى  یان چەکدارى بە ڕێگادا بڕوات بە ئاسانى بیبینێ و هاوەڵە پێشمەرگەکانى لێ ئاگاداربکاتەوە (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٧).

     هێزەكه‌ی پێشمه‌رگه لەو شوێنەدا مانەوە تا ڕۆژى دوایی کاتژمێر ١٠:٣٠ خولەکى پێش نیوەڕۆ، لە چاوەڕوانى هاتنى ئۆتۆمبێلى هێزەکانى حکومەت، ‌تاکو گورزی خۆیانى لێ بوەشێنن و قارەمانییەک تۆمار بکەن، لەناکاو لە لایەن پاسەوانى ڕێگاکە ئاگادارکرانەوە کە ئۆتۆمبێلێکى سەربازیى جۆرى ئیڤا لە لاى مانگێشکەوە بەرەو بۆسەکە دێ، پێشمەرگەکان خۆیان ئامادە کرد و هەر کە ئۆتۆمبێلەکە گەیشتە لایان و کەوتە بۆسەیان، لە یەککاتدا دایانە بەر دەستڕێژى گولە، لە ماوەى ١٠ خولەکدا ئۆتۆمبێلەکەیان تێکشکاند کە ژمارەیەکى زۆرى جاشى تێدا بوون و هەموویان کوژران، لە کاتى شەڕەکەدا ئەو هێزە پشتیوانیەى پێشمەرگە کە لە شوێنێکدا جێگیر کرابوو بۆ پارێزگارى هێزى پێشمەرگە لە شوێنى دانانەوەى بۆسە، ڕۆڵێکى گەورەى بینى لە ڕووبەڕووبوونەوەى ڕەبایەکانى دەوروبەر، بە چەکى دۆشکە و ڕەشاش و بیکەیسى و هاوەنى (٨٢ ملم) تاکو چالاکییەکە بە سەرکەوتوویى تەواو بوو و پێشمەرگەکان بە سەلامەتى دەرچوون (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).

      دواى کۆتاییهاتنى شەڕەکە، پێشمەرگەکان کشانەوە و شوێنەکەیان بەجێهێشت، هێزێکى گەورەى سەربازیى حکومەت لە مانگێشکەوە و هێزێکى دیکەش ویستیان بێنە شوێنى ڕووداوەکە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزەکەى پێشمەرگە، بەڵام هێزەکەى پێشمەرگە لە هەموو لایەکەوە ڕووبەڕوویان بوونەوە و تەقەیان لێ کردن، نەیانهێشت بێنە پێشەوە دواى ئەوەى زیانیان لێ کەوت، بەرەو دواوە گەڕانەوە، بەڵام گوند و ئاواییەکانى ناوچەکەیان تۆپباران کرد، وێڕاى ئەوەى تۆپیارانەکە چڕ و پڕ بوو، بەڵام بێ زیان بوو (مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).

      دەستکەوتى پێشمەرگە لەم چالاکییەدا بریتى بوو لە دەستبەسەرداگرتنى هەشت چەکى جۆرى کلاشینکۆف و تفەنگێکى بڕنۆ و یەک (ئاڕ. پی. جی) لەگەڵ بڕێکى زۆرى فیشەک و کەلوپەلی سەربازى، شایانى باسە هێزەکەى پێشمەرگە لەو چالاکییەدا بێ زیان بوون، تەنیا یەک پێشمەرگە بریندار بوو(مراد، ٢٠٠٧، ١٤٨).  


سەرچاوەکان:

١- مه‌سعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وەی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چوار‌م، ١٩٧٥- ١٩٩٠ شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووە‌م، چاپی یه‌كه‌م، (چاپخانه‌ی ڕوكسانا- ٢٠٢١).

 ٢- محەمەد مراد، خەباتا چیا، بیرهاتن و سەرهاتیێن شۆڕەشا گولانێ دناڤبەرا ساڵین (١٧٦-١٩٨٩) دا، (چاپخانا کوردستانێ- زاخۆ- ٢٠٠٧).        

         


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر