شەرى گەلى ڕەشاڤا ١٩٨٧

شەڕی گەلى ڕەشاڤا لە ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ ڕوویدا، کاتێ کە هێزى پێشمەرگە لە ڕێگا سەرەکیەکانى نێوان ئامێدى و دێرەلووک هێرشیان کردە سەر قافلەى ئوتۆمێلە سەربازیەکانى سوپاى عێراق و بارەگاى فەوجى دێرەلووک و بارەگاى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکە، بە ئامانجى کەمکردنەوەى گوشارى هێزەکان عێراق لەو هێرشەى کە لەو ماویەدا کردبوویە سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا.


دۆڵى ڕەشاڤا دەکەوێتە ناوچەى ئامێدى و دێرەلووک لە دەڤەرى بادینان([1])، بەهۆى هەڵکەوتەى جوگرافی و هاوسۆزى دانیشتوانى ناوچەکە بۆ  هێزى پێشمەرگە ئەنجامدانى چاڵاکى پارتیزانى ئاسنتر بوون, هەر بۆیە لە ڕووى شۆڕش و بەرخودانەوە وەکو سەرجەم ناوچەکانى دیکەى کوردستان ڕۆڵى کاریگەریان هەبووە لە پاڵپشتى شۆڕش، حکومەتى عێراق لە زۆربەى کاتدا هەڵمەتى فراوانى بۆ سەر کوردستان دەست پێدەکرد لە هەندێ ناوچەى تایبەت، بۆ گەڕاندنەوەى ئەو شوێنانەى کە کەوتبوونە بەر دەستى پێشمەرگە و کپ کردنى دەنگى شۆڕش بە گشتى، بە تەواوى هێزە چەکداریەکانى بەرەنگارى هێزەکانى شۆڕش دەبۆوە، چونکە جموجۆڵى پێشمەرگە و چاڵاکیەکانیان لە زۆربەى ناوچەکان زۆر بوو بوون، هەر لە سەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ سوپاى عێراق و هێزە چەکدارەکانى تر هەڵمەتێکى فراوانیان دەستپێکرد بۆ سەر ئەترۆش و قەڵاى کانیکا لە بادینان نزیکە ٢٠ ڕۆژى خایاند، بە بیانووى ئەوەى کە ئەو ناوچانە کەوتبوونە ژێر دەسەڵات و هەژموونى هێزى پیشمەرگە([2]). 

      هێزى پێشمەرگەى کوردستان بەو توانا سەربازیەى کە لەبەر دەستیدا بوو لە ڕووى ژمارەى پێشمەرگە و چەک و تەقەمەنییەوە بەرەنگارى هێزەکانى حکومەت دەبووەوە و زەبرى کوشندەى پێدەگەیاند، دیارە هەروەکو ئاماژەى پێکراوە حکومەت لەسەرەتاى مانگى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ هەڵمەتێکى سەربازى گەورەى لە ناوچەى ئەترۆش گرتبووە بەر، هێزى پێشمەرگەش لە ناوچەکانى دیکە بۆ کەم کردنەوەى گوشارى سوپا و هێزە چەکدارەکانى حکومەت لە بەرەى شەڕ ڕێیان لە قافلە سەربازییەکان دەگرت و چاڵاکى جۆرا و جۆریان ئەنجام دەدا.

     سەر لە ئێوارەى ١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٧ دەروبەرى کاتژمێر چوار لە گەلی ڕەشافا دەنگى تەقەیەکى زۆر بیسترا، هێزى پێشمەرگە هەر لە ئامێدى تا دێرەلوک ڕێگا سەرەکیەکانیان گرتبوو زۆر بە توندى قافلە سەربازییەکانیان کردە ئامانج و هێرشیان بردنە سەر کە بەڕێگاکەدا ڕەتدەبوون بە ئاراستەى بەرەى شەڕ، وێڕای ئەوەش هێرشیان کردە سەر بارەگاى فەوجى دێرەلوک و بارەگاى حزبى بەعس و بنکەى ئەمنى شارۆچکەکە، دیارە ئەو هەڵمەتەى هێزى پێشمەگە بۆسەر هیزەکانى عێراق زیانى گەورەى پێگەیاندن کە بریتى بوو لە سووتاندنى بارەگاکانى فەوج و حزبى  بەعس و بنکەى ئەمن هەروەها تێکشکاندنى تۆپێکى ٨٢ملم و دوو تانکى سەربازى و یەک زرێ پۆش و ئۆتۆمبێلێکى سەربازى([3]).        

       شایانى باسە چاڵاکیەکانى پێشمەرگە لە زۆربەى ناوچەکانى کوردستان بە جۆرێک تەشەنەى سەندبوو حکومەتى هەراسان کردبوو کە هەمیشە لە بیرى ئەنجامدانى هەڵمەتى سەربازیدا بێ بۆ دوور خستنەوەى مەترسى سەر دەزگا و دامەزراوەکانى.


     

سەرچاوەکان:

  1. https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3
  2. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021.  
  3. شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015.  

 


[1] - https://www.facebook.com/103736608439721/photos/a.106062804873768/106311994848849/?type=3

[2] - شیمال زێباری: هنده‌ك ڕاستیێن ڤه‌شارتی د شۆڕشا گولانێدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر – 2015، ل٣٥٦-٣٧٤.  

[3] - مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، 1975-1990 شۆڕشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، 2021، ل٧٥.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر