ناوچەى باتوفە یەکێک بوو لەو شوێنانەى کە هەر لە سەرەتاى سەرهەڵدانى شۆڕشەوە کەوتە بەر پەلامارەکانى سوپاى عێراق، هێرشەکانى سوپاى عێراق بۆ سەر ئەو ناوچەیە لە مانگى ئایارى ١٩٦٢ دەستیان پێکرد، کە ژمارەیەکى زۆرى سەرباز و جاش بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و زریپۆش و هێزى ئاسمانى بە فەرماندەیى عەقید مەجید ئەلسەبعاوى کە فەرماندەى هێزەکانى حکومەت بوو لە بادینان، ئەم هێرشەى حکومەت لە ٢١ى ئایار لە زاخۆوە جووڵەى پێکرا بە مەبەستى دەستگرتن بەسەر بارەگاى هێزى یەک لە دەڤەرى بەرواریان، ئەمە لە کاتێکدا بوو کە پانتاییەکى گەورەى جوگرافى بادینان کەوتبووە ژێر دەستى شۆڕش، هەروەها بارزانى ڕێبەرى شۆڕش بەرەو دەڤەرى سۆران بەڕێکەوتبوو بۆ ئەوەى شۆڕش بگەیەنێتە سەرجەم ناوچەکانى دیکە، هێزى پێشمەرگەى کوردستان کە لەو ماوەیەدا لە شێوەى دەستە و قۆڵ ڕێکخرابوو، بە چەکى سووک، كه له سەرەتای ده‌سپێكی شۆڕشەوە بریتى بوون لە تفەنگى ئینگلیزى بڕنەو بەرەنگارى سوپاى زەبەلاح و پڕ چەکى پێشکەوتووی عێراق دەبوونەوە، ناوچەى زاخۆ لەلایەن فەرماندەى هێز عیسا سوار و یاریدەدەرەکەى عەلی هالۆ عەلی محەمەد بەڕێوەدەبرا.
ئەو هێرش و پەلامارانەى سوپاى عێراق بۆ ماوەى ٤٥ ڕۆژ بەردەوامى هەبوو، کە هێرش بەدواى هێرشى دەهێنا، بەڵام نەیتوانى هێزەکانى لە ڕێگاى گشتى زاخۆ – باتوفە لابدا بۆ گوندەکانى دەوروبەر. لە گەرمەى ڕۆژانى شەڕدا سەربازێک بە تۆپێکى هاوەنى (عقدە ٣) پەیوەندى بە ڕیزەکانى شۆڕشەوە کرد، ئاراستەى لولەى هاوەنەکەى گۆڕی و ڕووى کردە سوپاى عێراق و دەستى کرد بە تۆپباران کردنیان، ڕاستەوخۆ هاوسه‌نگی شەڕەكە گۆڕا بگرە کاریگەرى لەسەر فڕۆکەکانیش هەبوو کاتێک سەربازەکانیان دەگواستەوە بەرەکانى شەڕ، تۆپبارانى شوێنى نیشتنى فڕۆکەى دەکرد، ئەمە واى کردبوو بە ئاسانى نەتوانن ئەو کارە بکەن کە دابەزاندنى هێزى سەربازى بوو.
لەو شەڕەدا سوپاى عێراق زیاتر لە دە هێرشى کردە سەر گوندەکانى کەلخوار و دەحلى و خێزاو، بەڵام نەیتوانى دەستى پێیان بگات، بۆیە بە خەستى دەستى کرد بە تۆپباران کردنیان، لە ئەنجامى ئەو تۆپبارانەدا زیانى زۆر بە گوندنشینان کەوت لە ڕووخان و سووتانى ماڵەکانیان و چۆڵکردنى گوندەکان بۆ پاراستنى گیانیان، هەروەها چەکدارە بەکرێگیراوەکان (جاش) هێرشیان کردە سەر گوندى بێغەبارى هەرچەندە گوندەکە چۆل کرابوو، بەڵام هێزى پێشمەرگە نەیانهێشت دەستیان پێ بگات و هێرشەکەیان تێکشکاند، ئەگەرچى دوو خانووى گوندەکە له‌لایه‌ن به‌كرێگیراوه‌كان سووتێنران.
کاتێك هێرشى سوپا گەیشتە گوندى ئاڤا گەنینێ نزیک باتوفە هێزى پێشمەرگە بە فەرماندەیی عیسا سوار پەیمانیان دا کە بەهیچ شێوەیەک نەیەڵن ئامانجه‌كانیان بێننەدی، هەرچەندە هێزەکانى حکومەت گەیشتنە سەربازگەى باتوفە، بەڵام پێشمەرگە نەیهێشت زیاتر پێشڕەوى بکەن، زۆر هەوڵیاندا دووریان بخەنەوە، بەڵام نەیانتوانى و ناچار بوون گەمارۆیان بخەنە سەر، دواى ئەوەى هێزەکانى حکومەت زۆر هەوڵیاندا گەمارۆیەکە بشکێنن و پلانەکەیان جێبەجێ بکەن بەڵام هه‌وڵه‌كانیان بێهووده بوو، شەڕ لە نێوانیاندا بەردەوامى هەبوو لە ئەنجامدا فەرماندەى هێزەکانى حکومەت عەقید مەجید ئەلسەبعاوى خۆی و ژمارەیەک سەرباز کوژران، دواى کوژرانى فەرماندەکەیان و مانەوەى هێزەکانى حکومەت لە ناوچەکە بۆ ماوەى ٢١ ڕۆژ پێشمەرگە ڕێگەی پێدان کە بەرەو زاخۆ بگەڕێنەوە، دواى پاشەکشەکردنى هێزەکانى حکومەت مەترسی لەسەر بارەگاى هێزى یەکى زاخۆ ڕەویەوە.
لەو هێرشەى سوپاى عێراق کە ماوەى ٤٥ ڕۆژى خایاند زیانى زۆرى پێکەوت کە بە ٢٠٠ کوژراو و بریندار مەزەندە دەکرا لە ناویاندا مەجید ئەلسەبعاوى و چەند ئەفسەرێکى تر هەبوون، هەروەها تێکشکانى ژمارەیەک ئۆتۆمبێلى سەربازى و خستنە خوارەوەى فڕۆکەیەک لە نزیک گوندى ئاڤاگەنینێ، زیانی پێشمەرگەش دواى کۆتایی هاتنى شەڕەکە شەهیدبوونى ٥ پێشمەرگە بوو، هەروەها شەهیدبوونى دوو هاووڵاتى کە لە هێزى بەرگرى میللى بوون پاڵپشتى پێشمەرگەیان دەکرد.
سەرچاوەکان:
١- ئارى کەریم، چەند لاپەڕەیەکى زیندوو لە شۆڕشی ئەیلوولدا، چاپخانەى خەبات، دهۆک ١٩٩٩.
٢- مسعود بارزانی، بارزانی و بزوتنەوەى ڕزگاریخوازی کورد، بەرگی سێیەم، بەشی یەکەم، شۆڕسی ئەیلوول ١٩٦١-١٩٧٥، چ: یەکەم ٢٠٠٤.
٣-هۆژین مەسعود سەرنى، شورەشا ئیلونێ ل دەڤەرا بەهدینان ١٠٦١- ١٩٧٥، چاپى یەکەم، ٢٠١٨.
٤- حاجى میرخان دۆڵەمەرى، گەڕان بەدواى دادپەروەریدا، بەرگى یەکەم، چاپى دووەم، چاپخانەى اسراء، تاران، ٢٠٢١.
٥- شەوکەت مەلا ئیسماعیل حسن، ڕۆژانێ لە مێژووى شۆرشى ئەیلوول، چاحى یەکەم، هەولێر، ٢٠٠٧.
