بێرنارد کۆشنێر

بێرنارد کۆشنێر، سیاسەتمەدار، دیپلۆمات و پزیشکى پسپۆڕى فەڕەنسی، ساڵى ١٩٣٩ لە شارى کۆموونى باشوورى ڕۆژهەڵاتى وڵاتى فەڕەنسا لە دایک بووە، دامەزرێنەرى هەردوو ڕێکخراوى پزیشکانى بێ سنوور و پزیشکانى جیهانى، ئەندامى پەرلەمانى فەڕەنسا، ئەندامى پەرلەمانى یەکێتى ئەوروپا، وەزیرى تەندروستى، وەزیرى دەرەوەى یەکێتى ئەوروپا بووە، لە ١٥ى ئازارى ٢٠١٣ لەلایەن سەرۆک مەسعود بارزانى میدالیاى بارزانى نەمرى پێ بەخشرا.


لەسەرەتای تەمەنى لاویدا چووەتە ڕیزى حزبى کۆمۆنیستى فەڕەنسا، ساڵى ١٩٦٤ لەتەمەنى ٢٥ ساڵى چووەتە کوبا و لە نزیکەوە چاوى بە فیدل کاسترۆ کەوتووە، ساڵى ١٩٦٦ بەتاوانى هەوڵدان بۆ لادانى سکرتێرى حزبى کۆمۆنیستى فەڕەنسا لەو حزبە دەرکراوە، ساڵى ١٩٦٨ بووەتە ئەندامى ڕێکخراوى خاچى سوورى نێودەوڵەتى و کاتى شەڕە ناوخۆییەکانى نێجیریا، لەلایەن خاچى سوورەوە چووەتە بیافڕا.

ساڵى ١٩٧١ بە ئەزموون وەرگرتن لە خاچى سوورى نێودەوڵەتى، ڕێکخراوى پزیشکانى بێسنوورى دامەزراندووە و لەکاتى شەڕە ناوخۆییەکان یارمەتى بریندارەکانى شەڕ و ئەو کۆمەڵە نەخۆشانە داوە کە ناوچەکانیان لەلایەن حکومەتەکانەوە گەمارۆ دراوە. دواتر بە هۆى بیرکردنەوەی جیاواز لەگەڵ سەرۆکى ڕێکخراوى پزیشکانى بێسنوور، ڕێکخراوەکەى جێهێشتووە.

ساڵى ١٩٨٠ ڕێکخراوێکى ترى بۆ هەمان مەبەست بە ناوى ڕێکخراوى پزیشکانى جیهان(Médecins du Monde) دامەزراندووە. ساڵى ١٩٨٠ لە شەڕى ناوخۆی لوبناندا کاتێک کەمپى پەنابەران لە ڕۆژهەڵاتى بەیروت لە گەمارۆدا بوو، لە نزیکەوە هاوکارى شیعەکان و ئیمام موسا سەدرى دەکرد. ساڵى ١٩٨٣ بە گروپێکەوە گەیشتە ناوچەى ئالانە لە نێوان سنوورى ڕۆژهەڵات و باشوورى کوردستان و بۆ ماوەیەک لە نەخۆشخانەى حزبى دیموکراتى کوردستانى ئێران بریندار و نەخۆشانى ناوچەکەى چارەسەر کردووە. ساڵى ١٩٨٦ کاتێک شەڕ و تێکهەڵچوون لە باشوورى کوردستان و لە بیافڕا و لە ئەسیوبیا و لە سودان لە ئارادابوو، دکتۆر بێرنارد کۆشنێر لە نزیکەوە بە فریاى خەڵکى لێقەوماوى ئەو هەرێمانە چووە. لە سۆماڵ گونیە برنجى دەگەیاندە خەڵکى برسی، بۆ ئەوەى لە مەرگ ڕزگاریان بکات، ئەو کارانەى بوونە هۆکارى ناساندنى وەک کەسایەتییەکى خۆشەویستى جیهانى.

ساڵى ١٩٨٨ لەسەردەمى سەرۆکایەتى فڕانسوا میتراندا لە فەڕەنسا چووەتە ڕێزى حزبی سۆسیالیستى فەڕەنسا، ساڵى (١٩٩٢-١٩٩٣) لە حکومەتى سۆسیالیستى فەڕەنسى وەزیرى تەندروستى بووە، ساڵى ١٩٩٤ بە ئەندامى پەرلەمانى ئەوڕوپا هەڵبژێردراوە. ساڵى ١٩٩٧ وەک نوێنەرى وڵاتى فەڕەنسا بە ئەندامى پەرلەمانى ئەوڕوپا هەڵبژێردراوە، هەمان ساڵ دواى تەواوبوونى ماوەى بەرپرسیاریەتییەکەى لە پەرلەمانى ئەوڕوپا، دووبارە کرایەوە وەزیرى تەندروستى و تا ساڵى ١٩٩٩ لە پۆستەکەى مایەوە.

ساڵى ١٩٩٩ تا ٢٠٠١ لە وڵاتى کۆسۆڤۆ نوێنەرى تایبەتى سەرۆکى ڕێکخراوى نەتەوەیەکگرتووەکان بوو. ساڵى ٢٠٠١ تا ٢٠٠٢ دووبارە پۆستى وەزیرى تەندروستى لە وڵاتى فەڕەنسا وەرگرتەوە.

ساڵى ٢٠٠٧ لە هەڵبژاردنەکانى فەڕەنسا بێرنارد کۆشنێر، پشتگیرى لە ماریا سێگۆلێن ڕۆیال دژى نیکۆلا سارکۆزى کرد، ماریا لە هەڵبژاردن لەبەرانبەر سارکۆزی دۆڕاندى، دواى پێکهێنانى حکومەت، بێرنارد کرایە وەزیرى کاروبارى دەرەوەى فەڕەنسا، تا ساڵى ٢٠١٠ لەو پۆستە مایەوە.

دکتۆر بێرنارد کۆشنێر دۆستێکى نزیکى نەتەوە بێ دەوڵەتەکان و نەتەوەی کوردە و لە چەندین قۆناغى مێژوویى هەڵوێستى لەبارەى ئەو پرسانە هەبووە کە پەیوەندییان بە کوردستانیانەوە هەبووە، بۆ نموونە بەر لە تیرۆرکردنى عەبدولڕەحمان قاسملۆ، بێرنارد کۆشنێر درکى بە پیلانى تیرۆرکردنى لەلایەن کۆمارى ئیسلامى کردبوو، بۆیە پێى گوتبوو ئاگادارى خۆی بێت و پاسەوان لەگەڵ خۆى بگێڕێت.

هەروەها دوای دەستپێکردنی قۆناغەکانی ئەنفال، رێکخراوی پزیشکانی بێ سنور توانیان خۆیان بگەینە ناوچە ئازادکراوەکان و ھاوکاریی تەندروستی بۆ ھێزەکانی پێشمەرگە دابین بکەن کە سەرۆکی خودی رێکخراوەکە برنارد کۆشنێرى دۆستی دێرینی کورد و فرێدریک تیسوت بوون، بوونە پشتیوان و ھاوکاری کوردستان.

هەروەها ساڵى ١٩٩١ دواى کۆڕەوە مەزنەکەى خەڵکى باشوورى کوردستان، بێرنارد کۆشنێر لەگەڵ دکتۆر فرێدریک تیسۆ ڕۆڵێکى کاریگەرى هەبوو لە داڕشتنى بڕیارى ٦٨٨ی ئاسایشی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ دیاریکردنى ناوچەی دژەفڕین لە باشووری کوردستان.

دوای پرۆسەى ئازادى عێراق پەیوەندییە دیبلۆماسییەکانى نێوان حکومەتى هەرێم و حکومەتى فەرەنسا چووە قۆناغێکى پتەوتر و بەهێزتر و لەمەشدا بێرنارد کۆشنێر کە وەزیرى دەرەوەى فەڕەنسا بوو، ڕۆڵێکى گەورەى هەبوو، ئەوەبوو ڕۆژى ١ى حوزەیرانى ٢٠٠٨ نووسینگەى نوێنەرایەتى فەڕەنساى بەڕەسمى لە هەولێرى پایتەختى هەرێمى کوردستان کردەوە، لەلایەن سەرۆک مەسعود بارزانى و نێچیرڤان بارزانى سەرۆکى حکومەتى هەرێمى کوردستان پێشوازى کرا.

هەروەها لەسەر بانگهێشتى بێرنارد کۆشنێر لە مانگى ئایارى ٢٠١٠ بە ئامادەبوونى ٥٠٠ بەرپرسی فەرهەنگى و سیاسى و دەزگاکانى ڕاگەیاندنى فەڕەنسا و ڕاوێژکارەکانى، فیلمى پشیلە ئێرانییەکان لە هۆڵى سینەماى وەزارەتى دەرەوەى فەڕەنسا لە پاریس نمایشکرا.

دکتۆر بێرنارد کۆشنێر وەک دیپلۆماتکار و سیاسەتمەدارێکى ناودارى فەڕەنسا و جیهان و هاوسۆزى پرسی نەتەوەى کورد، لە بەرامبەر ئەو خزمەت و هەوڵانەى بۆ ئازادى و سەربەخۆیی کوردستان لە ١٥ى ئازارى ٢٠١٣ لەلایەن سەرۆک مەسعود بارزانی میدالیاى بارزانى پێ بەخشرا.


سەرچاوە:

١.ئەرشیفى دەستەى ئینسکلۆپیدیاى پارتى دیموکراتى کوردستان.


بابەتی پەیوەندیدار

فەقێ ئەحمەد پشدەری

ئەحمەد محەمەد ئەبوبەکر، ناسراو بە (فەقێ ئەحمەد پشدەرى)، ساڵى ١٩٢٢ لە گوندى دەلگە لە ناوچەى پشدەر لە ناحیەى هێرۆ سەر بە قەزاى قەڵادزێ پارێزگاى سلێمانى لە دایک بووە، ساڵى ١٩٥٨ پەیوەندى بە ڕیزەکانى پارتى دیموکراتى کوردستان کردووە، ساڵى ١٩٦١ پەیوەندى بە هێزی پێشمەرگەى شۆڕشی ئەیلوول کردووە، ساڵى ١٩٧٥ دوای نسکۆی شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) ئاوارەى وڵاتى ئێران بووە، لە ٤ى تشرینى یەکەمى ١٩٧٩ وەک ئەندامى کۆنگرە بەشدارى لە کۆنگرەى نۆیەمى پارتى دیموکراتى کوردستانی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانی کردووە.

زانیاری زیاتر

خالید تەها عەلی

خالید تەھا عەلی ساڵی ١٩٤٥ لە پارێزگای دھـۆک لەدایـــــک بـــــووە. ڕۆژی ٤ی نیسانی١٩٦٢ پەیوەندی بە شۆڕشی ئەیلوولەوە کردووە، ساڵی ١٩٧٠ بووەتەسکرتێری سەندیکای کرێکـارانی دھـۆک، دوای نسکۆی شۆرشی ئەیلوول لەساڵی ١٩٧٥ئاوارەی رۆژهەڵاتی کوردستان، لەساڵی ١٩٨٩ چووەتە وڵاتی نەمسا، ساڵی ١٩٩٩ گەراوەتەوە بۆ کوردستان، لە رۆژی ١٥ی کانونی یەکەمی ٢٠١٠ میدالیای بارزانی پێ بەخشراوە.

زانیاری زیاتر

حەمید حەیدەر ئەرگوشی

حەمیـد حەیـدەر ئەحمەد، ناسراو بە (حەمید ئەرگۆشى)، لە دایک بووی گوندى ئەرگۆشى ناحیەى شێروان مەزنە، ساڵى ١٩٥٩ پەیوەندى بە ڕیزەکانى پـارتی دیمـوکراتی کوردسـتان کردووە، ساڵى ١٩٦١ پەیوەندى بەهێزى پێشمەرگەى شۆڕشی ئەیلوول کردووە و بۆتە پێشمەرگە. ساڵی ١٩٧٩ پەیوەندی بە هێزى پێشمەرگەى شۆڕشی گوڵان کردووە، لە ١٥ی کانونی یەکەمی ٢٠١٠ میدالیای بارزانی پێ بەخشراوە.

زانیاری زیاتر

خەمەد بارزانى

خەمەد میـــرحەمەد فەتـــاح، ناسراو بە (خەمەد بارزانى)، ساڵى ١٩٤٩ لە ناحیەى گۆڕەتووی قەزاى مێرگەسۆر لەدایک بووە، ساڵى ١٩٧٢ پەیوەندى بەهێزى پێشمەرگەى شۆڕشی ئەیلوول کردووە، ساڵى ١٩٧٤ گوازراوەتە بۆ هێزى کاوەى لەشکرى کوردستان، ساڵى ١٩٧٧ لەلایەن هەواڵگرى ڕژێمى عێراق دەستگیرکراوە، لە ١٥ی کانوونى یەکەمى ٢٠١٠ لە کۆنگرى ١٣ى پارتی دیموکراتی کوردستان، میدالیای بارزانی پێ بەخشراوە

زانیاری زیاتر

جەوهەر ئاغاى غەفور ئاغاى لێوژە

جەوهەر غەفور ئیسماعیل، ناسراو بە (جەوهەر ئاغاى غەفور ئاغاى لێوژە)، ساڵى ١٩٢٨ لە گوندی لێوژە لە ناحیەى ناودەشت لە قەزاى قەڵادزێ سەر بە پارێزگاى سلێمانى لە دایک بووە، ساڵى ١٩٦١ پەیوەندى بە هێزى پێشمەرگەى شۆڕشی ئەیلوول کردووە، ساڵى ١٩٧٦ پەیوەندى بە هێزى پێشمەرگەى شۆڕشی گوڵان کردووەتەوە، لە ١٦ى ئابى ١٩٩٦ لە یۆبیلى زێڕینى پارتى دیموکراتى کوردستان، میدالیاى بارزانى پێ بەخشراوە.

زانیاری زیاتر