دواى ئەوەى کەوا هێزى پێشمەرگە دەستى بەسەر دۆڵى هیراندا گرت، ناحیەى هیران و گوندەکانى دەورو بەرى بوون بە بەشێک لە ناوچە ئازادکراوەکانى کوردستان و کەوتنە ژێر قەڵەمڕەوى شۆڕش لە دەڤەرى خۆشناوەتى، تەنها سەرى چیای سەفین و شەقڵاوە تا کەپکى گەرۆتە لە دەستى سوپاى عێراق و پۆلیس و چەکدارە بەکرێگیراوەکاندا مابوو.

چیای سەرتیز ده‌كه‌وێته‌ باكوورى چياى زۆزك و باشوورى چياى حه‌سه‌ن به‌گ، بۆ سه‌ركردایه‌تی شۆڕشی ئه‌یلوول ئه‌و زنجیره‌ چیایه‌ گرنگی و بایه‌خێكی زۆری هه‌بوو، چونكه ئه‌و ڕێگا ستراتيژيیه‌ی كه‌ به‌ گه‌رووى بێشه ‌تێده‌په‌ڕی‌ ده‌ربه‌ندێكى گرنگى به‌يه‌ك گه‌ياندنى ده‌ڤه‌ره‌كانى برادۆست و بارزان بوون به‌ ده‌ڤه‌رى باڵه‌كايه‌تى....

چیای زۆزک يه‌كێكه‌ له‌ چيا ناوداره‌كانی باشورى كوردستان، ده‌ڕوانێته‌ سه‌ر شارى سۆران و به‌كۆمه‌ڵێك گوند‌ ده‌ور دراوه‌، بۆ نموونه‌ گونده‌كانى به‌رسرين و پيروسوان ده‌كه‌ونه‌ ڕۆژهه‌ڵاتى چياكه‌ ...

شەڕی سەرچیا یه‌كێكه‌ له‌ زنجیره‌ی‌ داستانه‌كانی شۆڕشی ئەیلوول كه‌ پێشمه‌رگه‌ بۆ پارێزگاریكردن له‌ خاكی كوردستان له‌ ناوچه‌ جیاجیاكان تۆماری كردوون له‌ ١٦ی نیسانی ١٩٧٤.

حكومه‌تی عێراق كه‌ له‌ ڕێككه‌وتنی ١١ی ئازار پاشگه‌ز بووه‌وه‌ و وتووێژه‌كانی په‌كخست له‌گه‌ڵ سه‌ركردایه‌تی شۆڕشی ئه‌یلوول، به‌و نیازه‌ شه‌ڕی ده‌ست پێكرده‌وه‌ كه‌ به‌ ماوه‌یه‌كی كه‌م كۆتایی به‌ شۆڕش بهێنێ، به‌و پێیه‌ی كه‌ له‌ماوه‌ی چوار ساڵی ئاگربه‌ست ...

هێرشە‌ گه‌وره‌كه‌، له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، بۆ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ست پێكرد...

شه‌ڕی چیای مه‌تین له‌ زنجیره‌ شه‌ڕه‌كانی شۆڕشی ئه‌یلوول له‌ چیای مه‌تین كه‌ ده‌كه‌وێته‌ نزیك ده‌ڤه‌ری ئامێدی له‌ساڵی ١٩٦٣ له‌نێوان هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان و حكومه‌تی عێراق ڕوویدا

لە زنجیرە شەڕ و داستانەکانى شۆڕشى ئەیلوول، شەڕى گەلى زاخۆ بە یەکێک لە شەڕە گرنگەکان هەژمار دەکرێت کە تێیدا هەماهەنگیەکى تۆکمە لە نێوان ڕێکخستنەکانى حزب لەناو ڕیزەکانى سوپاى عێراقى و گەیاندنى زانیارییەکان بە فەرماندەکانى پێشمەرگە هەبوو.

ناوچەکانى بادینان لە ساڵانى (١٩٦١ – ١٩٦٣) ژمارەیەک شەڕ و چالاکى بچووک و گەورەى بەخۆیەوە بینى، ئەم شەڕانە کاریگەرییان لەسەر ئاراستەى شۆڕش هەبوو و بەرەو قۆناغێکى پێشکەوتووترى گواستەوە، ئەو نیگەرانییەى ڕەواندەوە کە لەلایەن هەندێک کەس لەسەر چارەنووسى شۆڕش هەبوو. هەروەها کاریگەرى ڕاستەوخۆى هەبوو لەسەر وروژاندنى هەستى کوردایەتى و گەڕانەوەى هەندێک لە هێزە خێڵەکییەکان بۆ ڕیزى شۆڕش.

نیازى خراپى بەعسییەکان دواى کودەتاى ٨ى شوباتى ١٩٦٣ بەرانبەر گەلى کورد لەو کاتەوە دەستى پێکرد کاتێ کەوتنە پێکهێنانى بەدناوترین ڕێکخراوى چەکدارى بەعسى لە مێژووى وڵاتى عێراقدا، ئەویش ڕێکخراوى (حەرەس قەومى) بوو...

حکومەتى عێراقى لە ناوەڕاستى مانگى کانوونى یەکەمى ١٩٦٤ ەوە کەوتبووە بیانوو گرتن و شەڕ فرۆشتن، بە پاساوى ئاژاوەگێڕى شاڵاوى گرتن و ئازاردانى خەڵکى شاروشارۆچکەکانى کوردستانى دەست پێکردبوو...

دواى شەڕى زاوێتە لە ٥ تا ٦ى کانوونى یەکەمى ١٩٦١ کە تێیدا پێشمەرگە سەرکەوتنێکى گەورەى بە دەستهێنا، دواى ئەوەى توانى زیانێکى گەورە بە سوپا و جاشەکان بگەینێ، ئەمە وادەکات پێشمەرگە دەست ...