سوپاى عێراق هێرشى سەر گوندى باوەخۆشینى کرد لە نزیک دەربەندیخان لە ٤ى ئابى ١٩٦٣، لەو هێڕشەدا لەگەڵ هێزى پێشمەرگەى قەرەداغ بەرەنگاری یەکتر بوونەوە، دواى دوو کاتژمێر لە شەڕو پێکدادان سوپاى عێراق دووچارى شکستێکى گەورە هات و ناچار بە پاشەکشە بوو بۆ سەربازگەى دەربەندیخان، هەروەها زیانى زۆریشى پێ کەوت.

ئەم شەڕە لە هاوینى ساڵى ١٩٦٥ ڕوویدا لە چیاى کۆڕەک و ڕواندز و دەشتى دیانا، ئامانجى سەرکردایەتى شۆڕش لەو هێرشەدا دەستگرتن بوو بەسەر چیاى کۆڕەک و گەلى عەلى بەگ، وەک پەرچە کردارێک لە بەرامبەر هێرش و پەلامارەکانى سوپاى عێراق کە بەردەوام دەیکردە سەر زۆزک و هەندرێن و شوێنانى تر بۆ ئەوەى گوشار بخاتە سەر سەرکردایەتى شۆڕش لە ناوچەى باڵەکایەتى.

ساڵى ١٩٦٩ زنجیرەیەک هێرش و پەلامارى هێزى پێشمەرگەى بە خۆوە بینی بۆ سەر سەربازگە و ئەو شوێنانەى کەوا لەلایەن سوپاى عێراق و هێزەکانى سەربە مەکتەبى سیاسى کۆن داگیر کرابوون، پەلاماردانى سەربازگەى دوکان لە لایەن هێزى پێشمەرگەوە لە شەوى ١٩-٢٠ ئەیلوولى ١٩٦٩ یەکێک بوو لە زنجیرەى ئەو هەڵمەتانەى کە پێشمەرگە بەسەر سوپاى عێراقیدا سەپاند و توانیان دەست بەسەر سەربازگەکەدا بگرن، بۆ ماوەیەکیش تێیدا بمێننەوە و زیانى گیانى و ماددى زۆریان پێ بگەیەنن.

یه‌كێكە له‌و شه‌ڕانه‌ی كه‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ی كۆمار له‌ گه‌ڵ سوپای ئێران ئه‌نجامی دا، شه‌ڕێكه‌ كه‌ له‌ گوندی قوڵته‌ ڕوویدا و پێنج سه‌د كه‌س له‌ سوپای لێ بوو، ژماره‌ی پێشمه‌رگه‌كانیش پێك هاتبوون لە ٢٠ كه‌س له‌ هێزی مه‌هاباد و چه‌كداره‌كانی گه‌وركی و دیوی سه‌رده‌شت و سوێسنی، له‌ گه‌ڵ ئه‌و هێزه‌یش ده‌بینین كه‌ له‌ هێزی بارزانیش مسته‌فا خۆشناو له‌و شه‌ڕه‌ به‌شداری ده‌كه‌ن...

له‌ دوای ڕوودانی هه‌ر دوو شه‌ڕه‌كانی قاراوه‌ و مامه‌شا كه‌ له‌ نێوان هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی كۆماری كوردستان و سوپای ئێران ڕوویدا، ده‌بینین كه‌ هێزی ئێران ناچار ده‌بێت بۆ ئه‌وه‌ی هێزه‌كانی خۆی له‌ ناوچه‌كه‌ ڕێك بخاته‌وه‌ و پلانێكی گونجاو دابڕێژێت....

له‌ درێژه‌ی ئه‌و شه‌ڕانه‌ی كه‌ له‌ سه‌رده‌می كۆماری كوردستان له‌ نێوان هه‌ر دوو هێزی پێشمه‌رگه‌ی كۆماری كوردستان و هێزی سوپای ئێران ڕوویاندا شه‌ڕی گوندی مه‌لا شێخ بوو.

یه‌كێك له‌و شه‌ڕانه‌ی كه‌ له‌ دوای شكستهێنانی كۆماری كوردستان و پاشه‌كشه‌كردنی بارزانییه‌كان بۆ خاڵه‌ سنوورییه‌كانی نێوان هه‌ر دوو و‌ڵاتی ئێران و عێراق تووشی بوون شه‌ڕی سینگان بوو.

هێزی بارزانی دوای نسكۆی كۆمار و له‌ كاتی پاشه‌كشه‌كردنیان بۆ خاكی عێراق قۆناغێكی نوێی له‌ شه‌ڕ و پێكدادان له‌ گه‌ڵ هێزی سوپای ئێران و هۆزه‌كانی لایه‌نگری حكومه‌ت ده‌ست پێده‌كات...

له‌ شه‌وی ٢١ی ئاداری١٩٤٧ واته‌ له‌ یه‌كه‌م ڕۆژی چه‌ژنی نه‌وروزی ١٣٢٦ی هه‌تاوی ژماره‌یه‌ك له‌ هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی بارزانی‌ به‌ فه‌رمانده‌یی سلێمان به‌گی ده‌رگه‌ڵه‌یی‌ و زرار به‌گی ده‌رگه‌ڵه‌یی و عه‌لی ئاغا خێرزۆكی و مه‌لكۆ زێرو و مه‌لا شین و ژماره‌یه‌كی دیكه‌ له‌ فه‌رمانده‌ی پێشمه‌رگه‌كانی بارزانی...

دوای هاتنی بارزانییه‌كان بۆ ئێران و پاش دامه‌زراندنی كۆماری كوردستان له‌ شاری مهاباد، ئه‌و كۆماره‌ ساوایه‌ ڕووبه‌ڕووی كۆمه‌ڵێك كێشه‌ و گرفت بووه‌، گرنگترینیان ئه‌و شه‌ڕانه بوون كه‌ له‌ نێوان پێشمه‌رگه‌كانی كۆماری كوردستان و سوپای ئێران و هۆزه‌ نه‌یاره‌كانی كوردستان ڕوویاندا...

لە حوزەیرانى ١٩٦٣ حکومەتى عێراق گفتوگۆى ڕێکەوتنى لەگەڵ سەرکرایەتى شۆڕشى کورد هەڵپەسارد، ئیتر بارودۆخى سیاسى عێراق و کوردستان بەرەو ئاڵۆزى هەنگاوى نا، بە دیاریکراوى لە ١٠ى حوزەیران ڕادیۆى بەغدا هۆشدارى دایە کورد و بە جوداخوازى ناوى بردن، پاشان گەڕێکی دیکەى شەڕو پێکدادان لە نێوان پێشمەرگە و سوپاى عێراق و حەرەس قەومی و چەکدارە بەکرێگیراوەکان (جاش) دەستى پێکردەوە.

ئەم شەڕە لە نێوان هێزى دەشتى هەولێرى پێشمەرگە و چەکدارانى بەکرێگیراوى حکومەت (جاش) ڕوویدا لە کۆتاییەکانى بەهارى ساڵى ١٩٦٩ لە هەردوو گوندى کەردز و کەرزۆڕ لە دەشتى هەولێر، لەم هەڵمەتەدا هێزى پێشمەرگە توانیان بەسەر چەکداراندا سەربکەون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێ بەگەیەنن و لە ناوچەکە دەریان بکەن، بەرامبەر بە زیانێکى کەمى هێزى پێشمەرگە.