شەڕی ڕواندز- هێرشە گەورەکە

هێرشە‌ گه‌وره‌كه‌، له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، بۆ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ست پێكرد...


شەڕی ڕواندز له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، به‌ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ستی پێكرد، یه‌كێكیان له‌ له‌ به‌رەی چیای گۆڕه‌ز به‌ره‌و ناوچه‌ی گوندی باڵه‌كیان، ئه‌وی تریان له‌ كۆڕه‌ك به‌ره‌و بێخاڵ، ئه‌و هێرشە‌ ماوه‌یه‌كی زۆر به‌رده‌وام بوو، هه‌موو جۆره‌ پلانێكی تێدا به‌كار هات بۆ گرتنی ئامانجه‌كانیان.


سوپای عێراق له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ به‌ فه‌رمانده‌یی لیوا ڕوكن ئیسماعیل تایه‌ نعێمی، هێرشێكی چڕی ده‌ست پێكرد، هێرشە‌كه‌ له‌ دوو به‌ره‌ی جیاواز ئه‌نجام دران، یه‌كێكیان له‌ چیای كۆڕه‌ك و ئه‌وی تریان له‌ چیای گۆڕه‌ز، سه‌ره‌تا له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ هه‌ردوو هێرشە‌كه‌ تێكشكێنران، زیانێكی زۆر به‌ر سوپای عێراق كه‌وت، له‌و شه‌ڕه‌ به‌رگریه‌دا تۆپخانه‌ی شۆڕش به‌ فه‌رمانده‌یی حالی دۆله‌مه‌ری ڕۆڵێكی سه‌ره‌كی گێڕا له‌ تێكشكاندنی ئه‌و هێرشە‌ی سوپا، ئه‌و هێرشانه‌ تاوه‌كو ١٩ی ئه‌یلوولی هه‌مان ساڵ به‌رده‌وام بوون سوپای عێراق هیچ ده‌سكه‌وتێكی نه‌بوو تاوه‌كو ئه‌و ڕۆژه‌، له‌ هێرشی یه‌كه‌م بۆ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ زیانێكی زۆر به‌ سوپای عێراق كه‌وت، زیاتر له‌ ٤٠٠ لاشه‌ی كوژراوی سه‌ربازه‌كانیان له‌به‌ری شه‌ڕ جێهێشت، ئه‌و قاره‌مانیه‌تیه‌ به‌ خوێنی شه‌ش شه‌هیدی پێشمه‌رگه‌ تۆماركرا.

حكومه‌تی عێراق پلانێكی زۆر سه‌یری به‌كار هێنا بۆ سه‌ركه‌وتنی له‌و هێرشانه‌، ئه‌ویش بریتی بوو له‌ هێرشكردن له‌ چیای كۆڕه‌كه‌وه‌ بۆ شاری ڕواندز، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش یه‌كێك له‌ فه‌رمانده‌كانی سوپای عێراق به‌ناوی مقه‌ده‌م ڕوكن عه‌بدولوه‌هاب، پلانێكی تۆكمه‌ی دانا بوو، به‌ بلدۆزه‌ری گه‌وره‌ هه‌موو به‌رده‌كانی دامێنی چیای كۆڕه‌كیان لابردن، بۆ ئه‌وه‌ی تانك و زریپۆشی حكومه‌ت له‌ سه‌ری چیای كۆڕه‌ك به‌ره‌و ئامانجه‌كه‌‌ هێرش بكه‌ن، ئه‌و پلانه‌ی سوپا هه‌رگیز به‌خه‌یاڵی پێشمه‌رگه‌ نه‌ده‌هاته‌وه‌، چونكه‌ كارێكی زۆر سه‌خت و دژوار و دوور بوو له‌ لۆژیك، ئه‌و پلانه‌ هاوسه‌نگی شه‌ڕی گۆڕی، پێشمه‌رگه‌ی ناچار به‌ پاشه‌كشه‌ كرد بۆ گوندی به‌رزێوه‌ و چیای هندرێن و زۆزك و گه‌روی عومه‌رئاغا و شوێنه‌كانی تر، بۆ سوپاش سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ بوو.

یه‌كێك له‌ پلانه‌كانی تری حكومه‌تی عێراق ئه‌وه‌بوو هێرشی كرده‌ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی بێتواته‌، مه‌به‌ستیشی له‌و هێرشە‌ ته‌نها ئه‌وه‌بوو، سه‌ركردایه‌تی شۆڕش هێزێكی پێشمه‌رگه‌ بنێرێته‌ ناوچه‌كه‌، ئه‌وه‌ش وای ده‌كرد گوشار له‌سه‌ر سوپای عێراق له‌ ناوچه‌ی ڕواندز كه‌م ده‌بوویه‌وه‌، ئه‌وه‌ش پلانێكی ڕاست بوو. چونكه‌ دۆڵه‌ ڕه‌قه‌ و به‌شه‌كانی تری ناوچه‌كه‌ گیران، ئه‌وه‌ش وای كرد گوشاری سوپای عێراق له‌سه‌ر پێشمه‌رگه‌ زۆر ببێت و هێرش ببه‌نه‌ سه‌ر چیای ڕواندز. له‌ ئه‌نجامی به‌رگری هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ڕۆژی ٢٣ی ئه‌یلوول باڵه‌فڕه‌یه‌كی (مێگ١٩) له‌ گوندی به‌رزێوه‌ به‌ ئاگری (شه‌ستیرێكی ١٤.٥) خرایه‌ خواره‌وه‌، فڕۆكه‌وانه‌كه‌ی كه‌ ناوی ملازمی یه‌كه‌م سه‌فا شه‌للال بوو به‌دیل گیرا.

سه‌ره‌نجام سوپای عێراق دۆڵی ڕواندزی گرته‌وه‌، ئیتر جه‌نگ ته‌نها بریتی بوو له‌ تۆپباران و بۆمبارانكردنی ناوچه‌كانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی تێبینی ده‌كرا سوپای عێراق به‌رده‌وام به‌دوای ده‌رفه‌تێك ده‌گه‌ڕا بۆ هێرشكردنه‌ سه‌ر ناوچه‌كه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ته‌واوی له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌ ده‌ری بهێنێت.


سەرچاوە:

- ئەرشیفی دەستەی ئینسکلۆپیدیای پارتی دیموکراتی کوردستان.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر