شەڕی ڕواندز- هێرشە گەورەکە

هێرشە‌ گه‌وره‌كه‌، له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، بۆ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ست پێكرد...


شەڕی ڕواندز له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، به‌ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ستی پێكرد، یه‌كێكیان له‌ له‌ به‌رەی چیای گۆڕه‌ز به‌ره‌و ناوچه‌ی گوندی باڵه‌كیان، ئه‌وی تریان له‌ كۆڕه‌ك به‌ره‌و بێخاڵ، ئه‌و هێرشە‌ ماوه‌یه‌كی زۆر به‌رده‌وام بوو، هه‌موو جۆره‌ پلانێكی تێدا به‌كار هات بۆ گرتنی ئامانجه‌كانیان.


سوپای عێراق له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ به‌ فه‌رمانده‌یی لیوا ڕوكن ئیسماعیل تایه‌ نعێمی، هێرشێكی چڕی ده‌ست پێكرد، هێرشە‌كه‌ له‌ دوو به‌ره‌ی جیاواز ئه‌نجام دران، یه‌كێكیان له‌ چیای كۆڕه‌ك و ئه‌وی تریان له‌ چیای گۆڕه‌ز، سه‌ره‌تا له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ هه‌ردوو هێرشە‌كه‌ تێكشكێنران، زیانێكی زۆر به‌ر سوپای عێراق كه‌وت، له‌و شه‌ڕه‌ به‌رگریه‌دا تۆپخانه‌ی شۆڕش به‌ فه‌رمانده‌یی حالی دۆله‌مه‌ری ڕۆڵێكی سه‌ره‌كی گێڕا له‌ تێكشكاندنی ئه‌و هێرشە‌ی سوپا، ئه‌و هێرشانه‌ تاوه‌كو ١٩ی ئه‌یلوولی هه‌مان ساڵ به‌رده‌وام بوون سوپای عێراق هیچ ده‌سكه‌وتێكی نه‌بوو تاوه‌كو ئه‌و ڕۆژه‌، له‌ هێرشی یه‌كه‌م بۆ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ زیانێكی زۆر به‌ سوپای عێراق كه‌وت، زیاتر له‌ ٤٠٠ لاشه‌ی كوژراوی سه‌ربازه‌كانیان له‌به‌ری شه‌ڕ جێهێشت، ئه‌و قاره‌مانیه‌تیه‌ به‌ خوێنی شه‌ش شه‌هیدی پێشمه‌رگه‌ تۆماركرا.

حكومه‌تی عێراق پلانێكی زۆر سه‌یری به‌كار هێنا بۆ سه‌ركه‌وتنی له‌و هێرشانه‌، ئه‌ویش بریتی بوو له‌ هێرشكردن له‌ چیای كۆڕه‌كه‌وه‌ بۆ شاری ڕواندز، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش یه‌كێك له‌ فه‌رمانده‌كانی سوپای عێراق به‌ناوی مقه‌ده‌م ڕوكن عه‌بدولوه‌هاب، پلانێكی تۆكمه‌ی دانا بوو، به‌ بلدۆزه‌ری گه‌وره‌ هه‌موو به‌رده‌كانی دامێنی چیای كۆڕه‌كیان لابردن، بۆ ئه‌وه‌ی تانك و زریپۆشی حكومه‌ت له‌ سه‌ری چیای كۆڕه‌ك به‌ره‌و ئامانجه‌كه‌‌ هێرش بكه‌ن، ئه‌و پلانه‌ی سوپا هه‌رگیز به‌خه‌یاڵی پێشمه‌رگه‌ نه‌ده‌هاته‌وه‌، چونكه‌ كارێكی زۆر سه‌خت و دژوار و دوور بوو له‌ لۆژیك، ئه‌و پلانه‌ هاوسه‌نگی شه‌ڕی گۆڕی، پێشمه‌رگه‌ی ناچار به‌ پاشه‌كشه‌ كرد بۆ گوندی به‌رزێوه‌ و چیای هندرێن و زۆزك و گه‌روی عومه‌رئاغا و شوێنه‌كانی تر، بۆ سوپاش سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ بوو.

یه‌كێك له‌ پلانه‌كانی تری حكومه‌تی عێراق ئه‌وه‌بوو هێرشی كرده‌ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی بێتواته‌، مه‌به‌ستیشی له‌و هێرشە‌ ته‌نها ئه‌وه‌بوو، سه‌ركردایه‌تی شۆڕش هێزێكی پێشمه‌رگه‌ بنێرێته‌ ناوچه‌كه‌، ئه‌وه‌ش وای ده‌كرد گوشار له‌سه‌ر سوپای عێراق له‌ ناوچه‌ی ڕواندز كه‌م ده‌بوویه‌وه‌، ئه‌وه‌ش پلانێكی ڕاست بوو. چونكه‌ دۆڵه‌ ڕه‌قه‌ و به‌شه‌كانی تری ناوچه‌كه‌ گیران، ئه‌وه‌ش وای كرد گوشاری سوپای عێراق له‌سه‌ر پێشمه‌رگه‌ زۆر ببێت و هێرش ببه‌نه‌ سه‌ر چیای ڕواندز. له‌ ئه‌نجامی به‌رگری هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ڕۆژی ٢٣ی ئه‌یلوول باڵه‌فڕه‌یه‌كی (مێگ١٩) له‌ گوندی به‌رزێوه‌ به‌ ئاگری (شه‌ستیرێكی ١٤.٥) خرایه‌ خواره‌وه‌، فڕۆكه‌وانه‌كه‌ی كه‌ ناوی ملازمی یه‌كه‌م سه‌فا شه‌للال بوو به‌دیل گیرا.

سه‌ره‌نجام سوپای عێراق دۆڵی ڕواندزی گرته‌وه‌، ئیتر جه‌نگ ته‌نها بریتی بوو له‌ تۆپباران و بۆمبارانكردنی ناوچه‌كانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی تێبینی ده‌كرا سوپای عێراق به‌رده‌وام به‌دوای ده‌رفه‌تێك ده‌گه‌ڕا بۆ هێرشكردنه‌ سه‌ر ناوچه‌كه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ته‌واوی له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌ ده‌ری بهێنێت.


سەرچاوە:

- ئەرشیفی دەستەی ئینسکلۆپیدیای پارتی دیموکراتی کوردستان.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى باتیفا سەیدا

ئەم شەڕە بریتى بوو لە چالاکییەکى پارتیزانى هێزێکى پێشمەرگە سەربە ڕیکخراوى ١٦ى ئابى پارتی دیموکراتى کوردستان لە باتیفا دژبە هێزێکى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ڕۆژێکى ساڵى ١٩٨٧ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکە و بەماوەیەکى کەم دەستیان بەسەرداگرت و ١٠ چەکداریان بەدیل گرتن، ئەوانی دیکەش ڕایان کرد پاشان پێشمەرگەکان شوێنەکەیان جێهێشت و بێ زیان گەڕانەوە بنکەکانیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى چیاى بەڕانشێ ١٩٨٦

شەڕى بەڕانشێ چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە بوو لەسەر ڕێگاى سەرەکى چیاى بەڕانشێ نزیک گوندى گرێ بیێ، لەو چالاکییەدا هێزێکى پێشمەرگەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ١٥ى تشرینى دووەمى ١٩٨٦ بۆسەیەکیان لەسەر ڕێگاى سەرەکى دانایەوە، بۆ لێدان لە ئۆتۆمبێلە سەربازییەکانى هێزەکانى ڕژێمى بەعسى داگیرکەر.

زانیاری زیاتر

شەڕى شیڤێ ١٩٨٧

شەڕى شیڤێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە و هێزى چەکدارانى بەکرێگیراوى ڕژێمى بەعس لە ٢٥ى ئایارى ١٩٨٧، کە بە نیازى وێرانکارى و ڕوخاندنى گوندى شیڤێ هێرشیان کردە سەر گوندەکە، هێزى پێشمەرگەش بەرەنگاریان بووەوە و لە ماوەى دوو کاتژمێرى شەڕدا هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو شکستیان خوارد و ڕایانکرد، چوار لاشەیان لە مەیدانى شەڕ بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى گوندى بادێ ١٩٨٣

چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعسە، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک و ڕێکخراوەکانى هورمز مەلیک و تاهر زێوەیی لە شەوى ١١ لەسەر ١٢ى کانوونى یەکەمى ١٩٨٣ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گوندى بادێ، لە ماوەیەکى کەمدا دەستیان بەسەرداگرت و ئاگریان تێبەردا، تەواوى سەربازانیان کوشت و چواریشیان بەدیل گرتن، پاشان شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر