شەڕی ڕواندز- هێرشە گەورەکە

هێرشە‌ گه‌وره‌كه‌، له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، بۆ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ست پێكرد...


شەڕی ڕواندز له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ ڕوویدا، ئه‌و شه‌ڕه‌ یه‌كێك بوو له‌شه‌ڕه‌ سه‌خته‌كان، به‌ مه‌به‌ستی گرتنی شوێنه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ڕواندز، سوپای عێراق هێرشێكی به‌ربڵاوی له‌ دوو به‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ڕواندز ده‌ستی پێكرد، یه‌كێكیان له‌ له‌ به‌رەی چیای گۆڕه‌ز به‌ره‌و ناوچه‌ی گوندی باڵه‌كیان، ئه‌وی تریان له‌ كۆڕه‌ك به‌ره‌و بێخاڵ، ئه‌و هێرشە‌ ماوه‌یه‌كی زۆر به‌رده‌وام بوو، هه‌موو جۆره‌ پلانێكی تێدا به‌كار هات بۆ گرتنی ئامانجه‌كانیان.


سوپای عێراق له‌ ٨ی ئه‌یلوولی ١٩٧٤ به‌ فه‌رمانده‌یی لیوا ڕوكن ئیسماعیل تایه‌ نعێمی، هێرشێكی چڕی ده‌ست پێكرد، هێرشە‌كه‌ له‌ دوو به‌ره‌ی جیاواز ئه‌نجام دران، یه‌كێكیان له‌ چیای كۆڕه‌ك و ئه‌وی تریان له‌ چیای گۆڕه‌ز، سه‌ره‌تا له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ هه‌ردوو هێرشە‌كه‌ تێكشكێنران، زیانێكی زۆر به‌ر سوپای عێراق كه‌وت، له‌و شه‌ڕه‌ به‌رگریه‌دا تۆپخانه‌ی شۆڕش به‌ فه‌رمانده‌یی حالی دۆله‌مه‌ری ڕۆڵێكی سه‌ره‌كی گێڕا له‌ تێكشكاندنی ئه‌و هێرشە‌ی سوپا، ئه‌و هێرشانه‌ تاوه‌كو ١٩ی ئه‌یلوولی هه‌مان ساڵ به‌رده‌وام بوون سوپای عێراق هیچ ده‌سكه‌وتێكی نه‌بوو تاوه‌كو ئه‌و ڕۆژه‌، له‌ هێرشی یه‌كه‌م بۆ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ زیانێكی زۆر به‌ سوپای عێراق كه‌وت، زیاتر له‌ ٤٠٠ لاشه‌ی كوژراوی سه‌ربازه‌كانیان له‌به‌ری شه‌ڕ جێهێشت، ئه‌و قاره‌مانیه‌تیه‌ به‌ خوێنی شه‌ش شه‌هیدی پێشمه‌رگه‌ تۆماركرا.

حكومه‌تی عێراق پلانێكی زۆر سه‌یری به‌كار هێنا بۆ سه‌ركه‌وتنی له‌و هێرشانه‌، ئه‌ویش بریتی بوو له‌ هێرشكردن له‌ چیای كۆڕه‌كه‌وه‌ بۆ شاری ڕواندز، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش یه‌كێك له‌ فه‌رمانده‌كانی سوپای عێراق به‌ناوی مقه‌ده‌م ڕوكن عه‌بدولوه‌هاب، پلانێكی تۆكمه‌ی دانا بوو، به‌ بلدۆزه‌ری گه‌وره‌ هه‌موو به‌رده‌كانی دامێنی چیای كۆڕه‌كیان لابردن، بۆ ئه‌وه‌ی تانك و زریپۆشی حكومه‌ت له‌ سه‌ری چیای كۆڕه‌ك به‌ره‌و ئامانجه‌كه‌‌ هێرش بكه‌ن، ئه‌و پلانه‌ی سوپا هه‌رگیز به‌خه‌یاڵی پێشمه‌رگه‌ نه‌ده‌هاته‌وه‌، چونكه‌ كارێكی زۆر سه‌خت و دژوار و دوور بوو له‌ لۆژیك، ئه‌و پلانه‌ هاوسه‌نگی شه‌ڕی گۆڕی، پێشمه‌رگه‌ی ناچار به‌ پاشه‌كشه‌ كرد بۆ گوندی به‌رزێوه‌ و چیای هندرێن و زۆزك و گه‌روی عومه‌رئاغا و شوێنه‌كانی تر، بۆ سوپاش سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ بوو.

یه‌كێك له‌ پلانه‌كانی تری حكومه‌تی عێراق ئه‌وه‌بوو هێرشی كرده‌ سه‌ر هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی بێتواته‌، مه‌به‌ستیشی له‌و هێرشە‌ ته‌نها ئه‌وه‌بوو، سه‌ركردایه‌تی شۆڕش هێزێكی پێشمه‌رگه‌ بنێرێته‌ ناوچه‌كه‌، ئه‌وه‌ش وای ده‌كرد گوشار له‌سه‌ر سوپای عێراق له‌ ناوچه‌ی ڕواندز كه‌م ده‌بوویه‌وه‌، ئه‌وه‌ش پلانێكی ڕاست بوو. چونكه‌ دۆڵه‌ ڕه‌قه‌ و به‌شه‌كانی تری ناوچه‌كه‌ گیران، ئه‌وه‌ش وای كرد گوشاری سوپای عێراق له‌سه‌ر پێشمه‌رگه‌ زۆر ببێت و هێرش ببه‌نه‌ سه‌ر چیای ڕواندز. له‌ ئه‌نجامی به‌رگری هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌ ڕۆژی ٢٣ی ئه‌یلوول باڵه‌فڕه‌یه‌كی (مێگ١٩) له‌ گوندی به‌رزێوه‌ به‌ ئاگری (شه‌ستیرێكی ١٤.٥) خرایه‌ خواره‌وه‌، فڕۆكه‌وانه‌كه‌ی كه‌ ناوی ملازمی یه‌كه‌م سه‌فا شه‌للال بوو به‌دیل گیرا.

سه‌ره‌نجام سوپای عێراق دۆڵی ڕواندزی گرته‌وه‌، ئیتر جه‌نگ ته‌نها بریتی بوو له‌ تۆپباران و بۆمبارانكردنی ناوچه‌كانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی تێبینی ده‌كرا سوپای عێراق به‌رده‌وام به‌دوای ده‌رفه‌تێك ده‌گه‌ڕا بۆ هێرشكردنه‌ سه‌ر ناوچه‌كه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ته‌واوی له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی پێشمه‌رگه‌ ده‌ری بهێنێت.


سەرچاوە:

- ئەرشیفی دەستەی ئینسکلۆپیدیای پارتی دیموکراتی کوردستان.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر