كه‌ریم خان كاك ئه‌حمه‌د حه‌مه‌د ناسراو به كه‌ریم خان گونده‌ژۆری له‌دایكبووی ساڵی ١٩٥٧ز، له گوندی گونده‌ژۆری سه‌ر به قه‌زای چۆمان، هه‌ر له‌سه‌ره‌تای لاوێتیدا له ڕێكخستنه‌كانی حزب كار ده‌كات و چه‌كی پێشمه‌رگایه‌تی ده‌كاته شان، له‌به‌رئه‌وه‌ی كه‌سێكی خوێنده‌وار و به‌توانا و ڕۆشنبیر بووه زوو پله‌كه‌ی هه‌ڵده‌كشێت، له ژێر كاریگه‌ری بیری ناسیونالیستی بووه، بۆیه به‌لای ئه‌و هه‌موو شتێك له پێناو سه‌ربه‌خۆیی ده‌بێت بكرێت، بەمەبەستی زیاتر چوونە ناو خەبات و ژیانی له ڕێكه‌وتی ٣٠ کانوونى دووەمى ٢٠١٨ له ماڵه‌كه‌ی خۆی ئه‌م دیمانه‌یه‌مان له‌گه‌ڵی سازدا.
سەرەتای حزبایەتیم
له‌به‌رئه‌وه‌ی گوندی ئێمه گوندی گونده‌ژۆر دووره‌ده‌ست بووه، وه‌كو هه‌ر گوندێكی تری كوردستان له قوتابخانه‌ی ئایینی دەستم بە خوێندن کرد، تاوه‌كو پله‌ی مستعدی، زوو هه‌ستم به‌وه كرد كه‌وا میلله‌تی ئێمه به‌شخوراو و زوڵم لێكراوه، بۆیه ئه‌و هه‌سته‌م هۆكاری ئه‌وه بوو كه منیش وه‌ك هه‌ر كوردێكی تری خه‌باتگێڕ له پێناو دۆزی میلله‌ته‌كه‌م ده‌ست به كوردایه‌تی بكه‌م و په‌یوه‌ندیم به ڕێكخستنه‌كانی شۆڕش كرد.
هەر لەژێر کاریگەری ئەو هەستەمدا بڕیارمدا په‌یوه‌ندی به‌ڕێزه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردستان بكه‌م، یه‌كه‌مین وێستگه‌ی ژیانی سیاسیم په‌یوه‌ندیم به ڕێكخستنه‌كانی سنووری لێژنه ناوچه‌ی باڵه‌ك كرد، له سنووری گوندی ئێمه چوار شانه‌ی ڕێكخستن هه‌بوون، سه‌ر به لێژنه ڕێكخراوی خه‌بات بووین، ئه‌م لێژنه ڕێكخراوه‌ش سه‌ر به لێژنه ناوچه‌ی باڵه‌ك بوو، كه فڕەنسۆ حه‌ریری به‌رپرسی لێژنه ناوچه بوو، ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تیش بوو، لێژنه ناوچه‌ی باڵه‌ك هه‌رچه‌نده سه‌ربه لقی ٢ بوو، به‌ڵام ده‌سه‌ڵاتی زۆری هه‌بوو، مه‌لا عه‌بدولعه‌زیز ناوبه‌رگه‌یی و مه‌لاحه‌سه‌ن مژدینانی كارگێڕانی لێژنه ناوچه بوون، حزبایه‌تی ئه‌وكات زۆر به ڕێكخراوه‌یی ده‌كرا هه‌ر شانه ڕێكخه‌رێك ڕاپۆرتی خۆی هه‌بوو، له ماوه‌ی هه‌ر ٧ ڕۆژ جارێك كۆبوونه‌وه ده‌كرا بۆ هه‌ڵسه‌نگاندنی كاره‌كانی ڕابردوو و دانانی به‌رنامه بۆ داهاتوو، هه‌ر كه‌سێك كه‌مته‌رخه‌می بكردبا یاخود ئابونه‌ی نه‌دا با ده‌بوو ڕوون بكرێته‌وه بۆچی كه‌مته‌رخه‌می كردووه، یاخود بۆ ئابونه‌ی نه‌داوه، نه‌ده‌بوو هیچ كه‌س له‌جیاتی كه‌سێكی تر ئابونه بدات، له كۆبوونه‌وه پرسیار و وەڵام، ڕەخنه و ڕەخنه له‌خۆگرتن هه‌بوو، بۆ هه‌ر كارێك ده‌بوو ئه‌ندامی حزب پرسی سه‌رووی خۆی بكات، هه‌ركه‌سێك په‌یوه‌ندی بكردبا ده‌بووا به فلته‌ری هه‌ڵسه‌نگاندنی واته ماوه‌ی پاڵێوراویه‌تی تێپه‌ڕێت، ئینجا ده‌بوو به ئه‌ندامی حزب، من له ته‌مه‌نی ١٥ ساڵی په‌یوه‌ندیم كرد له بیرمه عه‌بدولڕەحمان مه‌لا رە‌سول گوتی تۆ ڕەنگه له‌به‌ر كه‌می ته‌مه‌نت بۆ كاری حزبایه‌تی نه‌گونجێیت، به‌ڵام له٢ی ئایاری ١٩٧٢ز پله‌ی شانه ڕێكخه‌رم وه‌رگرت، ناوی نهێنیشم هیوا بوو، ئه‌وكاته هه‌رچه‌نده ته‌مه‌نم گونجاو نه‌بوو، به‌ڵام كادیرانی حزب منیان به شایسته و گونجاو ده‌زانی و هه‌م بۆخۆیشم تا ڕاده‌یه‌ك ڕام له خۆم بوو و له‌و باوه‌ڕەدا بووم كه‌وا توانای ئه‌م به‌رپرسیاریه‌تیه‌م هه‌یه، بۆیه له‌و ڕێکەوتەوە وه‌ك شانه ڕێكخه‌ر ده‌ستم به‌كاری حزبایه‌تی كرد، سیسته‌می ئه‌وكاتی حزبایه‌تی وابوو ده‌بوو له هه‌ر حه‌وت ڕۆژ جارێك ڕاپۆرت بده‌یته سه‌رووی خۆت و هه‌ڵسه‌نگاندن بۆ كاره‌كانت بكه‌یت و هه‌موو ڕووداوه‌كان له‌و ڕاپۆرته به هه‌ردوو لایه‌نی پۆزه‌تیڤ و نه‌گه‌تیڤ بۆ سه‌رووی خۆت ڕوون بكه‌یته‌وه.
له‌و ڕۆژە‌ی شه‌ره‌فی ئه‌ندامه‌‌تی حزبم وه‌رگرت ده‌ستمان به‌كاری پارتایه‌تی كرد و تاوه‌كو ٣/١٠/١٩٧٣ز به‌رده‌وام له ئیشوكاری ڕێكخستندا بووین، پاش ئه‌وه‌ی هه‌ست ده‌كرا حكومه‌تی عێراقی له ڕێكکه‌وتننامه‌ی ١١ی ئاداری ساڵی ١٩٧٠ پاشگه‌زبۆته‌وه و به‌نده‌كانی ئه‌م ڕێكکه‌وتننامه‌یه جێبه‌جێ ناكات، بۆیه سه‌ركردایه‌تی شۆڕش بڕیاری دا هێزی به‌رگری دامه‌زرێنێت.
هه‌موو كۆبوونه‌وه‌‌كانی حزب ده‌بوو به‌پێی په‌یڕەوی حزب بێت، واته په‌یڕەووپڕۆگرام داده‌نرا له‌كاتی كۆبوونه‌وه بۆئه‌وه‌ی له سنووری په‌یڕەوی حزب ده‌رنه‌چین هه‌رشتێك بگوترابا له چوارچێوه‌ی په‌یڕەو ده‌بوو، واته ده‌گوترا به‌پێی په‌یڕەوی حزب تۆ كه‌مته‌رخه‌میت كردووه یاخود قسه‌ی نهێنی كۆبوونه‌وه‌‌ت بردۆته ده‌ره‌وه‌ی كۆبوونه‌وه، ئه‌م هه‌ڵسوكه‌وتانه هه‌مووی سزای له‌سه‌ر بوو، بۆیه حزبایه‌تی ئه‌وكات بێگومان جیاوازیه‌كی زۆری هه‌بوو له‌گه‌ڵ ئێستا.
زۆر جار ئه‌ندامێكی ڕێكخراو ده‌هات ئه‌وكات باره‌گای ڕێكخراو له گوندی ده‌ربه‌ند بوو سه‌رپه‌رشتی كۆبوونه‌وه‌‌ی ده‌كرد، زۆر جاریش كادیرانی حزب ده‌هاتن یه‌كێك له‌وانه عه‌بدولڕەحمان مه‌لا رە‌سول و نه‌عمان كه كادیرێكی به‌توانا بوو و سه‌رپه‌رشتی كۆبوونه‌وه‌‌ی ده‌كرد و چاودێری كۆبوونه‌وه‌‌كانیشی ده‌كرد، ئایا ئه‌و شتانه‌ی له كۆنووسی كۆبوونه‌وه ده‌نووسرێن هه‌مووی ته‌واون یاخود زیاده‌ڕویی تێدایه.
ڕێكخه‌ری شانه‌كان هه‌موو ئه‌و ئه‌ركانه‌ی ڕاده‌په‌ڕاندن و هه‌ڵسه‌نگاندن له‌سه‌ر بنه‌مای توانا و لێهاتووی بوو، بۆیه ڕێكخه‌ری شانه‌كان به شێوه‌یه‌كی خۆبه‌خش ئه‌ركه حزبیه‌كانی ڕاده‌په‌ڕاندن.
له ٣ی مانگی ١٠ ساڵی ١٩٧٣ بوومه پێشمه‌رگه له هێزی مولازم ڕیاز به‌تالیۆنی مام كه‌ریم ئاغای ڕایاتی تاماوه‌یه‌ك له سنووری ئه‌م هێزه ئه‌ركمان ده‌بینی، تاوه‌كو ١١ی ٣ی ساڵی ١٩٧٤ كه دانوستان له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراق كۆتاییهات.
ئێمه له به‌رده‌زه‌رد ئه‌ركمان ده‌بینی کە كه‌وتووته ناو گوندی ئازادی ئێستا له سنووری شاره‌دێی حاجی ئۆمه‌ران، كاتی خۆی حكومه‌تی عێراق نزیكه‌ی ٢٣ خانووی جوانی له‌وێ دروست كردبوو، ئێمه له ناو ئه‌م خانووانه بووین پاسه‌وانی پردی گوندی ئازادییمان ده‌كرد، نه‌وه‌كو حكومه‌تی عێراق زیان به‌و پردانه بگه‌یه‌نێت، پاش ئه‌وه‌ی حكومه‌تی عێراقی ڕایگه‌یاند كه تەنیا پارێزگاكانی هه‌ولێر و سلێمانی و دهۆك ناوچه‌ی ئۆتۆنۆمین، سه‌ركردایه‌تی شۆڕش به‌مه ڕازی نه‌بوو، ئیتر پاش ئه‌و ماوه‌یه ئێمه تەنیا ماوه‌ی مانگێكی تر له‌وێ ماینه‌وه، چونكه شه‌ڕ له‌گه‌ڵ سوپای عێراق ده‌ستی پێكرد، ئێمه گوازراینه‌وه سنووری مه‌كته‌بی عه‌سكه‌ری حزب له گوندی ناوپردان لقێك كرابوویه‌وه به فه‌رمانده‌یی حه‌مه‌دئه‌مین ڕەشكه نزیكه‌ی ١٦٠ پێشمه‌رگه‌ی هه‌بوو، ئه‌م لقه زۆر جار ڕاسته‌وخۆ به‌شداری شه‌ڕەكانی ده‌كرد و هه‌ندێ جاریش وه‌ك مه‌فره‌زه چالاكی ئه‌نجام ده‌دا، هه‌روه‌ها مه‌كته‌بی سیاسیش لقێكی بۆ نه‌جمه‌ددین گۆرۆنی كردبووه پێیان ده‌گوت لقی مه‌كته‌بی سیاسی.
ماوه‌یه‌ك ئێمه باره‌گاكانمان له گونده‌كانی چۆمان و چۆمبارۆكی ناحیه‌ی سمیلانی قه‌زای چۆمان بوو، بەهۆی بۆردومانی فڕۆكه‌كانی سوپای عێراق پردی به‌رسرین كه‌مێك خوار ببوو، بۆیه ئه‌ندازیاری چاودێریش گوتبووی نابێت له قه‌باره زیاتر به‌سه‌ر ئه‌و پرده بڕوات له‌به‌رئه‌وه‌ی توانای نییه زیاتر هه‌ڵگرێت، ئێمه له‌و شوێنه پاسه‌وانی چاكردن و لێدانی ڕێگایه نوێیه‌كه بووین كه ده‌هاته‌وه ناحیه‌ی سمیلان و گوندی ئاشی خدر ئاغا له دۆڵی ڕۆستێ، دواتر ده‌هاته‌وه سه‌رووی گوندی به‌رسرین. ئه‌حمه‌د دزه‌یی و ئه‌ندازیارێكی ئێرانی به ناوی حه‌یده‌ر و خه‌ڵكی ڕەزایه و تورك بوو، ئه‌ندازیارێكی تریشیان له‌گه‌ڵ بوو نازناوه‌كه‌ی ئه‌كبه‌ری بوو، ئێمه بۆ سه‌لامه‌تی و پاراستنی ئه‌و سێ ئه‌ندازیاره له‌وێ بووین، خاڵی دووه‌میش مه‌كائینێكی زۆری لێ بوو، به‌شه‌و و ڕۆژ فڕۆكه‌كانی عێراق بۆردومانی ئه‌و شوێنه‌ی ده‌كرد له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وان سه‌رقاڵی كاركردن بوون له‌به‌ر ده‌نگی ئه‌و شۆفه‌ڵ و لۆریانه گوێیان له‌ده‌نگی فڕۆكه نه‌ده‌بوو، ئێمه ئاگادارمان ده‌كردنه‌وه، هه‌میشه دوو كه‌س له ئێشكگری ده‌بووین، هه‌ركاتێك هه‌ستمان بكردبا فڕۆكه دێت به چه‌كی ڕەشاش و بڕنۆ چه‌ند گولله‌‌یه‌كمان له نزیكی ئه‌وان له به‌ردێك ده‌دا، ئه‌وه نیشانه‌ی ئه‌وه‌بوو كه‌وا فڕۆكه هاتووه ده‌یه‌وێت بۆردومان بكات.
ئه‌و لقه‌ی ئێمه چه‌ند په‌لێكی هه‌بوو یه‌كێك له‌و په‌لانه هی ئاڵانیه‌كان و گونده‌ژۆرییه‌كان بوو، په‌لێكیش كه‌سێك به ناوی سه‌عید باڵه‌كی سه‌ر په‌ل بوو، هه‌روه‌ها عه‌ریف ئه‌حمه‌د سه‌رپه‌لی په‌لێك بوو، تا ماوه‌یه‌ك له‌وێ ماینه‌وه دواتر گوازراینه‌وه دۆڵی خانه‌قا بۆئه‌وه‌ی پاسه‌وانی عه‌مباری شۆڕش بكه‌ین، ئه‌وكاته هه‌رچی كه‌لوپه‌لی خوارده‌مه‌نی و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی له‌و ناوچه‌یه هه‌بوو دابه‌شی سه‌ر هه‌موو باره‌گاكان و هێزه‌كانی شۆڕش ده‌كرا، له‌وانه هێزه‌كانی بێتواته و سه‌فین و هێزی ده‌شتی هه‌ولێر و بنكه‌ی به‌رایی باڵه‌ك، شه‌و هه‌بوو نزیكه‌ی ٤٠ لۆری خواردن و ته‌قه‌مه‌نی ده‌هات، هه‌موو جۆره فیشه‌ك و ته‌قه‌مه‌نیه‌ك ده‌هات، سه‌ره‌تا شێخ كه‌ریم هیرانی به‌رپرسی لێژنه‌ی دابه‌شكردنی ئه‌و شتانه بوو كه ده‌هاتن بۆ عه‌مباری شۆڕش، هه‌موو هێزه‌كان نوێنه‌ریان له‌وێ بوو بۆ وه‌رگرتنی پێداویستیه‌كانیان له چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی و كه‌لوپه‌لی خواردن، ئه‌وانه لێژنه‌ی به‌ڕێكردنی پێداویستی بوون بۆ هێزه‌كانیان، هه‌موو ئه‌وشتانه به وڵاخ ده‌گوازرانه‌وه، ئه‌و لێژنه‌یه له‌گه‌ڵ شانه ڕێكخه‌ر هه‌ماهه‌نگیان ده‌كرد بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵكی ڕابسپێرن و بێن بۆ گواستنه‌وه‌ی ئه‌و شتومه‌كانه و ده‌بووایه هه‌ر بهاتبان، به‌ڵام له‌به‌رامبه‌ر ئه‌ركه‌كانیان پاره‌یان وه‌رده‌گرت، بۆ گواستنه‌وه‌ی باری ١٠٠كیلۆیی به ئه‌سپ و هێستر ئه‌گه‌ر ڕێگایه‌كه دوور بایه بۆ گونده‌كانی زێوه و شیوه و هه‌رته‌ل ئه‌وا بڕی ٤ دیناری عێراقیان وه‌رده‌گرت، به‌ڵام بۆ باری گوێدرێژ بڕی ٢ دیناری عێراقی ده‌درا، كه‌چی ئه‌گه‌ر بۆ دۆڵه‌ڕەقه و گوندی ستێرۆكان بوایه باری ٣ دینار و ٢دینار ده‌درا، دواتر سه‌عد عه‌بدوڵڵا كه كارگێڕی لێژنه ناوچه‌ی ڕواندز بوو له شوێنی شێخ كه‌ریم هیرانی بووە بەرپرس، دواتر مامۆستا فه‌تاح ته‌ها باتاسی كه ئه‌ندامی لێژنه ناوچه‌ی ڕواندز بوو ئه‌و به‌رپرسیاریه‌ته‌ی وه‌رگرت.
مام كه‌ریم ماوه‌یه‌ك نوێنه‌ری هێزی ده‌شتی هه‌ولێر بوو، ڕەمه‌زان هه‌رته‌كه‌ولی نوێنه‌ری هێزی سه‌فین بوو، به‌داخه‌وه نوێنه‌ری هێزی بێتواته‌م بیر نه‌ماوه ئه‌وانه نوێنه‌ری هێزه‌كانیان بوون بۆ وه‌رگرتنی كه‌ل و په‌لی خواردن و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی، لێژنه‌ی سه‌رپه‌رشتی كردنی عه‌مباری شۆڕش بڕیاریان ده‌دا له چۆنیه‌تی دابه‌شكردنی پێداویستیه‌كان، به‌پێی قه‌باره‌ی هێزه‌كان شتومه‌كه‌كانیان وه‌رده‌گرت، شێخ كه‌ریم ئه‌ندامی لقی ٧ بوو له‌گه‌ڵ سه‌عد عه‌بدوڵڵا و فه‌تاح ته‌ها كه هه‌ریه‌كه‌یان بۆ ماوه‌یه‌ك به‌دوای یه‌ك به‌رپرسیاریه‌تی ئه‌م لێژنه‌یان له ئه‌ستۆ بوو.
هه‌روه‌كو پێشتر باسم كرد من شانه ڕێكخه‌ر بووم له گوندی گونده‌ژۆر هه‌ر دیسان عه‌بدولڕەحمان مه‌لارە‌سول هات گوتی چۆن ده‌بێت له په‌لێكی ٣٥ پێشمه‌رگه‌یی تەنیا ٤ كه‌س حزبی بن ئه‌مه نه‌گونجاوه، چونكه تەنیا چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌ك حزبی بوون، بۆیه له مه‌كته‌بی عه‌سكه‌ری ڕێنمایی هات كه هه‌ركاتێك پێشمه‌رگه بیه‌وێت ببێت به حزبی و ماوه‌ی پاڵاوتنی نه‌بێت، ئینجا ئه‌وكاته پێشمه‌رگه بڕی ٢ دره‌هه‌م ئابونه‌ی ده‌دا، ئینجا شانه سه‌ره‌كیه‌كمان پێكهێنا له‌و په‌له‌ی ئێمه به‌ناوی شانه سه‌ره‌كی سه‌نگه‌ر، به‌ڵام مام حاجی عه‌مه‌ر ئاغا و حسێن ئاغای ئاڵانی، مینه‌ی مه‌لای سه‌ر په‌ل و جێگری سه‌ر په‌ل بوون هه‌ر یه‌كه‌یان بڕی یه‌ك دیناریان ئابونه ده‌دا.
ئه‌و كاته‌ی من له دۆڵی خانه‌قا بووم زۆر باش چاودێری كاره‌كانی خۆم ده‌كرد و نه‌مان ده‌هێشت به‌ناته‌واوی بیبه‌ن، واته ده‌بوایه هه‌ر بارێك ١٠٠كیلۆ غرام بێت، له‌به‌رئه‌وه‌ی بڕی ٤ دینار بۆ باری ١٠٠ كیلۆیی ده‌درا، ئینجا نه‌ده‌بوو له ١٠٠ كیلۆ كه‌متر بار بكرێت، من له‌و كاته‌وه له‌گه‌ڵ مامۆستا سه‌عد عه‌بدوڵڵا بووم به هاوڕێ كه ئه‌و به‌رپرسی ئه‌و كاره بوو، من و حه‌مه‌دئه‌مین ده‌رگه‌ڵه‌یی وه‌ك نووسه‌ر كارمان ده‌كرد، كاره‌كه به‌نۆره بوو ١٥ ڕۆژ من ده‌مامه‌وه ١٥ ڕۆژی تر حه‌مه‌دئه‌مین ده‌رگه‌ڵه‌یی هه‌رچه‌نده ئه‌وكاته ماڵی له ئۆردوگای زێوه‌ی مه‌رگه‌وه‌ڕی ئێران بوو، به‌ڵام ١٥ ڕۆژی نۆره‌ی خۆی ده‌هاته‌وه بۆ سه‌ر كاره‌كه‌ی، ئێمه نووسراومان ده‌كرد ده‌مانووسی ئه‌و باره له‌لایه‌ن من كه‌ریم خان ئه‌حمه‌د گونده‌ژۆری٩ ڕێكخراوه یاخود حه‌مه‌دئه‌مین ده‌رگه‌ڵه‌یی به‌هه‌مان شێوه‌ی من ده‌ینووسی له‌لایه‌ن من ڕێكخراوه بڕی پاره‌كه دیاری ده‌كرا بۆ هه‌ر كاروانێك كه جار هه‌بوو نزیكه‌ی ٥٠ بار ده‌بوو، جا بۆیه له‌ماوه‌ی هه‌ر سێ ڕۆژ جارێك بڕە پاره‌یه‌ك كه نزیكه‌ی ٣٠٠٠ هه‌زار دیناری عێراقی ده‌بوو له‌بارەگای بارزانیه‌وه ده‌هات بۆ ئه‌م لێژنه‌یه كه سه‌رپه‌رشتی گواستنه‌وه‌ی كه‌لوپه‌له‌كانمان ده‌كرد.
جارێكیان حه‌مه‌دئه‌مین ڕەشكه هات بۆ دۆڵی خانه‌قا لای ئێمه، له‌وێ مامۆستا سه‌عد عه‌بدوڵڵا پێی گوت بۆچی كه‌ریم خان نابه‌یته لای خۆت، حه‌مه‌دئه‌مین ڕەشكه ڕازی بوو، بۆیه منی كرده سه‌رده‌سته له هێزی پاسه‌وانی مه‌كته‌بی عه‌سكه‌ری له گوندی ناوپردان، سه‌رده‌سته ئه‌و كاته بڕی ١٥ دینار هاوكاری هه‌بوو، هه‌روه‌ها پێشمه‌رگه بڕی ١٠ دینار هاوكاری وه‌رده‌گرت، جا من نووسه‌ری لێژنه‌ی دابه‌شكردنی خوارده‌مه‌نی بووم، بۆیه بڕی ٢٠ دینار هاوكاریم وه‌رده‌گرت، مانگانه بڕی ١٧ دینارم ده‌نارده‌وه ماڵ و بڕی ٣ دیناریشم بۆخۆم هه‌ڵده‌گرت له‌به‌رئه‌وه‌ی جگه‌ره‌كێش بووم به جگه‌ره‌م ده‌دا، ئه‌گینا هه‌موو پێداویستی تر له‌لایه‌ن شۆڕشه‌وه بۆمان دابین ده‌كرا.
ساڵی ١٩٧٤ز پله‌كه‌م به‌رزكرایه و بوومه سه‌رده‌سته، بڕی ١٥ دینار هاوكاریم وه‌رده‌گرت و له لێژنه‌ی دابه‌شكردنی كه‌لوپه‌ل و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نیش بڕی ٥ دینار هاوكاری ده‌كرام واته بڕی ٢٠ دینار هاوكاریم وه‌رده‌گرت مانگانه له‌و پاره‌یه ١٧ دینارم بۆ كاك سلێمانی برام ده‌نارده‌وه بۆ خه‌رجی ماڵه‌وه له‌به‌رئه‌وه‌ی خێزانێكی قه‌ره‌باڵغ بووین، جارێكیان پاره‌كه‌م نه‌نارده‌وه ماڵه‌وه چووم ده‌ستێك جلوبه‌رگ و چاكێتێك و چه‌ند پێداویستی ترم كڕی، بۆیه ڕۆژێك مه‌لای رە‌ش، بانگی كردم و گوتی كه‌ریم خان پیاسه‌یه‌ك نه‌كه‌ین، منیش پێم گوت فه‌رموو، له‌ڕێگا كه ڕۆیشتین پرسیاری نرخی جلوبه‌رگه‌كانمی كرد كه ده‌یكرد نزیكه‌ی ١٥ دینار، بۆیه گوتی تۆ ئه‌و پاره‌یه‌ت له‌كوێ هێناوه؟ تۆ هاوكاریه‌كه‌ت بڕی ١٠ دیناره، منیش له‌وڵامی ئه‌ودا گوتم تۆ ده‌زانی من سه‌ر ده‌سته‌م بڕی هاوكاری من ١٥ دیناره و له لێژنه‌ش بڕی ٥ دینارم ده‌ده‌نێ؟ كه ده‌كاته ٢٠ دینار، ئینجا گوتی داوای لێبووردن ده‌كه‌م نه‌مزانی. دواتر گوازرامه‌وه میوانخانه‌ی گوندی ده‌رگه‌ڵه لای ساڵح جه‌وده‌ت ئه‌ندامی لێژنه ناوچه‌ی باڵه‌ك بوو و به‌رپرسی میوانخانه‌ی ده‌رگه‌ڵه بوو.
دكتۆر مه‌حموود بۆی گێڕامه‌وه
له‌به‌رئه‌وه‌ی دكتۆر مه‌حموود هه‌ر له گوندی ناوپردان ژنی هێنابوو، ئاهه‌نگی ژن هێنانیشی هه‌ر له‌وێ بوو، بۆیه خۆی وه‌ك خه‌ڵكی ناوچه‌كه حساب ده‌كرد، ئینجا جارێكیان هاته لای ئێمه كاتی نیوه‌ڕۆ داهات من پێم گوت دكتۆر لێره ده‌مێنیه‌وه، ئه‌ویش له وەڵامدا گوتی له‌هه‌ر شوێنێك بێت هه‌ر یه‌ك جۆره خواردنه، ئیتر بۆ بڕۆمه‌وه، هاتنی دكتۆر مه‌حموود بۆ باره‌گای ئێمه وه‌ك خولی كادیری بوو، چونكه له پرسی حزبایه‌تی پیاوێكی به ئه‌زموون بوو، ئینجا بۆی گێڕاینه‌وه و گوتی: جارێك له خزمه‌ت مه‌لا مسته‌فا بارزانی بووم، له‌گه‌ڵ بارزانی هاتم بۆ ناو قه‌زای چۆمان، گه‌یشتینه لای فه‌رمانگه‌ی كاره‌بای ئێستا كه كه‌وتۆته ناو چۆمان، كاتێك مه‌لا مسته‌فا ئاوڕی دایه‌وه كۆشكی حه‌مه عه‌زیزی بینی و گوتی: ئه‌م خانووه هی كێیه؟ ئێمه‌ش پێمان گوت ئه‌م خانووه هی حه‌مه عه‌زیزه، گوتی ئه‌م پاره‌یه‌ی له‌كوێ هێناوه، یه‌كسه‌ر بڕیاری دا بكرێته نه‌خۆشخانه‌ی سیل، ئه‌م بڕیاره‌ی مه‌لا مسته‌فا به‌نێو هه‌موو خه‌ڵكی بڵاوبووه‌وه كه‌وا خانووی به‌رپرسێك له‌لایه‌ن خودی خۆیه‌وه ده‌ست به‌سه‌ردا گیراوه و كراوه‌ته نه‌خۆشخانه، ئه‌م بڕیاره كاریگه‌ریه‌كی زۆری هه‌بوو له‌سه‌ر خۆشه‌ویستی زیاتری خه‌ڵك بۆ بارزانی.
نه‌خۆشخانه‌ی شۆڕش كه‌وتبووه خوار شارۆچكه‌ی قه‌سرێ، دكتۆر وشیار هه‌رچه‌نده من نه‌مده‌زانی خه‌ڵكی كوێیه، به‌ڵام به شێوه‌زاری بادینی قسه‌ی ده‌كرد، دیار بوو له ئه‌وروپا گه‌ڕابووەوە بۆ خزمه‌تكردن به شۆڕش و نیشتمان، كه‌سێكی دڵسۆز و دكتۆرێكی باش بوو، به‌ڵام جارێك شێخ كه‌ریم هیرانی كه ئه‌ندامی لقی٧ بوو به‌رپرسی ئه‌و لێژنه‌یه‌ش بوو كه خواردن و پێداویستی سه‌ربازیمان دابه‌شی سه‌ر پێشمه‌رگه ده‌كرد، ئێمه‌ش له دواوه‌ی مه‌یدانی جه‌نگ بووین، بڕیار درابوو له‌هه‌ر كاتێكی پێویست بریندار هه‌بوو ئۆتۆمبێلی هه‌ركه‌سێك به‌كاربهێندرێت بۆ گواستنه‌وه‌ی برینداره‌كان ئه‌گه‌ر ئۆتۆمبێلی ئیدریس بارزانییش بێت، تەنیا ئۆتۆمبێله‌كانی مه‌لا مسته‌فا نه‌بێت كه چاوپۆشی لێبكرێت، شه‌وێك دوو برینداریان هێنا، شێخ كه‌ریم هیرانییش بانگی من و یه‌كێكی تری كرد و گوتی بڕۆن ئه‌مبۆڵانسی نه‌خۆشخانه بێنن، من و هاوڕێكه‌م چووین بۆ هێنانی ئه‌مبۆڵانس، به‌ڵام كه گه‌یشتین كاتژمێر ١١ی شه‌و بوو، داوای ئه‌مبۆڵانسمان كرد، به‌ڵام له‌گه‌ڵیان نه‌ناردین له‌به‌رئه‌وه ئێمه‌ش گه‌ڕاینه‌وه هه‌واڵه‌كه‌مان به شێخ كه‌ریم ڕاگه‌یاند.
جاری دووه‌م بۆ هه‌مان مه‌به‌ست له‌گه‌ڵ مه‌لای رە‌ش ناردینی، به‌ڵام كه گه‌یشتین به‌هه‌مان شێوه‌ی جاری پێشووتر ئه‌مبۆڵانسیان له‌گه‌ڵ ئێمه نه‌نارد، به‌ڵكو له نێوان دكتۆر وشیار و مه‌لای رە‌ش ده‌مه‌قاڵی دروست بوو، مه‌لای رە‌ش گوتی خۆ ئێمه له‌به‌ر به‌تانیمان نییه كه به‌تانیه‌كی پێ بده‌ین، به‌ڵام ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌رییه‌كی سه‌ره‌تایی بۆ نه‌كرێت، ڕەنگه ئه‌و بریندارانه بمرن، بۆیه ئێمه ده‌مانه‌وێت ئه‌مبۆلانسمان بۆ بنێرن بۆئه‌وه‌ی بگه‌یه‌نرێنه نه‌خۆشخانه، ئێمه به نائومێدی گه‌ڕاینه‌وه، به‌ڵام پاش گه‌یشتنه‌وه‌مان دیاربوو له‌گه‌ڵ دوو په‌رستار ئه‌مبۆڵانسی ناردبوو، ئێمه‌ش بابه‌ته‌كه‌مان بۆ شێخ كه‌ریم گێڕایه‌وه له‌به‌رئه‌وه‌ی ده‌یزانی دكتۆر وشیار ئه‌م بابه‌ته ده‌گه‌یه‌نێته مه‌كته‌بی سیاسی شێخ كه‌ریمیش لای خۆیه‌وه ڕاپۆرتێكی ٦لاپه‌ڕەی به‌ده‌ستی خۆی نووسی باسی ورده‌كاری بابه‌ته‌كه‌ی تێدا كردبوو، بۆیه كاتێك ئه‌مبۆڵانس گه‌ڕایه‌وه لای نه‌خۆشخانه كه‌مێك وه‌ستا، دواتر بینیمان یه‌كێك له په‌رستاره‌كان ڕۆشته ژووره‌وه ئه‌مه ئه‌وه‌ی ده‌گه‌یاند كه نووسراو ده‌بات بۆ مه‌كته‌بی سیاسی، له‌به‌رئه‌وه شێخ كه‌ریمیش ڕاپۆرته‌كه‌ی زوو به مه‌لای رە‌ش نارد بۆ مه‌كته‌بی سیاسی، بۆ ئێواره دكتۆر مه‌حموود هات بۆلای ئێمه بۆئه‌وه‌ی به‌دواداچوون بكات بۆ ڕاستی بابه‌ته‌كه، ئه‌وه‌بوو قسه‌ی له‌سه‌ر كرد و دواتر دكتۆر وشیار هات و له‌وێ كۆتایی به‌و بابه‌ته هات، مه‌به‌ست له‌گێڕانه‌وه‌ی ئه‌م به‌سه‌رهاته ئه‌وه‌یه كه له ئاستی باڵا چاودێری و به‌دواداچوون هه‌بوو بۆ هه‌موو گرفت و بابه‌تێك كه ڕوویاندابا.
نسكۆی شۆڕش ساڵی ١٩٧٥
كه ده‌ڵێن نسكۆی شۆڕش، ئه‌وه به‌و مانایه‌یه كه‌وا شۆڕش نسكۆی بردووه نه‌ك پارتی دیموكراتی كوردستان، پارتی هه‌ر زوو هه‌وڵی دا خۆی ڕێكبخاته‌وه بۆئه‌وه‌ی جارێكی تر شۆڕش ده‌ستپێبكاته‌وه، زۆرێك له كادیره باڵاكانی پارتی گه‌ڕانه‌وه ناو حكومه‌تی عێراق، له‌وانه ساڵح یوسفی، سه‌عد عه‌بدوڵڵا، عه‌لی عه‌سكه‌ری، دكتۆر خالد.
حكومه‌تی عێراقی مناوه‌ره‌یه‌كی زۆری كرد بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵكی كوردستان متمانه‌ی پێبكات، حزبی شیوعی هاوشان له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراق له یه‌ك به‌ره‌ی شه‌ڕدا بوون، پارتی هه‌ر زوو خۆی ڕێكخسته‌وه و پێشمه‌رگه‌ی هه‌بوو، به‌ڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی مه‌لامسته‌فا بارزانی نه‌خۆش كه‌وتبوو بۆ مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردن سهردانی ئه‌مریكای كردبوو، ناوی پارتی به‌م شێوه‌یه بوو سه‌ركردایه‌تی كاتی، پارتی شۆڕشی گوڵانی له ٢٦ی گوڵان ڕاگەیاند.
ساڵی ١٩٧٦ باره‌گای پارتی دیموكراتی كوردستان به‌فه‌ره‌مانده‌یی مه‌لای شێمحه‌مه‌د بۆڵی له قوتابخانه‌ی گوندی گونده‌ژۆر دامه‌زراند، ئه‌و باره‌گایه‌ی پارتی یه‌كه‌مین باره‌گای سه‌رده‌می سه‌ركردایه‌تی پارتی بوو، كه‌وا ده‌ستی كرد به‌جموجۆڵ، مام حاجی عومه‌ر ئاغا ڕەزامه‌ندی دا كه‌وا باره‌گا بێننه ناو قوتابخانه، ئەوکات جموجۆڵی حكومه‌تی عێراقی زۆر به‌هێز بوو، هه‌روه‌ها خه‌ڵكیش بوو هه‌واڵیان به حكومه‌ت ده‌دا، بەڵام له‌لایه‌ن باره‌گای پێشمه‌رگه هه‌ركه‌سێك له‌سه‌ری ئاشكرا بووبا كه‌وا هه‌واڵ بۆ حكومه‌تی عێراقی ده‌بات، پێشمه‌رگه لێپێچینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ ده‌كرد و به‌توندی سزایان ده‌دا، سزاكانیش بریتی بوون له‌وه‌ی كه‌وا لایه‌كی سمێڵ و لایه‌كی برۆیان لێ ده‌تاشی و هه‌روه‌ها ده‌یانخسته ناو ئاو و لێیان ده‌دا.
مه‌لای شێمحه‌مه‌د بۆڵی یه‌كه‌مین فه‌رمانده بوو كه له باڵه‌كایه‌تی ده‌ستی به شۆڕش كرده‌وه په‌یوه‌ندیه‌كی باشی له‌گه‌ڵ ئیدریس بارزانی هه‌بوو، چه‌ند جارێك بۆ ئه‌و مه‌به‌سته سهردانی ئێرانی كردبوو، بۆیه ده‌توانم بڵێم ئه‌و باره‌گایه‌ی پێشمه‌رگه‌كانی پارتی یه‌كه‌مین باره‌گا بوو له ناوچه‌كه، ئه‌وكاتیش خه‌ڵكێك هه‌بوو كه‌وا ده‌ستی له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراقی تێكه‌ڵ كردبوو، بۆیه ناوچه‌كه كه‌وتبوو ژێر ئابڵوقه‌یه‌كی زۆر توندی حكومه‌تی عێراق، هاتووچۆ كردن بۆ ناوچه‌كه زۆر ئه‌سته‌م بوو, زۆر پڕوپاگنده‌ی ئه‌وه ده‌كرا و ده‌گوترا ئه‌وه‌نده پێشمه‌رگه‌ی لێیه و هه‌ندێك ده‌یانگوت ٧٠٠ پێشمه‌رگه‌ی لێیه، به‌ڵام هیچ كاتێك له ٢٠ پێشمه‌رگه زیاتری لێنه‌بوو، ئه‌م پڕوپاگندانه وای كردبوو حكومه‌ت بكه‌وێته دڵه‌ڕاوكێیه‌كی زۆر، هه‌ر ئه‌م هۆكارانه‌ش دواتر وای كرد حكومه‌تی عێراقی بیر له هێرشكردنه سه‌ر گوندی گونده‌ژۆر بكاته‌وه.
زۆربه‌ی خانه‌واده‌كان به پێشمه‌رگه حساب كرابوون، به‌تایبه‌تی خانه‌واده‌ی ئێمه هه‌موویان به پێشمه‌رگه هه‌ژمار كرابوون، ناوی هه‌موو خه‌ڵك كرابوو به لیستێك و له هه‌موو بازگه‌كانی حكومه‌تی عێراقی هه‌بوو، بۆیه له هه‌ر بازگه‌یه‌كی حكومه‌تی عێراقی هاتووچۆت بكردبا، بێگومان تووشی لێپێچینه‌وه ده‌بووی و یه‌كسه‌ر ده‌یانگوت (انزل، جيب هوياتكم) واته دابه‌زن له ئۆتۆمبێل و ناسنامه‌كانتان بده‌نه‌وه، جا به‌راوردیان ده‌كرد له‌گه‌ڵ ئه‌و لیسته‌ی لای خۆیان هه‌بوو، ئه‌گه‌ر ناوه‌كه‌ت تێكی بكردبایه‌وه هه‌ر له‌وێ ده‌گیرای، له‌به‌رئه‌وه‌ی زۆر خه‌ڵك هه‌بوو ناوی سییانی تێكی ده‌كرده‌وه، بۆیه زۆرێك له خه‌ڵكی تووشی ئه‌زیه‌تدانێكی زۆر ده‌بوونه‌وه، ئه‌م ڕەوشه‌ی به‌سه‌ر كوردستان داهات كاریگه‌ری زۆر نه‌رێنی له‌سه‌ر ده‌روونی خه‌ڵكی كردبوو.
له‌به‌رئه‌وه‌ی ساڵی له‌دایكبوونم ١٩٥٧ بوو، ئه‌وكاتیش واته ساڵی ١٩٧٥ پاش نسكۆی شۆڕش، سهردانی ته‌جنیدی قه‌زای ڕ‌واندزمان كرد بۆ سه‌لماندنی پاكانه‌ی خۆمان، له‌وێ به‌منیان گوت تۆ هێشتا ته‌مه‌نی یاساییت بۆ سه‌ربازی نه‌هاتووه، جا پاكانه بۆچی ده‌كه‌ی له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وكاته من ته‌مه‌نم تەنیا ١٧ ساڵ بوو، لێبوردن منی نه‌ده‌گرته‌وه، پێیان گوتم تۆ ڕات نه‌كردووه له‌سه‌ربازی نه‌گه‌یشتوویته ته‌مه‌نی یاسایی بۆ سه‌ربازی، ئینجا چۆن به‌ر لێبوردن بكه‌وی هێشتا ساڵێكت ماوه بۆ سه‌ربازی.
له ڕێكه‌وتی ٢٠ی کانوونی دووەمی ١٩٧٦ بوومه سه‌رباز، ڕۆژی ٣ی تشرینی دووەمی ١٩٧٦ تەسریح بووم و له ته‌جنیدی قه‌زای چۆمان كاره‌كانم ته‌واو بوو بۆ ڕۆژی دواتر گه‌ڕامه‌وه ماڵی خۆمان له گوندی گونده‌ژۆر. ئه‌و كاته باره‌گای پێشمه‌رگه له گوندی ئێمه بوو، چووبوونه سه‌ر ناوچه‌یه‌كی گه‌شتیاری له گردمه‌ندیل كه هه‌ندێك خه‌ڵكی فه‌ڕەنسی لێبوو، هه‌واڵ بۆ حكومه‌تی عێراقی چووبوو كه زیاتر له ٧٠٠ پێشمه‌رگه به‌سه‌ر ئه‌و شوێنه‌یان داداوه.
پاش ئه‌و ڕووداوه حكومه‌تی عێراقی زۆر تووڕە بوو، هه‌میشه هه‌وڵی ئه‌وه‌ی ده‌دا كه له زهنیه‌تی خه‌ڵكی بچەسپێنێ، هیچ شتێك نه‌ماوه كه ناوی پێشمه‌رگه بێت، ئه‌م ڕووداوه‌ش و گه‌وره‌كردنی به‌و قه‌باره‌یه كه ٧٠٠ پێشمه‌رگه ئه‌م چالاكییه‌یان ئه‌نجام داوه، فه‌ڕەنسیه‌كانیان گرتووه و دواتر ئازادیان كردوون، ئه‌م هه‌واڵه بۆ خه‌ڵكی كوردستان گه‌ڕانه‌وه‌ی ئومێده به شۆڕش و پێشمه‌رگه، مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌ش ده‌بێت بۆ سه‌ر حكومه‌تی عێراق، دڵه‌ڕاوكێیه‌كی زۆر كه‌وتبووه ناو سه‌ربازه‌كانی سوپای حكومه‌ت.
هێرشی سوپای عێراق بۆ سەر گوندی گوندەژۆر
هه‌میشه ده‌گوترا گوندی گونده‌ژۆر ٧٠٠ پێشمه‌رگه‌ی لێیه، بۆیه بۆ هێرش كردنه سه‌ر باره‌گای پێشمه‌رگه له گونده‌ژۆر ٣ لیوای بۆ ته‌رخانكرا، كه ته‌كتیكی هێرشكردنه‌كه‌شیان وابوو، یه‌كێك له لیوایه‌كان له‌سه‌ر پردی گوندی ناوه‌نده‌را هێرش بكات، یه‌كێكی تر له گوندی ڕایاته‌وه ئه‌وی تر له گوندی ئاڵانه‌وه هێرش بكه‌نه سه‌ر گوندی گونده‌ژۆر.
له ١٦ی تشرینی دوومی ١٩٧٦ له‌هه‌ر سێ قۆڵه‌وه هێرش ده‌ستی پێكرد، به‌ڵام پێشمه‌رگه‌كان شه‌وانه له‌گه‌رووی شۆرێ كه‌مینیان داده‌نا، به‌ڵام ئه‌و شه‌وه چووبوونه ماڵه‌كانی گوندی شۆرێ له‌وێ خه‌وتبوون، هه‌رچه‌نده هه‌میشه هه‌ر وایان ده‌كرد، چونكه ئه‌وكاته‌ی ساڵ زۆر سارد بوو له ناوچه‌كه مانگی ١١ له ناوچه‌ی باڵه‌كایه‌تی زستان بوو، هه‌روه‌ها زۆریش سارد بوو، جا بۆیه پێش ده‌ستپێكردنی هێرشی سوپای عێراق ئه‌وان شوێنی خۆیان چۆڵ كردبوو، هه‌روه‌ها كه‌مینێكیشیان له‌لای سه‌رووی گوندی گونده‌ژۆر كه پێی ده‌گوترا به‌رمه‌سرا دانابوو ئه‌گه‌ر هێرشی سوپا له‌لای گوندی ئاڵانه ده‌ست پێبكات، ئه‌وانیش دوو فیشه‌ك به‌ئاراسته‌ی قوتابخانه‌ی گوند بته‌قێنن نیشانه بێت بۆ ده‌ستپێكردنی هێرش، ئێمه خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر ٢٥ كه‌س ده‌بووین كه‌وا پێشمه‌رگه‌ی ماڵێین واته خۆبه‌خش بووین، هه‌روه‌ها كه‌مینێكیش له خوار گوندی گه‌له‌ژێر دانرابوو، شه‌هید مامه‌ی مه‌لای و شه‌هید شێمحه‌مه‌دی مام سه‌عید كه‌وا ئامۆزای من بوو، ئه‌وان شوێنی خۆیان پاراستبوو و چۆڵیان نه‌كردبوو، به‌ڵام سوپا به‌و ڕێگه‌یه هه‌ر نه‌ڕۆیشتبوو، چونكه ١٠كه‌سی چاوساغی ناوچه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ بوون، سێ كه‌س له‌گه‌ڵ لیوایه‌ك به‌ره‌و ڕێگای گوندی شۆرێ دێن، كه ده‌گه‌نه ناو گوند خاوه‌نی ئه‌و ماڵه‌ی كه‌وا پێشمه‌رگه‌كانی لێخه‌وتوون بانگیان ده‌كات پێیان ده‌ڵێت كوڕینه ئه‌وه سوپای حكومه‌ته له گوندی شۆرێ تێپه‌ڕیون نزیك بوونه‌ته‌وه له گوندی گونده‌ژۆر ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ش به‌ره‌و دۆڵێكی خوار گوند كه پێی ده‌ڵێن دوڵی كه‌نده باوه‌جێ به‌ره‌و لای گوندی ده‌ربه‌ند له‌وێ خۆیان حه‌شار ده‌ده‌ن.
ئه‌وانه‌ی سه‌رووی گوند هه‌ر له نزیك قه‌برستانی گوند ئاگرێك ده‌كه‌نه‌وه، به‌ڵام به‌یانیان ده‌چنه ئه‌و شوێنه‌ی كه بۆیان دیاری كراوه، به‌ڵام كه نزیك ده‌بنه‌وه ده‌نگی خاكه‌ناس و شت دێت ئه‌وانه‌ی كاریش ده‌كه‌ن به زمانی عه‌ره‌بی قسە ده‌كه‌ن و تێده‌گه‌ن كه‌وا ئه‌مانه هێزی سوپای عێراقه، یه‌كێك له‌و پێشمه‌رگانه كه ناوی وه‌ستا ڕەشید ماوانی ده‌بێت به‌و پێشمه‌رگه‌ی تر ده‌ڵێت، ده‌بێت هەڤاڵانمان ئاگادار بكه‌یه‌نه‌وه، به ئاراسته‌ی قوتابخانه‌ی گوند دوو فیشه‌ك ده‌ته‌قێنن، وه‌ك نیشانە، بەم دوو فیشەکە پێشمه‌رگه تێدەگەن کە سوپای عێراقه هێرشی کردووە، به‌ڵام ئەوکات له باره‌گای پێشمه‌رگه زۆر نزیك ببوونەوەتەوە و ده‌بێته شه‌ڕێكی ده‌سته‌ویه‌خه، له ئه‌نجامدا ٤ پێشمه‌رگه (قادر حه‌مه‌دئه‌مین، قادره‌سۆر ڕۆستایی، ڕەزۆ عوسمان حه‌مه‌دئه‌مین، هه‌مزه حه‌مه‌د بۆر) به‌سه‌ختی بریندار ده‌بن.
قۆلی سێیه‌م له گوندی ڕایات دێته‌وه به‌ره‌و گوندی گه‌له‌ژێر به‌ناو گه‌لیه‌ك كه‌پێی ده‌ڵێن ڕێگای كوڕبه‌ش ڕیگایه‌كی زۆر سه‌خت و ناخۆشه، من ئێستاش له‌و ڕێگایه شاره‌زا نیم، مه‌گه‌ر تەنیا ڕاوچییه‌كان شاره‌زای ئه‌و ڕێگایه بن، فه‌وجێكی سوپای عێراق له‌گه‌ڵ مسته‌فا حه‌مه رە‌سول له‌و قۆڵه‌وه هێرش ده‌كه‌ن و هاتبوونه پشت ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی به حساب كه‌مینیان دانابوو بۆئه‌وه‌ی له هاتنی هێرشی سوپای دوژمن ئاگاداری پێشمه‌رگه‌كانی باره‌گا بكه‌نه‌وه، بەڵام له‌و شه‌ڕە چه‌ندین پێشمه‌رگه شه‌هید و بریندار ده‌بن و چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌كیش به دیلی ده‌كه‌ونه ده‌ست سوپای عێراق، له ئه‌نجامی ئه‌شكه‌نجه‌دانێكی زۆر شه‌هید ده‌کرێن، له‌و شه‌هیدانه (شێمحه‌مه‌د سه‌عید، مامه‌ی مه‌لای و عه‌ولای مه‌لای، زرار عه‌وڵا و سدیق عه‌وڵا، سادق و مته‌لیب و خێزانی وه‌سمان) بوون.
منیش چه‌كی خۆم وه‌ك پێشمه‌رگه‌ی ئەیلوول مابوو له‌گه‌ڵ ده‌مانچه‌یه‌كی چوارده‌خۆر و له ڕێكخستنه نهێنیه‌كان كارم ده‌كرد، له‌و ڕۆژە‌وه جارێكی تر شه‌وانه وه‌ك پێشمه‌رگه ئه‌ركمان جێبه‌جێ ده‌كرد، به ڕۆژیش خه‌ریكی ئیش و كاری ڕۆژانه‌ی خۆمان ده‌بووین، چوونه ناو حكومه‌تمان لێ قه‌ده‌غه بوو، پێداویستی شتومه‌كی خواردنیش له‌لایه‌ن عایزی به‌دریێ بۆمان ده‌هات، هه‌موو شتومه‌كه‌كانی وه‌ك به‌شه خۆراكی مانگانه و پێداویستیه‌كانی تری بۆ ده‌هێناینه سه‌رووی گوندی ده‌ربه‌ند، ئێمه‌ش به‌شه‌و ده‌چووین ده‌مان هێنایه‌وه، چونكه ئێمه قاچاغ ببووین بۆمان نه‌بوو بچینه چۆمان و ده‌ربه‌ندی بۆیه ژیانمان زۆر سه‌خت بوو، ئه‌م ڕەوشه تا ساڵی ١٩٧٧ به‌رده‌وام بوو.
له مانگی ٨ ساڵی ١٩٧٧ ئێمه وه‌ك خه‌ڵكی گوند به‌تایبه‌تی حاجی عومه‌ر ئاغا كه ڕیش سپی و پیاوماقوڵی گوند بوو ته‌كبیریان كرد كه بڕۆینە ئێران، ئێمه ٣٥ ماڵ بووین كه‌وا له ناو حكومه‌تی عێراقی قاچاغ ببووین، بۆیه بژارده‌ی ماڵ باركردن بۆ ئەوکات باشترین بڕیار بوو، بۆیه په‌یوه‌ندیمان به بنه‌ماڵه‌ی جه‌لدیان كرد كه بنه‌ماڵه‌یه‌كی ناوداری ڕۆژهەڵاتی كوردستان بوون، بۆئه‌وه‌ی كاروباری ڕێكخستنی خێزانه‌كانمان له ئێران بۆ ڕایی بكات، به‌و پێیه‌ی ئه‌وان به تایبه‌تی كاك عه‌وڵای جه‌لدیان له ئێران زۆر ده‌ست ڕۆیشت بووه و چه‌ندین جار شای ئێرانی بینیبوو، لەلای ئێمەوە دووكه‌س بۆ لای ئه‌و بنه‌ماڵه‌یه نێردران، له‌كاتی چوونی ئه‌و دووكه‌سه به‌نوێنه‌رایه‌تی بنه‌ماڵه‌ی ئێمه كاك عه‌وڵای جه‌لدیان پێی گوتبوون من ده‌توانم لای ده‌سه‌ڵاتدارانی ئێران كارئاسانی بۆ چه‌ند ماڵێك بكه‌م و بڵێم ئه‌وانه خزمی منن، به‌ڵام ٣٥ ماڵ زۆرن ناتوانم هاوكاریتان بكه‌م!! ناچار هه‌ندێك له ڕیش سپیه‌كانی گوند چوونه گوندی لۆلان به‌تایبه‌تی لای حاجی محه‌مه‌د كوڕی شێخ ڕەشید لۆلانی، ئه‌ویش حاجی محه‌مه‌د نامه‌یه‌ك بۆ شێخ عه‌بدولقادری كوڕی ده‌نێرێت كه ئه‌وكات ماڵی له شاری هه‌ولێر بوو، له نامه‌كه بۆی ده‌نووسیت و ده‌ڵێت خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر ماڵه خاڵ و خزمی منن، هه‌ندێك تفه‌نگیان هه‌ن له‌به‌رئه‌وه زۆر ناره‌حه‌ت ده‌كرێن، به‌ڵكو چاره‌یه‌كیان بۆ بكه‌یت بۆئه‌وه‌ی چیتر كێشه‌یان بۆ دروست نه‌كرێت، شێخ عه‌بدولقادر له‌گه‌ڵ كه‌ریم خان برادۆستی سهردانی ئه‌بوو عه‌لا ده‌كه‌ن بابه‌ته‌كه‌ی بۆ ڕوون ده‌كه‌نه‌وه، كه خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر پێشمه‌رگه نین، به‌ڵكو به‌ناحه‌ق كێشه‌یان بۆ دروست ده‌كرێت، ئه‌ویش واته ئه‌بو عه‌لا نامه‌یه‌ك بۆ به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌منی چۆمان ده‌نووسێ و داوایان لێده‌كات چاوپۆشی له‌و خه‌ڵكه بكرێت، چونكه ئه‌وكات سه‌روبه‌ندی ڕاگواستن بوو، كه خه‌ڵكی گونده‌كانیان بۆ ئۆردوگا زۆره‌ملێیه‌كان ڕاده‌گواست، بۆیه حكومه‌ت هه‌وڵی ده‌دا كه‌مترین خه‌ڵك په‌یوه‌ندی به شۆڕش بكات، جا بۆیه شێخ عه‌بدولقادر به‌خۆی سهردانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئه‌منی چۆمان ده‌كات و نامه‌ی ئه‌بو عه‌لا له‌گه‌ڵ خۆی دێنێت، به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌منی چۆمانیش ڕەزامه‌ندی ده‌دات كه‌وا لێیان ببورێت، له‌به‌رئه‌وه‌ی خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر نه‌یتوانی بڕوات بۆ ئێران، چونكه په‌ناهنده له ئێران وه‌رنه‌ده‌گیران، باشترین بژارده‌ش ئه‌وه‌بوو كه‌وا ئه‌ستۆپاكی خۆیان بسه‌لمێنن به‌رامبه‌ر حكومه‌تی عێراقی، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته مام حاجی عومه‌ر ئاغا له‌گه‌ڵ دوو كه‌سی تر له‌خه‌ڵكی گوند ڕۆیشتن بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئه‌منی چۆمان و دوو تفه‌نگ و یه‌ك ده‌مانچه‌یان له‌گه‌ڵ خۆیان برد، دوای ئەوە چاوپۆشی له‌خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر كرا، گوترا بوو ئه‌وانه به‌هه‌ڵه تۆمه‌تبار كراون و هیچ كێشه‌یان نییه.
ڕاگوێزانمان بۆ ئۆردوگای زۆرەملیی کەسنەزان
له ڕێكه‌وتی ٥ی ئابی ١٩٧٧ خه‌ڵكی گوندی گونده‌ژۆر ڕاگوازراینە ئۆردوگای زۆره‌ملێی كه‌سنه‌زان، به‌ڵام من نه‌چوومە ئۆردوگای كه‌سنه‌زان به‌ڵكو هه‌ر له گوندی خه‌لانی سه‌ر به قه‌زای چۆمان مامه‌وه.
پاش ئه‌وه‌ی له‌وێ نیشته‌جێ بووم بۆ یه‌كه‌مین جار براده‌رێك په‌یڕەوپڕۆگرامی بزوتنه‌وه‌ی سۆسیالیستی بۆ هێنام، له‌به‌رئه‌وه‌ی پێشمه‌رگه‌ی شۆڕشی ئەیلوولیش بووم و به‌رپرسیاریه‌تیشم هه‌بوو، هه‌روه‌ها له‌به‌رئه‌وه‌ی له زۆر به‌ش و شوێنی جیاجیاش كارم كردبوو، تێكه‌ڵاوییه‌كی باشیشم هه‌بوو و په‌یوه‌ندیه‌كانم زۆر به‌رفراوان بوون، له شه‌ڕی گونده‌ژۆریش ڕۆڵێكی زۆرم هه‌بوو، هه‌موو ئه‌وانه وای كردبوو هه‌وڵی خۆلێنزیك كردنه‌وه‌م بده‌ن.
ئه‌وكات بزوتنه‌وه‌ی سۆسیالیست و كۆمه‌ڵه‌ی ڕەنجده‌رانی كوردستان و خه‌تی گشتی به هه‌موویان یه‌كێتی نیشتمانی كوردستانیان پێكده‌هێنا. له سنووری ڕێكخستنی ناوچه‌ی بارزین به‌رپرسی كه‌رتی ژماره ٦ی ده‌ربه‌ند بووم، له‌گه‌ڵ ئه‌زوه‌ر ئه‌حمه‌د خان ئاغا و حسێن ئه‌حمه‌د و ڕەسوڵ عه‌بدوڵڵا له سنووری ئه‌م كه‌رته كاری ڕێكخستنمان ده‌كرد، نزیكه‌ی ٢٦ شانه‌ی ڕێكخستنمان هه‌بوون، هه‌ر شانه له ٥ ئه‌ندام پێكده‌هات، ئه‌وكات سروشتی ڕێكخستن وابوو، له‌به‌ر پرسی ئه‌منی نه‌ده‌بوو كه‌س كه‌س بناسێت، تەنیا ئه‌ندامه‌كان به‌رپرسی شانه‌یان به‌جیا جیا ده‌ناسی، ئه‌گینا كه‌س كه‌سی نه‌ده‌ناسی، چونكه ترس هه‌بوو، تەنیا ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌سێكی هێنابایه ناو ڕێكخستن یه‌كتریان ده‌ناسی، بۆ ئه‌و قۆناغ حزبایه‌تی و كاری ڕێكخستن زۆر ئه‌سته‌م بوو، به شێوه‌یه‌كی زۆر نهێنی ئه‌ركه حزبیه‌كانمان ئه‌نجام ده‌دان، حاجی عه‌بابه‌كر ده‌ربه‌ندی و حه‌میدی نفوس و حسێن مام ته‌ها ئه‌وانه لێژنه‌ی ناوچه بوون له‌گه‌ڵ ئه‌حمه‌د خان ئاغا كه به‌رپرسی ناوچه بوو، هه‌میشه له مه‌كته‌بی ڕێكخستنی یه‌كێتی نووسراو ده‌هات داوای ده‌كرد چه‌ند كه‌سێك دیاری بكه‌ن بۆئه‌وه‌ی له سنووری چالاكی حزب كه به‌شێوه‌ی ئاشكرا كاری تێدا ده‌كرد ئه‌ركی پێشمه‌رگایه‌تیان پێ بسپێرن، به‌ڵام ناوی من و ئه‌زوه‌ر ئه‌حمه‌د خان نه‌ده‌گه‌ڕایه‌وه، چونكه وایان پێ باشتر بوو ئێمه ئه‌ركی ڕێكخستنی نهێنی ئه‌نجام بده‌ین، بێگومان باوه‌ڕ وابوو كه‌وا ڕێكخستن زۆر گرنگتره له ئه‌ركه‌كانی تر.
به شێوه‌یه‌كی زۆر نهێنی كۆبوونه‌وه‌‌مان ئه‌نجام ده‌دا چه‌ندین تاكتیكمان به‌كارده‌هێنا بۆئه‌وه‌ی بتوانین سنووری ڕێكخستنه‌كانمان به‌رفراوان بكه‌ین، مانگانه دووجار كۆبوونه‌وه‌‌مان ئه‌نجام ده‌دا، كۆبوونه‌وه‌‌ش یان له‌ماڵێك ئه‌نجام ده‌درا، یاخود له شوێنێك كه كه‌س نه‌یزانیبا، چونكه متمانه كردن زۆر زه‌حمه‌ت بوو، له‌به‌رئه‌وه‌ی خه‌ڵكێكی زۆر ببوونه چاوساغی حكومه‌تی عێراق، ئه‌و ماڵانه‌ی كۆبوونه‌وه‌‌مان لێده‌كردن زۆربه‌یان گومانیان له‌سه‌ر بوو، دواتر له ماڵی خدر كه‌ریم ئه‌حمه‌د مێری بوو كه ماڵیان له به‌ری بازاڕی بوو له ناو قه‌زای چۆمان، هه‌روه‌ها فه‌وجی سه‌ربازانی عێراقیش هه‌ر له‌نزیك ماڵی ئه‌و بوو، له‌به‌رئه‌وه كه‌متر خه‌ڵك بیری بۆ ئه‌وه ده‌چوو كه ئێمه له‌وێ كۆبوونه‌وه بكه‌ین، كه ده‌چووینه ژووره‌وه خوانێكی نانكردنمان له پێشی خۆمان داده‌نا و هه‌روه‌ها یاری دۆمینه‌شمان داده‌نا و كاغه‌زیشمان بۆ ئاماده كردبوو، له‌سه‌ر كاغه‌زه‌كه واما نیشان دابوو كه‌وا یاری دۆمینه‌مان كردووه، هەروەها هه‌ردوو خوشكه بچووكه‌كه‌ی خدرمان كردبوونه پاسه‌وان هه‌ركه‌سێك بهاتبا ئه‌وا یه‌كسه‌ر یاری دۆمینه‌مان داده‌نا ده‌ستمان به‌یاری كردن ده‌كرد و ئه‌و مێوانه‌ی بهاتبا تاوه‌كو له پێش ئه‌و ده‌ستێك یاری دۆمینه‌مان نه‌كردبا لێنه‌ده‌گه‌ڕاین بڕوات بۆئه‌وه‌ی گومانمان لێنه‌كات، دواتر كه میوان ده‌ڕۆیشت ده‌ستمان ده‌كرده‌وه به‌كاری خۆمان و تاوتوێی ڕاپۆرتی ناوچه‌مان ده‌كرد و ڕاپۆرته‌كانمان ده‌خوێنده‌وه....هتد به‌و شێوه‌یه ئه‌ركی ڕێكخستنمان ئه‌نجام ده‌دا.
من ئاشكرا ببووم، له‌به‌رئه‌وه‌ی لە چۆمان هه‌ندێك كه‌س به فه‌رمانی ئه‌بو عه‌لا به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌من په‌یوه‌ندیان به پێشمه‌رگه‌وه كردبوو دواتر گه‌ڕانه‌وه و ده‌یانزانی من په‌یوه‌ندییم هه‌یه، به‌ڵام هیچ به‌ڵگه‌یه‌كیان له‌سه‌رم نه‌بوو، ئه‌وه‌بوو چیتر نه‌متوانی له گوندی خه‌لان بمێنمه‌وه، ناچار ماڵی خۆم گواسته‌وه ناو قه‌زای چۆمان، دواتر هه‌ر نه‌متوانی له چۆمانیش بمێنمه‌وه، به‌ناچاری ماڵم باركرد چوومه ئۆردوگای كه‌سنه‌زان له شاری هه‌ولێر، هه‌رچه‌نده من ئه‌وكات چاودێریش بووم له فه‌رمانگه‌ی كشتوكاڵی چۆمان، سه‌دره‌ددین كه ئه‌وكات به‌ڕێوه‌به‌ری فه‌رمانگه‌ی كشتوكاڵی چۆمان بوو، پێی ڕاگه‌یاندم ئه‌گه‌ر داوای گواستنه‌وه ده‌كه‌ی تۆ وه‌ك فه‌رمانبه‌رێكی ئاسایی ده‌گوازرێیه‌وه، چونكه تۆ به‌ڕەسمی چاودێر نی، به‌ڵكو ئێمه لێره تۆمان كردووه به‌چاودێری كرێكاره‌كان له‌به‌رئه‌وه‌ی فه‌رمانی كارگێڕیت نییه، ده‌بێت له‌وێ وه‌ك فه‌رمانبه‌ر ده‌وامی ئاسایی بكه‌ی.
ڕەوشه‌كه زۆر ناخۆش بوو، چیتر من نه‌متوانی بمێنمه‌وه له ناوچه‌كه، چونكه ده‌مزانی تووشی ئاریشه‌ی زۆر ده‌بم و گرفتم بۆ دروست ده‌كرێن، باشترین بژارده‌ی من ئه‌وه‌بوو كه‌وا ماڵم بگوازمه‌وه شوێنێك كه زۆر ناسراو نه‌بم، چاودێری ٩٥ كرێكار بووم، زۆربه‌ی فه‌رمانبه‌ره‌كانیش له ڕێكخستنی حزبه‌كان كاریان ده‌كرد تەنیا ٦ كه‌سیان نه‌بێت كه‌وا له ڕیزی ڕژێمی به‌عس بوون، به‌بیرمه چه‌ندین جار نووسراو ده‌هات بۆ من ده‌نووسرا بۆ به‌ڕێز كه‌ریم خان داواتان لێده‌كه‌ین بۆ ماوه‌ی ٥ ڕۆژ مۆڵه‌تی ئه‌م كرێكاره بده‌ی.
له‌به‌ر ناله‌باری ڕەوشه‌كه من خۆم گواسته‌وه كه‌سنه‌زان له‌وێ وه‌ك كرێكاری لێنه‌هاتوو (العامل غیر ماهر) له دلۆپه ده‌ستم دایه ته‌ور و خاكه‌ناس، تەنیا بۆئه‌وه‌ی بتوانم له ئه‌ركی خۆم وه‌ك كادیرێك به‌رده‌وام بم، بۆئه‌وه‌ی په‌ره به ڕێكخستنی حزب بده‌م، له ڕێگای خدر كه‌ریم ئه‌حمه‌د مێری هه‌روه‌ك له پێشتر باسم كرد كه له ماڵی ئه‌و زۆربه‌ی كۆبوونه‌وه‌‌كانی خۆمان ئه‌نجام ده‌دان. کاتێک خۆم گواسته‌وه كه‌سنه‌زان، له ڕێگای ئه‌و هه‌رچی نووسراو و ڕاپۆرت بوون ئاڵوگۆڕمان ده‌كرد به‌وپێیه‌ی كه‌وا خدر كه‌ریم ئه‌حمه‌د مێری شوفێری ئه‌مبۆڵانس بوو، چونكه ئه‌مبۆڵانس هیچ كات نه‌ده‌پشكنرا، ئه‌مه ده‌رفه‌تێكی باش بوو بۆئه‌وه‌ی په‌ره به ڕێكخستنه‌كانمان بده‌ین.
له ساڵی ١٩٧٩ وه‌ك به‌رپرسی كه‌رتی ڕێكخستنی نهێنی حزب چیتر نەمتوانی درێژە به‌ئه‌ركی خۆم بده‌م، له‌به‌ر ئه‌و فشاره زۆره‌ی له‌سه‌رم دروست بوو، له ژێر كاریگه‌ری ئه‌م ڕەوشه ناچار بووم بە ماڵ و منداڵەوە كوردستان به‌جێ بهێڵێم و په‌یوه‌ندی به ڕیزی شۆڕش بكه‌م.
له ساڵی ١٩٨٠ قۆناغی دووه‌می ژیانی پێشمه‌رگایه‌تیم ده‌ستی پێکردەوە، جاری یه‌كه‌م له ڕیزی شۆڕشی ئەیلوول، هه‌ر له ساڵی ١٩٧٣ تا وه‌كو نسكۆی شۆڕشی ئەیلوول، جاری دووه‌میش له ڕیزه‌كانی حزبی سۆسیالستی كوردستان درێژە به خه‌باتی سیاسی و پێشمه‌رگایه‌تی ده‌ده‌م، له سنووری هه‌رێمی ٩ی باڵه‌كایه‌تی به هه‌ڵبژاردن ده‌بمه ئامر مه‌فره‌زه له كه‌رتی شیوه‌زووری هه‌رێمی ٩ی باڵه‌كایه‌تی و ساڵی ١٩٨٣ز ده‌بمه فه‌رمانده‌ی كه‌رت له دۆڵی ڕوستێ ده‌ڤه‌ری باڵه‌كایه‌تی، تاوه‌كو ساڵی ١٩٨٦ ده‌كرێمه جێگری فه‌رمانده‌ی هه‌رێمی پارێزگاری كه ئه‌ركم بریتی بووه له پاراستنی سه‌ركردایه‌تی حزب و ئه‌نجامدانی چالاكی له ناوه‌وه‌ی كوردستان، ئەوکات محه‌مه‌د عه‌لی فه‌رمانده‌ی هه‌رێم بوو، كه ئامۆزا و زاوای ڕەسوڵ مامه‌ند بوو.
دواتر له‌به‌ر سه‌رقاڵی محه‌مه‌د عه‌لی به ئه‌ركی ماڵی ڕەسوڵ مامه‌ند، چونكه زۆر جار به ئه‌ركی حزبی و شاندی حزبی نه‌یده‌توانی له‌ماڵ بێت، بۆیه ده‌بوو كه‌سێكیش هه‌بێت ئه‌ركی ماڵ و منداڵ ڕایی بكات، ڕەسوڵ مامه‌ندیش وای پێ باش بوو ئه‌ركی ماڵه‌وه به‌ڕێوه ببات، من ئه‌ركی فه‌رمانده‌یی هه‌رێمی پارێزگاریم گرته ئه‌ستۆ، ئه‌م هه‌رێمه ڕێژە‌ی پێشمه‌رگه‌ی زۆر بوو له‌به‌رئه‌وه‌ی كه‌وتبووه نزیك سنووری حاجی ئۆمه‌ران به دیوی ڕۆژهەڵاتی كوردستان تاوه‌كو گوندی ئاڵوه‌تان، هه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌ك ئه‌گه‌ر ژن و منداڵی هه‌بووبا ئه‌وا ماڵی خۆی ده‌هێنایه سنووری ئه‌و هه‌رێمه، چونكه هه‌موو پێداویستیه‌كی خواردنی وه‌رده‌گرت و هەروەها هه‌موو مه‌كته‌به‌كانی سه‌ركردایه‌تی شۆڕش له‌وێ بوو.
ئێمه تەنیا ئه‌ركی پارێزگاریمان نه‌بوو له مه‌كته‌بی سیاسی حزب، به‌ڵكو له زۆربه‌ی چالاكییه‌كانی ئه‌وكاتی به‌ره‌ی كوردستانی و شۆڕش به‌شداریمان ده‌كرد، چه‌ند جارێك به‌شداری چالاكی ناوچه‌ی سوێسنێ بووین، هەواڵ هەبوو سوپای حكومه‌تی عێراقی هێرش ده‌كات، ئێمه‌ش وه‌ك پێشمه‌رگه‌كانی حزبی سۆسیالیست چووبووین، هه‌روه‌ها بۆ شه‌ڕی وه‌رتێش هاتین له زینی ستێرۆكانی گوندی وه‌رتێ به‌شداریمان كرد، له‌گه‌ڵ چه‌ندین چالاكی تر، وه‌ك هه‌رێمی پارێزگاری به‌شدار بووین، پێكهاته‌ی ئه‌و هه‌رێمه هه‌موو ئه‌وانه‌ی ده‌گرته‌وه كه له هه‌رێمه‌كانی تر پێشمه‌رگه نه‌بوون، خودی ڕەسوڵ مامه‌ندیش له سنووری ئه‌و هه‌رێمه پێشمه‌رگه بوو، هه‌موو ئه‌ندامانی مه‌كته‌ب سیاسی له‌و هه‌رێمه پێشمه‌رگه بوون، ڕێكخراوی ڕێكخستنی حزبیش هه‌بوو عادل موراد به‌رپرسی ڕێكخراو بوو، من كارگێڕی ئه‌و ڕێكخراوه بووم، له‌گه‌ڵ دوو هه‌ڤاڵی تر به‌ناوه‌كانی هه‌ڵمه‌ت و مریه‌م خانیش كارگێڕی ئه‌و ڕێكخراوه بوون، هه‌روه‌ها هه‌موو سه‌ركردایه‌تی حزبیش له‌و ڕێكخراوه رێكخرا بوون.
له ناوه‌ڕاستی ساڵی ١٩٨٨ به‌و پێیه‌ی كه‌سێكی دیندار بووم و زمانی فارسیشم ده‌زانی حزب وای پێ باش بوو بمنێرێته به‌شی په‌یوه‌ندییه‌كانی حزب و حكومه‌تی ئێران، پێشتر نوێنه‌رێكی حزب هه‌بوو به ناوی محه‌مه‌د ڕەحیم ناسراو بوو به خاڵه حاجی كه‌سێكی زۆر به توانا و ئه‌زموون بوو له په‌یوه‌ندییه‌كان، به‌ڵام چونكه ماڵی بردبووه وڵاتی به‌ریتانیا و خاوه‌نی دوو ژنیش بوو، بۆیه چیتر پێی نه‌كرا له‌و ئه‌ركه به‌رده‌وام بێت، مامۆستا مه‌لا ناسح كه یه‌كێك بوو له‌ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ری حزبی سۆسیالیست، ئه‌و به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی حزب بوو، له‌به‌رئه‌وه‌ی نه‌ده‌كرا و ئێرانیش ڕازی نه‌ده‌بوو كادیرێكی خواره‌وه ببێته به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كان، به‌ڵام مه‌لا ناسح ٧ په‌راسووی پلاتین بوون و به‌ته‌مه‌نیشدا چووبوو و ماڵیشی له شاری ورمێ بوو، ڕەسوڵ مامه‌ند پێی گوتم ڕاسته تۆ جێگری، بەڵام ئه‌خلاقیه‌ن نابێت ده‌سبه‌رداری مه‌لا ناسح ببین، به‌ڵام توو به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی، پێشتر محه‌مه‌د شاكه‌لی به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كان بوو، باره‌گای سه‌ره‌كی په‌یوه‌ندییه‌كان له شاری سه‌قز بوو.
پاش ڕوودانی كاره‌ساتی كیمیابارنكردنی هه‌ڵه‌بجه له ساڵی ١٩٨٨ له‌به‌ر ناله‌باری ڕەوشه‌كه و په‌رت و بڵاوی حزب ده‌بووایه به‌شێكی په‌یوه‌ندییه‌كان له ناوچه سه‌ر سنوورییه‌كان هه‌بووبا بۆئه‌وه‌ی ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی له ئه‌رك دێنه‌وه، یاخود ئه‌و خه‌ڵكه‌ی له ده‌ره‌نجامی سیاسه‌تی داپلۆسێنه‌ری ڕژێمی عێراق ئاواره ببوون به‌رگه‌مان بۆ بكردبان، چونكه قه‌رارگای ڕەمه‌زان له سێ به‌ش پێك هاتبوو؛ به‌شی یه‌كه‌م پێی ده‌گوترا زه‌فر له ناوچه‌كانی شاری ئه‌هواز و ده‌وروبه‌ری بوو تایبه‌ت بوو به په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ حزبه ئۆپۆزۆسیۆنه‌كانی عێراقی كه عه‌ره‌ب بوون ئه‌وانه‌ی ئێستا له ده‌سه‌ڵاتن له به‌غدا، به‌شی نه‌سر له شاری نه‌غه‌ده بوو كه تایبه‌ت بوو به په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ پارتی دیموكراتی كوردستان و بزوتنه‌وه‌ی ئیسلامی و حزبوڵڵای شۆڕشگێڕ، هه‌روه‌ها به‌شی فه‌تح له شاری كرماشان و سه‌قز بوو تایبه‌ت بوو به په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ یه‌كێتی و حزبی سۆسیالیست و پاسۆك و ئه‌و حزبانه‌ی تر، بۆیه ئه‌گه‌ر له لقی فه‌تح بچووبایه سنووری لقی نه‌سر ده‌بوایه له‌وێ نووسراویان بكردبایه كه‌وا ئه‌و كه‌سه ناوه‌كه‌ی ده‌نووسرا نوێنه‌ری فلانه حزبه تكایه ڕەزامه‌ندی ده‌ربڕن و هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ بكه‌ن، من ئه‌و نووسراوه‌م هێنا له لقی فه‌تح بۆ لقی نه‌سر له شاری نه‌غه‌ده بۆئه‌وه‌ی بتوانم نووسینگه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی حزب بكه‌مه‌وه، ئیتر له شاری شنۆ نووسینگه‌كه‌م كرده‌وه تاوه‌كو بتوانم هاوكاری خه‌ڵكی خۆم بكه‌م له‌و ناوچه‌یه، واته پارێزگای ورمێ به‌گشتی، ئه‌وه‌بوو من بووم به به‌رپرسی ئه‌و نووسینگه‌ی په‌یوه‌ندی حزبی سۆسیالسیتی كوردستان.
پاش كاره‌ساته‌كانی كیمیابارانكردنی هه‌ڵه‌بجه و شاڵاوه‌كانی ئه‌نفال خه‌ڵكێكی زۆر ڕووی كرده ئێران، بۆیه بیرمان له‌وه كرده‌وه كه‌وا مانگی سووری كوردستانی بكه‌ینه‌وه، به‌ڵام حكومه‌تی ئێرانی به‌مه ڕازی نه‌بوو، پێیان گوتین خۆ ئێوه ده‌وڵه‌ت نین تا وه‌كو بتوانن ڕێكخراوی مانگی سوور بكه‌نه‌وه، به‌ڵام دەکرێ ڕێكخراوێكی خێرخوازی بێت، كه به زمانی فارسی ده‌یانگوت جه‌معیه، بۆیه بڕیارماندا ئه‌و ڕێكخراوه بكه‌ینه‌وه و ناومان لێنا كۆمه‌ڵه‌ی فریاكه‌وتنی كوردستان به ئینگلیزی كورتكراوه‌كه‌ی KRA بوو، ده‌سته‌ی كارگێڕی ئه‌م كۆمه‌ڵه‌یه ده‌بوو نوێنه‌ری هه‌موو حزبه‌كان تێدا بوایه، له سنووری ئازه‌ربایجانی ڕۆژهەڵات و ئازه‌ربایجانی غه‌ربی نوێنه‌ره‌كان بریتی بوون له عه‌بدولڕەحمان عه‌لی كورده نوێنه‌ری پارتی بوو، كه‌ریم خان كاك ئه‌حمه‌د گونده‌ژۆری له حزبی سۆسیالیست، مامۆستا ئیبراهیم له یه‌كێتی، ئێمه ئه‌و سێ كه‌سه بووین وه‌ك ده‌سته‌ی كارگێڕی ده‌ست به‌كاربووین.
پاش ڕاوه‌ستانی شه‌ڕی عێراق و ئێران ساڵی ١٩٨٨، ڕەوشه‌كه زۆر ناهه‌موار بوو تا ده‌هات هه‌ر دوو حكومه‌تی عێراق و ئێران كێشه و به‌ربه‌ستیان بۆ حزبه كورستانییه‌كان دروست ده‌كرد، تا وای لێهاتبوو زۆر به ئه‌سته‌م ده‌مانتوانی بچین بۆ كوردستان بۆ ئه‌نجامدانی چالاكییه‌ك، به‌بیرمه له ماوه‌ی یه‌ك ساڵ جارێك چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌كی حزبی سۆسیالیست كه پێكهاتبوون له شاخه‌وان شێركاوه‌یی، ئه‌نوه‌ر سه‌عید ئاغاو ئه‌زوه‌ر چوون بۆ دۆڵی ڕۆستێ، كه گه‌ڕانه‌وه خه‌ڵك زۆر به تامه‌زرۆیی چووه پێشوازیان بۆئه‌وه‌ی سۆراغێكی كوردستان بزانن، هه‌موو ئیشوكاره‌كان كه‌وتبوونه دیوی ڕۆژهەڵاتی كوردستان واته ئێران، له‌به‌رئه‌وه‌ی ئاواره ئه‌وه‌نده زۆربوون فریا نه‌ده‌كه‌وتین چاره‌سه‌ریان بۆ بدۆزینه‌وه.
هه‌ر دوو وڵاتی عێراق و ئێران ڕێكه‌وتن كه‌وا باره‌گای ئه‌و حزبانه‌ی كه‌وتبوونه ناوچه سنوورییه‌كان بێنێته‌وه قوڵایی وڵات بۆئه‌وه‌ی ئاسته‌نگ دروست بكه‌ن له‌به‌رده‌م چالاكییه‌كانیان، چونكه هه‌ست ده‌كرا جارێكی تر ڕێكکه‌وتننامه‌ی ساڵی ١٩٧٥ نێوان عێراق و ئێران نوێ بۆته‌وه، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته عێراق له ناوچه‌ی سونێی ده‌ڤه‌ری قه‌ڵادزێ به شۆفه‌ڵ باره‌گاكانی حزبی دیموكراتی خاپوور كردن بردنیه‌وه قوڵایی خاكی كوردستان لای شاری ڕانیه، ئێرانیش بڕیاری دابوو له ناوچه‌ی قاسمه‌رە‌ش و نۆكان باره‌گای حزبه‌كانی باشووری كوردستان هه‌ڵبگرێت، جا بۆ هه‌مان مه‌به‌ست حكومه‌تی عێراق بڕیاری دا ئه‌گه‌ر هه‌ر حزبێك مه‌فره‌زه‌ی بچێت بۆ ناو خاكی عێراق چالاكی ئه‌نجام بده‌ن ده‌بێت له ٥ كه‌س تا ١٥كه‌س زیاتر نه‌بێت و ده‌بێت بزانین چ جۆره چه‌كێكیان پێیه و تا وه‌كو كامه ناوچه ده‌چن چه‌ند ڕۆژ ده‌مێننه‌وه، ئه‌مه سه‌ره‌تایه‌كی ناخۆش بوو بۆ حزبه‌كانی كوردستان.
بڕیاری ناردنی هەزار پێشمەرگە بۆ دیمەشق
له‌وكاته‌دا به‌ره‌ی كوردستانی بڕیاری دا ١٠٠٠ پێشمه‌رگه‌ی سه‌ڵت، له هه‌موو حزبه‌كان كۆبكاته‌وه بۆئه‌وه‌ی بیانێرێته سوریا و له‌وێ ئێزگه‌یه‌ك به‌ناوی به‌ره‌ی كوردستانی دابمه‌زرێت بۆئه‌وه‌ی بۆشایی دروست نه‌بێت له نێوان خه‌ڵك و جه‌ماوه‌ر، به‌و پێیه‌ی كه‌وا حكومه‌تی سوریا نێوانی له‌گه‌ڵ حكومه‌تی عێراقی خۆش نه‌بوو، به‌ڵام به‌داخه‌وه نه‌مانتوانی ئه‌و ژماره‌یه كۆبكه‌ینه‌وه تەنیا ٧٠٠ پێشمه‌رگه ئاماده‌كرا، من چوومه لای ڕەسوڵ مامه‌ند داوام كرد كه‌وا منیش بنێرێت، به‌ڵام پێی گوتم تۆ نابیت له‌به‌رئه‌وه‌ی تۆ ژن و منداڵت هه‌یه و دایكیشت له‌گه‌ڵه، بۆیه بڕیارمانداوه ده‌بێت ئه‌و پێشمه‌رگانه بچن كه‌وا سه‌ڵتن و خێزاندار نین، تۆ ده‌بێت لێره بمێنیه‌وه بۆئه‌وه‌ی لێره كاره‌كان ئه‌نجام بده‌ی، لەئەنجامدا ئه‌ركی سه‌رپه‌رشتی كردن و به‌ڕێوه‌بردنی دوو ڕێكخراوی حزبیم كه‌وته ئه‌ستۆ و ڕێكخراوی ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەش، ڕێكخراوی هه‌ڵگورد له ناو‌خۆی كوردستان، كه‌وا سنووری چالاكی ئه‌و ڕێكخراوانه له ده‌ڤه‌ری سۆرانی ئێستا بوو.
له‌و سه‌روبه‌ندی دیارده‌ی ڕۆیشتنی كادیر و پێشمه‌رگه‌ی حزبه‌كان سه‌ریهه‌ڵدابوو، چونكه نائومێدی باڵی به‌سه‌ر هه‌مووماندا كێشابوو، له‌به‌رئه‌وه زۆرێك له خه‌ڵكی ڤیزه پاسیان بۆ ده‌كرا بۆ وڵاتی پاكستان، له‌وێشه‌وه ده‌ڕۆیشتنە ده‌ره‌وه، ڕێژە‌ی ئاواره تا ده‌هات زیاد ده‌بوو، ئه‌ركی ئێمه‌ش وه‌ك ده‌سته‌ی كارگێڕی KRA زۆر قورس ده‌بوو، چونكه ئه‌وكاته له‌نگه له زۆربه‌ی وڵاتانی جیهان ده‌هات و ده‌بوایه دابه‌شی سه‌ر خه‌ڵكی ئاواره‌ی بكه‌ین، ئۆردوگاكانی زێوه، شنۆ، هه‌نگه‌وێ، لاوێنێ، كه‌وپه‌ڕ...هتد، ئه‌وانه هه‌موو خه‌ڵكی ئاواره‌ی لێبوو، بۆیه ده‌بوو زۆر باش چاودێری خه‌ڵك بكه‌ین، به‌تایبه‌تی ئه‌وانه‌ی تازه ئاواره ده‌بوون، چونكه ئه‌وان زۆر پێداویستیان هه‌بوو، ئه‌م كاره‌مان تا وه‌كو سه‌ره‌تای ده‌ستپێكردنی ڕاپه‌ڕینی ساڵی ١٩٩١ به‌رده‌وام بوو.
هێرشکردنە سەر دایەرەی ئەمنی چۆمان
پاش دامه‌زراندنی به‌ره‌ی جود له زستانی ساڵی ١٩٨١، له به‌هاری هه‌مان ساڵ چالاكییه‌كی هاوبه‌شمان كردە سه‌ر دایەرەی ئه‌منی چۆمان، ڕائید مه‌رعی به‌ڕێوەبەری ئه‌منی چۆمان بوو، ئێمه له گوندی ڕۆستێ سه‌ر به‌قه‌زای چۆمان هه‌رسێ حزبی پارتی دیموكراتی كوردستان، حزبی سۆسیالیستی كوردستان، حزبی شیوعی ڕێكه‌وتین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی هێرش بكه‌ینه سه‌ر فه‌رمانگه‌ی ئه‌منی چۆمان، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته له‌هه‌ر حزبێك ١٥ پێشمه‌رگه‌مان ئاماده‌كردن، هه‌ر ١٥ پێشمه‌رگه‌یه‌ك ٣ به‌رپرسیان هه‌بوون، له پارتی ئه‌حمه‌د كه‌شخه گه‌ڵاڵی، عوسمان ناوه‌ندی، ڕەسوی كاك ئه‌حمه‌د، له حزبی سۆسیالست وه‌سمان گه‌له‌ژێری، كه‌ریم خان گونده‌ژۆری، سه‌عدی مامه‌ند، له حزبی شیوعی هاوڕێ ڕۆسته‌م هه‌ولێری، هاوڕێ سه‌عد، هاوڕێ ئه‌بو ناتاش، ئه‌و چالاكییه دڵی ئێمه و جه‌ماوه‌ریشی خۆش كرد له‌به‌رئه‌وه‌ی به هه‌ماهه‌نگی بوو، هه‌ریه‌كه له ئێمه پۆسته‌ر و بڵاوكراوه‌ی به‌ره‌ی جودی پێ بوو بۆ بڵاوكردنه‌وه، خه‌ڵكیش كه به‌مه‌یان زانیبوو زۆر دڵخۆش ببوون، چونكه هه‌میشه وابووه هێز له ته‌بایی و یه‌كگرتنه، ئه‌و خه‌ڵكه‌ی كه‌وا لایه‌نگری یه‌كێتی بوون زۆریان پێ ناخۆش بوو، چونكه یه‌كێتی پڕوپاگنده‌ی زۆریان به‌دوای به‌ره‌ی جود ده‌كرد، كه گوایه به‌ره‌یه‌كی زۆر شڕوشه‌پڕێوه توانای هیچ چالاكی و شتی نییه، ئەوکات ئه‌م جۆرە چالاكییه له‌هه‌موو كوردستان نه‌كرابوو كه ٣ حزب پێكه‌وه ئه‌نجامی بده‌ن.
پێش ئه‌وه‌ی ده‌ست بكه‌ین به جوڵه بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و چالاكییه، بۆ دانانی ڕێوشوێن کۆبوونەوەیەکمان کرد تا وه‌كو پلانی هێرشه‌كه دابڕێژین و چالاكییه‌كه‌مان به‌سه‌ركه‌وتوویی ئه‌نجام بده‌ین، پلانه‌كه به‌و شێوه‌یه بوو كه ده‌بێت ٦ پێشمه‌رگه له شوێنی سه‌ره‌كی بمێننه‌وه، داوامان له هه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌ك ده‌كرد كه بمێنێته‌وه ڕازی نه‌ده‌بوو، ده‌یانگوت بۆچی؟ دیارە ئەو تفه‌نگ و مه‌خزه‌نانه خه‌ناوه‌كه‌ی ئافره‌تانن ئێمه له‌به‌رمان كردووه، یاخود كۆگای تفه‌نگ مه‌خزه‌نی فیشه‌كه، بۆیه تا وه‌كو ٦ كه‌سمان ڕازی كردن زۆری پێچوو. ئه‌وه‌بوو هاتینه نزیك فه‌رمانگه‌ی ئه‌منی چۆمان، هه‌رگیز هیچ مه‌فره‌زه‌یه‌ك به‌و قه‌ڵه‌باڵغیه چالاكی ئه‌نجام نه‌داوه، ئه‌وانه‌ی چه‌كی ئارپیچییان پێ بوو لە پێشمه‌رگه‌ی پارتی محه‌مه‌د حاجی مسته‌فا ناوه‌ندی، لە پێشمه‌رگه‌ی سۆسیالیست وه‌سمان گه‌له‌ژێری، لە حزبی شیوعی ئه‌بو ناتاش بوون، كاتژمێری ٩ كاتژمێری سفر بوو، بۆ ده‌ستپێكردنی ته‌قه‌كردن، بڕیاره‌كه وابوو وه‌سمان گه‌له‌ژێری یه‌كه‌مین جار به ئارپیچی گولله‌‌ی یه‌كه‌م بهاوێژێت و ئیتر هه‌ر كه‌سه‌ی ٣ گولله ئارپیچی بهاوێژێت، هه‌رسێ ئارپیچیه‌كانمان جێگیر كردن، له هه‌ر سێ شوێنه‌كه ٣ پێشمه‌رگه دامه‌زراین، بڕیار وابوو به‌هیچ شێوه‌یه‌ك به چه‌كی كلاشنكۆف ته‌قه نه‌كرێت، به‌ڵكو ئێمه بۆ ئه‌وه له‌گه‌ڵ ئارپێچیهاوێژە‌كان بووین بۆئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر حكومه‌ت زانی له كوێ ته‌قه ده‌كرێت ئێمه به‌رگری بكه‌ین، ئه‌م چالاكییه زه‌ره‌روزیانێكی زۆری له حكومه‌ت دا، هه‌روه‌ها بۆ پێشمه‌رگه‌ش وه‌رچه‌رخانێكی مه‌زن بوو، چونكه له‌هه‌ر سێ ئێزگه‌ی حزبه‌كان خوێندرایه‌وه و له‌سه‌ر ئاستی جه‌ماوه‌ر ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی باشی هه‌بوو ، هه‌موومان به‌و چالاكییه گه‌وره‌یه زۆر دڵخۆش بووین و له‌هه‌مووی گرنگتر بێ زیان ئه‌نجاممان دا.
له كۆتاییه‌كانی ساڵی ١٩٨٠ من و ئه‌نوه‌ر سه‌عید ئاغا وه‌ك نوێنه‌ری حزبی سۆسیالیست، له دواوێ دۆڵه‌توێ به‌ڕێكه‌وتین به‌ره‌و ڕاژان سهردانی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانمان كرد، مه‌كته‌بی سیاسی حزبی سۆسیالیست نووسراوێكی بۆ مولازم عه‌لی كرد كه ئه‌وكات له شیناوه بوو، بۆئه‌وه‌ی به‌رگه‌مان بۆ بكات تا وه‌كو به‌مه‌به‌ستی بردنی ئه‌و نامه‌یه بچینه ڕاژان، مه‌به‌ست له‌و سه‌ردانه بریتی بوو له بردنی نامه‌یه‌كی ڕەسوڵ مامه‌ند بۆ مه‌سعود بارزانی كه‌وا سه‌باره‌ت به پێكهێنانی به‌ره‌ی جود ١٤ خاڵی تیا نووسرابوو، چونكه ئه‌وكاته به‌ره‌ی جوقد دامه‌زرابوو، یه‌كێتی نیشتمانی ڕازی نه‌ده‌بوو كه پارتی دیموكراتی كوردستان له‌و به‌ره‌یه بێت، بۆیه هه‌ریه‌ك له حزبی شیوعی و حزبی سۆسیالیست به‌و بڕیاره‌ی یه‌كێتی نیگه‌ران بوون، له‌به‌رئه‌وه‌ی ده‌گوترا چۆن ده‌بێت پارتی تێدا نه‌بێت، ئینجا كه گه‌یشتینه مه‌كته‌بی سیاسی پارتی له ڕاژان پرسیاری مه‌سعود بارزانیمان كرد، ئه‌وانه‌ی له‌وێ بوون گوتیان ئیوه كێن له كوێ هاتوون، ئێمه‌ش گوتمان ئێمه نوێنه‌ری حزبی سۆسیالیستی كوردستانین، نامه‌یه‌كی ڕەسوڵ مامه‌ندمان پێیه بۆ مه‌سعود بارزانی، به‌ڵام ئه‌و ڕۆژە ئێواره بوو كه گه‌یشتین، بۆیه شه‌و له‌وێ ماینه‌وه، ئێمه‌یان ڕێنوێنی كرد بۆ میوانخانه، به‌ڵام كه چووینه میوانخانه چه‌ندین پێشمه‌رگه‌ی ناوچه جیاجیاكانی لێبوو، هه‌روه‌ها دكتۆرێك و ئه‌ندازیارێكی عه‌ره‌بی مسری و مولازم ڕیازی كۆر له‌وێ بوو، به‌عه‌ره‌بی له‌گه‌ڵ یه‌كتر قسه‌یان ده‌كرد، پاش بانگی مه‌غریب یه‌كێك هات و گوتی ئێوه پێتان خۆشه لێره بمێننه‌وه، یاخود بتانبه‌ینه ماڵێك، ئێمه‌ش وامان به باش زانی بچینه ماڵێك، چونكه هه‌ستمان ده‌كرد ئاسووده‌تر ده‌بین، بۆیه چووینه ماڵێك خاوه‌نه‌كه‌ی به‌ناوی سه‌عدی بوو به‌رپرسی ڕێگاوبان بوو، شه‌و له ماڵی ئه‌و ماینه‌وه تاوه‌كو به‌یانی كه مه‌سعود بارزانی هات، هه‌رچه‌نده پێش ئه‌وه‌ی مه‌سعود بارزانی بگات یه‌كێك له پاسه‌وانه‌كان پێی گوتین وه‌رنه ئه‌و لاوه له‌وێ هاتوچۆ مه‌كه‌ن، به‌ڵام ئێمه گوێمان پێ نه‌دا، پێمان گوت ئێمه لای خۆمان له‌ناو مه‌كته‌بی سیاسی پیاسه ده‌كه‌ین، ئێمه هه‌ر به‌رده‌وام بووین له پیاسه‌كه‌مان، وه‌ختێك بینیمان ٣ ئۆتۆمبێل له جۆری جیب وه‌ده‌ركه‌وتن، ئه‌وه‌ی ناوه‌ڕاست مه‌سعود بارزانی تیادابوو، كه دابه‌زی چووینه پێشی و سڵاومان لێكرد و مه‌به‌ستی سه‌ردانه‌كه‌مان پێ ڕاگه‌یاند، بۆیه به‌گه‌رمی به‌خێرهاتنی كردین، ئینجا به پێكه‌نینه‌وه پێشوازی لێكردین، هه‌ستم كرد ئێمه‌ی به‌لاوه نامۆ بوو، چونكه دوو گه‌نجی كه‌مێك ڕیشن و كڵاوگۆریمان له‌سه‌ر بوو، پێمان گوت كاك مه‌سعود ئێمه په‌له‌ی گه‌ڕانه‌وهمانە، مه‌سعود بارزانی به‌ڕوویه‌كی خۆش گوتی زۆر باشه، جا ئه‌و كاته هه‌ریه‌ك له فازڵ میرانی، عه‌لی عه‌بدوڵڵا، فه‌له‌كه‌ددین كاكه‌یی له‌وێ بوون، پاش كه‌مێك چاوه‌ڕێ كردن نووسراوه‌كه‌مان وه‌رگرته‌وه كه وەڵامی نامه‌كه‌ی ڕەسوڵ مامه‌ند بوو، ئینجا فه‌له‌كه‌ددین كاكه‌یی پێی گوتین چه‌ند په‌رتوكێكم داناوه بۆ عه‌بدولخالق زه‌نگه‌نه كه تازه له ده‌ره‌وه هاتبووه و بڕیار بوو ببێته ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی بیبه‌ن، به‌ڵام ئه‌و په‌رتوكانه قاچاغن له ئێران، چونكه په‌رتوكه‌كان ماركسین، بۆیه لێتان بگیرێن تووشی كێشه ده‌بن، ئێمه‌ش پێمان گوت تۆ خه‌مت نه‌بێت و په‌رتوكه‌كانمان هه‌ڵگرتن و به‌ڕێكه‌وتین. ئه‌م چالاكییه‌م پێ شانازیه‌كی گه‌وره‌یه، چونكه سه‌ره‌تای یه‌كگرتنی نێو ماڵی كورد به‌و نامه‌یه ده‌ستی پێكرد، من به‌و نامه بردنه زۆر ئاسووده بووم و زۆریش كاریگه‌ری ئه‌رێنی هه‌بوو له‌سه‌ر ده‌روونم، چونكه پێم وابوو ئه‌ركێكی پیرۆزم ئه‌نجامداوه.
هەروەها له‌كاتی ڕاگه‌یاندنی به‌ره‌ی كوردستانی له ڕادیۆ هه‌موو كوردێكی نیشتمانپه‌روه‌ر له خۆشیان موچڕك به له‌شیا ده‌هات، له‌به‌رئه‌وه‌ی پاش شاڵاوی به‌دناوی ئه‌نفال، كورد به‌گشتی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كوردستان تووشی نائومێدیه‌كی زۆر هاتبوو، به‌ڵام به‌ڕاگه‌یاندنی به‌ره‌ی كوردستانی جارێكی تر ئومێد بۆ كورد و بزوتنه‌وه‌كه‌ی گه‌ڕایه‌وه، له‌و كاته‌دا بۆ ده‌ربڕینی ئه‌و هه‌سته‌م هۆنراوه‌یه‌كم نووسی كه تیایدا باسی زه‌رووره‌تی یه‌كگرتنی كورد ده‌كه‌م و هه‌روه‌ها به‌شێوه‌یه‌ك گوزارشتم له ڕووداوه‌كه كرد كه وا گه‌وره‌ترین ده‌سكه‌وته بۆ كورد، هه‌ر له‌م هۆنراوه‌یه باسی جاش و خائینان ده‌كه‌م، داوایان لێده‌كه‌م ئیتر به‌سه كورتانی خۆتان فڕێده‌ن، بە ڕاگه‌یاندنی ئه‌و ڕووداوه خۆشه حه‌ماسێكی زۆرم گرتبوو، له ئێزگه باسی ئه‌وه ده‌كرا ده‌گوترا ئه‌وه ده‌نگی مه‌حموود كاوانییه و ئه‌وه ده‌نگی نه‌بی سه‌رئاسنه....هـتد
ساڵی ١٩٨٣ دوای ئه‌وه‌ی له شه‌ڕی قه‌ندیل سه‌ركردایه‌تی حزبی سۆسیالیست و حزبی شیوعی گیرا و كۆمه‌ڵه خه‌ڵكێك و چه‌ندین پێشمه‌رگه گیران، من له‌گه‌ڵ كاك قادر سه‌عید ئاغا چووین.
من بۆ هیچ كه‌سێك نه‌بوومه‌ته پێشمه‌رگه، بۆیه منه‌تی خه‌باتی خۆم له‌كه‌س ناكه‌م، به‌پێچه‌وانه‌وه ئه‌وه‌م به ئه‌رك زانیوه، چونكه وڵات و نه‌ته‌وه‌ی من له‌لایه‌ن دوژمنان هه‌میشه چه‌وسێندراوه‌ته‌وه و زۆڵم و زۆرداری لێكراوه، خوای گه‌وره ده‌زانێت چی له بیر و دڵی مرۆڤ داهه‌یه وه‌ك ئه‌و ئایه‌ته‌ی كه ده‌فه‌رموێت (ان ألله یعلم ما فی الصدور)، بۆیه به پشت به‌ستن به‌و پره‌نسیپه من هه‌وڵم داوه له‌گه‌ڵ خۆم و مه‌بده‌ئه‌كه‌م ڕاستگۆ بم، هه‌رچه‌نده زۆریش تووشی ڕەخنه بوومه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی زۆر ڕاشكاوانه قسه‌ی خۆم كردووه، بۆیه له خه‌باتكردن له پێناو نه‌ته‌وه و نیشتمان ڕۆژگارێكی دوورودرێژمان به‌ڕێكرد، به‌ڵام ده‌بێت هه‌موو كه‌س له پێناو نیشتمانه‌كه‌ی تێبكۆشێت، بۆئه‌وه‌ی ئه‌و ئه‌ركه ئه‌خلاقیه مێژووییه له‌سه‌ر شانی خۆی لابه‌رێت.
داگیرکردنی سەرکردایەتی سۆسیالیس و شیوعی لەلایەن یەکێتییەوە
ده‌مه‌وێت هه‌ندێك یاده‌وری ژیانی خەبات و پێشمەرگایەتیت بۆ باس بكه‌م، پاش گیرانی سه‌ركردایه‌تی حزبی سۆسیالیست و حزبی شیوعی له‌لایه‌ن یه‌كێتی ساڵی ١٩٨٣ له قه‌ندیل، ئه‌و كات ماڵم له مه‌رگه‌وه‌ڕ بوو، ده‌مویست بچم بۆ گوندی ڕۆستێی سەر بە قه‌زای چۆمان، به‌ڵام له سه‌ر ڕێگای خۆم لام دایه ماڵی مسته‌فا سه‌عید گونده‌ژۆری ئامۆزام، كه ئێزگه‌مان كرده‌وه، هه‌واڵی ئه‌و شه‌ڕە داسه‌پاوه‌ی یه‌كێتی به‌سه‌ر حزبی شیوعی و حزبی سۆسیالیتی ڕاگه‌یاند، ئه‌م هه‌واڵه زۆر تاساندمی، هه‌ر له‌وێ له‌گه‌ڵ مسته‌فا سه‌عید گونده‌ژۆری بڕیارماندا بچینه شیناوه كه گه‌یشتین، هه‌ر له‌وێ گه‌یشتینه به‌رایی سه‌ركردایه‌تی هه‌ردوو حزبی سۆسیالیست و شیوعی، زۆربه‌ی ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تی ده‌گه‌ڕانه‌وه له‌وانه ڕەسوڵ مامه‌ند، سه‌ید كاكه، قادر جه‌باری، شێروان شێروه‌ندی، هه‌موویان زۆر نیگه‌ران و شه‌كه‌ت بوون، هه‌موویان زۆر خه‌مبار و ماندوو بوون، به‌ڕاستی دیمه‌نێكی تا بڵێی خه‌ماوی بوو، ڕەسوڵ مامه‌ند پرسیاری له من كرد و گوتی به‌ته‌مای چی بكه‌ی بۆ كوێ ده‌ڕۆی؟، منیش گوتم وه‌ڵا به‌ته‌مام بڕۆمه‌وه ئه‌و دیوی كوردستان ناوچه‌ی باڵه‌كایه‌تی، ئینجا پێی گوتم جارێ خۆت بگره ئه‌و چه‌ند ڕۆژە، له‌به‌رئه‌وه‌ی ئێزگه‌ی یه‌كێتی هه‌ڵمه‌تێكی ڕاگه‌یاندنی ده‌ست پێكرد بوو و شه‌ڕێكی ده‌روونی له‌گه‌ڵ خه‌ڵك ده‌كرد!! بۆیه له ئێزگه‌كه‌یان زۆر به مونه‌زه‌می و به‌رنامه‌ڕێژی باسی ئه‌وه‌یان ده‌كرد كه گوایه ڕەسوڵ مامه‌ند و زۆربه‌ی سه‌ركردایه‌تی حزبی سۆسیالیست و حزبی شیوعی كوژراون، یان به‌دیل گیراون، ئه‌م هه‌ڵمه‌ته كاریگه‌ری زۆری ده‌بێت بۆ سه‌ر ده‌روونی پێشمه‌رگه‌كانمان، به باشی ده‌زانم جارێ خۆت بگری، چونكه ڕەوشه‌كه ئاسایی نییه!، ئێمه له‌و ڕووداوه ٩ پێشمه‌رگه‌مان له‌ده‌ست دان، به‌ڵام حزبی شیوعی زیانێكی زۆری به‌ركه‌وتبوو نزیكه‌ی ٦٠ تا ٧٠ پێشمه‌رگه‌یان له‌ده‌ست دابوون، هه‌روه‌ها كه‌ریم ئه‌حمه‌د جێگری سكرتێری حزبیان به‌دیل گیرابوو، له‌گه‌ڵ ئه‌حمه‌د بانی خێڵانی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی، هه‌روه‌ها ئێزگه‌یان خۆیان به خۆیان ته‌قاندبو‌وه، نزیكه‌ی ٢ ملیۆن دیناری ئه‌وكاتیش كه‌وتبووه ده‌ست یه‌كێتی، بۆیه ڕەسوڵ مامه‌ند گوتی؛ بۆ گفتوگۆكردن له‌سه‌ر ئه‌م پرسانه ده‌چین له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی كۆده‌بینه‌وه.
پاش گه‌ڕانه‌وه‌ی له ڕاژان و كۆبوونه‌وه‌‌ی له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی، حكومه‌تی ئێران ڕەزامه‌ندی ده‌ربڕی بوو له ڕێگای خاچی سوور هاوكاری هه‌ر دوو حزب بكات، بۆیه چاوه‌ڕێمان كرد، تاوه‌كو له كۆبوونه‌وه گه‌ڕانه‌وه، ئینجا بۆ سه‌فه‌ره‌كه‌م خه‌وتانی به‌ڕێكه‌وتنم كرد، ڕەسوڵ مامه‌ند پێی گوتم؛ هه‌وڵ بده له‌گه‌ڵ خزمه‌كانی خۆت له گوندی زێوكه شوێنێكمان بۆ دابین بكه‌ن، هه‌روه‌ها نامه‌ی بۆ هه‌موو هه‌رێمه‌كان نووسی، بۆئه‌وه‌ی ئاگاداریان بكاته‌وه، تاوه‌كو دڵنه‌واییان پێ بدات كه ئه‌و هه‌موو شته‌ی له ڕاگه‌یاندنی یه‌كێتی باسی ده‌كرێت هه‌مووی ڕاست نییه، ئه‌وكاته فه‌رهاد سه‌نگاوی بێژە‌ری ئێزگه بوو، زۆریش به حه‌ماس بوو له خوێندنه‌وه‌ی هه‌واڵه‌كان، من به‌ڕێكه‌وتم بۆ سه‌فه‌ره‌كه‌م له ڕێگا لام دایه گوندی زێوكه لای ماڵی مه‌لا محه‌مه‌د ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌م پێ گوت، ئه‌ویش ڕازی بوو و گوتی، ماڵی خۆتانه له ئاست ئێوه خاوه‌نی هیچ شت نیم، تەنیا نامووس نه‌بێت، جا منیش گوتم ئاخر ئێمه نزیكه‌ی ٧٠٠ كه‌س ده‌بین، بۆیه ڕەزامه‌ندی دا و شوێنێكی له‌ناو ماڵه‌كه‌ی خۆی دابین كرد بۆئه‌وه‌ی كاری تایپ و شتی تیا بكرێت بە مه‌به‌ستی ده‌ركردنی بڵاوكراوه و ڕاگه‌یاندنی حزب، ئێمه چاپخانه‌شمان هه‌بوو به‌ناوی چاپخانه‌ی سه‌یدا ساڵح یوسفی.
پاش ئه‌وه‌ی من گه‌یشتمه باره‌گای هه‌رێمی ٩ له دۆڵی ڕۆستێ سه‌ر به‌قه‌زای چۆمان، ڕاستی مه‌سه‌له‌كه‌م تێگه‌یاندن و پێم گوتن ڕەسوڵ مامه‌ند ساغ و سه‌لامه‌ته، زۆر دڵخۆش و ئاسووده بوون، ئه‌م نووسراوه له‌ڕێی ڕێكخستنه نهێنیه‌كانی حزب نێردرا بۆ هه‌موو هه‌رێمه‌كانی تری حزب، بۆئه‌وه‌ی دڵنیا بنه‌وه كه ئه‌وه‌ی له ئێزگه‌ی یه‌كێتی و ڕاگه‌یاندنه‌كه‌ی باس كراوه ڕاست نییه، هه‌موو پێشمه‌رگه‌كانمان زۆر دڵخۆش و شادمان بوون، به‌ڵام ئه‌م ڕووداوه زۆر كاریگه‌ری نه‌رێنی هه‌بوو له‌سه‌ر پێگه‌ی حزب، چونكه زۆرێك له فه‌رمانده دیاره‌كان چوونه ڕیزی یه‌كێتی له‌وانه عه‌بدوڵڵا بۆر، غه‌فه مه‌خمووری، عه‌ریف عه‌لی ڕەقه‌م یه‌ك كه له ناو حزبی سۆسیالیست ئامر هه‌رێم بوون، له‌وێش له ناو یه‌كێتی بوونه ئامر تیپ، پاش به جێگه‌یاندنی ئه‌و ئه‌ركه‌م گه‌ڕامه‌وه ئێران.
پاش ئه‌وه‌ی ڕەزامه‌ندیمان له مه‌لا محه‌مه‌د وه‌رگرت نامه‌یه‌كم بۆ ڕەسوڵ مامه‌ند نارد، له نامه‌كه بۆم نووسی، ڕەزامه‌ندی درا بۆیه باره‌گای حزبمان گواسته‌وه گوندی زێوكه کە ئه‌وكات تەنیا ١٦ ماڵی لێبوو، ئێمه وه‌ك حزبی سۆسیالیست له‌و گونده نیشته‌جێ بووین، ڕەسوڵ مامه‌ند پێی گوتم پێم خۆشه تۆش ماڵی خۆت بێنیته ئێره، له‌سه‌ر فه‌رمانی ئه‌و ماڵی خۆم له مه‌رگه‌وه‌ڕ گواسته‌وه گوندی زێوكه، هه‌موو پێشمه‌رگه‌یه‌ك شتومه‌كی خۆراكی به زیاده‌وه پێ ده‌درا و هه‌روه‌ها مانگانه‌ش بڕە هاوكارییه‌كی وه‌رده‌گرت كه زیاد ده‌بوو له پێداویستییەکان، بۆیه هیچ كێشه‌یه‌كی ژیانمان نه‌بوو، من به‌و پێیه‌ی كه‌وا فه‌رمانده‌ی كه‌رت بووم بڕی ٨٠٠ تومه‌نم وه‌رده‌گرت.
لەبەر ئیلتیزاماتی ئاینیم، هه‌موو مانگێكی ڕەمه‌زان بكه‌وتبا هه‌ر وه‌رزێك مۆڵه‌تیان پێده‌دام، له ماوه‌ی ئه‌و مانگه خه‌ریكی خواپه‌رستی و به جێگه‌یاندنی ئه‌ركه ئاینیه‌كانم ده‌بووم، پێشتر گوندی زێوكه مامۆستایه‌كی ئایینی لێبوو مه‌لا محه‌مه‌د براغی كاروباری ئایینی بۆ به‌ڕێوه‌ده‌بردن، چونكه پێشتر له سنووری ده‌سه‌ڵاتی حزبی دیموكرات بوو، لەبەرئەوە نه‌یده‌توانی بگه‌ڕێته‌وه ژێر ده‌سه‌ڵاتی حكومه‌تی ئێرانی، به شێوه‌یه‌كی نهێنی له‌و گونده مابووه، پاش ئه‌وه‌ی كاره‌كانی بۆ ڕاپه‌ڕاندرا، ئیتر ئه‌و گونده‌ی زێوكه‌ی به‌جێهێشت،گوند بێ مه‌لا مایه‌وه، من پێش نوێژم بۆ ده‌كردن و ده‌رسی قۆرئانیشم فێری منداڵه‌كان ده‌كرد، كه‌لتوری كۆمه‌ڵگای ئیسلامی وایه به‌تایبه‌تی هی گونده‌كان، سه‌رفتره و زه‌كاتی خه‌ڵكی گوندیان ده‌دایه مه‌لای گوند، بۆیه پاش ته‌واو بوونی نیوه‌ی مانگی ڕەمه‌زان خه‌ڵك ده‌هاتن سه‌رفتره و زه‌كاتیان بۆم ده‌هێنا، منیش پێم ده‌گوتن براینه به‌پێی شه‌رع من زه‌كات و سه‌رفتره‌م پێناچێت، له‌به‌رئه‌وه‌ی مانگانه‌ی خۆمم هه‌یه، به‌ڵام ئه‌وان ده‌یانگوت ئێمه بۆ تۆ دێنین تۆش كه‌یفی خۆته چی لێده‌كه‌ی!.
پاش ئه‌وه‌ی هه‌موو زه‌كاته‌كان كۆكرانه‌وه، بوو به بڕی ١٤ هه‌زار تومه‌ن، پاره‌كه‌م له‌گه‌ڵ خۆم بردوو چووم بۆ مه‌كته‌بی سیاسی حزب كه هه‌ر له سه‌رووی گوندی زێوكه بوو، چوومه مه‌كته‌بی دارایی كه ئه‌وكات مامۆستا مه‌لا ناسح به‌رپرسی دارایی بوو یادی به‌خێر، سروشتی مامۆستا وابوو هه‌ركه‌سێك بچووبایه مه‌كته‌بی دارایی ئه‌و وای ده‌زانی بۆ پاره چووه، یه‌كسه‌ر پرسیاری لێكردم كێشه‌ی دارایی و پاره‌ت هه‌یه، منیش گوتم نه‌وه‌ڵا كێشه‌م نییه من هاتووم پاره‌ت بده‌مێ، زۆر حه‌په‌ساو! گوتی چی؟ پاره‌ی چی؟ منیش گوتم ئێوه مانگی ڕەمه‌زان مۆڵه‌تتان به‌من داوه ئێ منیش كادیری حزبم و ژیانی منیش حزب ته‌ئمینی كردووه، كه‌واته من هه‌ركارێك بكه‌م ده‌بێت به‌رهه‌مه‌كه‌ی بۆ حزب بێت، ئەوەتە ئه‌و مانگه بڕی ١٤٠٠٠ تومه‌ن ده‌سكه‌وتم هه‌بووه، هاتووم بیگه‌ڕێنمه‌وه بۆ خه‌زێنه‌ی حزب، یه‌كسه‌ر فرمێسكی به‌چاو داهاته خوار و گوتی، یانی تۆ پێش نوێژت بۆ خه‌ڵكی كردووه له‌به‌رامبه‌ریشدا ئه‌وان زه‌كاتیان بۆت هێناوه، تۆش هاتووی ده‌یگه‌ڕێنیه‌وه خه‌زێنه‌ی حزب، ئێمه سه‌ربڵندین پێت، تۆ سه‌ری ئێمه‌ت به‌رزكردۆته‌وه، یه‌كسه‌ر گوتی هه‌سته بابڕۆین، چووینه لای ڕەسوڵ مامه‌ند پاش سڵاو كردن و چاكوچۆنی له‌به‌رئه‌وه‌ی من په‌یوه‌ندی خێزانیم هه‌بوو له‌گه‌ڵی، پرسیاری ماڵ و منداڵی لێكردم، دواتر مامۆستا ناسح مه‌سه‌له‌كه‌ی بۆ شیكرده‌وه و پێی گوت كه‌ریم خان پێشنوێژی بۆ خه‌ڵكی گوند كردووه و منداڵه‌كانیشی فێری قورئان خوێندن كردوون، ئه‌وانیش وه‌ك ئه‌ركێكی ئایینی زه‌كات و سه‌رفتره‌یان بۆ هێناوە، ئه‌ویش بۆ خه‌زێنه‌ی حزبی گه‌ڕاندۆته‌وه، ڕەسوڵ مامه‌ند زۆر حه‌په‌سا ماوه‌ی ٣ خوله‌ك هه‌ر هیچی پێنه‌گوترا، دواتر گوتی به‌ڕاستی كورد خاوه‌نی ئه‌و جۆره كه‌سانه بێت، پرسی كورد و گه‌له‌كه‌ی هه‌ر سه‌رده‌كه‌وێت!!!!، دواتر گوتی ئه‌وه نابێت، به‌ڵام بڕۆ له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی گوند كامه‌ی پێویسته بیده‌ن به ئه‌وان، گه‌ڕامه‌وه و ماڵه‌كان دیاری كران و دابه‌شی سه‌ر ئه‌وانمان كرد، ئه‌م یاده‌وه‌ریه‌م بۆ ئەوە گێڕایه‌وه، لەبەرئەوەی من په‌روه‌رده‌ی ڕێبازی مه‌لامسته‌فا بارزانیم، فێر نه‌بوومه بچم ماڵی میلله‌ت بۆ خۆم بكه‌م به مساته‌حه و سوودی كه‌سی لێببینم، لەسەر ئەو بنەمایە په‌روه‌رده بوومه كه ده‌بێت به‌رژە‌وه‌ندی گشتی له‌پێشی هه‌موو شتێكه‌وه بێت!!
جارێكیان هه‌ندێ له پێشمه‌رگه‌كان چووبوونه ناو باخچه‌ی خه‌ڵكی و په‌رژینه‌كانیان شكاندبوون، من و مه‌لا محه‌مه‌د چووینه لای عه‌بدولخالق زه‌نگه‌نه بۆ دەربڕینی ناڕەزای به‌رامبه‌ر ئه‌و كرداره‌ی پێشمه‌رگه‌كان، مه‌لا محه‌مه‌د به عه‌بدولخالقی گوت وا باشه له‌كوێ حزبتان نه‌ناسراوه پێشمه‌رگه‌كانی هه‌رێمی ٩ ببه‌ن بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵك له ڕێگه‌ی هه‌ڵسوكه‌وت و خوڕەوشتی ئه‌وانه‌وه بتانناسن، له وەڵامی ئه‌ودا عه‌بدولخالق زه‌نگه‌نه گوتی، من پێشمه‌رگه‌یه‌كی هه‌رێمی ٩م، ئێمه سه‌ربڵندین پێیانه‌وه و شانازیان پێوه ده‌كه‌ین.
جارێکیان حاجی به‌هادووریان کە جێگری مونته‌زیری بوو، ئه‌ویش ڕاسته‌وخۆ جێگری خومه‌ینی بوو، به‌رپرسی كاروباری حزبه كوردستانیه‌كان بوو، جارجار ده‌هات بۆ ئاگادار بوون له ڕەوشی حزبه كوردییه‌كان كه ده‌هات زۆربه‌ی به‌رپرسه باڵاكانی ناوچه‌كه‌ی له‌گه‌ڵ ده‌بوون، ئه‌و جاره كه هات به‌رپرسی ئیتیلاعات و به‌رپرسی كۆمیته‌ی په‌نابه‌رانی ورمێی و چه‌ندین به‌رپرسی تری لەگەڵ بوو، ڕەسوڵ مامه‌ند منی ڕاسپارد كه لە بەسەرکردنەوەی ئەو ناوچەیەی كه ڕەوه‌ندی باشووری كوردستانی لێبوو هاوڕێیه‌تیان بكه‌م، ئێمه و هه‌موو حزبه‌كانی تر پسوله‌مان دابوو به چه‌ندین ماڵە كۆچه‌ره‌كان، له‌گه‌ڵ ئاغای به‌هادووریان ده‌ستمان كرد به سه‌ردانكردنی ماڵه‌كان، به‌ڵام پێشتر ئه‌و خه‌ڵكه‌مان تێگه‌یاندبوو، جه‌خت له‌وه بكه‌نه‌وه كه به هه‌موو شێوه‌یه‌ك پشتگیری شۆڕشی خۆیان ده‌كه‌ن، بۆ هه‌ر ماڵیك ده‌ڕۆیشتین به‌و شێوه‌یه وەڵامی ئه‌و نوێنه‌ره‌ی ئێرانیان ده‌دایه‌وه كه ئه‌وان به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك پشتگیری شۆڕشی خۆیان ده‌كه‌ن، ئاغای به‌هادووریان زۆر سه‌رسام بوو به‌و هه‌ڵوێسته‌ی خه‌ڵكه‌كه و ڕووی له‌من كرد و گوتی، خه‌ڵكەکەتان باش پشتگیریتان ده‌كه‌ن، ئێمه نزیكه‌ی ٣٥ كه‌س و ئه‌وانیش ١٥ كه‌س ده‌بوون، کە بۆ هه‌ر ماڵێكی ده‌چووین ئاژە‌ڵێكیان بۆمان سه‌رده‌بڕی، خواردنی خۆشیان بۆ ئاماده كردین، له هه‌مووی گرنگتر به‌و هاوینه ماستاوێكی سه‌ر به‌كه‌فیان بۆ ده‌كردین كه دڵی مرۆڤی ده‌تاساند، به‌تایبه‌تی بۆ ئه‌و وه‌رزی ساڵ كه‌وا مانگی حه‌وت بوو، هیچ شتێك به‌قه‌د ماستاو له‌زه‌تی نییه، به‌ڵام من له‌و ماوه‌یه‌ی كه‌وا له‌گه‌ڵیان بووم هه‌موو ڕۆژە‌كان به‌ڕۆژو بووم، جا ڕۆژێك له‌سه‌ر نانخواردن بوون منیش دانیشتبووم، ئاغای به‌هادووریان گوتی تۆ بۆچی ناخۆی، منیش گوتم من به‌ڕۆژوم، ئینجا گوتی ئه‌ی خوا ناڵێت ئه‌گه‌ر له‌سه‌فه‌ر بوون یان نه‌خۆش بوون به‌ڕۆژو مه‌بن، ئایه‌ته‌كه‌ی هێنا كه ده‌فه‌رموێت (من كان منكم مریضا او علی سفر فعدت من ایام اخر)، منیش گوتم ئه‌ی ناشفه‌رموێت (وان تصوم فخیر لكم)، یه‌كسه‌ر له‌سه‌ر نان خواردن هه‌ستا و نێوچه‌وانی ماچ كردم، ئینجا هه‌ر به‌گاڵته گوتی تۆ په‌یامبه‌ری له نێو ئه‌و حزبه خودا نه‌ناسه، ئه‌م قسه‌یه‌ی هه‌ر بۆ گاڵته كرد، چونكه سوحبه‌تی هه‌بوو له‌گه‌ڵ خاڵه حاجی، ئاغای به‌هادووریان گوتی ئیوه به‌هه‌ڵه پێی ده‌ڵین كه‌ریم خان واباشتره پێی بڵێن مه‌لا عه‌بدولكه‌ریم، نانی نه‌خوارد و گوتی من له‌پێش مه‌لا كه‌ریم نان ناخۆم، ئاغای به‌هادووریان گوتی تۆ سواری ئه‌و ئه‌سپه به، منیش گوتم نابێت، گوتی مادام وایه ئه‌سپێك بۆ مه‌لا عه‌بدولكه‌ریم ئاماده بكه‌ن، چونكه نابێت زمانی به‌ڕۆژو به‌پیاده بڕوات، من و ئاغای به‌هادووریان به‌سواری ئه‌سپ ده‌ڕۆیشتین، ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەش گوتی ماڵی ئێمه‌ت كاوڵكرد به‌و ڕۆژویانه!!.
پاش ته‌واوبوونی ئه‌و ئه‌ركه‌مان له كاتی گه‌ڕانه‌وه‌مان گفتوگۆیه‌كی درێژ دروست بوو له نێوان من و ئاغای به‌هادووریان، لێی پرسیم باوكت ماوه، منیش گوتم نه‌خێر، ئه‌ی دایكت گوتم به‌ڵێ، دیسان گوتی ژن و منداڵت هه‌یه، گوتم به‌ڵێ، ئه‌ی ماڵت له كوێیه؟ گوتم له گوندی زێوكه، ئینجا له‌نێو جانتاكه‌ی بڕی ١٠٠٠٠٠ سه‌د هه‌زار تومه‌نی ده‌رهێنا و گوتی ئه‌م دیارییه بۆ دایكت و ماڵ و منداڵه‌كه‌ت ببه، چونكه دایكی تۆ دایكی منیشه، به‌ڵام من قبوڵم نه‌كرد، گوتم پاره به دیاری هه‌ژمار ناكرێ، چونكه پاره وه‌رگرتن ده‌بێته كڕین و فرۆشتن، من پاره وه‌ر‌ناگرم و پێویستیشم پێی نییه، تۆ بڕی ٢ ملیۆن تومه‌نت بۆ حزب هێناوه، حزبیش بۆ ئێمه‌ی خه‌رج ده‌كات، من هاوكاری خۆمم هه‌یه كۆپینیشم هه‌یه، بۆیه وه‌ری ناگرم، پاشان نینۆك بڕێكی له گیرفان ده‌رهێنا و گوتی خۆ ئه‌وه وه‌رده‌گری، منیش گوتم به‌ڵێ و وه‌رمگرت و سوپاسم كرد، پرسیاری لێكردم تۆ ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی ئه‌و حزبه‌ی، منیش گوتم نه‌خێر فه‌رمانده‌ی هه‌رێمیش نیم، زۆر سه‌رسام بوو به‌و هه‌ڵسوكه‌وته‌ی من، پاشان گوتی تۆ هه‌ر كارێكت هه‌بێت بیڵێ منیش به ئاغای مونته‌زیری ده‌ڵێم، بۆیه هه‌ر پێویستیه‌كت هه‌بوو پێم بڵێ، منیش گوتم هاوكاری ئێوه بۆ ئێمه‌ی كورد و حزبه كوردستانیه‌كان دژی ڕژێمی سه‌دام حسێن به‌سه، چونكه ئێمه به‌هاوكاری ئێوه ده‌توانین درێژە به خه‌باتی سیاسی خۆمان بده‌ین.
نوێنەری ئێران پێشنیازی دامەزراندنی حزبێکی بۆم کرد
به‌و هه‌ڵسوكه‌وتانه‌م كاریگه‌ر ببوو، گوتی من پێشنیاری شتێكت بۆ ده‌كه‌م به هیوام قبوڵی بكه‌یت!!، له وەڵامدا گوتم پێشنیاری چی!! گوتی تۆ ڕەزامه‌ندی ده‌رببڕە من به ڕەسوڵ مامه‌ند ده‌ڵێم كه ڕازی بێت به‌وه‌ی كه‌وا حزبێكت بۆ داده‌مه‌زرێنین، له ٦٠٠كه‌س تا وه‌كو هه‌زار كه‌ست پێك بێت، به مانگانه‌یه‌كی باش كه له ٤٠٠٠ تومه‌ن كه‌متر نه‌بێت و هه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌كیش كلاشنكۆفێكی مزه‌لی پێ ده‌ده‌ین، ئه‌وه وه‌ك قۆناغی یه‌كه‌م، دواتر به‌پێی پێویست بۆت زیاد ده‌كه‌ین، دژی هیچ حزبێكی ئێرانیش مه‌به، تەنیا له دژی حكومه‌تی عێراق به، هه‌موو خه‌رجیه‌كی ڕاگه‌یاندن و شتی تریشت له‌سه‌ر ئێمه بێت، له وەڵامدا وتم زۆر سوپاست ده‌كه‌م من ناتوانم ئه‌و كاره بكه‌م، چونكه من پێشمه‌رگه‌ی ئه‌و حزبه‌م، كه‌مێك داما و دواتر گوتی له‌هه‌موو كورد چوار كه‌سی وه‌ك تۆ هه‌بن له مێژبوو كورد سه‌ربه‌خۆ ده‌بوو، دواتر گوتی، من ده‌ڕۆم تۆ هه‌ر ئیشێكت هه‌بێت، تەنیا نامه‌ت بێت من هه‌موو ئیشێكت بۆ ده‌كه‌م و له‌خزمه‌تم.
ساڵی ١٩٨١ز تازه چووبووینه ئێران، ماڵمان له گوندێك بوو به ناوی گوندی ده‌زگر خه‌ڵكی ئه‌و گونده هه‌موویان شوێنكه‌وته‌ی تابعی ماڵی شێخ ڕەشید لۆلانی بوون، گه‌وره‌كه‌یان ناوی حاجی محه‌مه‌د بوو، حاجی حسێن لۆلانی نامه‌ی بۆ نووسیبوون كه من خاڵی ئه‌وم و چاویان لێم بێت، بۆیه زۆر ڕێزیان ده‌گرتم، دانیشتوانی ئه‌و گونده به‌قسه‌ی خۆیان هه‌موویان خزم و كه‌سوكاری یه‌كتر بوون، هه‌ركی ناوچه‌ی سیدا بوون، هه‌روه‌ها لایه‌نگری حكومه‌ت بوون، بۆیه كێشه‌یان هه‌بوو له‌گه‌ڵ حزبی دیموكرات، چونكه له شه‌ڕدابوون له‌گه‌ڵ یه‌كتر هه‌مووشیان له‌و گونده كۆببوونه‌وه، پاش ئه‌وه‌ی حاجی محه‌مه‌د له شه‌ڕێك كوژرا، ته‌رمه‌كه‌یان به هه‌لیكۆپته‌ر هێنایه‌وه گوند، له مه‌راسیمێكی زۆر گه‌وره و شایسته بەخاکیان سپارد، چونكه گه‌وره‌ی هه‌ركییه‌كان بوو، پرسه‌كه‌شی به شێوه‌یه‌كی زۆر قه‌ره‌باڵغ به‌ڕێوه‌چوو، زۆربه‌ی كاربه‌ده‌سته گه‌وره‌كانی حكومه‌ت به‌شدارییان له پرسه‌كه كرد، له‌وێ ٧ ڕۆژ ڕێوڕەسم به‌ڕێوه‌ده‌چوو، دابونه‌ریتییان جیاوازی هه‌بوو له‌گه‌ڵ دابونه‌ریتی ئێمه، قورئان خوێندن نه‌بوو، تەنیا به ئامێری تۆماركه‌ر قورئانیان لێده‌دا و مێوانه‌كان بۆ نانخواردن ده‌برانەوە ماڵ، ڕۆژێك پارێزگاری ورمێ هاتبوو له‌گه‌ڵ به‌رپرسی سوپای ناوچه‌كه، حاجی جه‌وهه‌ر گوتی كاك كه‌ریم خان وه‌ك ده‌ستووری لای خۆتان قورئانمان بۆ بخوێنه، ده‌مزانی ئه‌وانه ده‌سه‌ڵاتدارن، به‌ڵام نه‌مده‌زانی كێنه، منیش به‌رده‌وام بووم له قورئان خوێندن، هه‌ستمكرد یه‌كێكیان به حاجی جه‌وهه‌ری گوت ئه‌و ئاغایه بارزانییه، چونكه به هه‌موو ئاواره‌كانیان ده‌گوت بارزانی، ئه‌ویش گوتی به‌ڵێ، دووباره پرسیاری كرده‌وه و گوتی، له ده‌فته‌ر سیاسییه، حاجی جه‌وهریش گوتی نه‌خێر ئه‌و له گروپه‌كی تره له حزبی سۆسیالیسته، گوتی قورئانێكی زۆر خۆش ده‌خوێنێت، كه كاتی نیوه‌ڕۆ هات چووینه‌وه ماڵ، حاجی جه‌وهه‌ر داوای لێكردم منیش بۆ نانخواردن بڕۆمه ماڵی ئه‌وان، به‌ڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی منیش میوانم هه‌بوون، گوتم منیش میوانم هه‌ن ناتوانم، دوای ئه‌وه‌ی كه نان خورا، كه‌سێك هاته به‌رده‌رگای ئێمه و گوتی، حاجی گوتی به كه‌ریم خان بڵێ تا ئێره بێت، كه چووم هه‌موویان له‌و لاوه وه‌ستا بوون، منیش سڵاوم لێكردن و گوتم، فه‌رموون بڕۆینه ژووره‌وه، ئه‌وانیش گوتیان نه‌خێر هه‌ر لێره هه‌ندێ قسه ده‌كه‌ین، منیش گوتم فه‌رموون، حاجی جه‌وهه‌ر گوتی له‌گه‌ڵ قورئان خوێندنی تۆ ئه‌وانه بوونه‌ته عاشقی تۆ جا بۆخۆیان له‌گه‌ڵیان گفتوگۆ بكه بزانه چیان ده‌وێت، منیش گوتم به‌ڵێ فه‌رموو، پرسیاری زمانی فارسی لێكردم كه ئایا ده‌زانم، گوتم تێده‌گه‌م و ده‌شتوانم جواب بده‌مه‌وه، گوتی قورئان خوێندنی تۆ به‌ته‌جوید بوو زۆریش باش ده‌تخوێند، ئێمه‌ش نیازمان وایه خولی فێربوونی ئه‌م جۆره قورئان خوێندنه بكه‌ینه‌وه، به‌ڵام جارێ پێمان نه‌كراوه، پێمان خۆشه تۆ بێیته شار و خانووشت پێ ده‌ده‌ین پاره‌ی ئاو و كاره‌باشت له‌سه‌ر ئێمه، كارتی په‌ناهنده‌ی تایبه‌تت پێ ده‌ده‌ین، كۆپنی خۆراك و كۆپنی بۆنیش ده‌ده‌ینێ، ئێوارانیش بڕۆ بخوێنه تا وه‌كو دبلۆم و فه‌وقه دبلوم یاخود لیسانس ده‌خوێنی، هه‌روه‌ها ٦٠٠٠ تومه‌ن مووچه‌شت پێ ده‌ده‌ین و كارتی مامۆستایی قورئان خوێنیشت پێ ده‌ده‌ین، ئێمه به حاجی جه‌وهه‌رمان گوت ئه‌ویش گوتی ده‌چین به‌خۆی بڵێن، جا بۆیه ئێمه‌ش هاتووین پێت بڵێین، به هیوای ئه‌وه‌ی ڕازی بی، منیش گوتم سوپاستان ده‌كه‌م، من لێره كه قورئان ده‌خوێنم به‌و مانایه نییه كه من به پاره ده‌خوێنم، گوتی ئێمه‌ش ده‌زانین و زانیاریشمان له‌سه‌ر بنه‌ماڵه‌ی ئێوه وه‌رگرتووه ده‌زانین له بنه‌ماڵه‌یه‌كی گه‌وره و به‌ڕێزن، له وەڵامی پارێزگار گوتم جه‌نابی پارێزگار من بۆ كوردایه‌تی هاتوومه‌ته ئێره، من له‌برسان نه‌هاتووم، چونكه له وڵاتی خۆم من به‌رپرسیاریه‌تی حكومیم هه‌بوو، نزیكه‌ی ٩٥ كرێكار له ژێر ده‌ستی من كاریان ده‌كرد، من ناتوانم، چونكه پێشمه‌رگه‌ی كوردستانم و نه‌هاتووم بۆ ئێره بۆئه‌وه‌ی له خۆشگوزه‌رانی بژیم، به‌ڵكو هاتووم خه‌بات بكه‌م دژی ڕژێمی سه‌دام حسێن، چۆن ده‌بێت من لێره ده‌رسی قورئان بڵێمه‌وه، ئێستا له مۆڵه‌تم، ئه‌گینا ده‌بێت له مه‌یدانی جه‌نگ بم، پاش ئه‌وه‌ی بێ ئومێد بوون له‌وه‌ی ڕازی نابم، پارێزگار و به‌رپرسی سوپای پاسداران ته‌ماشایه‌كی یه‌كتریان كرد و ده‌نگێكیان لێوه هات، هه‌رچه‌نده من تێنه‌گه‌یشتم و نه‌مزانی چییان گوت!!!.
پاش ئه‌وه‌ی كه دڵنیا بوون له‌وه‌ی به داواكه‌یان ڕازی نابم، به‌رپرسی سوپای پاسداران لێی پرسیم و گوتی ئاغا دژی كێ شه‌ڕ ده‌كه‌ی و منیش گوتم دژی ڕژێمی سه‌دام، گوتی تۆ ئێستا دژی یه‌ك مه‌لعون ده‌جه‌نگی، به‌ڵام ئه‌گه‌ر قورئان به قوتابییه‌كان بڵێی ئه‌وا دژی هه‌موو كوفری جیهان ده‌جه‌نگی، له ماوه‌ی ٣ مانگی هاوین كه قوتابخانه ته‌واو ده‌بێت، ئه‌وكات ده‌توانی بچیته‌وه سه‌ر ئه‌ركی پێشمه‌رگایه‌تی خۆت ئه‌گه‌ر چه‌كیشت نه‌بێت ئه‌وا چه‌كیشت پێ ده‌ده‌ین، دواتر تێگه‌یشتم كه ده‌ڵێن دیاره له‌به‌رئه‌وه‌یه كه ڕەنگه وابیر بكاته‌وه بڵێت بۆچی ده‌رس به خه‌ڵكی فارس و عه‌جه‌م بده‌م، دیسان دووباره گوتیان باشه تۆ لێره بمێنه‌وه له‌گه‌ڵ مامۆستای قوتابخانه ده‌رس به منداڵانی ئه‌و گونده بڵێ، هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی گوتمان پێتی ده‌ده‌ین، به‌ڵام من ڕازی نه‌بووم و سوپاسم كردن، له‌كاتی ڕۆیشتن گوتیان ماوه‌ی ١٥ ڕۆژ ماوه‌ت هه‌یه ئه‌گه‌ر ڕازی بیت ئێمه ئاماده‌ین هه‌موو كاره‌كانت بۆ بكه‌ین، غه‌فوور مامه‌ند كه مامی خێزانم بوو، هه‌رچه‌نده به‌ته‌مه‌ن بچووكیش بوو، به‌ڵام له‌لامان وه‌ستابوو، پێش گه‌ڕانه‌وه‌م غه‌فوور مه‌سه‌له‌كه‌ی بۆ ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەش باس كردبوو، و پێیان گوتم، ده‌بووایه ڕازی بی ئه‌و ٣ مانگه‌ی هاوینیش ئه‌ركی حزبی و پێشمه‌رگایه‌تی خۆت به‌جێ ده‌گه‌یاند، چه‌ندین جار ده‌رفه‌تی وام بۆ ڕێكه‌وتووه، به‌ڵام من نه‌مكردووه، چونكه وام بیر كردۆته‌وه كه خه‌باتی سیاسی و پێشمه‌رگایه‌تی له‌پێش هه‌موو كاره‌كانی تره‌وه‌یه، جارێكی تریش له ڕادیۆی تاران به‌شی كوردی داوایان لێكردم، وه‌ك كارمه‌ند دامبمه‌زرێنن به موچه‌یه‌كی باش و هه‌موو پێداویستیه‌كانی تریشم بۆ جێبه‌جێ ده‌كه‌ن، به‌ڵام من به‌ویش ڕازی نه‌بووم، چونكه ئه‌ركی پێشمه‌رگایه‌تی له‌لای من له هه‌موو شت پیرۆزتر و گه‌وره‌تر بوو.
ساڵی ١٩٨٤ز ڕەوشی ئێمه زۆر ناهه‌موار بوو، بۆیه به‌ره‌و ده‌ڤه‌ری برادۆست ڕۆیشتین، به‌تایبه‌تی به‌ره‌و ناوچه‌ی خواكوڕك له ناحیه‌ی سیده‌كان، به‌ڵام كه خه‌ڵكی ده‌ڤه‌ره‌كه به گشتی زۆر وابه‌سته‌ی ئایین بوون، ئاستی تێگه‌یشتنی ئه‌وكاتی خه‌ڵكیش وابوو، كه گوایه حزبه‌كانی وه‌ك حزبی شیوعی و حزبی سۆسیالیست كافر و مولحیدن، بچووباینه هه‌ر ماڵێك دوای كه ده‌رچووباین هه‌موو ئه‌و كه‌لوپه‌له‌ی ئێمه به‌كارمان ده‌هێنا هه‌ر له‌قاپ و قاچاخ تا ده‌گاته به‌تانی و شتی تر ئاوه‌گڵیان ده‌كرد، بۆیه ده‌بوایه چاره‌سه‌ری ئه‌مه بكه‌ین، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته من نامه‌یه‌كم بۆ حاجی محه‌مه‌د شێخ ڕەشید لۆلانی نووسی له‌ڕێگه‌ی حاجی شه‌ریف، كاتی نووسراوه‌كه ده‌به‌نه لای و پێی ده‌ڵێن ئه‌و نامه‌یه له‌لای كه‌ریم خان گونده‌ژۆری هاتووه، یه‌كسه‌ر ده‌زانێت كه له‌و نامه‌یه ئه‌و مه‌به‌سته‌م هه‌یه، له ڕێكه‌وتی ٩ی ئەیلوولى ١٩٨٤ گه‌یشتینه گوندی شوشانێ ده‌ڤه‌ری برادۆست، چووینه ماڵی مام فه‌تاح لێلكانی، كه گه‌یشتین مه‌به‌ستی سه‌ردانه‌كه‌مان تێگه‌یاندن، كه خه‌ڵكه‌كه چاوی له ئێمه بێت و ئێمه‌ش هاوكاری ئه‌وان بین.
سه‌ره‌تای وه‌رزی زستان بوو و ناوچه‌كه‌ش به‌فرێكی زۆری ده‌گرت، ئێمه‌ش نزیكه‌ی ٢٨٠ پێشمه‌رگه بووین له‌و ناوچه‌یه، بۆیه ده‌بوو ئاماده‌گی بكه‌ین بۆ دابین كردنی پێداویستیه‌كان هه‌ر له خواردن و دروستكردنی باره‌گاو ....هتد، بڕیارماندا بچینه لای خه‌ڵكی ناوچه‌كه داوای هاوكارییان لێبكه‌ین، چونكه له هه‌موو مه‌كته‌بی دارایی تەنیا ٢٠٠ دیناری ئه‌و كاتمان هه‌بوو كه‌به‌شی هیچی نه‌ده‌كرد، كاك به‌همه‌ن ئه‌ندامی مه‌كته‌بی دارایی بوو، نزیكه‌ی ١٥ ڕۆژ ئێمه نۆكاومان ده‌خوارد به‌بێ ڕوون و خوێ ئاماده ده‌كرا، نۆكه‌كه له ئێران هێنابوومان ئه‌و جۆره نۆكه‌ش له‌ناو خۆڵ ده‌بوو، بۆیه كه ئاماده ده‌كرا تامی خۆڵی لێده‌هات، كاتی نانخواردن ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەش بۆخۆشی ده‌یگوت كاك به‌همه‌ن ئه‌و نۆكاوه تامی گۆشتی لێدێت!، به‌ڵام گۆشتیش دیار نییه، جا ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی ده‌شتی هه‌ولێر و شوێنه‌كانی تر ده‌یانگوت وه‌ڵا ڕاسته تامی لێدێت، به‌ڵام گۆشت دیار نییه، به‌وپێیه‌ی من كوڕە خاڵی حاجی محه‌مه‌د بووم خه‌ڵكه‌كه زۆر ڕێزی لێده‌گرتم، دواتر كه خانوو شتمان دروستكرد و ڕۆژانه خه‌ریك بووین، جار هه‌بوو له كاتژمێر ٦ی به‌یانی تا وه‌كو ئێواره كارمان ده‌كرد، پێشمه‌رگه‌كانی ده‌شتی هه‌ولێر و شوێنه‌كانی تر ده‌یان گوت ئێستا ٦ی به‌یانییه مه‌به‌ستیان ئه‌وه‌بوو كه‌وا كاتژمێر ٨ی به‌یانی كاتی كاره نه‌ك ٦ی به‌یانی، هه‌ركه ده‌بووه كاتژمێر ٢ی پاش نیوه‌ڕۆ وازیان له‌كار ده‌هێنا، به‌پێكه‌نینه‌وه وه‌یان ده‌زانی له هه‌ولێر به‌كرێ كار ده‌كه‌ن، چووینه ناو خه‌ڵك داوامان لێكردن هاوكاریمان بكه‌ن یاخود به‌قه‌ردی به‌هارێ، كه ئه‌و كات ده‌توانین قه‌رزه‌كه‌یان بده‌ینه‌وه یاخود به هیمه‌ت، پاش ئه‌وه‌ی ده‌ست و بردمان كرد نزیكه‌ی بڕی ٢٠٠ فه‌رده ئارد و برنجمان په‌یدا كرد، بۆ هه‌ر گوندێك ده‌چووین خه‌ڵكه‌كه ده‌یانگوت ئێمه له خزمه‌تین، ئێمه پیاوی كه‌ریم خان گونده‌ژۆریین، مامۆستا سه‌عد عه‌بدوڵڵا ده‌یگوت كوڕه ئێمه‌ش خوڵامی ئه‌وین، منیش پێم گوت ئه‌و قسه‌یه‌ی ئه‌وان یانی خزم نه‌ك وه‌ك ئه‌وه‌ی كه تۆ تێیده‌گه‌ی!!، هاتینه گوندی نزاری لای ماڵی موختاری گوند، به‌داخه‌وه كه ئێستا ناوی له‌بیرم نییه موختار هاتوچۆی ناو حكومه‌تی ده‌كرد، به‌ڵام به‌ره‌ی جود ڕێگای لێ قه‌ده‌غه كردبوو، چونكه گومانیان له‌سه‌ری هه‌بوو كه پیاوی جاشەکان بێت، بۆیه پێمان گوت تۆ ده‌توانی ئازووقه و شتمان له دیانا بۆ بێنی، به‌ڵام به‌قه‌رزی به‌هار، ئه‌ویش گوتی ئه‌گه‌ر ڕێگام بده‌ن به‌ڵێ ده‌توانم، له‌وێ نووسراوێك له سەرۆک جاشەکە وه‌رده‌گرن و ده‌ڵێم ئازووقه و شت بۆ خه‌ڵكی گونده‌كان ده‌به‌م، بۆیه نووسراوێكمان بۆ هه‌موو بازگه‌كانی به‌ره‌ی جود كرد كه ئه‌و كه‌سه له ڕێكخستنه‌كانی ئێمه ئه‌ركی خۆی جێبه‌جێ ده‌كات، بۆ ئێمه شتومه‌ك له بازگه‌كان ده‌هێنێت، ڕازی بوو به قه‌رزی هاوین شتمان بۆ بێنێت، ئه‌وه‌بوو توانیمان ئازووقه‌یه‌كی زۆر دابین بكه‌ین له‌گه‌ڵ هه‌موو پێداویستیه‌كانی زستان، ئه‌وكات ڕەسوڵ مامه‌ند كه‌هاته‌وه گوتی كاك كه‌ریم خان چۆن بتوانین قه‌رزی تۆ بده‌ینه‌وه، كێ قه‌رزی من بداته‌وه خۆ ڕەسوڵ مامه‌ند و مامۆستا سه‌عد نه‌ماون، ئێ عادل مورادیش یه‌كێتیه، كاك مه‌سعود بارزانیش وانیشان ده‌دات نامناسێت!!.
له سه‌روبه‌ندی دروستكردنی باره‌گاكانمان له گوندی شوشانێ ده‌ڤه‌ری برادۆست و په‌یداكردنی كه‌لوپه‌لی خۆڕاك كه ئه‌وكاته له ناوچه سنووریه‌كان به‌فر ده‌هات، به‌ره‌به‌ره خه‌ریك بوو سنوور دابخرێت، هاتوچۆش كه‌مێك ئه‌سته‌م ده‌بوو، ئه‌گه‌ر بتویستبا بڕۆیته‌وه ئێران به‌لانی كه‌م ٤ ڕۆژ تاكو ٥ ڕۆژت پێویست بوو تا وه‌كو ده‌گه‌یشتی، ئه‌وكاتیش كه ئێمه سه‌رقاڵی ئه‌و كارانه بووین هه‌ریه‌كێك له محه‌مه‌د عومه‌ر ناسراو به مام عه‌لۆ، نه‌بی خان جاوه‌كه‌یی و خه‌سره‌وی ئه‌علام له شاری ورمێه‌وه به سنووری لۆلان دا هاتبوون بۆلای ئێمه ماوه‌ی ٥ ڕۆژیان پێچووبوو تا وه‌كو گه‌یشتبوونه لای ئێمه، كه ئه‌وان به‌ڕێكه‌وتبوون، زانیاریان هه‌بوو كه‌وا خێزانی من منداڵی ده‌بێت و دكتۆر پێی گوتبوو ئه‌گه‌ر نه‌شته‌رگه‌ریت بۆ نه‌كرێت ئه‌وا مه‌ترسی له‌سه‌ر ژیانی خۆت و منداڵه‌كه‌ت هه‌یه، ئه‌وان بۆ ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەشیان باس ده‌كرد، هه‌ركاتێك من له‌وان نزیك ببامه‌وه یه‌كسه‌ر بێ ده‌نگ ده‌بوون، بۆئه‌وه‌ی من هه‌ستی پێنه‌كه‌م، پاشان ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەش بانگی كردم و گوتی كاك كه‌ریم خان ده‌بێت تۆ بڕۆیته‌وه ئێران له‌به‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌یه مه‌به‌ستی نه‌شته‌رگه‌ری خێزانه‌كه‌م بوو، منیش ده‌مزانی ئه‌و مه‌سه‌له‌یه له گۆڕێیه، چونكه ماوه‌كه‌م حساب كردبوو، هه‌روه‌ها ده‌شمزانی كه‌وا دكتۆر وه‌های گوتووه، به ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕەشم گوت یانی من مه‌ترسی ژیانی ژنێك و منداڵێك واته دوو كه‌س بخه‌مه پێش مه‌ترسی ژیانی ٢٨٠ كه‌س، ئه‌وه چۆن ده‌بێت، بڕیارمدا هه‌وڵی په‌یداكردنی پێداویستی پێشمه‌رگه بخه‌مه پێش ژیانی ماڵ و منداڵه‌كه‌م، پاش له‌دایك بوونی منداڵه‌كه، خاڵه حاجی له ورمێ هاتبووه ڕاژان به جیهازی مه‌كته‌بی سیاسی په‌یوه‌ندی به ئێمه‌وه كرد، موژده بده‌نه كاك كه‌ریم خان گونده‌ژۆری كه‌وا پێشمه‌رگه‌یه‌كیان له دایك بووه، منیش زۆر دڵخۆش و ئاسووده بووم، كه‌هه‌م ماڵ و منداڵه‌كه‌م سه‌لامه‌تن، هه‌م كه‌متر خه‌میم نه‌كرد له ئه‌ركه‌كه‌م.
وێنە هەڵواسراوەکەی مەلا مستەفا بارزانی
ماڵم له شاری ورمێ بوو، له شه‌شه‌مین ساڵڕۆژی وه‌فاتی مه‌لامسته‌فا بارزانی كه سه‌یدا نه‌جمه‌ددین یوسفی مه‌راسیمه‌كه‌ی به‌ڕێوه ده‌برد، منیش وه‌ك نوێنه‌ری حزبی سۆسیالیست به‌شداری مه‌راسیمه‌كه‌م كرد، ئه‌وكاته وێنه‌یه‌كی مه‌لامسته‌فا بارزانی وه‌ك دیاری پێشكه‌ش كردم، منیش وێنه‌كه‌م قاب كرد و له ماڵه‌وه هه‌ڵمواسی بوو، هه‌روه‌ها له‌گه‌ڵ ئه‌و وێنه‌یه‌ش وێنه‌ی سه‌یدا ساڵح یوسفیم هه‌ڵواسی بوو، له ئان و ساتی وه‌فاتی ئیدریس بارزانی من ماڵم له به‌ندێ بوو كه ماوه‌ی ٥ كیلۆمه‌ترێك له ورمێ دوور بوو، كاتێک شاری ورمێ بۆردومان كرا، زۆربه‌ی ماڵه‌كان شاریان چۆڵكرد، تەنیا فه‌رمانگه‌كانی حكومه‌ت مابوونه‌وه، هه‌روه‌ك گوتم من ماڵم له به‌ندێ بوو، بۆیه ١٢ ماڵی ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تی شاری ورمێ یان جێهشتبوو، له‌ماڵی من نیشته‌جێ ببوون، ماڵی هه‌ریه‌ك له ڕەسوڵ مامه‌ند، قادر جه‌باری، برایم خدر میرانی، محه‌مه‌د عه‌لی، نه‌وزاد ڕۆژبه‌یانی، سه‌ید عه‌بدوڵڵا كه‌ردزی، سه‌ید كاكه، حاڵمان زۆر شڕ بوو، چونكه تەنیا دوو ژوورمان هه‌بوو، كێشه‌ی خواردنیش له‌سه‌رووی هه‌موویانه‌وه، پێشتر یه‌ك فه‌رده‌ی ئارد به ٣٥٠تومه‌ن بۆیان ده‌كردین به نان، به‌ڵام پاش ئه‌وه‌ی ڕەوشه‌كه ئاڵۆز بوو، ئیتر یه‌ك ته‌نه‌كه ئاردیان به٤٠٠ تومه‌ن بۆ ده‌كردینه نان، جا له‌به‌رئه‌وه ئه‌وانه‌ی ناسیاوی ئێمه بوون كه ده‌هاتن بۆ پرسه‌ی ئیدریس بارزانی زۆریان ده‌هاتنه ماڵی ئێمه‌ش، فه‌ره‌یدون عه‌بدولقادر به‌نوێنه‌رایه‌تی جه‌لال تاڵه‌بانی هات بۆ پرسه، دواتر سهردانی ئێمه‌شی كرد، كه دانیشت سه‌ره‌نجی دایه وێنه‌ی مه‌لا مسته‌فا بارزانی و له ڕەسوڵ مامه‌ندی پرسی ئێوه گوتتان ئێمه له‌ماڵی كادیرێكی خۆمانین ئه‌ی ئه‌وه چییه؟؟ وێنه‌ی مه‌لامسته‌فا بارزانی هه‌ڵواسراوه، ڕەسوڵ مامه‌ند گوتی ئه‌وه كه‌ریم خان گونده‌ژۆری به‌خۆت پرسیاری لێبكه؟، منیش له وەڵامی فه‌ره‌یدون عه‌بدولقادر گوتم، وێنه‌ی سكرتێری حزب سه‌یدا ساڵح یوسفی هه‌ڵواسیوه، لێره له ئێران نه‌ریته وێنه‌ی خومه‌ینی وه‌ك ڕەمزی نه‌ته‌وه‌كانی ئێران هه‌ڵده‌واسن، ئێ منیش باوه‌ڕم وایه كه ده‌بێت هه‌موو حزبه‌كان و ماڵه كورده‌كان به ئیعتباری ئه‌وه‌ی مه‌لامسته‌فا بارزانی ڕەمزی كورده وێنه‌كه‌ی هه‌ڵبواسن، بۆیه ده‌بێت ئێوه‌ش له‌مه‌كته‌بی سیاسی حزبه‌كه‌تان وێنه‌ی ئه‌و هه‌ڵبواسن، كه‌مێك به‌نیگه‌رانیه‌وه گوتی، ئه‌وه ڕای تۆیه!! منیش له وەڵامی ئه‌و گوتم جا خۆ تۆ پرسیاری ڕای منت كردووه!!، منیش ڕای خۆمم پێ گووتی.
ڕاپەڕین و گەڕانەوەم بۆ باشووری کوردستان
پاش داگیركردنی وڵاتی كوه‌یت له‌لایه‌ن حكومه‌تی عێراق ساڵی ١٩٩٠ز و شه‌ڕی هاوپه‌یمانان له دژی عێراق و وه‌ده‌رنانی له كوه‌یت، ئیتر ڕەوشی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی له عێراق به‌گشتی و كوردستان به‌تایبه‌تی تێك چووبوو، برسیه‌تی و قاتوقڕی ڕووی له‌خه‌ڵك كرد، خه‌ڵك نیگه‌ران و په‌رێشان بوو، هه‌روه‌ها له‌شكری عێراقی چیتر ئه‌و سوپا به‌هێزه‌ی جاران نه‌بوو، سه‌ربازه‌كان شه‌كه‌ت و ماندوو، برسی و تێنوو، بێ چه‌ك و بی پاره، ئه‌مانه هه‌موو فاكته‌ری بێ هێزی عێراق بوون، حكومه‌تی عێراقی له په‌له‌قاژە‌ی مردن بوو، ده‌نگی ناڕەزایی له ته‌واوی عێراق سه‌ری هه‌ڵدابوو، به‌و پێیه‌ی ئیتر بۆ خه‌ڵك وه‌ده‌ركه‌وت كه سوپای سه‌دام حسێن ئه‌و جۆره سوپایه نییه كه‌توانای به‌رگری هه‌بێت، بۆیه ڕاپه‌ڕین و سه‌رهه‌ڵدان دژی حكومه‌ت هه‌م له باشوور و هه‌م له كوردستان هێدی هێدی سه‌ری هه‌ڵده‌دا، به‌تایبه‌تی له كوردستان پێشبینی ڕاپه‌ڕینێكی جه‌ماوه‌ری گه‌وره ده‌كرا، چونكه خه‌ڵك له زۆلم و زۆرداری سه‌رانی ڕژێمی سه‌دام حسێن زۆر وه‌ڕس و بێزار ببوون، به‌ره‌ی كوردستانی كه‌وته خۆ بۆ دانانی پلانێكی تۆكمه به‌مه‌به‌ستی سه‌ركردایه‌تی كردنی ئه‌و ڕاپه‌ڕینه، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش نامه بۆ هه‌موو كه‌سایه‌تی و موسته‌شاره‌كان و خه‌ڵكی نوخبه‌ی ڕۆشنبیر و سیاسی نێردرا تا وه‌كو پشتگیری شۆڕش بكه‌ن، به‌پێی تایبه‌تمه‌ندی كه‌سه‌كان نامه‌یان بۆ ده‌نووسرا، هه‌بوو نامه‌ی سه‌ركردایه‌تی به‌ره‌ی كوردستانی بۆ ده‌نێردرا، هه‌بوو نامه‌ی حزبه‌كانی بۆ ده‌چوو، هه‌ر حزبێك نامه‌ی بۆ لایه‌نگر و خه‌ڵكی نزیكی خۆی ده‌نارد، ڕەسوڵ مامه‌ند به‌دوای من نارد و گوتی، تۆ چ ده‌كه‌ی لێره ده‌مێنیه‌وه، ئه‌وكات من به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی حزب بووم له‌گه‌ڵ كۆماری ئیسلامی ئێران، به‌ڵام پێم گوت من لێره‌نامێنمه‌وه، به‌ڵكو دێم بۆ كوردستان، ڕەسوڵ مامه‌ندیش هه‌ر وای پێ باش بوو، به‌شداری بكه‌م و له‌گه‌ڵی بچم بۆ كوردستان، چونكه به‌و پێیه‌ی په‌یوه‌ندی خزمایه‌تیم زۆر به‌رفراوان بوون، وای پێ باش بوو یاوه‌ری بكه‌م. به‌تایبه‌تی خزمایه‌تی من له‌گه‌ڵ ماڵی حاجی محه‌مه‌د لۆلانی و چه‌ندین ناوی تر كه من ده‌مناسین، ئیتر ئه‌وه‌بوو من هاتمه‌وه ماڵ كه ئه‌وكات ماڵم له خانێ بوو، به‌ڵام له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی بووم تا وه‌كو به‌ڕێكه‌وتین به‌ره‌و كوردستان، چونكه ئه‌وه ئاواتی چه‌ندین ساڵه‌م بوو كه‌وا به ئازادی بچمه‌وه كوردستان.
چه‌ند ڕۆژێك پێش ده‌سپێكردنی ڕاپه‌ڕین، بینیم مه‌سعود بارزانی و شێخ مسته‌فا زینوه‌یی به‌ره‌و ناوچه‌ی قاسمه‌رە‌ش به‌ڕێكه‌وتن، كه ئه‌وكات مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی له‌وێ بوو، هه‌رچه‌نده جه‌لال تاڵه‌بانی له‌وێ نه‌بوو، به‌ڵام نه‌وشیروان مسته‌فا له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی به‌ره‌و كوردستان بەڕێكه‌وتن، له هه‌موو ڕادیۆیه‌كانی حزبه كوردستانیه‌كان بانگه‌واز ده‌كرا بۆ ڕاپه‌ڕین دژی ڕژێمی سه‌دام حسێن، له بانه‌گه‌وازه‌كان هه‌ستی خه‌ڵكی به دروشمی نه‌ته‌وه‌یی و هه‌نگاونان به‌ره‌و سه‌ربه‌خۆیی ده‌جوڵێنران، چونكه خه‌ڵك زۆر ئازاری چه‌شت بوو له‌ژێر چه‌پۆكی ڕژێمی عێراق، ئه‌وه‌بوو یه‌كه‌مین چه‌خماخه‌ی ڕاپه‌ڕین له ڕێكه‌وتی ٥/٣/١٩٩١ز له شاری ڕانیه كه ناونراوه به‌ده‌روازه‌ی ڕاپه‌ڕین لێیدا و خۆشبه‌ختانه سه‌ركه‌وتوو بوو.
پاش ئه‌وه‌ی ئاگادار كرامه‌وه كه سه‌ركردایه‌تی ئێمه به‌ڕێكه‌وتوون، منیش له ٧ی ئاداری ١٩٩١ز گه‌یشتمه مه‌كته‌بی سیاسی حزبی سۆسیالیست له گوندی نۆكان، به‌ڵام ڕەسوڵ مامه‌ند به‌ڕێكه‌وتبوو، ئێمه‌ش به‌رده‌وام بووین له‌ڕۆیشتن تا وه‌كو له‌ڕێگا به‌یه‌ك گه‌یشتینه‌وه، یه‌كه‌مین مه‌فره‌زه‌ی ئێمه وه‌ك حزبی سۆسیالیست ئه‌نوه‌ر سه‌عید ئاغا بوو له‌گه‌ڵ هاوڕێكانی له به‌رواری ١٠ی ئاداری ١٩٩١ز گه‌یشتبوونه ناو شاری سۆران، ئێمه به‌ڕێگای قه‌ڵادزێ گه‌یشتینه‌وه ناو شاری ڕانیه، له ناو شاری ڕانیه یه‌كترمان بینیه‌وه، له‌و كاته‌وه تا وه‌كو ڕزگاركردنی ته‌واوی خاكی كوردستان له‌گه‌ڵ ڕەسوڵ مامه‌ند بووم، ئێمه له‌لای خۆمانه‌وه به شێوه‌یه‌كی ڕێكوپێك كاره‌كانی خۆمان ئه‌نجام ده‌دا، پاش ئه‌وه‌ی به‌ره‌ی كوردستانی لێبوردنی گشتی ده‌ركرد بۆ هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌وا پێشتر تاوانیان كردووه، یاخود پیاوی ڕژێم بوونه، هه‌ر له‌و ڕۆژە‌وه هه‌موو خه‌ڵك وه‌ك یه‌كتریان لێهات، بۆ نموونه باسی ئه‌وه ده‌كه‌م، زۆرێك له‌خه‌ڵك ده‌هاتنه لای ئێمه ئۆتۆمبێلی جۆری كڕۆڵایان ده‌هێنان، كه پێشتر درابوونه ڕەفیق حزبیه‌كانی حزبی به‌عس، هه‌رچه‌نده ئێمه هه‌ر وامان ده‌زانی تەنیا ئۆتۆمبێلی به‌ڕازیلی هه‌ن، به‌ڵام ئێمه له‌سه‌ر ڕاسپارده‌ی ڕەسوڵ مامه‌ند هه‌موو ژماره‌ی ئه‌و ئۆتۆمبێلانه له‌گه‌ڵ ژماره‌ی شاسی ئۆتۆمبێله‌كانمان تۆمار ده‌كرد و پسوله‌یه‌كمان ده‌دایه كه‌سه‌كه تا وه‌كو به‌ره‌ی كوردستانی ڕایده‌گه‌یه‌نێت بۆئه‌وه‌ی ڕاده‌ستیان بكه‌ن، به‌ڵام به‌داخه‌وه خه‌ڵكی تر وایان نه‌كرد، به‌ڵكو هه‌ركه‌سه‌ی بۆخۆی سوودی لێ ده‌بینی، ئێمه نزیكه‌ی ١٨٠ ئۆتۆمبیلمان تۆماركرد، ئیتر چاوه‌ڕێ بووین به‌ره‌و ئازادكردنی شوێنه‌كانی تریش بچین به‌تایبه‌تی ئێمه به‌ره‌و كۆیه بڕۆین، شه‌هیدبوونی پێشمه‌رگه‌یه‌كی ئێمه به ناوی شێروان ناسراو به شێروانه سوور زۆر خه‌مبار و نیگه‌رانی كردم، شێروان به تامه‌زرۆییه‌وه به‌ره‌و شاری كۆیه به‌ڕێكه‌وت بۆئه‌وه‌ی هه‌رچی زوتره به دایك و باوكی شاد بێته‌وه، به‌ڵام به‌داخه‌وه ته‌رمه‌كه‌یان بۆچوویه‌وه، مه‌رگی شێروانه سوور زۆر كاریگه‌ری له‌سه‌رم هه‌بوو، ماڵ و منداڵی له شاری سه‌قز بوون، هه‌ر له‌وێش ژنی هێنابوو، زۆر به‌حه‌سره‌ت بوو وێنه‌ی منداڵه‌كانی نیشانی خانه‌واده‌كه‌ی بدات.
له‌گه‌ڵ ڕەسوڵ مامه‌ند به‌ره‌و هه‌ولێر ڕۆیشتین، بۆئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵی سهردانی چه‌ند بنه‌ماڵه‌یه‌ك بكه‌م یه‌كێك له‌وانه حاجی محه‌مه‌د لۆلانی، كۆنه مسته‌شارێك كه ناوی ئاوات بوو، په‌یوه‌ندی به ئێمه حزبی سۆسیالیست كرد، ئه‌و مسته‌شارێكی ئاسایی نه‌بوو، به‌ڵكو كه‌سێكی زۆر ده‌ست ڕۆیشتوو بوو له‌نێو ده‌زگاكانی ئه‌منی و هه‌واڵگری ئیستخباراتی عێراقی، ئۆتۆمبیله‌كان هه‌مووی ژماره‌ی تایبه‌تیان پێوه بوو، له‌گه‌ڵ ئالیێری بڵند كه زۆر به‌رز بوون، له‌گه‌ڵ مامۆستا خالد كه له‌سنووری ڕێكخستنه نهێنیه‌كانی ئێمه كاری ده‌كرد و كچی ڕەسوڵ مامه‌ند كه له زیندان له دایك ببوو، له‌به‌رئه‌وه ناویان نابوو ئه‌سیره و هه‌روه‌ها عه‌بدوڵڵا پیرۆت كه برازای ڕەسوڵ مامه‌ند بوو، به‌ره‌و هه‌ولێر به‌ڕێكه‌وتین، چووینه ماڵی حاجی محه‌مه‌د لۆلانی به‌بینینی ئێمه زۆر خۆشحاڵ بوو، زۆر به‌گه‌رمی پێشوازی كردین، گفتوگۆ دروست بوو له‌نێوان حاجی محه‌مه‌د لۆلانی و ڕەسوڵ مامه‌ند، گوتی زۆر حزب هاتوونه‌ته ئێره، ڕەسوڵ مامه‌ند گوتی كاك حاجی ئێمه بۆ ئه‌وه نه‌هاتووین بڵێین جه‌نابت وه‌ره ببه حزبی ئێمه، به‌ڵكو بۆ ئه‌وه هاتووین ڕاوێژت پێ بكه‌ین ئاخۆ ئێمه چی بكه‌ین، چونكه ئێمه شاره‌زا نین، هاتووین تا وه‌كو یارمه‌تیمان بده‌ی، ئێمه جه‌نابت له خۆمان به‌دڵسۆز تر ده‌زانین، مانای ئه‌وه نییه كه ئێوه لێره بوونه، چونكه نه‌ده‌كرا هه‌موو خه‌ڵك بێته ده‌ره‌وه و ببێته پێشمه‌رگه، ده‌بوو هه‌ندێك كه‌س چه‌ك هه‌ڵگری و هه‌ندێك كه‌سیش له‌گه‌ڵ ڕژێمی سه‌دام بێت بۆئه‌وه‌ی به‌هه‌موومان بتوانین ته‌واوكه‌ری یه‌كتر بین، تا وه‌كو ئه‌م شۆڕشه به‌ڕێوه‌بچێت، ئه‌م وتانه كاریگه‌ری زۆری هه‌بوو له‌سه‌ر حاجی محه‌مه‌د لۆلانی، تا وه‌كو كۆچی دوایی كرد، هه‌ر ده‌یگوت به‌ڕاستی ڕەسوڵ مامه‌ند كه‌سێكی زیره‌ك و سه‌ركرده‌یه‌كی باش بوو!!، حاجی محه‌مه‌د لۆلانی ده‌ستی شیعری هه‌بوو، هه‌ر به شعر هه‌ندێك وه‌سفی ڕەوشه‌كه‌ی كرد و گوتی كاك كه‌ریم خان بۆ ناڵێی خزمی من شاعیره، من وام ده‌زانی تەنیا كوڕە شێخه و سه‌رۆك عه‌شیره‌ته، بۆیه له كۆتایی حاجی محه‌مه‌د زۆر ته‌كلیفی كرد بۆئه‌وه‌ی بمێنینه‌وه بۆ ئێواره خوانێك، به‌ڵام ڕەسوڵ مامه‌ند داوای لێبوردنی كرد، گوتی به‌ڵێنم داوه، من له‌وێ مامه‌وه چونكه ته‌كلیف كرا به ئیعتباری خزمایه‌تی، ماوه‌یه‌ك له‌وێ ماینه‌وه له‌گه‌ڵ نعمه‌ت شێركاوه‌یی و ڕەسوڵ عوسمان، چه‌ندین به‌ڵگه‌ی مۆر و واژووو كراوم له لابوو، بۆئه‌وه‌ی هه‌ركه‌سێك په‌یوه‌ندی بكات به حزبی سۆسیالیست ئه‌و به‌ڵگه‌یه‌ی پێ بده‌م، ئه‌و به‌ڵگه‌یه وه‌ك پاكانه‌یه‌ك وابوو، بۆ ده‌سه‌ڵاتی ئه‌وكات كه بریتی بوو له‌به‌ره‌ی كوردستانی، به‌و پێیه‌ی من به‌رپرسی میحوه‌ری كه‌سنه‌زان و تۆپزاوه بووم، ئه‌و چه‌ند ڕۆژە‌ی مانه‌وه‌م خه‌ریكی سازدانی كۆڕ و كۆبوونه‌وه‌‌ی جه‌ماوه‌ری به‌رفراوان بووین، هه‌میشه دژی بردنی كه‌لوپه‌لی گشتی بووم، باوه‌ڕم وابوو ئه‌گه‌ر هه‌ر كه‌سێك ته‌نانه‌ت یه‌ك برغیش به‌رێت نه‌ك ئۆتۆمبێلیه‌ك، وام ده‌زانی ئێسكی باوكمیان بردووه، ئه‌وه بیرو باوه‌ڕی من بوو، هه‌رچه‌نده نعمه‌ت شێركاوه‌یی ده‌یگوت كاكه با ئێمه‌ش بچینه سه‌دی بێخمه بۆ خۆمان ئۆتۆمبێله‌ك بێنین، به‌ڵام من ده‌مگوت شتی وا نابێت ناكرێت، پاش ته‌واو بوونی ئه‌ركه‌كه‌م جارێكی تر گه‌ڕامه‌وه ئێران بۆ ته‌واوكردنی ئه‌ركی خۆم وه‌ك ئه‌ندامی ده‌سته‌ی كارگێڕی ڕێكخراوی فریاگوزاری كوردستان - kra.
هه‌ر وه‌ك پێشتر باسم كرد من ئه‌ندامی ده‌سته‌ی كارگێڕی ڕێكخراوی فریاگوزاری كوردستان – kra بووم، بۆیه ده‌بوا خه‌می ئه‌و ئه‌ركه‌ش بخۆم، خۆ ناكرێت فه‌رامۆشی بكه‌م، چونكه ئه‌و كاره‌ی ئێمه كارێكی خێرخوازی و مرۆڤ دۆستی بوو، هه‌ستێكی خۆشی پێ ده‌به‌خشیم، ئه‌وكاتیش به هۆكاری ئه‌و ڕەوشه ناله‌باره و ناسه‌قامگیری ڕەوشی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری...هتد، خه‌ڵك له هه‌موو شت زیاتر پێویستی به كه‌لوپه‌لی خوارده‌مه‌نی هه‌بوو، له‌ڕێگه‌ی دكتور محه‌مه‌د كیانی، كه ئه‌وكاته هاته ئێران بۆلای ئێمه و گوتی، چی بكه‌ین چی پێویسته بۆ باشووری كوردستان، ئێمه ده‌توانین لۆبی له به‌ریتانیا دروست بكه‌ین، پاره‌ی زۆر كۆده‌كه‌ینه‌وه، به‌ڵام من پێم باش نییه پاره دابه‌ش بكه‌ین، ئێمه‌ش گوتمان، خه‌ڵك له كوردستان پێویستییان به شتومه‌كی خوارده‌مه‌نیه، چونكه گرانیه‌كی زۆر ڕووی له كوردستان كردووه، فه‌رده ئارد و برنجێك بۆ خه‌ڵكی هه‌موو شته، چونكه له‌وێ نییه و نرخیشی زۆر گرانه و خه‌ڵك ناتوانێت بیكڕێت.
ڕێكکه‌وتین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌وا ده‌ست به‌كاره‌كانمان بكه‌ین، ئێمه دابه‌شی سه‌ر دوو به‌ش ببووین، گروپی یاخود بڵێین به‌شی سنه و كرماشان كه تایبه‌ت بوو به‌ناردنی پێداویستی بۆ هه‌ردوو پارێزگای سلێمانی و كه‌ركووك، كه له‌و ڕێگایه‌وه نزیك بوو، هه‌روه‌ها به‌شی لای ئێمه‌ش كه له پارێزگای ورمێ بوو تایبه‌ت بوو به هه‌ردوو پارێزگای هه‌ولێر و دهۆك، بۆ مه‌بستی ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی ئێران دكتور محه‌مه‌د كیانی به‌ره‌و شاری كرماشان ڕۆیشت تا له‌وێ له‌گه‌ڵ كاربه‌ده‌ستانی حكومه‌تی ئێران هه‌ماهه‌نگی بكات بۆئه‌وه‌ی كه‌لوپه‌له‌كانی به نرخێكی هه‌رزانتر بده‌نێ، چونكه ئه‌گه‌ر فه‌رده‌یه‌ك ئارد به ٣٠٠ تومه‌ن بووبایه له بازاڕ و له كۆگای حكومه‌ت به ٢٠٠ تومه‌ن پێمان ده‌فرۆشرا، ئه‌وه‌بوو ڕێوشوێنه‌كان ته‌واو كران، ده‌ست كرا به‌كاره‌كه.
بۆ ئه‌م مه‌به‌سته به لۆری شتومه‌كه‌كه ده‌هاتە لای ئێمه، هه‌مووی به پسوله ده‌بوو له‌سه‌ر پسوله‌كه واژوو بكه‌ین و ئاماژە به‌وه‌رگرتنی ژماره‌ی شته‌كان بكه‌ین، پسوله‌كان دوو په‌ڕ بوون یه‌كێكمان ده‌نارده‌وه بۆ دكتور محه‌مه‌د كیانی ئه‌وه‌ی تر لای خۆمان ده‌مایه‌وه بۆئه‌وه‌ی حسابی شته‌كان بزانین، ٢١ دوكانمان به‌كرێ گرتبوون، كه وه‌ك كۆگا به‌ركارمان ده‌هێنا، له‌و كۆگایانه ١١ كۆگا من سه‌رپه‌رشتیم ده‌كردن و به‌رپرس بووم لێی، نوێنه‌ری پارتی و یه‌كێتی هه‌ریه‌كه‌یان ٥ كۆگا ٥ كۆگا به‌رپرس بوون لێی، پرۆسه‌كه ده‌ستی پێكرد، ئه‌وكاته خه‌ڵك به ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ به‌رپرسی بازگه‌كان به‌تایبه‌تی بازگه‌ی سنووره‌كان، بارهه‌ڵگر و شۆفه‌ڵیان ئاودیوی ئێران ده‌كردن، به شێوه‌یه‌كی یاسایی كاره‌كه ده‌كرا، به‌ڵام كه گومرگ و ڕسوماتی زۆر بوو، زۆربه‌ی خه‌ڵك به شێوه‌ی قاچاغ ده‌یانبردن و به‌ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ بازگه‌كان، پاره‌یه‌كی كه‌متر له ڕسوماتی حكومه‌تیان ده‌دا به ئه‌وان، ئه‌ركی ئێمه زۆر قورستر ده‌بوو، چونكه گومان ده‌كرا ئێمه‌ش ئۆتۆمبێله‌كان نه‌هێنینه‌وه، پێشتر باسم كرد من پاش ئه‌وه‌ی له میحوه‌ری كه‌سنه‌زان و تۆپزاوه ئه‌ركه‌كانم كۆتایی هاتن، گه‌ڕامه‌وه سنووری ده‌ڤه‌ری سۆران، له‌وێش له‌به‌رئه‌وه‌ی زۆربه‌ی خزمه‌كانم ئاكنجی ئه‌و شاره بوون، ماوه‌یه‌كیش له‌وێ مامه‌وه.
قه‌رارگای ڕەمه‌زانی كۆماری ئیسلامی ئێران له سۆران نوێنه‌رایه‌تی هه‌بوو، ئه‌وانه‌ی پێشتر من كارم له‌گه‌ڵ كردبوون، هه‌ر هه‌مان كه‌س بوون، بۆیه ئاشنایه‌تیم له‌گه‌ڵیان هه‌بوو، له سۆرانیش له ماڵه خزمه‌كانی خۆم بانگهێشتی نانخواردنم كردن، شه‌وقی له‌سۆران بوو، زۆریش ئاشنایه‌تیمان هه‌بوو، هه‌روه‌ها متمانه‌ی زۆری به‌من هه‌بوو، پێمگوت ئێمه نیازی كارێكی ئاوامان هه‌یه، پێویستیمان به هاوكاری تۆ هه‌یه، پرسیاری لێكردم هه‌ر كاروانه‌ی چه‌ند بارهه‌ڵگرتان ده‌وێت، منیش پێمگوت به‌پێی كه‌لوپه‌له‌كان ڕەنگبێ له ٣٠ تا ٤٥ بارهه‌ڵگر، ئه‌ویش گوتی به‌سه‌رچاو، هاوكاری زۆری ده‌كردین، نووسراوی قه‌رارگای ڕەمه‌زان تەنیا بۆ بازگه‌ی حكومه‌تی ئێرانه، پێویستیمان به مۆڵه‌تی به‌ره‌ی كوردستانیش هه‌بوو.
ئه‌وكات باره‌گای به‌ره‌ی كوردستانی له دیانا بوو، قادر جه‌باری به‌رپرسی كارگێڕی به‌ره‌ی كوردستانی بوو، به مه‌به‌ستی وه‌رگرتنی مۆڵه‌ت چوومه لای و پێمگوت ئێمه بۆ هه‌ر جارێك پێویستیمان به ٤٠ بارهه‌ڵگر ده‌بێت، بۆئه‌وه‌ی بتوانین كه‌لوپه‌له‌كان بگوازینه‌وه، بارهه‌ڵگره‌كانمان له‌گه‌ڵ خۆمان ده‌بردنه ئه‌و دیوی ئێران، چونكه ئه‌سته‌م بوو باره‌كان بێنیته سنوور و له‌وێ جارێكی تر دایان بگری و هه‌روه‌ها دیسان باریان كه‌یته‌وه، كرێیه‌كه‌ی زۆر به‌گران له‌سه‌رمان ده‌وه‌ستا، مۆڵه‌تمان وه‌رگرت له به‌ره‌ی كوردستانی و ده‌ستمان كرد به‌كاره‌كه‌مان، نوێنه‌ری پارتی نه‌ده‌هات بۆ ئێره، من نازانم له‌به‌رچی بوو، به‌ڵام تەنیا من ده‌هاتم كاروباره‌كانم ڕایی ده‌كرد، له هه‌ولێر بارهه‌ڵگره‌كانمان ده‌بردن به‌كرێیه‌كی باش به‌پێی ڕێكه‌وتن، زۆربه‌ی شوفێره‌كانیش خه‌ڵكی هه‌ولێر بوون، به‌تایبه‌تی توركمان بوون، بۆهه‌ر بارهه‌ڵگرێك بڕی ٣٠٠٠ دینارمان ده‌دانێ، یانی بۆ هه‌ر شه‌و و ڕۆژێك ١٠٠٠ دینارمان ده‌دانێ و خه‌رجیشیان له‌سه‌ر خۆیان بوو، چه‌ند كه‌ڕەتێك باره‌كانمان گواسته‌وه بازاڕی ناوه‌ندی هه‌ولێر (سوق المركزی) له‌وێ به حساب بەسه‌ر ماڵه شه‌هید و هه‌ژاره‌كان دابه‌ش ده‌كرا، سه‌عد عه‌بدوڵڵا به كه‌سێك ڕایسپارد بوو، كه فه‌رده‌یه‌ك ئارد و برنجی بۆ دابنێم، به‌ڵام من به كابرام گوت كاكه مامۆستا ده‌یه‌وێت فێره دزیم بكات!! من له شاخ فێر نه‌بوومه چۆن ده‌بێت لێره خیانه‌ت له ئه‌مانه‌ت بكه‌م، بۆیه ڕەتمكرده‌وه بۆی بنێرم، من وام ده‌زانی ئه‌وه خیانه‌ته و بۆ خه‌ڵكی تر هاتووه، نه‌ك بۆ ماڵه به‌رپرسه‌كان، هه‌رچه‌نده زۆریش هاوڕێ بووین، یه‌كتریشمان خۆش ده‌ویست.
هه‌رچه‌نده كۆپنی خۆراكیشم بزر كردبوو، به‌ڵام بانگه‌وازم كردبوو مه‌گه‌ر كه‌سێك دۆزیبێته‌وه، به‌ڵكو بۆم بگه‌ڕێنێته‌وه، چونكه كڕینی شتومه‌كی خواردن له ئێران به‌بێ كۆپن چه‌ندین به‌رامبه‌ر بوو، ده‌بوو كۆپنی دووه‌م ده‌ربهێنمه‌وه كه پێی ده‌گوترا كۆپنی موسه‌نا، واته كۆپنی دووه‌م، به‌ڵام شت كڕین به‌و كۆپنه نرخی جیاوازتر بوو، واته گرانتر بوو، ئه‌م كۆپن ده‌رهێنانه‌وه‌ش تەنیا له‌یه‌ك شوێن ئه‌ویش له‌شاری ورمێ بوو، جا پاش ئه‌وه‌ی من چه‌ند كاروانێكم كردبوو بۆ گواستنه‌وه‌ی كه‌لوپه‌له‌كان، ئه‌و ڕۆژە‌ی كه‌وا پێوسیت بوو پێش ئه‌وه‌ی كه‌ڕەتێكی تر بكه‌م خێزانه‌كه‌م پێی گوتم ئه‌ی دووسبه‌ی نابێت تۆ بچیت كۆپنه‌كه وه‌رگریته‌وه، له وڵامی خێزانه‌كه‌م گوتم یانی تۆ به‌لاته‌وه گرنگ نییه چه‌ند ملیۆن كه‌سێك له‌برسان بمرن، منیش بچم كۆپن وه‌ربگرمه‌وه!!، ئینجا هه‌ر به ساده‌یی گوتی ده‌باشه ئه‌گینا هه‌ر نه‌بێت فه‌رده‌یه‌ك ئارد و برنج و شتی ترمان بۆ بگێڕەوه، به‌درێژایی ته‌مه‌نی هاوسه‌رگیریه‌تیمان كه ئه‌وكات نزیكه ١٤ ساڵ ده‌بوو، لێی توڕە نه‌ببووم، بۆیه گوتم یانی تۆ ده‌ته‌وێت فێری دزیم بكه‌یت!!
پاش ته‌واوبوونی كاره‌كانمان و به‌جێ گه‌یاندنی ئه‌ركه‌كه‌مان، بۆ مه‌به‌ستی سه‌رژمێری و ساغكردنه‌وه‌ی كاره‌كه‌مان ده‌بوایه ئێمه وه‌ك لێژنه‌ی سه‌رپه‌رشتی كردنی كاره‌كانمان كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ئه‌نجام بده‌ین، ڕاپۆرتی كۆتایی ئاماده بكه‌ین، بۆیه سه‌رژمێری هه‌موو كۆگاكانمان كرد، له‌و كۆگایانهی من سه‌رپه‌رشتیم ده‌كرد فه‌رده‌یه‌ك ئارد و برنج زیادی كرد، عه‌بدولڕەحمان عه‌لی كورده به‌منی گوت كه‌ریم خان بۆچی له كۆگای تۆ زیادی كردووه، منیش گوتم بڵێم چی؟ خۆ من نه‌چووم كڕیبیتم هینابێتمه ئێره!، به‌ڵكو له ئه‌نجامی زیاد باركردن زیادی كردووه، ئه‌و كۆگایانهی من سه‌رپه‌رشتیم ده‌كردن ١١ كۆگا بوون.
دوا جار كه بارهه‌ڵگره‌كانمان بردن بۆ ئه‌و دیوی ئێران، به‌مه‌به‌ستی هێنانی كاروانێكی تر له كه‌لوپه‌له‌كان، به‌ڵام به‌داخه‌وه كاتێك په‌یوه‌ندیمان كرد به دكتۆر محه‌مه‌د كیانی له شاری كرماشان، دیار بوو ئه‌و پاره‌یه‌ی له‌لای بوو كۆتایی هاتبوو، هه‌روه‌ها حكومه‌تی ئێرانیش به‌قه‌رد كه‌لوپه‌له‌كانیان پێ نه‌فرۆشتبوو، بۆیه پاش مانه‌وه‌ی بارهه‌ڵگره‌كان كه ٨ ڕۆژ و شه‌و مانه‌وه كرێی ئه‌و ماوه‌یه‌شمان كه‌وته سه‌ر، بۆ ئه‌م مه‌بسته چووینه قه‌رارگای ڕەمه‌زان بۆئه‌وه‌ی نووسراوی گه‌ڕانه‌وه‌ی بارهه‌ڵگره‌كان بكه‌ین به به‌تاڵی، هه‌رچی شوفێره‌كان هه‌وڵیاندا ئێمه ڕازی بكه‌ن، به‌وه‌ی كه بۆ هه‌ر بارهه‌ڵگرێك بڕی ٧٥٠٠٠ دیناری ئه‌وكاتمان پێ ده‌ده‌ن، هه‌رچه‌نده ده‌مانتوانی ئه‌و كاره بكه‌ین، به‌ڵام نه‌مان كرد، بارهه‌ڵگره‌كانمان له گۆڕەپانێكی شاری خانێ ڕاگرتبوو، شه‌وێكیان یه‌كێك له شوفێره‌كان بارهه‌ڵگره‌كه‌ی بردبوو فرۆشتبووی به‌كه‌سێكی ئێرانی، هه‌رچه‌نده پاسه‌وانمان بۆ دانابوون، به‌ڵام نه‌مانزانی چۆن بردوویه‌تی، ئیتر له‌گه‌ڵ كڕیاره‌كه بوو به‌ده‌مه‌قاڵێمان و بۆ ئه‌م مه‌به‌سته ئه‌ندازیار عه‌بدولڕەحمان له لێنه‌كه بوو، ئیتر مه‌سه‌له‌كه كه‌وته دادگا، تا دواجار هه‌موو بارهه‌ڵگره‌كانمان گه‌ڕانده‌وه كوردستان، له ڕێگا شوفێری یه‌كێك له بارهه‌ڵگره‌كان كه خه‌ڵكی ده‌ڤه‌ری باڵه‌كایه‌تی بوو، ئۆتۆمبیله‌كه‌ی له سه‌رووی شاری خانێ شكا، زۆر داوای لێكردین و زۆر پاڕایه‌وه كه ڕازی ببین له‌به‌رامبه‌ر بڕە پاره‌یه‌كی زۆر هه‌ر له ئێران ئۆتۆمبیله‌كه‌ی بفرۆشێت، به‌ڵام ئێمه نه‌ك هه‌ر ڕازی نه‌بووین، به‌ڵكو بارهه‌ڵگرێكی ئێرانیمان به‌كرێ گرت تاوه‌كو له سنووری ئێران ئاودیوی كوردستانمان كرد، به‌ڵام به‌داخه‌وه هه‌ر پاش چه‌ند ڕۆژێك به‌ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ بازگه‌ی به‌ره‌ی كوردستانی جارێكی تر هێنانیانه‌وه بۆ ئێران له‌به‌رچاوی ئێمه فرۆشتییان.
پاش چه‌ندین ساڵ ئه‌ندازیار عه‌بدولڕەحمان ده‌چێته دوكانێك بۆ كڕینی چاویلكه‌یه‌ك، كاتێك ده‌یه‌وێت پاره‌كه بدات، یه‌كێك له‌وێ پێی ده‌ڵێت پاره‌ی تۆ دراوه، ئه‌ویش پرسیاری ئه‌وه ده‌كات ئاخۆ بۆچی ده‌بێت پاره‌ی چاویلكه‌كه‌ی بۆ بدات، له وەڵامدا كابرا ده‌ڵێت تۆ من ناناسیته‌وه، به‌ڵام من ئه‌و كه‌سه‌م كه‌وا جه‌نابت و كاك كه‌ریم خان گونده‌ژۆری نه‌تانهێشت بارهه‌ڵگره‌كه‌م بفرۆشم، بۆیه ڕاسته من سه‌ختیم دیت، به‌ڵام سه‌ختی من به‌قه‌د چاره‌گێك دڵسۆزی ئێوه ناكات، ئێوه نموونه‌ی دڵسوزی نیشتمانپه‌روه‌ری بوون.
ئه‌مه كۆتا كارمان نه‌بوو له كۆمه‌ڵه‌ی فریاگوزاری kra پاش ئه‌وه چه‌ند جارێكی تر كۆمه‌كی هه‌ندێ شوێنی ترمان كرد، وه‌ك هێنانی چه‌ند سۆپایه‌ك بۆ نه‌خۆشخانه‌ی گشتی قه‌زای چۆمان هه‌روه‌ها بڕی ٨٠٠٠٠ دیناری چاپی سویسری عێراقیمان دایه هه‌مان نه‌خۆشخانه، چونكه ده‌سپێكی دروستكردنی نه‌خۆشخانه‌كه بوو له قه‌زای چۆمان و پێویستیشیان به‌هاوكاری هه‌بوو، له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وكاته هێشتا حكومه‌ت پێك نه‌هێنرابوو، به‌ره‌ی كوردستانیش ئیمكانیه‌تی زۆر كه‌م و دیاریكراو بوو.
هه‌ڵبژاردنی كوردستان ساڵی ١٩٩٢
پاش ساڵێك له ڕاپه‌ڕین بڕیاردرا ئه‌و بۆشاییه یاساییه‌ی له هه‌رێمی كوردستان هه‌یه پڕ بكرێته‌وه، ده‌بێت هه‌ڵبژاردنێك بكرێت، تا وه‌كو ئه‌مه ببێته مۆدیلێكی سیاسی هه‌رێم له‌سه‌ر بنه‌مای ده‌ره‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردن و حكومه‌ت پێكبهێنرێت، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته ئاماده‌كاری كرا و پڕوپاگنده‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌ستی پێكرد، بۆ مه‌به‌ستی پێكهێنانی لیستی هاوبه‌ش، نێچیرڤان بارزانی چوو بۆ ڕانیه بۆ لای ڕەسوڵ مامه‌ند داوای لێكرد كه‌وا له‌گه‌ڵ پارتی ڕێكبكه‌ون بۆ پێكهێنانی لیستێكی هاوبه‌ش و دواتر ١٥ كورسی په‌رله‌مانی بده‌نه حزبی سۆسیالیست و له‌گه‌ڵ چه‌ندین پۆستی تری گرنگ وه‌ك وه‌زاره‌ت، به‌ڵام سۆسیالیست ڕازی نه‌بوو و ڕەتی كرده‌وه، هه‌روه‌ها بۆ هه‌مان مه‌به‌ست جه‌لال تاڵه‌بانی سهردانی كردن و چه‌پكه گوڵێكی بۆ بردن و گوتبووی ١٧ كورسی په‌رله‌مانی بۆ ئێوه و له‌گه‌ڵ یه‌كێك له پۆسته سه‌ره‌كیه‌كان وه‌ك سه‌رۆكی په‌رله‌مان یان سه‌رۆكی حكومه‌ت به دكتۆر مه‌حموود بده‌ن، به‌ڵام له ئه‌نجامی هه‌ڵسه‌نگاندنی هه‌ڵه و له خۆبایبوون، به‌هیچ یه‌كێك له‌و ده‌سپێشخه‌ریانه ڕازی نه‌بوون، له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌پێی لێكدانه‌وه‌كان حزبی سۆسیالیست ٤٢ كورسی ده‌هێنا ئینجا بۆ ١٧ كورسی ڕازی بێت؟!.
بڕیار بوو له ١٧ی ئایاری ١٩٩٢ز هه‌ڵبژاردن ئه‌نجام بدرێت، به‌ڵام دواخرا بۆ ڕێكه‌وتی ١٩ی ئایاری ١٩٩٢ز، ئه‌وه‌بوو هه‌ڵبژاردن ده‌ستی پێكرد، ئێمه وه‌ك كادیر و لایه‌نگرانی حزبی سۆسیالیست ڕێنماییمان بۆ هاتبوو كه‌وا به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك خۆمان بپارێزین له كاری نایاسایی و ساخته‌كاری هه‌ڵبژاردن، وا ڕاهێنرابووین كه‌وا ده‌بێت هاوكاری خه‌ڵكی پیروپه‌ككه‌وته بكه‌ین بۆئه‌وه‌ی زۆر هیلاك نه‌بن له‌كاتی ده‌نگدان، ئێمه له‌لای خۆمان هه‌وڵمان ده‌دا هه‌ڵبژاردن به‌ڕێك و پێكی به‌ڕێوه بچێت، ته‌نانه‌ت زۆر به‌ئه‌سته‌م توانیمان ده‌نگی خۆمان بده‌ین، ئه‌گه‌ر ماوه‌ی ده‌نگدان درێژ نه‌كرابایه‌وه، ئه‌وا هه‌ر نه‌مانده‌توانی ده‌نگی خۆشمان بده‌ین، پێیان گوتبووین له‌گه‌ڵ ده‌نگدان ئه‌نگوستی قامكی خۆتان له ناو مه‌ره‌كه‌ب هه‌ڵبێنن، به‌هه‌زار حاڵ توانیمان له نیو كاتژمێری درێژ كراوه‌ی كۆتایی ده‌نگی خۆمان بده‌ین، بۆ نانخواردنی نیوه‌ڕۆ چووینه ماڵی خاڵم، خاڵۆژنه‌كه‌م لێی پرسیم ئه‌رێ كه‌ریم خان چه‌ند ده‌نگت داوه؟! منیش گوتم چی؟ له‌وەڵامدا گوتی وه‌ڵا من ١١ ده‌نگم داوه بۆ یه‌كێتی، یه‌كێك له كاندیده‌كانی ئێمه له قه‌زای ڕواندز له‌گه‌ڵ نزیكه‌ی ٦٠ كه‌س له خزمه‌كانی خۆی هه‌ر نه‌یتوانی بوو ده‌نگی خۆشی بدات، ئه‌وه‌بوو حزبی سۆسیالیست تەنیا ٢١٠٠٠ ده‌نگی هێنا، ته‌نانه‌ت به‌شی یه‌ك كورسیشی نه‌كرد.
دامەزراندنی حزبی یەکگرتن و ناڕەزاییەکانی ڕەسوڵ مامەند
پاش ده‌رچوونی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن، حزبی سۆسیالیست كۆبوونه‌وه‌‌یه‌كی ئه‌نجامدا بۆ تاوتوێ كردنی ده‌ره‌نجامی هه‌ڵبژاردن، هه‌روه‌ها بۆئه‌وه‌ی پارسه‌نگی هێز له كوردستان بگۆڕن بڕیاردرا كه‌وا پلنیۆمێك گرێ بده‌ن بۆئه‌وه‌ی به هه‌رسێ حزب حزبێكی گه‌وره پێك بهێنن، ئه‌وه بوو له شاری سلێمانی ئه‌م پلنیۆمه به‌سترا، له‌و پلنیۆمه‌ی حزب بڕیاردرا كه‌وا كۆنگره ببه‌سترێت هه‌رسێ حزب سۆسیالیست و پاسۆك و پارتی گه‌ل به ٧٥٠ ئه‌ندام به‌شداری كۆنگره بكه‌ن، بۆئه‌وه‌ی له‌و كۆنگره‌یه ڕێكبكه‌وین له‌سه‌ر ناوی حزب و هه‌ڵبژاردنی سه‌ركردایه‌تی ئه‌م حزبه نوێیه، من ده‌ستی خۆم هه‌ڵبڕی و گوتم من حه‌ز ده‌كه‌م یه‌كگرتن ئه‌نجام بدرێت، چونكه یه‌كگرتن فاكته‌ری به‌هێزبوونی حزبه‌كانه، بۆیه ئه‌م هه‌نگاوه به‌رز ده‌نرخێنم، به‌ڵام ئه‌مه نادادپه‌روه‌رییه هه‌رسێ حزب به‌و ڕێژە‌یه به‌شداری كۆنگره ببن، چونكه من پێم وایه ده‌بێت پێگه‌ی هه‌ر حزبێك له‌به‌ر چاو بگیرێت، ناكرێت هه‌مووان وه‌ك یه‌ك به‌هه‌مان ڕێژە به‌شدار ببن، به‌تایبه‌تی ئێمه به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ هه‌ردوو حزب، هێشتان ڕێژە‌ی شه‌هیده‌كانمان به‌قه‌د چه‌ند جاری ئه‌وان ده‌بێت!، من پێشبینی مه‌ترسی ده‌كه‌م ئه‌گه‌ر ئه‌وان له‌نێوان خۆیان ڕێكبكه‌ون ئه‌وا ئێمه كه‌سمان هه‌ر له كۆنگره ده‌رناچێت!!، ڕەسوڵ مامه‌ند ڕووی كرده من و به نیگه‌رانیه‌وه گوتی كاك كه‌ریم خان خۆت ده‌ڵێیت یه‌كگرتن، ستۆپه له پێش په‌رته‌وازه‌یی ئینشقاق، به‌ڵام هه‌ر خۆشت ده‌ته‌وێت له‌پێش یه‌كگرتن ستۆپ بكه‌یت!!، تۆ بۆ ئه‌وه ده‌ڵێیت تا وه‌كو یه‌كگرتن نه‌بێت، چونكه ئه‌وانیش به‌و شێوه‌ی تۆ ده‌ڵێی ڕازی نابن.
ساڵی ١٩٩٢ز له هۆڵی گه‌ڵ كۆنگره‌ی یه‌كگرتن به‌سترا، یه‌كه‌مین وتار ڕەسوڵ مامه‌ند خوێندییه‌وه، له وتاره‌كه‌ی تیشكی خسته سه‌ر زه‌رورەتی یه‌كگرتن بۆ ئه‌و قۆناغ به ده‌سكه‌وتێكی گرنگی وه‌سف كرد، دواتر هه‌ریه‌ك له سامی عه‌بدولڕەحمان و مولازم كه‌ریم وتاریان خوێنده‌وه، هه‌موویان به‌گرنگی باسی ئه‌و یه‌كگرتنه‌یان كرد، دواتر نێچیرڤان بارزانی به نوێنه‌رایه‌تی پارتی دیموكراتی كوردستان وتاری خوێنده‌وه، دواتر شێركۆ بێكه‌س وه‌زیری ڕۆشنبیری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان وتاری وه‌زاره‌تی خوێنده‌وه، به‌هه‌مان شێوه باسی له زه‌رورەتی یه‌كگرتن كرده‌وه و گوتی ئه‌مڕۆ دوو جۆگه‌له تێكه‌ڵ ده‌بن و ده‌بنه ڕووبارێك، دوو ڕووبار ده‌بنه زێیه‌ك، دوو زێ تێكه‌ڵ ده‌بن و ده‌بنه ده‌ریا....هتد، چه‌ند ڕۆشنبیرێك وتاریان خوێنده‌وه له‌وانه دكتور عزه‌ددین مسته‌فا ڕەسوڵیش وتاری خوێند‌ە‌وه و گوتی ئه‌مڕۆ سێ زه‌نگ ده‌بن به‌یه‌ك زه‌نگ و ئه‌م زه‌نگانه گوێی ناحه‌زان كه‌ڕ ده‌كات، ئیتر له نێو هۆڵه‌كه بوو به‌كه‌یف و شادی و چه‌پڵه لێدان و ئه‌ندامانی كۆنگره حه‌ماسه‌تێكی زۆریان گرتبوو، بۆیه هه‌موویان زۆر به‌تامه‌زرۆیی هه‌ڵده‌په‌ڕین و له‌و باوه‌ڕەدا بوون سه‌ره‌تایه‌كی پڕ بایه‌خه بۆ له دایكبوونی حزبێكی گه‌وره كه ئیتر هاوسه‌نگی هێز ده‌گۆڕێت،
پاش كۆتایی هاتنی كاره‌كانی كۆنگره وه‌ك وتارخوێندنه‌وه و دانانی په‌یڕەووپڕۆگڕام شتی تری كۆنگره، ده‌ست كرا به‌هه‌ڵبژاردنی سه‌ركردایه‌تی، ئه‌وه‌بوو له دوایی ڕاگه‌یاندنی ده‌نگدان ڕەسوڵ مامه‌ند له‌ڕیزبه‌ندی١٣هه‌مین كه‌سی سه‌ركردایه‌تی بوو، كه ١٠١٣ ده‌نگی هێنان، به‌ڵام ئه‌وانی تر له ١٥٠٠ده‌نگ زیاتریان هێنابوو، چونكه هه‌موو ئه‌ندامێكی كۆنگره ئازاد بوو ده‌نگ به كێ ده‌دات، هه‌رچه‌نده هه‌ندێك له ئێمه‌ی ئه‌ندام كۆنگره ڕامان وابوو، كه‌ده‌بێت دكتور مه‌حموود عوسمان هه‌ڵبژێردرێت بۆ سه‌ركردایه‌تی حزب، به‌ڵام ده‌نگی ناڕەزایی زۆرتر بوو، حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود لەوتاری كۆتاییدا داوای كرد و به پێویستی زانی كه‌وا متمانه به ڕەسوڵ مامه‌ند بدرێت وه‌ك سكرتێری حزب، به‌ڵام ڕەسوڵ مامه‌ند له وتاری كۆتاییدا گوتی ئه‌گه‌ر من سه‌ربازێكی ئه‌و حزبه‌ش بم، بۆئه‌وه‌ی یه‌كگرتن سه‌ربگرێت ئاماده‌م، پاش ئه‌وه‌ی هۆڵی كۆنگره‌مان جێهێشت، له كاتی ڕۆیشتن ڕەسوڵ مامه‌ند ڕووی كرده من و كه‌مێك به‌دڵگرانیه‌وه گوتی ته‌نانه‌ت جه‌نابیشت له‌سه‌ر دكتۆر مه‌حموود ناڕازی بووی، منیش گوتم كاك ڕەسوڵ مامه‌ند من له پلنیۆمی حزب گوتم ئه‌و هه‌نگاوه هه‌ڵه‌یه، چۆن ده‌بێت هه‌رسێ حزب به هه‌مان ڕێژە‌ی ئه‌ندام به‌شداری كۆنگره بكات، بۆیه ئه‌گه‌ر حساب بكه‌ین تۆ ده‌نگی ئه‌ندامانی حزبی خۆت هێناون، وێڕایی ٢٦٣ ده‌نگی تر كه له هی ئه‌و دوو حزبه‌ت هێناون، به‌ڵام زۆر نیگه‌ران و دڵته‌نگ بوو!.
ساڵی ١٩٩٢ز له كۆتایی ته‌واوبوونی كۆنگره هه‌یكه‌لیه‌تی حزب به‌و شێوه‌یه دیاری كرا، ئۆرگانه‌كانی حزب بریتی بوون له، ڕێكخراو بكرێته كۆمیته‌ی گه‌ڕەك یان كۆمیته‌ی ناحیه، ناوچه بكرێته كۆمیته‌ی قه‌زا، هه‌روه‌ها لق بكرێته كۆمیته‌ی پارێزگا، هه‌روه‌ها كۆمیته‌ی ناوه‌ندیش هه‌روه‌ك خۆی بمینێته‌وه و مه‌كته‌بی سیاسی بكرێته بیرۆی ڕامیاری، ئیتر بڕیاره‌كه كه‌وته واری جێبه‌جێكردن، من بوومه كارگێڕی كۆمیته‌ی پارێزگا و به‌رپرسی كۆمیته‌ی قه‌زای چۆمان، ئه‌وه بوو ده‌ستمان به ئه‌ركه‌كانمان كرد، ئه‌وكات بڕی ١٢ ملیۆن دینار وه‌ك بودجه‌ی حزبه‌كان دیاری كرا، ٤ بۆ پارتی و ٤ بۆ یه‌كێتی و ٢بۆ حزبی یه‌كگرتن و ٢ملیۆنی تریش بۆ هه‌موو حزبه‌كانی تری كوردستان، ئه‌مه به‌ڵگه‌ی ئه‌وه بوو، حسابێكی زۆر بۆ حزبی یه‌كگرتن ده‌كرا، چونكه نیوه‌ی دوو حزبه‌كه پارتی و یه‌كێتی بۆ ئێمه دیاری كرابوو، كۆمه‌ڵێك به‌رپرسیاریه‌تی له حكومه‌ت دران به ئێمه، له‌وانه قادر جه‌باری بوو به وه‌زیری داد له حكومه‌تی هه‌رێم، پارتی هه‌ڵوێستی نه‌رم و باشتر بوو به‌رامبه‌ر به حزبی یه‌كگرتن، كه‌چی یه‌كێتی تیری ده‌هاوێژتینێ، به‌ڵام پارتی تیماری ده‌كرد، هه‌رچه‌نده هۆكاره‌كه‌ی دیار نه‌بوو، ئیتر هێواش هێواش ناڕەزایه‌تی ڕەسوڵ مامه‌ند زیاد ده‌بوون، له سه‌ردانێكی بۆلای مه‌سعود بارزانی گله‌یی كردبوو و گوتبووی من ڕازی نابم و به‌و ڕەوشه، مه‌سعود بارزانیش پێی گوتبوو كاك ڕەسوڵ مامه‌ند من له ته‌له‌فزیۆن بینیم تۆ وتاری یه‌كه‌م و كۆتایی پێشكه‌ش ده‌كه‌یت و ده‌ڵێیت من ڕازیم پێشمه‌رگه‌یه‌كی ئه‌و حزبه بم، ئێستاش كه تۆ بته‌وێت من له‌گه‌ڵیان گفتوگۆ ده‌كه‌م، تۆ ئێستاش براگه‌وره‌ی ئه‌وانی، ئینجا هه‌ر بۆ ئه‌و مه‌به‌سته سهردانی جه‌لال تاڵه‌بانی كرد، بڕە پاره‌یه‌كی زۆری لێ وه‌رگرتبوو، ئیتر جارێكی تر حزبی سۆسیالیستی دامه‌زرانده‌وه، ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ی ڕەسوڵ مامه‌ند ڕەهه‌ندی تری له پشت بوون، چونكه ڕەسوڵ مامه‌ند زۆر پێداگیری ده‌كرد له‌سه‌ر یه‌كگرتن كه‌چی هه‌ر به‌خۆی بوو به هۆكاری دووبه‌ره‌كی و كۆسپ خستنه به‌رده‌م ئه‌م یه‌كگرتنه!!.
ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ی ڕەسوڵ مامه‌ند پێچه‌وانه‌ی په‌یڕەوی حزب بوو، چونكه حزب به كۆنگره هه‌ڵوه‌شاوه‌ته‌وه، ئێستا چۆن ده‌بێت به بڕیارێكی كه‌سی جارێكی تر حزب ڕێك بخه‌یته‌وه، مه‌گه‌ر حزبێكی تر له‌نوێوه دابمه‌زرێنی ئه‌مه ڕێی تێده‌چوو، به‌ڵام ئه‌وه‌ی تێبینی ده‌كرا له پشت ئه‌م جموجۆڵه شتێكی تری هەبوو، بۆیه پاش ماوه‌یه‌ك چوونه ناو یه‌كێتی، ئیتر بوو به‌هه‌را له ڕاگه‌یاندنی یه‌كێتی، كه‌وا كۆنه چه‌په‌كان گه‌ڕاونه‌ته‌وه نێو باوه‌شی گه‌وره ماڵه‌كه‌ی خۆیان، ئیتر چوونه‌وه نێو یه‌كێتی، ڕەسوڵ مامه‌ند بوو به ئه‌ندامی كارگێڕی مه‌كته‌بی سیاسی و به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی ٧ی یه‌كێتی، ئه‌وه‌بوو لێره و له‌وێ گرژی و ئاڵۆزی كه‌وته نیوان یه‌كێتی و حزبی یه‌كگرتن، له چه‌ند شوێنێك هه‌ڵیان كوتایه سه‌رباره‌گاكانمان، له‌وانه له شاری ڕانیه و هه‌روه‌ها هێرشیان كرده سه‌ر باره‌گای سه‌عد عه‌بدوڵڵا له قه‌زای شه‌قڵاوه، هه‌وڵدان بۆ هێرش كردنه سه‌ر باره‌گای كۆمیته‌ی قه‌زای چۆمان كه من به‌رپرسی بووم، ئه‌و كه‌سه‌ی كه من زۆر چا‌كه‌م بۆی هه‌بوو، له ئێرانیش دوو جار بردم بۆلای دكتۆر دوو جار نه‌شته‌رگه‌ریم بۆكرد، ئه‌و ڕاسپاردرا بوو، بۆئه‌وه‌ی هێرش بكاته سه‌ر باره‌گای ئێمه له چۆمان.
خه‌ریك بوو ڕەوشه‌كه زیاتر ئاڵۆز ده‌بوو، تا ده‌هات مه‌ترسییه‌كانی سه‌رهه‌ڵدانی شه‌ڕێكی نێوان یه‌كێتی و حزبی یه‌كگرتن سه‌ریان هه‌ڵده‌دا، بۆیه سه‌ركردایه‌تی حزب سهردانی مه‌سعود بارزانییان كرد، ئه‌ویش بروسكه‌ی بۆ هه‌موو ئۆرگانه‌كانی خۆی كردبوو، له هه‌ر شوێنێك باره‌گای حزبی یه‌كگرتنی لێیه، ئێوه پارێزگاریان لێ بكه‌ن، نه‌هێڵن كه‌س هه‌ڕەشه‌یان لێبكات و زۆڵمیان لێ بكات، بۆیه له‌ناو باره‌گاكانمان هێزێكی زۆری پارتی هه‌بوون و بۆئه‌وه‌ی هه‌ر كاتێك پێویست بكات به‌رگریمان لێ بكه‌ن، جا تۆ به‌راوردێك بكه له‌نێوان دوو حزب، یه‌كێك هه‌ڕەشه بێت له‌سه‌رت، ئه‌وی تر له‌و هه‌ڕەشه‌یه بتپارێزێت، بێگومان سه‌رنجت هه‌ربه‌لای ئه‌و ده‌چێت كه‌وا پارێزگاریت لێ ده‌كات، ئیتر ئه‌مه سه‌ره‌تای بیركردنه‌وه بوو كه له‌گه‌ڵ پارتی یه‌كبگرین، چونكه پارتی به‌درێژایی مێژووی حزبایه‌تی ئێمه هه‌ڵوێستی نه‌رم و باشتر بووه، له په‌یوه‌ندییه‌كانیش زیاتر نه‌رمی نواندووه، ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی پارتی زیاتر سه‌ره‌نجی ئێمه‌ی به‌لای خۆی ڕاكێشابوو، بۆیه له زۆربه‌ی كۆبوونه‌وه‌‌كانمان قسه‌مان له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كرد كه هیچ هۆكارێك نه‌ماوه تا وه‌كو نه‌چینه ناو پارتی، چونكه له‌كاتی بڕیاردانمان ناوی پارتی ده‌گۆڕێت بۆ پارتی دیموكراتی یه‌كگرتووی كوردستان و ئاڵای پارتی ڕەنگی شینی ده‌خرێته ناو، ئه‌ی بۆچی چاوه‌ڕێ بكه‌ین، وا باشتره هه‌رچی زووه كۆنگره‌ی خۆهه‌ڵوه‌شاندنه‌وه ببه‌ستین بۆئه‌وه‌ی پرۆسه‌كه بكه‌وێته واری كرداری، جا هه‌ندێك كه‌س ده‌یانگوت ده‌بێت جامانه‌ی سووریشمان له‌سه‌ر بنێن!!، ئه‌وه‌نده جدی بووین له‌سه‌ر یه‌كگرتنمان له‌گه‌ڵ پارتی، بێگومان هۆكاره‌كه‌شی به‌شێكی له ئه‌نجامی هه‌ڕەشه‌كانی یه‌كێتی بۆ سه‌ر حزبی یه‌كگرتن سه‌رچاوه‌ی گرتبوو، چونكه هه‌ست ده‌كرا یه‌كێتی هه‌نگاوی تاكڕەوه‌ی ده‌هاوێژێت.
ئێمه له حزبی یه‌كگرتن له ڕێكه‌وتی ١٤ی ئابی ١٩٩٣ز كۆنگره‌ی خۆمان به‌ست بۆ خۆهه‌ڵوه‌شاندنه‌وه و بڕیاردان بۆ چوونه ناو پارتی له ١٦ی ئابی ١٩٩٣ كه كۆنگره‌ی ١١ی ده‌به‌ست، هه‌رچه‌نده هه‌ندێك له ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تی تێبینیان هه‌بوو له‌سه‌ر ئه‌م یه‌كگرتنه، له‌وانه حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود و عه‌بدوڵڵا ساڵح ڕازی نه‌بوون، هه‌روه‌ها من یه‌كێك بووم له‌وانه‌ی تێبینیم هه‌بوو، لێكدانه‌وه‌ی خۆم هه‌بوو، له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ڕەنگه له ناو پارتی ڕۆڵمان فه‌رامۆش بكرێ، ئه‌وكاته حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود ئه‌وێی به‌جێهێشت، ڕۆیشته‌وه بۆ مه‌كته‌بی سیاسی، سامی عه‌بدولڕەحمان، سه‌ید كاكه، سه‌عد عه‌بدوڵڵا، قادر جه‌باری منیان بانگ كرد و پێیان گوتم بڕۆ بۆ لای حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود، چووم بۆ لای، كه گه‌یشتم هه‌ریه‌ك له عه‌دنان موفتی و خاڵه حاجی له‌لای دانیشتبوون، بۆئه‌وه‌ی به نوێنه‌رایه‌تی هه‌موو كادیره‌كانی حزبی سۆسیالیست قسه‌یان له‌گه‌ڵ بكه‌م، هه‌رچه‌نده هه‌وڵێكی زۆر ده‌درا هه‌م له‌لایه‌ن یه‌كێتی و هه‌م له‌لایه‌ن حكومه‌تی ئێران كه‌وا نه‌چنه ناو پارتی، به‌ڵكو ببنه یه‌كێتی، بۆیه پێم گوت كاكه حه‌مه ده‌بیت تۆ بڕیار بده‌ی ئایا بچینه ناو پارتی یاخود نه‌چین، ئه‌گینا ئێمه چیتر دارده‌ستی ئیوه نین به‌كه‌یفی خۆتان یاریمان پێ بكه‌ن، هه‌رچه‌نده من ئه‌و قسه‌یه‌م به عباره‌تێكی تر پێ گووت، به‌ڵام حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود حاڵی نه‌بوو له‌قسه‌ی من، بۆیه خاڵه حاجی یه‌كسه‌ر قسه‌كه‌ی پێگوت، گوتی كه‌ریم خان مه‌به‌ستی ئه‌وه‌یه.
له ١٦ی ئابی ساڵی ١٩٩٣ له كۆنگره‌ی ١١ی پارتی به‌شداربووین، هه‌رچه‌نده چه‌ند كێشه‌یه‌ك دروست بوو له‌ناو كۆنگره، به‌تایبه‌تی پاش ئه‌وه‌ی له ڕیزبه‌ندی ناوی پالێوراوه‌كان بۆ سه‌ركردایه‌تی ناوی حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود كه‌وتبووه دوای ناوی سامی عه‌بدولڕەحمان، به‌ڵام پاش ئه‌وه‌ی سامی زانی داوای كرد ده‌بێت ناوەکەی له كۆتایی هه‌موو ناوه‌كان بنووسرێت، ئه‌وه‌بوو كۆنگره كۆتایی هات، حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود بوو به ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی و سه‌رپه‌رشتیاری لقه‌كانی ٣و٤ سلێمانی و كه‌ركووك، ئێمه‌ش هاتینه‌وه سنووری سۆران، ئه‌وكات بڕیاردرا لقی١٠ی سۆران پێكبهێنرێت، منیش له‌و لقه بوومه كارگێڕی لق، دواتر بوومه سه‌رپه‌رشتیاری هه‌ریه‌ك له‌ناوچه‌كانی باڵه‌ك و خه‌لیفان، به‌رپرسیاریه‌تی له هه‌ردوو شوێن، زه‌حمه‌تیه‌كی زۆری هه‌بوو، به‌رده‌وام بووین تاوه‌كو شه‌ڕی ناوخۆ به‌داخه‌وه هه‌ڵگیرسا، ئیتر من وه‌ك پێشمه‌رگه‌یه‌كیش ڕۆڵم هه‌بوو، له هه‌موو شه‌ڕەكان.
