له درێژهی ئهو شهڕانهی كه له سهردهمی كۆماری كوردستان له نێوان ههر دوو هێزی پێشمهرگهی كۆماری كوردستان و هێزی سوپای ئێران ڕوویاندا شهڕی گوندی مهلا شێخ بوو، هێزهكانی بارزانی لهو شهڕهدا ڕۆڵێكی كاریگهریان ههبووه. ئهو شهڕە بهو شێوهیه بوو، ساڵی ١٩٤٦ به بۆنهی جهژنی قوربانی زۆربهی ئهو پێشمهرگانهی كه له تیپی سهردهشت- بانه دامهزرا بوون و خهڵكی ناوچهی سوێسنایهتی بوون، له بنكهكانی دهوروبهری سهردهشت بوون به بێ ئاگاداری فهرماندهكانیان دهگهڕێنهوه نێو ماڵ و منداڵی خۆیان، تهنیا ١٨٠ پێشمهرگهی مههاباد و چهند كهسێكی دیكه لهوێ دهمێننهوه، ئهو كارهیش دهبێته هۆی ئهوه كه دوژمن سوود لهو ههله وهربگرێت و له یهكهم شهوی جهژنی قوربان هێرش بكاته سهر قهڵای وارشو-شینۆیی و لهوێوه بهرهو گوندی مهلا شێخ دهست بكهن به پێشڕهوی، له بهره بهیانیشدا ٣ فڕۆكهی هێزی ئاسمانی ئێران گوندی ڕەبهتی بۆردومان دهكهن.
بۆیه ٦٠ پێشمهرگه له بنكهی پاسهوانی ڕەبهت كه فهرماندهكهیان ساڵح عهبدولعهزیز بوو له ڕووباری كهڵونی دهپهڕنهوه و هێرش دهكهنه سهر دوژمن له گوندی مهلا شێخ و دهتوانن پاشهكشه به دوژمن بكهن، كه بهرهو سهردهشت ڕایان دهكرد. لهو شهڕە یهكێك له پێشمهرگهكان به ناوی حەسهن خانی بهرباجی هێرشێكی خۆكوژی دهكاته سهر تانكێكی دوژمن و له ئهنجامدا خۆی شههید دهبێت، بۆیه كاتێك پێشمهرگهكان خهریكی گواستنهوهی تهرمی ئهو شههیده دهبن دوژمن خۆی دهخاته ناو شاری سهردهشت. پهلێكی دیكهی دوژمن له ههمان شهودا قهڵای وارشیان گرتبوو، بهڵام پاش هێرشی بارزانییهكان سهربازهكانی ئێران چهكهكانی خۆیان فڕێ دهدهن و ڕادهكهن و بهرهی جهنگ جێدههێڵن، بهڵام دوای ئهوهی ئاگادار دهبن ڕێگهی شاریان لێ گیراوه بهناچاری دهگهڕێنهوه ناو قهڵاكه. زیانی هێزی كوردی لهو شهڕە یهك شههید و پێنج بریندار بوو و زیانی سوپای ئێرانیش ٢٢ كۆژراو بوو، یهكێكیان فهرماندهكهیان به ناوی خهلعهت بهری بوو. دهستكهوتهكانی ئهو شهڕەش بۆ هێزی پێشمهرگه بریتی بوون له دوو ڕەشاشی گهوره و ١٨بڕنۆ و چهند سندوقێك نارنجۆكی دهستی و تهقهمهنیهكی زۆر.
سهرچاوهكان:
١- عهقید بهكر عهبدولكهریم حهوێزی، گهشتێك به كۆماری مههاباد دا ، ههولێر، دهزگای چاپ و بڵاوكردنهوهی ئاراس، چاپی دووهم، ٢٠٠١.
٢- حسین علی رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران(آبادیها)استان ٣و٤آذربایجان،تهران، انتشارات دایره جغرافیایی ستاد ارتش،١٣٣٠.