شەڕی شەڕانش ١٩٧٦

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چاڵاكیه‌كی پارتیزانی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان له‌ ناوچه‌ی قه‌لا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی له‌ بادینان له‌ ١٨ی ئابی ١٩٧٦، كه‌ هێزیكی سه‌ربازی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی پێشمه‌رگه‌وه‌‌، له‌ ئه‌نجامدا هێزی پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێگی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ كه‌ خۆی له‌ ده‌یان كوژراو و برینداردا بینیه‌وه‌ و له‌ ناویاندا ئه‌فسه‌‌رو پله‌دار هه‌بوو.


 له‌ دوای نسكۆی شۆڕشی ئەیلوول له‌ ئاداری ١٩٧٥ سه‌ركردایه‌تی كورد بیری له‌ به‌رده‌وامی شۆڕش كرده‌وه‌، كه‌وا پێویسته‌ به‌ چاڵاكی پێشمه‌رگه‌وه‌ بێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات، هه‌رچه‌نده‌ سه‌ركردایه‌تی  شۆڕش ئه‌و ماوه‌یه‌ له‌ دۆخی ئاواره‌یی و ژێر چاودێری وڵاتی ئێراندا ده‌یگوزه‌راند، به‌ڵام به‌ هه‌ر شێوازێك بێ بواری ئه‌وه‌شی ڕه‌خساند كه‌ شۆڕش ده‌ست پێبكاته‌وه‌ و ده‌سته‌ و هێزی پێشمه‌رگه‌ بخزێنێته ناوچه ‌و ده‌ڤه‌ره‌ جیاجیا كانى كوردستان، تاكو به‌ گوێی ڕژێمی عێراقدا بچرپێنێ كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامی هه‌یه‌ و داكۆكی كردن له‌ مافی كورد لێ خۆشبوونی ئه‌سته‌مه‌.

      دیاره‌ خه‌باتی ئه‌و جاره‌ی شۆڕشی كورد خۆی له زۆرێك چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ده‌بینیه‌وه‌ لێره‌ و له‌وێ و دوور له‌ شه‌ڕی به‌ره‌یی، كه‌ به‌هه‌ر هۆكارێك بێ نه‌هێڵن ڕژێمی عێراق ئۆقره‌یی به‌ خۆیه‌وه‌ ببینێ و له‌ ئاسووده‌یدا ژیان هه‌ڵ بكا، ئه‌وه‌ بوو له‌ ناوه‌ڕاستی ساڵی ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و جارێكی تر هیوا و ئومێدی به‌ دانیشتوانی كوردستان به‌خشی، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش وه‌رچه‌رخانێكی ‌ مێژوویی بوو له‌ دیرۆكی كورددا، له‌و پێناوه‌دا هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان به‌ درێژایی شۆڕش زۆرێك چاڵاكی و كرده‌ی سه‌ربازی له‌ ناوچه‌ جیاوازه‌كان ئه‌نجامدا و گورزی گه‌وره‌ی به‌ یه‌كه‌ سه‌ربازی و ئه‌منی و چه‌‌كداریه‌كانی ڕژێمی عێراق گه‌یاند.   

    ئه‌و چاڵاكییه‌ی كه‌ له‌و چه‌ند دێره‌ نوسینانه‌دا ده‌مانه‌وێ‌ لێی بدوێین شەڕی شەڕانشه له‌سه‌ر ڕێگای سه‌ره‌كی ‌نێوان شه‌ڕانش و ده‌شتی ته‌خێ له‌ ناوچه‌ی قه‌ڵا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی، دیاره‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان هه‌میشه‌ به‌دوای هه‌لێكدا‌ گه‌ڕاوه‌ كه ده‌رفه‌تی‌ ئه‌وه‌ی بۆ هه‌ڵكه‌وێ گورز له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپای عێراق بسره‌وێنێ، ئه‌وه‌ بوو سه‌ر له‌ به‌یانی ١٨ی ئابی ١٩٧٦ هێزێكی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ و شه‌ڕێكی سه‌خت له‌ نێوانیاندا ڕوویدا، دوای كۆتایی هاتنی شه‌ڕه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێكی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژرانی دوازده‌ سه‌رباز له‌ نێویاندا ئه‌فسه‌رێكی به‌ پله‌ی نه‌قیب و یه‌كێكی دیكه‌ به‌ پله‌ی ملازمی یه‌كه‌م هه‌بوون، هه‌روه‌ها شوفێرێكی ئۆتۆمبێل‌ به‌ پله‌ی عه‌ریف و چه‌ند پله‌دارێكی تریش له‌ناو كوژراوه‌كاندا هه‌بوون، ده‌ستكه‌وتی ئه‌و چاڵاكیه‌ی پێشمه‌رگه‌ بریتی بوو له‌ ژماره‌یه‌ك چه‌كی كلاشینكۆف. 

      هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه ناچنه‌ بواری ئازادكردنی ناوچه‌یه‌ك كه‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌ستی به‌سه‌‌ردا گرتبێ و تێیدا مابێته‌وه‌، به‌ڵكو لێدانێك بوو‌ له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپا له چوارچێوه‌ی چالاكیه‌ پارتیزانیه‌كانی شۆڕش و مۆڕالێك بوو‌ بۆ هێزی پێشمه‌رگه‌‌ له‌به‌رامبه‌ر دوژمنه‌كه‌ی، له‌ هه‌مان كاتیشدا په‌یامێك بوو‌ بۆ ڕژێمی ئه‌و سای عێراق كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامه‌ بۆ دا‌كۆكی كردن له‌ مافی خه‌ڵكی كوردستان.    ‌  ‌   ‌        ‌  


سه‌رچاوه‌كان:

  1. ‌‌ غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.

  2.  مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.      

  3. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى باتیفا سەیدا

ئەم شەڕە بریتى بوو لە چالاکییەکى پارتیزانى هێزێکى پێشمەرگە سەربە ڕیکخراوى ١٦ى ئابى پارتی دیموکراتى کوردستان لە باتیفا دژبە هێزێکى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ڕۆژێکى ساڵى ١٩٨٧ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکە و بەماوەیەکى کەم دەستیان بەسەرداگرت و ١٠ چەکداریان بەدیل گرتن، ئەوانی دیکەش ڕایان کرد پاشان پێشمەرگەکان شوێنەکەیان جێهێشت و بێ زیان گەڕانەوە بنکەکانیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى چیاى بەڕانشێ ١٩٨٦

شەڕى بەڕانشێ چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە بوو لەسەر ڕێگاى سەرەکى چیاى بەڕانشێ نزیک گوندى گرێ بیێ، لەو چالاکییەدا هێزێکى پێشمەرگەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ١٥ى تشرینى دووەمى ١٩٨٦ بۆسەیەکیان لەسەر ڕێگاى سەرەکى دانایەوە، بۆ لێدان لە ئۆتۆمبێلە سەربازییەکانى هێزەکانى ڕژێمى بەعسى داگیرکەر.

زانیاری زیاتر

شەڕى شیڤێ ١٩٨٧

شەڕى شیڤێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە و هێزى چەکدارانى بەکرێگیراوى ڕژێمى بەعس لە ٢٥ى ئایارى ١٩٨٧، کە بە نیازى وێرانکارى و ڕوخاندنى گوندى شیڤێ هێرشیان کردە سەر گوندەکە، هێزى پێشمەرگەش بەرەنگاریان بووەوە و لە ماوەى دوو کاتژمێرى شەڕدا هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو شکستیان خوارد و ڕایانکرد، چوار لاشەیان لە مەیدانى شەڕ بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى گوندى بادێ ١٩٨٣

چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعسە، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک و ڕێکخراوەکانى هورمز مەلیک و تاهر زێوەیی لە شەوى ١١ لەسەر ١٢ى کانوونى یەکەمى ١٩٨٣ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گوندى بادێ، لە ماوەیەکى کەمدا دەستیان بەسەرداگرت و ئاگریان تێبەردا، تەواوى سەربازانیان کوشت و چواریشیان بەدیل گرتن، پاشان شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر