شەڕی شیوە سوور ١٩٧٤

شەڕی شیوە سوور لەگەڵ دەستپێکردنەوەى هێرشى سوپاى عێراق بۆ سەر کوردستان لە ٢٥ى نیسانى ١٩٧٤ ڕوویدا، بەو ئامانجەى دەست بەسەر تەواوى ناوچەکانى ژێر دەسەڵاتى شۆڕشدا بگرێت و دواجار هەرەس بە شۆڕشی ئەیلوول بهێنێ، بەڵام سوپاى عێراق لەم شەڕەى شیوە سووردا لە بەردەم هێزى پێشمەرگە شکستێکى گەورەى خوارد و زیانى گیانى و ماددى زۆرى پێ کەوت، نەیتوانى ئاواتى لە مێژینەى بهێنێتە دى کە دەست بەسەرداگرتنى ناوچەى سەنگاو بوو.


سوپاى عێراق لە بەرەبەیانى ٢٤ى نیسانى ١٩٧٤ دەستى بەهێرش کرد بۆ سەر ناوچەکانى ژێر دەسەڵاتى شۆڕشی کوردستان بە هەموو توانایەوە کەوتە مەیدانى شەڕ و بەردەوام بوو لە پێشڕەوییەکانى بۆ دەست بەسەرداگرتنى تەواوى خاکى کوردستان، بەشێک لە هێزەکانى لە ڕێگاى کەرکووک - سلێمانى لە ٢٥ى نیسانى ١٩٧٤ ویستیان بەرلەوەى بگەنە چەمچەمال بەرەو سەنگاو بڕۆن و دەستى بەسەردا بگرن، یەکەکانى ئەو هێزە بریتى بوون لە فەوجى ٢ى هێزى ٤ى فیرقەى ٢ى کەرکووک بە هاوکارى کەتیبەیەکى تانک کە لە پێشەوەى هێزەکە بن، دیارە سوپاى عێراق بێ ئاگا بوو لەوەى کە پێشمەرگەکانى بەتالیۆنى ١ى هێزى ٢ى کەرکووک بەو پەڕى تواناوە بەرپەرچیان دەدەنەوە.

لە ناوچەى شیوە سوور هێزى پێشمەرگە لە سەنگەرى بەرگریدا خۆیان قایم کردبوو، لەبەردەم پێشڕەوییەکانى هێزه‌ عێراقییه‌كان بەربەستێکى کۆنکرێتى گه‌وره‌بوون، وێڕاى ئەمەش مینى دژەتانک و دژە مرۆڤیشیان لە ڕێگاى سوپاى هێرشبەر دادەنایەوە، کاتێ کە شەڕ دەستى پێکرد سەرەتا بەشێک لە تانکەکانى سوپاى عێراق بەر مین کەوتن و تێکشکان، لەو کاتەدا فەرماندەى فەوجى ٢ى پیادە موقەددەم ڕوکن زیائەدین جەمال فەرمانى کرد کە تانکەکان لە پێشەوەى هێرشەکە نەبن تەنها لە کاتى پێویست نەبێ.

دواى ئەوەى کە هێزى پیادە بەردەوامی دا بە هێرشەکەى، لە ناکاوێکدا کەوتنە بەر ئاگرى تفەنگ و مینەکانى پێشمەرگە، لە دواى هەشت کاتژمێر شەڕی بەردەوام سوپاى عێراق بە زیانێکى زۆرەوە لە بەرامبەر بەرگرى بەهێزى پێشمەرگە تێکشکا، زەرەر و زیانێکى زۆرى گیانى ماددى لێ کەوتەوە کە بریتى بوو لە دەیان کوژراو و بریندار، یەکێک لە کوژراوەکان پاسەوانى تایبەتى فەرماندەى فەوج بوو، زیانە ماددیەکانیش بریتى بوون لە تێکشکانى ٦ تانک و ٣ زرێپۆش و چەندین ئۆتۆمبێلى سەربازى، هەروەها دەست گرتن بەسەر چەندین پارچە چەکى سوک و مامناوەند بوو.


سەرچاوەکان:

  1. سه‌نگه‌ر ئيبراهيم خۆشناو، ڕووداوه‌ سه‌ربازيه‌كانى شۆڕشی ئەیلوول 1970-1975، چاپى يه‌كه‌م، هه‌ولێر، 2022.

  2. کاروان جوهر محمد، ئیدریس بارزانى ١٩٤٤- ١٩٨٧ ژیان و ڕۆلى سیاسیى و سەربازى لە بزوتنەوەى ڕزگاریخوازى کورددا، چاپخانەى هێڤی، هەولێر، ٢٠١٩.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر