شەڕی شیوە سوور ١٩٧٤

شەڕی شیوە سوور لەگەڵ دەستپێکردنەوەى هێرشى سوپاى عێراق بۆ سەر کوردستان لە ٢٥ى نیسانى ١٩٧٤ ڕوویدا، بەو ئامانجەى دەست بەسەر تەواوى ناوچەکانى ژێر دەسەڵاتى شۆڕشدا بگرێت و دواجار هەرەس بە شۆڕشی ئەیلوول بهێنێ، بەڵام سوپاى عێراق لەم شەڕەى شیوە سووردا لە بەردەم هێزى پێشمەرگە شکستێکى گەورەى خوارد و زیانى گیانى و ماددى زۆرى پێ کەوت، نەیتوانى ئاواتى لە مێژینەى بهێنێتە دى کە دەست بەسەرداگرتنى ناوچەى سەنگاو بوو.


سوپاى عێراق لە بەرەبەیانى ٢٤ى نیسانى ١٩٧٤ دەستى بەهێرش کرد بۆ سەر ناوچەکانى ژێر دەسەڵاتى شۆڕشی کوردستان بە هەموو توانایەوە کەوتە مەیدانى شەڕ و بەردەوام بوو لە پێشڕەوییەکانى بۆ دەست بەسەرداگرتنى تەواوى خاکى کوردستان، بەشێک لە هێزەکانى لە ڕێگاى کەرکووک - سلێمانى لە ٢٥ى نیسانى ١٩٧٤ ویستیان بەرلەوەى بگەنە چەمچەمال بەرەو سەنگاو بڕۆن و دەستى بەسەردا بگرن، یەکەکانى ئەو هێزە بریتى بوون لە فەوجى ٢ى هێزى ٤ى فیرقەى ٢ى کەرکووک بە هاوکارى کەتیبەیەکى تانک کە لە پێشەوەى هێزەکە بن، دیارە سوپاى عێراق بێ ئاگا بوو لەوەى کە پێشمەرگەکانى بەتالیۆنى ١ى هێزى ٢ى کەرکووک بەو پەڕى تواناوە بەرپەرچیان دەدەنەوە.

لە ناوچەى شیوە سوور هێزى پێشمەرگە لە سەنگەرى بەرگریدا خۆیان قایم کردبوو، لەبەردەم پێشڕەوییەکانى هێزه‌ عێراقییه‌كان بەربەستێکى کۆنکرێتى گه‌وره‌بوون، وێڕاى ئەمەش مینى دژەتانک و دژە مرۆڤیشیان لە ڕێگاى سوپاى هێرشبەر دادەنایەوە، کاتێ کە شەڕ دەستى پێکرد سەرەتا بەشێک لە تانکەکانى سوپاى عێراق بەر مین کەوتن و تێکشکان، لەو کاتەدا فەرماندەى فەوجى ٢ى پیادە موقەددەم ڕوکن زیائەدین جەمال فەرمانى کرد کە تانکەکان لە پێشەوەى هێرشەکە نەبن تەنها لە کاتى پێویست نەبێ.

دواى ئەوەى کە هێزى پیادە بەردەوامی دا بە هێرشەکەى، لە ناکاوێکدا کەوتنە بەر ئاگرى تفەنگ و مینەکانى پێشمەرگە، لە دواى هەشت کاتژمێر شەڕی بەردەوام سوپاى عێراق بە زیانێکى زۆرەوە لە بەرامبەر بەرگرى بەهێزى پێشمەرگە تێکشکا، زەرەر و زیانێکى زۆرى گیانى ماددى لێ کەوتەوە کە بریتى بوو لە دەیان کوژراو و بریندار، یەکێک لە کوژراوەکان پاسەوانى تایبەتى فەرماندەى فەوج بوو، زیانە ماددیەکانیش بریتى بوون لە تێکشکانى ٦ تانک و ٣ زرێپۆش و چەندین ئۆتۆمبێلى سەربازى، هەروەها دەست گرتن بەسەر چەندین پارچە چەکى سوک و مامناوەند بوو.


سەرچاوەکان:

  1. سه‌نگه‌ر ئيبراهيم خۆشناو، ڕووداوه‌ سه‌ربازيه‌كانى شۆڕشی ئەیلوول 1970-1975، چاپى يه‌كه‌م، هه‌ولێر، 2022.

  2. کاروان جوهر محمد، ئیدریس بارزانى ١٩٤٤- ١٩٨٧ ژیان و ڕۆلى سیاسیى و سەربازى لە بزوتنەوەى ڕزگاریخوازى کورددا، چاپخانەى هێڤی، هەولێر، ٢٠١٩.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى باتیفا سەیدا

ئەم شەڕە بریتى بوو لە چالاکییەکى پارتیزانى هێزێکى پێشمەرگە سەربە ڕیکخراوى ١٦ى ئابى پارتی دیموکراتى کوردستان لە باتیفا دژبە هێزێکى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ڕۆژێکى ساڵى ١٩٨٧ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکە و بەماوەیەکى کەم دەستیان بەسەرداگرت و ١٠ چەکداریان بەدیل گرتن، ئەوانی دیکەش ڕایان کرد پاشان پێشمەرگەکان شوێنەکەیان جێهێشت و بێ زیان گەڕانەوە بنکەکانیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى چیاى بەڕانشێ ١٩٨٦

شەڕى بەڕانشێ چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە بوو لەسەر ڕێگاى سەرەکى چیاى بەڕانشێ نزیک گوندى گرێ بیێ، لەو چالاکییەدا هێزێکى پێشمەرگەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان لە ١٥ى تشرینى دووەمى ١٩٨٦ بۆسەیەکیان لەسەر ڕێگاى سەرەکى دانایەوە، بۆ لێدان لە ئۆتۆمبێلە سەربازییەکانى هێزەکانى ڕژێمى بەعسى داگیرکەر.

زانیاری زیاتر

شەڕى شیڤێ ١٩٨٧

شەڕى شیڤێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە و هێزى چەکدارانى بەکرێگیراوى ڕژێمى بەعس لە ٢٥ى ئایارى ١٩٨٧، کە بە نیازى وێرانکارى و ڕوخاندنى گوندى شیڤێ هێرشیان کردە سەر گوندەکە، هێزى پێشمەرگەش بەرەنگاریان بووەوە و لە ماوەى دوو کاتژمێرى شەڕدا هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو شکستیان خوارد و ڕایانکرد، چوار لاشەیان لە مەیدانى شەڕ بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى گوندى بادێ ١٩٨٣

چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعسە، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک و ڕێکخراوەکانى هورمز مەلیک و تاهر زێوەیی لە شەوى ١١ لەسەر ١٢ى کانوونى یەکەمى ١٩٨٣ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گوندى بادێ، لە ماوەیەکى کەمدا دەستیان بەسەرداگرت و ئاگریان تێبەردا، تەواوى سەربازانیان کوشت و چواریشیان بەدیل گرتن، پاشان شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر