شەڕی سوفیان

هێزی بارزانی دوای نسكۆی كۆمار و له‌ كاتی پاشه‌كشه‌كردنیان بۆ خاكی عێراق قۆناغێكی نوێی له‌ شه‌ڕ و پێكدادان له‌ گه‌ڵ هێزی سوپای ئێران و هۆزه‌كانی لایه‌نگری حكومه‌ت ده‌ست پێده‌كات...


هێزی بارزانی دوای نسكۆی كۆمار و له‌ كاتی پاشه‌كشه‌كردنیان بۆ خاكی عێراق قۆناغێكی نوێی له‌ شه‌ڕ و پێكدادان له‌ گه‌ڵ هێزی سوپای ئێران و هۆزه‌كانی لایه‌نگری حكومه‌ت ده‌ست پێده‌كات، ژماره‌یه‌ك له‌و شه‌ڕانه‌ گورزێكی كوشنده‌ بوون به‌ر‌ سوپا و لایه‌نگرانی ئێران كه‌وتن، یه‌كێك له‌و شه‌ڕانه‌ كه‌ له‌و پاشه‌كشه‌یه‌ له‌ نێوان هێزی بارزانی و سوپای ئێران ڕوویدا شه‌ڕی سۆفیان بووه‌، دوای سه‌ركه‌وتنی شه‌ڕی نه‌لۆس بارزانییه‌كان ئاگادار ده‌بن كه‌ به‌شێك له‌ هێزی سوپای ئێران له‌ گوندی سۆفیان كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ١٠ كیلۆمه‌تری باشوری نه‌لۆس جێگیر بوونه‌، ئه‌وه‌ش ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی كه بارزانییه‌كان ئه‌و شوێنه بكه‌نه‌ ئامانجی خۆیان، بۆیه‌ له‌ كاتژمێر ٧ی به‌یانی لە ١٧ی ئاداری ١٩٤٧ ده‌ست به‌هێرشكردن بۆ سه‌ر هێزه‌كه‌ی سوپای ئێران له‌ سۆفیان ده‌كه‌ن، پێشتر له‌ ژێر كۆنترۆلی هۆزه‌كانی مامش ومەنگور بوو و ڕایان كردبوو.

سه‌ره‌تا بارزانییه‌كان ده‌توانن له‌ دوای ١٢ كاتژمێر شه‌ڕ له‌ گه‌ڵ هێزی ئێران به‌ سوود وه‌رگرتن له‌ هێزی تۆپخانه‌ و چه‌كی قۆرس به‌رزاییه‌كانی ئه‌و ناوچه‌یه كۆنترۆل‌ بكه‌ن، له‌و شه‌ڕه‌ له‌ هێزی بارزانی ٨ كه‌س شه‌هید ده‌بن و ١٢ كه‌سیش بریندار ده‌بن، له‌ هێزی ئێرانیش ئه‌فسه‌رێك به‌ ناوی ڕه‌زا قه‌ره‌باغی و سه‌ربازێك ده‌كوژرێن و ١١ كه‌سیش به‌دیل ده‌كه‌ونه‌‌ ده‌ستی بارزانییه‌كان، كاتێك سوپای ئێران ده‌بینن كه‌ له‌ سوفیانیش وه‌كو نه‌لۆس تووشی شكست هاتوونه‌ ده‌ست ده‌كه‌ن به‌ ئه‌نجامدانی دژه‌ هێرشێك،‌ به‌ سوود وه‌رگرتن له‌  گۆردانی سواری لۆرستان و دوو گوردانی تۆپخانه‌ و فڕۆكه‌ی جه‌نگی، له‌ ئه‌نجامی ئه‌‌و هێرشه‌ كه‌ له‌ كه‌شوهه‌وایه‌كی ناله‌بار ئه‌نجام درا بارزانییه‌كان ناچار ده‌بن پاشه‌كشه‌ بكه‌ن؟!. 

 به‌ڵام لێره‌ ده‌بێت ئه‌و بۆچوونه‌ی پسیانی ڕۆژنامه‌نووسی به‌كرێگیراوی ئێرانی كه‌ ده‌یه‌وێت وا پروپاگه‌نده‌ بڵاو بكاته‌وه‌ كه‌ له‌ شه‌ڕی سۆفیان بارزانییه‌كان تووشی شكست هاتن به‌ درۆ له‌ قه‌ڵه‌م بده‌ین، چونكه‌ ئه‌و پێش هه‌موو شتێك ته‌نیا ڕۆژنامه‌نووسێك بووه‌ كه‌ له‌ لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانی ئێران ڕێگه‌ پێدراو بووه‌ ڕوماڵی ڕووداوه‌كان بكات، به‌ شێوه‌یه‌ك‌ زۆربه‌ی كات هێزی ئێران به‌ سه‌ركه‌وتوو نیشان بدات و بارزانییه‌كان به‌ شكست خواردوو دابنێت، نموونه‌ی ئه‌و لایه‌نگیرییه‌ له‌ شه‌ڕی سوفیان ده‌رده‌كه‌وێت، كه‌‌ ستوان یه‌كه‌می قه‌ره‌باغی و ژماره‌یه‌ك له‌ سه‌ربازه‌كان ده‌كوژرێن، ئه‌و شكسته‌ بۆ سه‌ركه‌وتنێك ده‌گۆڕێت كه‌ تێیدا ١٦پێشمه‌رگه‌ی بارزانی شه‌هید و ٢٠ پێشمه‌رگه‌یش بریندار ده‌بن،  كه‌ له‌ڕاستیدا ئه‌وه‌ جگه‌ له‌ درۆ هیچ ڕاستی بۆ نه‌بوو، چونكه‌ ئه‌و كاته‌ی كه‌ شه‌ڕی سوفیان ڕووده‌دات هه‌روه‌كو باس كرا به‌ هۆی خراپی كه‌شوهه‌وا و بارینی باران هێزی سوپای ئێران ناتوانن له‌ شوێنی خۆیان جوله‌ بكه‌ن و هه‌ر خودی ئه‌و هۆكاره‌ش ده‌بێته‌ هۆی سه‌ركه‌وتنی بارزانییه‌كان.

له‌ لایه‌كی دیكه‌ش پسیانی ڕۆژنامه‌نووس باس له‌ سوود وه‌رگرتن له‌ هێزی ئاسمانی له‌و شه‌ڕه‌ ده‌كات كه‌ ده‌توانین بڵێین ئه‌وه‌ش جگه‌ له‌ پڕوپاگه‌نده‌یه‌ك بۆ هێزی سوپای ئێران هیچ شتێكی دیكه‌ نه‌بووه،‌ چونكه‌ ئه‌و فڕۆكانه‌ی كه‌ له‌ ده‌ستی هێزی ئاسمانی ئێران بوونه‌ ئه‌وه‌نده‌ پێشكه‌وتوو نه‌بوونه‌ كه‌ بتوانن له‌ كه‌شوهه‌وایه‌كی ناله‌بار بفڕن و ئامانجه‌كانی خۆیان له‌ ناوچه‌یه‌كی كوێستانی بپێكن. له‌ لایه‌كی دیكه‌یش هیچ سه‌رچاوه‌یه‌كی دیكه‌ی ئێران هه‌تا خودی ناوه‌ندی ئه‌رتشی ئێران له‌و په‌رتووكه‌ی كه‌ له‌سه‌رده‌می په‌هله‌وی نووسراوه‌ و ناوی (تاریخ پنجاه ساڵه‌ نیروی زمینی شاهنشاهی ایران)ه‌ هۆكاری شكستی هێزه‌كه‌ی ستوان یه‌كه‌م قه‌ره‌باغی له‌وه‌ ده‌بینێت كه‌ كه‌شوهه‌وای ناوچه‌كه‌ بۆ هێرشكردن خراپ بووه‌ و هه‌روه‌ها به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك باس له‌ یارمه‌تی وه‌رگرتن له‌ هێزی ئاسمانی ناكات.


سه‌رچاوه‌كان:

١- نجفقلی پسیان، از مهاباد خونین تا كرانه‌های ارس،(تهران،شركت سهامی چاپ)،١٣٢٨.

٢- علاءالدین سجادی، شۆرشه‌كانی كورد،(به‌غدا،چاپخانه‌ی مه‌عارف)،١٩٥٩.

٣- سپهبد محمد كاظمی.سرهنگ ٢ستاد منوچهر البرز، تاریخ پنجاه ساله‌ نیروی زمینی شاهنشاهی ایران،تهران،٢٥٣٥.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر