شەڕی قەسرۆک ١٩٧٨

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چالاكیه‌كی پێشمه‌رگه‌یی سه‌رده‌می شۆڕشی گوڵان له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شێخانی ده‌ڤه‌ری بادینا‌ ساڵی ١٩٧٨، دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ بنكه‌یه‌كی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس و هه‌ڵیان كوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداره‌كانیان كوشت و بریندار كرد و زیانی زۆریان به‌ شوێنه‌كه‌ گه‌یاند.‌


دوای مۆركردنی ڕێكه‌تننامه‌ی جه‌زائیر له‌ ٦ی ئاداری ١٩٧٥ له‌ نێوان عێراق و ئێران، كه‌ وه‌ك پلانێكی نێو ده‌وڵه‌تی له‌ دژی بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد ئه‌نجام درا و چاره‌نووسی كوردی له باشوری كوردستان دووچاری نه‌هامه‌تیه‌كی دژواری مرۆڤایه‌تی كرد، ئیتر حكومه‌تی به‌عس پێی وابوو بۆ دواجار كۆتایی به‌ بزوتنه‌وه‌ی كوردایه‌تی هێناوه‌ و هه‌ستانه‌وه‌ی ئه‌سته‌مه‌، به‌ڵام له‌ ڕاستیدا وا ده‌رنه‌چوو به‌ڵكو به‌ماوه‌یه‌كی كورت به‌ دیاریكراوی له‌ ئایاری ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و هیوا و متمانه‌ بۆ خه‌ڵكی كوردستان گه‌ڕایه‌وه‌، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش به‌ خاڵێكی نوێی وه‌رچه‌رخان داده‌نرێت له‌ مێژووی هاوچه‌رخی كورددا.

هه‌ر دوای ئه‌و ماوه‌یه‌‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌لایه‌ن سه‌ركردایه‌تی شۆڕشه‌وه‌ ڕه‌وانه‌ی ناو قوڵایی باشوری كوردستان كرانه‌وه‌، پاشان په‌یوه‌ندی‌ به‌ كادر و پێشمه‌رگه‌ی شۆڕشی ئه‌یلووله‌وه‌‌ كرا كه‌ له‌ كوردستان مابوونه‌وه‌ ئاواره‌ی ئێران و توركیا نه‌بووبوون، تاكو خۆیان ڕێك بخه‌نه‌وه ‌و قۆناغیكی دیكه‌ی شۆڕش به‌ شێوه‌ی‌ پارتیزانی بخه‌نه‌وه‌ گه‌ڕ و چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ئه‌نجام بده‌ن، وێڕای ئه‌وه‌ش په‌یامی هه‌ستانه‌وه‌ی شۆڕش و داكۆكی كردن له‌ مافی دانیشتوانی كوردستان به‌ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس بگه‌یه‌نن. 

یه‌كێك له‌و چاڵاكیانه‌ی كه‌وا پێشمه‌رگه ئه‌نجامیدا و توانی زیانی زۆر به‌ر ده‌زگا و دامه‌زراوه‌ی حكومه‌تی به‌عس بگه‌یه‌نن چاڵاكیه‌كی پارتیزانی بوو له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شیخانی پارێزگای دهۆك سالی ١٩٧٨، ‌دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ یه‌كێك له‌ بنكه‌كانی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس، له‌ پڕێكدا هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه‌و به‌ ماوه‌یه‌كی كه‌م توانیان زیانی گیانی و ماددی زۆریی پێ بگه‌یه‌نن، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژران و بریندار بوونی ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداران، له‌و چاڵاكیه‌دا پێشمه‌رگه‌یه‌ك شه‌هید بوو كه‌ كادرێكی لێهاتووی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو به‌ ناوی حه‌مید حه‌فزوڵڵه‌، دوای گواستنه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌یان له‌ گوندی بلان له‌ ناحیه‌ی مرێبا به‌خاك سپیردرا.

شایانی باسه‌ هه‌موو ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه په‌یامێكی ترسێنه‌ر بوو بۆ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس كه‌ شۆڕش به‌ زه‌بر و زه‌نگ و پیلانی نێوده‌وڵه‌تی ئه‌گه‌ر هه‌ره‌سیش بێنێ جارێكی تر به‌ فۆرمێكی دیكه‌ دێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات و وه‌ڵامی هه‌موو ئه‌و خه‌ون و ئاواتخوازیانه‌ له‌ گۆڕ ده‌نێ كه‌ به‌ نه‌مانی یه‌كجاره‌كی ده‌یانبینی. ‌   


سه‌رچاوه‌كان:

  1. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.

  2. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.  

  3. غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر