شەڕی قەسرۆک ١٩٧٨

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چالاكیه‌كی پێشمه‌رگه‌یی سه‌رده‌می شۆڕشی گوڵان له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شێخانی ده‌ڤه‌ری بادینا‌ ساڵی ١٩٧٨، دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ بنكه‌یه‌كی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس و هه‌ڵیان كوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداره‌كانیان كوشت و بریندار كرد و زیانی زۆریان به‌ شوێنه‌كه‌ گه‌یاند.‌


دوای مۆركردنی ڕێكه‌تننامه‌ی جه‌زائیر له‌ ٦ی ئاداری ١٩٧٥ له‌ نێوان عێراق و ئێران، كه‌ وه‌ك پلانێكی نێو ده‌وڵه‌تی له‌ دژی بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد ئه‌نجام درا و چاره‌نووسی كوردی له باشوری كوردستان دووچاری نه‌هامه‌تیه‌كی دژواری مرۆڤایه‌تی كرد، ئیتر حكومه‌تی به‌عس پێی وابوو بۆ دواجار كۆتایی به‌ بزوتنه‌وه‌ی كوردایه‌تی هێناوه‌ و هه‌ستانه‌وه‌ی ئه‌سته‌مه‌، به‌ڵام له‌ ڕاستیدا وا ده‌رنه‌چوو به‌ڵكو به‌ماوه‌یه‌كی كورت به‌ دیاریكراوی له‌ ئایاری ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و هیوا و متمانه‌ بۆ خه‌ڵكی كوردستان گه‌ڕایه‌وه‌، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش به‌ خاڵێكی نوێی وه‌رچه‌رخان داده‌نرێت له‌ مێژووی هاوچه‌رخی كورددا.

هه‌ر دوای ئه‌و ماوه‌یه‌‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌لایه‌ن سه‌ركردایه‌تی شۆڕشه‌وه‌ ڕه‌وانه‌ی ناو قوڵایی باشوری كوردستان كرانه‌وه‌، پاشان په‌یوه‌ندی‌ به‌ كادر و پێشمه‌رگه‌ی شۆڕشی ئه‌یلووله‌وه‌‌ كرا كه‌ له‌ كوردستان مابوونه‌وه‌ ئاواره‌ی ئێران و توركیا نه‌بووبوون، تاكو خۆیان ڕێك بخه‌نه‌وه ‌و قۆناغیكی دیكه‌ی شۆڕش به‌ شێوه‌ی‌ پارتیزانی بخه‌نه‌وه‌ گه‌ڕ و چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ئه‌نجام بده‌ن، وێڕای ئه‌وه‌ش په‌یامی هه‌ستانه‌وه‌ی شۆڕش و داكۆكی كردن له‌ مافی دانیشتوانی كوردستان به‌ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس بگه‌یه‌نن. 

یه‌كێك له‌و چاڵاكیانه‌ی كه‌وا پێشمه‌رگه ئه‌نجامیدا و توانی زیانی زۆر به‌ر ده‌زگا و دامه‌زراوه‌ی حكومه‌تی به‌عس بگه‌یه‌نن چاڵاكیه‌كی پارتیزانی بوو له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شیخانی پارێزگای دهۆك سالی ١٩٧٨، ‌دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ یه‌كێك له‌ بنكه‌كانی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس، له‌ پڕێكدا هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه‌و به‌ ماوه‌یه‌كی كه‌م توانیان زیانی گیانی و ماددی زۆریی پێ بگه‌یه‌نن، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژران و بریندار بوونی ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداران، له‌و چاڵاكیه‌دا پێشمه‌رگه‌یه‌ك شه‌هید بوو كه‌ كادرێكی لێهاتووی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو به‌ ناوی حه‌مید حه‌فزوڵڵه‌، دوای گواستنه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌یان له‌ گوندی بلان له‌ ناحیه‌ی مرێبا به‌خاك سپیردرا.

شایانی باسه‌ هه‌موو ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه په‌یامێكی ترسێنه‌ر بوو بۆ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس كه‌ شۆڕش به‌ زه‌بر و زه‌نگ و پیلانی نێوده‌وڵه‌تی ئه‌گه‌ر هه‌ره‌سیش بێنێ جارێكی تر به‌ فۆرمێكی دیكه‌ دێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات و وه‌ڵامی هه‌موو ئه‌و خه‌ون و ئاواتخوازیانه‌ له‌ گۆڕ ده‌نێ كه‌ به‌ نه‌مانی یه‌كجاره‌كی ده‌یانبینی. ‌   


سه‌رچاوه‌كان:

  1. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.

  2. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.  

  3. غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.


بابەتی پەیوەندیدار

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ ١٩٨٣

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ یەکێک لە چالاکییەکانى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو، کە هێرشیان کردە سەر بنکەیەکى سەربازى عێراقى لە ناوچەى شێخانى دەڤەرى بادینا لە حوزەیرانى ١٩٨٣، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەست بەسەر بنکە سەربازیەکە و چەک و تەقەمەنیدا بگرن و دوو سەربازیش بەدیل بگرن، پاشان کە چالاکییەکەیان بەسەرکەوتووى ئەنجامدا شوێنەکەیان بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

بۆسەى گوندى بەربانکێ ١٩٨٨

بۆسەى گوندى بەربانکێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعس، لە ١٢ی شوباتی ١٩٨٨ لە نزیک گوندى بەربانکێ ڕێگای نێوان بامەڕنێ و سکرینێ بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى حکومەت دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى هێزە ئەمنییەکان کەوتە بۆسەکەوە و تەواوى سەرنشینانى کوژران و بەدیل گیران، دواى تەواوبوونى چالاکییەکە، هێزەکەى پێشمەرگە شوێنەکەیان جێهێشت و گەڕانەوە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر