داستانی چیای ئەزمەڕ ١٩٦٣

ئەم داستانە لە ساڵی ١٩٦٣ لە سەردەمى دەسەڵاتدارى بەعسیەکان لە پارێزگاى سلێمانى ڕوویدا کە بۆچوونیان وابوو ئەگەر هێرشى فراوان بۆ سەر کوردستان ئەنجام بدەن بە ماوەیەکى کەم هەرەس بە شۆڕشی ئەیلوول دێنن و تەواوى کوردستان دەخەنە ژێر ڕکێفی خۆیان، هەرچەندە لە شارى سلێمانى دەستیان کرد بە ڕەشبگیرى و کۆمەڵکوژکردنى خەڵکى بێتاوان، بەڵام نەک سەرکەوتوو نەبوون بەڵکو لە تەواوى پەلامارەکانیان لە چیاى ئەزمەڕ شکستیان خوارد.


لە هاوینى ١٩٦٣ شەڕ و پەلامارەکانى حکومەتى عێراق بە سەرۆکایەتى عەبدولسەلام عارف بە فراوانى بۆ سەر ناوچە جیاجیاکانى کوردستان دەستى پێکرد، لە ئێزگەى بەغداوە بەیاننامەى ڕەتکردنەوەوەى گفتوگۆى لەگەڵ سەرکردایەتى شۆڕشى کورد ڕاگەیاند و بڕیارى سەرهەڵدانەوەى شەڕێکى خوێناوى دژى کورد دەرکرد، پاشان کەوتە هێرش و پەلاماردانى شار و شارۆچکە و دێهاتەکان، ئینجا دەستیان کرد بە گرتن و ڕاوەدوونان و ڕەشەکوژى تەواوى ئەو ناوچانەى کە کەوتنە بەر پەلامارە سەربازیەکان بەو پێیەى کە بەعسیەکان وایان لێک دەدایەوە ڕژێمى عەبدولکەریم قاسمى پێش خۆیان بە ڕژدى شەڕى کوردى نەکردبوو، بەڵکو ئەوان دەتوانن بە ماوەیەکى کورت شۆڕشى کورد شکست پێ بێنن،  دیارە ئەمەش دەرخەرى ئەو ڕاستییە کە عەبدولسەلام عارف هەرگیز باوەڕی بە دۆزى کورد نەبووە لە عێراق، ڕەنگدانەوەى ئەوەش لە گوتار و وتەکانیدا دەردەکەوت کە داننان بە کورد و وشەى کوردستانى بەکارنەدەهێنا.    

لە پایزى ١٩٦٣ هەڵمەتى سەربازى بۆ زنجیرە چیاى ئەزمەڕ دەستپێکرد کە ٥ کم لە سلێمانیەوە دوورە، بە پاڵپشتى تانک و فڕۆکە و ڕەشاش بەرەو سەنگەرەکانى پێشمەرگە هەڵمەتیان برد، هێزى پێشمەرگەش لە سەنگەرى بەرگریدا بەرەنگاریان بوونەوە، بەو چەکانەى کە لە دەستیان بوو بریتى بوو لە (بڕنەو، یانزەتیر، ڕەشاش برێن)، لە بەرى بەیانەوە هێزەکانى حکومەت سێ جار پەلامارى سەنگەرەکانى پێشمەرگەیان دا، بەڵام بەرگرى و ڕووبەڕووبوونەوەکانى پێشمەرگە بە جۆرێک بوو توانیان هەرسێ پەلامارەکە تێکبشکێنن و بەرەو دامێنى چیاکە پاشەکشەیان پێ بکەن و چەندین لاشەى کوژراویان  لە مەیدانى شەڕەکەدا بەجێهێشت.

هەرچەندە دواى ئەو شکستەى سوپا بووە هۆى ئەوەى کە بۆ ماوەیەک هێمنى باڵ بەسەر ناوچەکەدا بکێشێ، بەڵام سوپا لەم بێدەنگیە سەرقاڵى خۆ ئامادەکردن بوو بۆ هێرشێکى گەورەتر و بە پلانێکى توکمەتر، بەڵام هێزى پێشمەرگە ئەو جارەشیان سەنگەرەکانیان زۆر باش قایم کردن و بە توندى بەرەنگاریان بوونەوە و پلانەکەیان شکست پێهێنا و هێرشەکەیان تێکشکێندرایەوە و زیانى زۆریان پێ کەوت، بەڵام سوپاى عێراق لە تۆڵەى شکستەکەیان کەوتنە گیانى شوان و کاروانچى و کاسبکارانى قەراغى شارى سلێمانى و هەموویان گرتن و شەهیدیان کردن.

 لەو داستانەى چیاى ئەزمەڕ کە نموونەی زنجیرە داستانەکانى بەرگرى نیشتمانیە، چەند جارێک هێرشى سوپاى بەعس تێکشکێندرا و زیانى گیانى زۆرى پێگەیاندن، لەلایەن هێزى پێشمەرگەشەوە تەنها یەک شەهید هەبوو.    


سەرچاوە:

  1. ئەرشیفی دەستەی ئینسکلۆپیدیای پارتی دیموکراتی کوردستان

بابەتی پەیوەندیدار

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى شکێرا ١٩٨٦

لێدانى ڕەبایەى شکێرا چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى چەکدارانى بەکرێگیراو (جاش)، لە ١٩ى کانوونى دووەمى ١٩٨٦ هێزێکى پێشمەرگەى ڕێکخراوەکانى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى شکێرا لە ناوچەى گولی دەڤەرى بادینان، توانیان دەست بەسەر ڕەبایەدا بگرن و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددى بە چەکدارانى بەکرێگیراو بگەیەنن.

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ ١٩٨٣

لێدانى ڕەبایەى ماسیکێ یەکێک لە چالاکییەکانى پارتیزانى هێزى پێشمەرگە دژى هێزى سەربازى ڕژێمى بەعس بوو، کە هێرشیان کردە سەر بنکەیەکى سەربازى عێراقى لە ناوچەى شێخانى دەڤەرى بادینا لە حوزەیرانى ١٩٨٣، لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەست بەسەر بنکە سەربازیەکە و چەک و تەقەمەنیدا بگرن و دوو سەربازیش بەدیل بگرن، پاشان کە چالاکییەکەیان بەسەرکەوتووى ئەنجامدا شوێنەکەیان بەجێهێشت.

زانیاری زیاتر

بۆسەى گوندى بەربانکێ ١٩٨٨

بۆسەى گوندى بەربانکێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژى هێزەکانى ڕژێمى بەعس، لە ١٢ی شوباتی ١٩٨٨ لە نزیک گوندى بەربانکێ ڕێگای نێوان بامەڕنێ و سکرینێ بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى حکومەت دانایەوە، ئۆتۆمبێلێکى هێزە ئەمنییەکان کەوتە بۆسەکەوە و تەواوى سەرنشینانى کوژران و بەدیل گیران، دواى تەواوبوونى چالاکییەکە، هێزەکەى پێشمەرگە شوێنەکەیان جێهێشت و گەڕانەوە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گەلی قیرکی (سەرێ مەغارا) ١٩٨٥

شەڕى گەلی قیرکی چالاکییەکى پارتیزانى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو لە سنوورى لێژنەى ناوچەى شێخانى پارتى دیموکراتى کوردستان، کاتێ کە هێرشیان کردە سەر ڕەبایەى گەلى قیرکی لە ٤ى حوزەیرانى ١٩٨٥، دواى شەڕێکى گەرم بەهۆى سەختى شوێنەکە و شەهیدبوونى بەرپرسى هێزەکان، هێزى پێشمەرگە دەستیان لە هێرشەکە هەڵگرت و شوێنەکەیان جێهێشت.

زانیاری زیاتر