حەم ئه‌حمه‌د حەم

حەم ئەحمەد حەم، ناسراو بە (حەمێ سینەمێ)، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، ساڵى ١٩١٤ لە گوندى ئەرگوش لەدایکبووە، ساڵى ١٩٨٧ کۆچى دوایى کردووە.


حەم ئەحمەد حەم، ناسراو بە (حەمێ سینەمێ)، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، ساڵى ١٩١٤ لە گوندى ئەرگوش لەدایکبووە، ساڵى ١٩٨٧ کۆچى دوایى کردووە.


ژیاننامە

حەمێ سینه‌مێ، ساڵی ١٩١٤ له‌‌ گوندی ئه‌رگوشى سه‌ر به‌ ناحیه‌ی شێروان مه‌زن له‌ قه‌زای مێرگه‌سۆر له‌ پارێزگای هه‌ولێر له‌دایكبووه‌، پێش چوونی بۆ یه‌كێتی سۆڤیەت خێزاندار بووه‌ و خێزانه‌كه‌ی ناوی فاتیمه‌ مسته‌فا بووە و كچه‌كه‌ی ‌ناوی ئه‌سما، دواى چوونى بۆ‌ یه‌كێتی سۆڤیەت لەوێ سێ جار ژیانی هاوسه‌ری پێكهێناوه ‌و خێزانەکانى ‌ناوی ڤێریا، ڕابیا و شه‌فیقا بوون، بەڵام کاتى گەڕانەوەى لە یەکێتى سۆڤیەت لە ساڵى ١٩٥٩ هیچ كام له‌ ژنه‌كانی له‌گه‌ڵی نه‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌،

دوای گەڕانەوەیان لە یەکێتی سۆڤیەت بۆ گوندی ئەرگوش، ژیانی هاوسەری لەگەڵ (غوربەت عەبدوللا عاشور ئەرگوشی) پێکدێنێت و هەشت منداڵیان دەبێت بەناوەکانی ( نازدار، هەمین، نادیا، عمران، شێروان، فێریا، سەکوان، کەلسوم). زمانى كوردی، ڕووسی و كه‌مێك عه‌ره‌بی زانیوە، له‌ ٣ى ئاداری ١٩٨٧ له‌ هه‌ریر كۆچی دوایی كردووه‌ و له‌ گۆڕستانی زولفه‌قار به‌ خاك سپێردراوه‌.


خەباتنامە

دوای نسكۆی شۆڕشی دووه‌می بارزان له‌ ١١ی تشرینی یه‌كه‌می ١٩٤٥ ڕووده‌كاته‌ ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان، له‌ ٣١ی ئاداری ١٩٤٦ له‌ هێزی بارزان سه‌ر به‌ سوپای كۆماری دیموكراتی كوردستان له‌ مه‌هاباد خزمه‌تی پێشمه‌رگایه‌تی كردووه‌ و له‌ شه‌ڕه‌كانی به‌ره‌ی سه‌قز له‌ كۆماری دیموكراتی كوردستان به‌شداری كردووه‌، له‌ ١٥ی نیسانی ١٩٤٧ له‌گه‌ڵ شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی له‌ ڕووباری گاده‌ر كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سنووری نێوده‌وڵه‌تی شانشینی ئێران و شانشێنی عێراق په‌ڕیوه‌ته‌وه‌ و بۆ ماوه‌ی چه‌ند مانگ له‌ سێمی دیانا (هه‌ولێر) ده‌ست به‌سه‌ر بووه‌، له‌ ١٩ی نیسانی ١٩٤٧ بڕیاری داوه‌ كه‌ له‌ ژێر فه‌رمانده‌یی جه‌نەڕاڵ مستەفا بارزانی له‌ به‌رخودان به‌رده‌وام بێت، له‌ ٢٣ی ئایاری ١٩٤٧ به‌شداری ڕێڕه‌وی به‌ره‌وو یه‌كێتی سۆڤێتی كردووه، له‌ ٩ حوزه‌یرانی ١٩٤٧ تا ١١ حوزه‌یرانی ١٩٤٧ به‌شداری شه‌ڕی پردی ماكۆ (ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان)ی كردووه‌، له‌ ١٨ی حوزه‌یرانی ١٩٤٧ له‌ ڕووباری ئاراس كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سنووری نێوده‌وڵه‌تی ئێران لەگەڵ یه‌كێتی سۆڤیەت په‌ڕیوه‌ته‌وه‌، له‌ ١٩ی حوزه‌یرانی ١٩٤٧ له‌گه‌ڵ گشت ‌هه‌ڤاڵانی بۆ ماوه‌ی چل رۆژ له‌ كۆمه‌ڵگایه‌كی سه‌ر ئاواڵه‌ی ساكه‌ده‌شت له‌ نه‌خجه‌وان كۆماری سۆڤێتی ئازه‌ربایجان دانران كه‌ به‌ ته‌لی دڕكاوی ده‌وره ‌درابوون و له‌لایه‌ن سه‌ربازه‌كان پاسه‌وانییان لێده‌كرا و وه‌كو دیلی شه‌ڕ له‌ رووی خۆراك و پۆشاك و هاتووچۆ مامه‌له‌یان له‌گه‌ڵیان ده‌كرا، دواتر له‌سه‌ر بڕیاری ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتی سۆڤێت كوده‌كرێن و به‌سه‌ر ناوچه‌كانی ئاغدام، لاچین و ئایولاخ له‌ كۆماری ‌ئازه‌ربایجان دابه‌شكراون، له‌ ١٠ی كانوونی یه‌كه‌می ١٩٤٧ گواستراونه‌ته‌وه‌ بۆ ئۆردوگای باكۆ له‌ كۆماری سۆڤێتی ئازه‌ربایجان و له‌ ٢٣ی كانوونی یه‌كه‌می ١٩٤٧ مه‌شقی سه‌ربازییان پێكراوه‌ و جلی سه‌ربازییان پێدراوه‌ و ڕۆژانه‌ هه‌شت كاتژمێر بۆ مه‌شقی سه‌ربازی به‌ سه‌رپه‌رشتی ئه‌فسه‌رانی كۆماری سۆڤێتی ئازه‌ربایجان و چوار كاتژمێر بۆ خوێندن و نووسینی كوردی بووه‌ كه‌ له‌لایه‌ن په‌نابه‌ره‌ خوێنده‌واره‌كان فێر ده‌كران، له‌ ڕێكه‌وتی ٢٩ ئابی ١٩٤٨ له‌گه‌ڵ گشت هه‌ڤاڵانی له‌ كۆماری سۆڤێتی ئازه‌ربایجان گواستراوه‌ته‌وه‌ بۆ كۆمه‌ڵگای چرچوك نزیك تاشكه‌ند پایته‌ختی كۆماری سۆڤێتی ئۆزبه‌كستان و هه‌ر له‌ویش به‌رده‌وامییان به‌ مه‌شقی سه‌ربازی داوه‌، مانگی ئاداری ١٩٤٩ له‌گه‌ڵ هه‌ڤاڵانی به‌ شێوه‌ی ده‌سته‌ و تاخم به‌ شه‌مه‌نده‌فه‌ر به‌سه‌ر گونده‌ هه‌ره‌وه‌زیه‌كان دابه‌ش كران و له‌ناو كێڵگه‌ی كۆلخۆزه‌كان كاریان ده‌كرد، ناوبراو لە تشرینی دووه‌می ١٩٥١ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ڤریڤیسكی لە یه‌كێتی سۆڤێت، له‌ ١٦ی نیسانی ١٩٥٩ له‌گه‌ڵ هه‌ڤاڵانی به‌ گه‌شتی گرۆزیا له‌ ڕێ به‌نده‌ری به‌سره‌ له‌ باشووری كۆماری عێراق گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كوردستان، به‌شداری شۆڕشی ئەیلوولی كردووه‌ و پێشمه‌رگه‌ بووه‌، به‌شداری شه‌ڕه‌كانی سنووری بادینانی كردووه‌.دوای گەڕانەوەیان لە یەکێتی سۆڤیەت بۆ گوندی ئەرگوش، ژیانی هاوسەری لەگەڵ(غوربەت عەبدوللا عاشور ئەرگوشی) پێکدێنێت و هەشت منداڵیان دەبێت بەناوەکانی ( نازدار، هەمین، نادیا، عمران، شێروان، فێریا، سەکوان، کەلسوم). زمانى كوردی، ڕووسی و كه‌مێك عه‌ره‌بی زانیوە، له‌ ٣ى ئاداری ١٩٨٧ له‌ هه‌ریر كۆچی دوایی كردووه‌ و له‌ گۆڕستانی زولفه‌قار به‌ خاك سپێردراوه‌.


سه‌رچاوه‌كان:

ئه‌رشیفی ده‌سته‌ی ئینسكلۆپیدیای پارتی دیموكراتی كوردستان


بابەتی پەیوەندیدار

ئەسعەد خۆشەوی

ئەسعەد خۆشەوی ئاودیش، پێشمەرگە و ‌هه‌ڤاڵی بارزانی بۆ یەکێتی سۆڤیەت‌، ساڵی ١٩٤٣ لە شۆڕشی دووەمی بارزان(١٩٤٣- ١٩٤٥)بەشدار بووە، لە بەرگریکارانی کۆماری دیموکراتی کوردستان (٢٢کانوونی دووەمی- ١٥ کانوونی یەکەمی ١٩٤٦) و لە فەرماندەکانی پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) بووە، بەشداری کارا و چالاکی هەبوو لە دووبارە ڕێکخستنەوەی هێزی پێشمەرگە لە شۆڕشی گولان (١٩٧٦- ١٩٩١)، ساڵی ١٩٧٧ کۆچی دوای کردووە.

زانیاری زیاتر

عومەر ئاغای دۆڵەمەری

عومەرئاغا محەمەد عومەرئاغا شوان ناسراو بە (عومەر ئاغاى دۆڵەمەرى)، پێشمەرگە و هەڤاڵی بارزانی بۆ یەکێتى سۆڤیەت، لە شۆڕشی دووەمی بارزان (١٩٤٣- ١٩٤٥) خەباتکاربووە، لە کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مهاباد پێشمەرگە بووە، بەشداری شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) و شۆڕشی گوڵان (١٩٧٦- ١٩٩١) و ڕاپەڕینى بەهارى ساڵى ١٩٩١ ى کردووە، لە پێشمەرگایەتیدا چوار جار بریندار بووە، هەڵگرى میدالیای بارزانی یە، لە ڕێکەوتى ١٠ی تەمووزى ١٩٩٥ لە گوندى زیارەت شەهید کراوە.

زانیاری زیاتر

عەبدیش ئۆمەر عەبدیش

عەبدیش ئۆمەر عەبدیش، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، ساڵى ١٩٢٦ لە گوندى سپیندار لەدایکبووە، لە شۆڕشى دووەمى بارزان خەباتکاربووە، لە کۆمارى دیموکراتى کوردستان لە مەهاباد پێشمەرگە بووە، لە شۆڕشى ئەیلوول بەشداریی کردووە، لە پێشمەرگایەتیدا دووجار برینداربووە، ساڵى ١٩٧٧ کۆچى دوایى کردووە.

زانیاری زیاتر