حه‌جی عه‌زیز میرزا

حه‌جی عه‌زیز میرزا (١٩١٨-١٩٤٧) ، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت بووە. حه‌جی عه‌زیز میرزا ساڵی ١٩١٨ له‌ گوندی گویزێ سه‌ر به‌ ناحیه‌ی شێروان مه‌زن له‌ قه‌زای مێرگه‌سۆر له‌ پارێزگای هه‌ولێر له‌دایكبووه‌‌.


ژیاننامە

حه‌جی عه‌زیز میرزا ساڵی ١٩١٨ له‌ گوندی گویزێ سه‌ر به‌ ناحیه‌ی شێروان مه‌زن له‌ قه‌زای مێرگه‌سۆر له‌ پارێزگای هه‌ولێر له‌دایكبووه‌‌.

خەباتنامە

جەنەڕاڵ مستەفا بارزانى لە ٦ى ئایارى ١٩٤٧ لە گوندى ئەرگۆش کۆبوونەوەیەک بە هەڤاڵانى دەکات و سەرپشکیان دەکات لە مانەوە، یان چوون بەرەو یەکێتى سۆڤیەت، لەوێدا تەواوى هەڤاڵانى بڕیارى بەردەوامیدان و ڕۆیشتن بەرەو یەکێتى سۆڤیەت دەدەن، له‌ ٢٢ی ئایاری ١٩٤٧ یاوەریى جەنەڕاڵ مستەفا بارزانى کردووە به‌ره‌و یه‌كێتی سۆڤیەت و به‌شداری شەڕى گه‌لی قتور (کۆتۆل) بووە و له‌ ڕێكه‌وتی ٩- ١١ حوزه‌یرانی ١٩٤٧ بەشداری شەڕى پردی ماكۆ کردووە لەگەڵ سوپای ئێران و له‌م شه‌ڕەدا‌ لەگەڵ سێ لە هەڤاڵانی ( محەمەد مەلا محەمەد، ساڵح محەمەد عەبدوڵا لێڕی، مەل محەمەدئەمین عەمەر لێڕی) شه‌هید بووه‌.

 

 


سه‌رچاوه‌كان:

  1. چاوپێكه‌وتنی گۆڤاری مه‌تین، هه‌ڤچه‌په‌رێ بارزانیێ نه‌مر عه‌زیز قازی بیرهاتنێت خوڤه‌ دگێریت، پشكا ئێكێ، گۆڤاری مه‌تین، لقێ ئێكێ پارتی دیموكراتی كوردستان - یه‌كگرتوو، هه‌ژمار ٤٧، خولا سیێ، دهۆك، چاپخانا هاوار، كانوینا ئێكێ ١٩٩٥ز، ل ٣٣.
  2. حه‌مید گه‌ردی، پوخته‌ی مێژوونامه‌، چاپی یه‌كه‌م، (هه‌ولێر - ده‌زگای چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ی ئاراس - چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده ‌- ٢٠٠٤ز)، ل ل ٨٠، ٩٠.
  3. زرار سلێمان به‌گ ده‌رگه‌ڵه‌یی، بیره‌وه‌ریه‌كانم له‌ ساڵانی ١٩٤٣-١٩٧٧دا، (سلێمانی - چاپخانه‌ی ره‌هه‌ند - ٢٠٠٢ز)، ل ١٧٦.
  4. سیامه‌ند مه‌حمود سێلكی، كاروانێ سه‌رفه‌رازیێ، چاپی یه‌كه‌م، (هه‌ولێر - چاپخانه‌ی پاك - ٢٠٠٦ز)، ل ٦٧.
  5. شه‌عبان عه‌لی شه‌عبان، هه‌ندێك زانیاری سیاسی و مێژوویی، چاپی سێیه‌م، (هه‌ولێر - چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات - ٢٠١٣ز)، ل ٣٩.
  6. شه‌وكه‌ت شێخ یه‌زدین، یۆبیلی زێڕینی پێشمه‌رگه‌، (پیرمام - چاپخانه‌ خه‌بات - ١٩٩٦ز)، ل ١٧.
  7. صالح یوسف صوفی، كرۆنۆلۆژیا كوردستانێ و جیهانێ، چاپا ئێكێ، به‌رگێ دووێ، (دهۆك - چاپخانا پارێزگه‌ها دهۆكێ - ٢٠١٣ز)، ل ٥٧٧.
  8. عه‌بدولڵا غه‌فور، فه‌رهه‌نگی جوگرافیای هه‌ولێر، (هه‌ولێر - بڵاوكراوه‌كانی ئه‌كادیمیای كوردی - چاپخانه‌ی حاجی هاشم - ٢٠١٥ز)، ل ٥١٢.
  9. له‌ یادداشتی فه‌رمانده‌ی شه‌هید حه‌سۆ میرخان ژاژۆكی، ٦٢ رۆژ له‌گه‌ڵ بارزانی دا چوونی بارزانییه‌كان بۆ یه‌كێتی سۆڤێت، چاپی یه‌كه‌م (هه‌ولێر - چاپخانه‌ی رۆشنبیری - ١٩٩٧ز)، ل ١٠٠.
  10. م.ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د چیچۆ، بۆ مێژوو له‌ یاداشتی محه‌مه‌د چیچۆ پێندرۆیی، چاپی یه‌كه‌م، (هه‌ولێر - چاپخانه‌ی شه‌هاب - ٢٠١٠ز)، ل ٣٥.
  11. مسعود بارزانی، بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی كورد ١٩٣١ - ١٩٥٨، (دهۆك - چاپخانه‌ی خه‌بات - ١٩٩٨ز)، ل ل ١٩٣، ٤٥٨.
  12. نه‌جه‌ف قولی پسیان، له‌ مهابادی خوێناوییه‌وه‌ هه‌تا لێواره‌كانی ئاراس، و. شه‌وكه‌ت شێخ یه‌زدین، چاپی یه‌كه‌م، (پیرمام - یۆبیلی زێڕینی پارتی دیموكراتی كوردستان - ١٩٩٦ز)، ل ٢٦٣.
  13. هادی قاسم، شه‌هیدی فه‌رمانده‌ مه‌ل محه‌مه‌د ئه‌مین عومه‌ر لێڕی، گۆڤاری ده‌نگی پێشمه‌رگه‌، ئۆرگانی مه‌كته‌بی رێكخستنی پێشمه‌رگه‌، ژماره‌ ١٥٤، پیرمام، چاپخانه‌ی رۆشنبیری، كانوونی دووه‌می ٢٠١١ز، ل ٨٣.
  14. ئه‌رشیفی ده‌سته‌ی ئینسكلۆپیدیای پارتی دیموكراتی كوردستان.

بابەتی پەیوەندیدار

یوسف عەبدولڕەحمان عیسا

یوسف عه‌بدولڕە‌حمان عیسا (١٨٨٦-١٩٦٦)، ناسراو به‌ یوسف سه‌فتی، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، بەشداری شۆڕشی یەکەمی بارزان (١٩٣١-١٩٣٢) و شۆڕشی دووەمی بارزان (١٩٤٣-١٩٤٥) کردووە و یەکێک بووە لە پێشمەرگەی سوپای کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مەهاباد (١٩٤٦).

زانیاری زیاتر

محەمەد عادۆ خدر

محه‌مه‌د عادۆ خدر دۆله‌مه‌ری (١٩٢٥-١٩٩٩)، ناسراوه‌ به‌ تۆینار، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، بەشداری شۆڕشی دووەمی بارزان (١٩٤٣- ١٩٤٥) کردووە و یەکێک بووە لە پێشمەرگەی سوپای کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مەهاباد (١٩٤٦)، بەشداری شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) و شۆڕشی گوڵان(١٩٧٩- ١٩٩١) و ڕاپەڕینى ساڵى ١٩٩١ خەڵکى باشوورى کوردستانى کردوو، پلەی سه‌ر لق و جێگری هێزی شێخان هەبووە.

زانیاری زیاتر

کەکۆ حوسێن خان میر عەبدوڵڵا

كه‌كۆ حوسێن خان میر عه‌بدوڵا (١٩٢٥-٢٠٠٥)، ناسراوه‌ به‌ كه‌كۆ كه‌لۆكی، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، یەکێک بووە لە پێشمەرگەی سوپای کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مەهاباد (١٩٤٦)، بەشداری شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) کردووە.

زانیاری زیاتر

عەلی شەعبان

عەلی شەعبان (١٩٢٥-١٩٩٥)، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، بەشداری شۆڕشی دووەمی بارزان (١٩٤٣-١٩٤٥) کردووە و یەکێک بووە لە پێشمەرگەی سوپای کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مەهاباد (١٩٤٦)، بەشداری شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) و شۆڕشی گوڵان (١٩٧٦- ١٩٩١) و ڕاپەڕینى ساڵى ١٩٩١ ى کردوو، پلەی به‌رپرسیارەتی یه‌كه‌می باره‌گای بارزانی، ئامرهێزی  بێتواته‌، ئامر فه‌وج، فه‌رمانده‌ی هێزی ١٥ وەرگرتووە.

زانیاری زیاتر

موراد ئاغا شێخۆ

موراد ئاغا شێخۆ (١٩١٠-١٩٨٤)ناسراو بە موراد شێخۆ دۆسکی، پێشمەرگە و هەڤاڵى بارزانى بۆ یەکێتى سۆڤیەت، بەشداری شۆڕشی دووەمی بارزان (١٩٤٣- ١٩٤٥) کردووە و یەکێک بووە لە پێشمەرگەی سوپای کۆماری دیموکراتی کوردستان لە مەهاباد (١٩٤٦)، بەشداری شۆڕشی ئەیلوول (١٩٦١- ١٩٧٥) کردووە.

زانیاری زیاتر