داستانى چیاى ڕەش لە سەرەتاى مانگى تشرینى دووەمى ١٩٧٤ لە چیاى ڕەشى ڕۆژئاواى شارى دهۆک ڕوویدا ، چونکە ئەو ناوچەیە لەژێر دەسەڵاتى شۆڕش بوو چالاکییەکانى پێشمەرگەى تێدا بەردەوام بوو بەتایبەتى تۆپبارانکردنى قافلە سەربازییەکان، سوپاى عێراقیش بۆ کپکردنى دەنگ و ڕنگى شۆڕش لەو ناوچەیە هێرشێکى بەربڵاوى ئەنجامدا، بەڵام سەرکەوتوو نەبوو بەڵکو زیانى گەورەى گیانى ماددى بەرکەوت.

حکومەتى عێراق کە بڕیارى دەستپێکردنەوەى شەڕى دایەوە دژى شۆڕشى کورد ساڵى ١٩٧٤، بە ئامادەسازییەکى بەهێز لە ڕووى سەربازییەوە هێرش و پەلامارەکانى هێنایە سەر کوردستان، شاڵاوەکان بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و زرێپۆش و هێزى ئاسمانیەوە شەو و ڕۆژ بەردەوامیان هەبوو، پێشڕەوییەکانى سوپاى عێراق لە مانگى ئاب گەیشتنە ناوچەى بێتوێن و هەڵمەتى سەربازیان بۆ سەر سەنگەرەکانى پێشمەرگە دەستپێکرد لە چیای ماکۆک و دەوروبەرى.

سەباح بەیتوڵا شوکری، به‌رنیاس ب سه‌باح بەیتوڵا، ساڵا ١٩٧٩ بوویه‌ به‌رپرسێ ئێكه‌تيا لاوێن ديموكراتا كوردستانێ ل باژێرێ نه‌غه‌ده‌، ل ناڤه‌راستا ساڵا ١٩٨٠ بوویه‌ بێژه‌رێ ڕادیۆیا ده‌نگێ كوردستانێ، ل ساڵا ١٩٩٣ بوویه‌ كارگێرێ لقا٩ ل ئاكرێ، ساڵا ٢٠٠٩ بوویه‌ ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ..خولا سێ یێ، ل كونگرا ١٤ يا پارتى ديموكراتى كوردستان بوویه‌ ئه‌ندامێ يه‌ده‌گێ كوميتا ناوه‌ندى و ياريده‌ده‌رێ به‌رپرسێ مه‌كته‌با رێكخستنا پارتى ل پارێزگه‌ها دهوكێ.

حەمەڕەشید محەمەد عەبدولڕەحمان، پێشمەرگەی هەردوو شۆڕشی ئەیلوول و شۆڕشی گوڵان بووە، لە ساڵی ١٩٧٩ لە کاتی ڕووبەڕوو بوونەوە بەرامبەر سەربازی ئەوکاتی عێراق لە سنوری شاری هەڵەبجە لەگەڵ هاوسەنگەرێکی دەسگیرکراون و دوای سێ مانگ زیندانی لە سێدارە دراون و شەهید بوونە، یەکێکە لەو شەهیدانەی کە گۆڕی نادیارە.

ساحێب حەبیب حەمەڕەشید، باوکی و برایەکی شەهید بوونە، پێشمەرگەی شۆڕشی گوڵان بووە، لە ژیانی پێشمەرگایەتی یەکجار بەسەختی بریندار بووە و پلەی فەرماندەی فەسیڵی وەرگرتووە، لە ساڵی ١٩٨٨ لە ڕووبەڕوو بونەوەی سەربازی ڕژێمی بەعس لە ناحیەی خورمال شەهید بووە.

محەمەد ئەحمەد عەزیز عومەر، پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلوول بووە، بەژداری کارای لە زۆربەی داستانەکانی دەڤەری هەڵەبجە كردووه‌، ساڵی ١٩٦٩ بۆ پشودان لە نزیک شاری هەڵەبجە ماونەتەوە هێزێكی خۆفرۆش و خائین هێرشیان کردوونه‌ته‌ سەریان و محەمەد ئەحمەد و دوو هاوسەنگەریان شەهید کردوون.

محەمەد عەلی محەمەد، ئەندامی ڕێکخستنەکانی نهێنیه‌كانی پارتی دیموکراتی کوردستان بووە، پێشمەرگەی ڕاپەڕینە جەماوەرییەکەی خەڵکی کوردستان بووە، ساڵی ١٩٩١ لە دەڤەری گەرمیان کەوتوونەتە بۆسەی سەربازی ڕژێمی بەعس و محەمەد عەلی محەمەد بە برینداری بێ سەروشوێن بووە و هیچ سۆڕاغێکی نیە، یەکێکە لەو شەهیدانەی کە گۆڕی نادیارە.

مستەفا سەیدکەریم ئەحمەد، پێشمەرگەی هەردوو شۆڕشی ئەیلوول و شۆڕشی گوڵان بووە، لە دوای نسکۆی شۆڕشی ئه‌یلوول ئاوارەی وڵاتی ئێران بووە، جارێك بریندار بووە و پلەی فەرماندەی مەفرەزەی وەرگرتووە، لە ساڵی ١٩٧٩ لە چیای سپی لە وڵاتی ئێران لە بەرگری کردن لە سەنگەری پێشمەرگەی پارتی دیموکراتی کوردستان لە بەرامبەر هێرشی نەیارانی پارتی فیشەکی بەرکەوتووە و شەهید بووە.

قادر عەبدولکەریم ئەڵماس ناسراوە بە قالەی ماینجان، پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلوول بووە، یەکێک بووە لە پێشمەرگە سەرەتاییەکانی تیپی هەورامان، ساڵی ١٩٦٣ لە چەمی وەزەنیە لە دەڤەری هەورامان چەند تۆپێک لە ناو سەنگەری پێشمەگەری داوە و شەهید بووە.

قادر زامن ئەڵامڕاد ناسراوە بە وەستا قادر، پێشمەرگەی هەردوو شۆڕشی ئەیلوول و شۆڕشی گوڵان بووە، لە دوای نسکۆی شۆڕشی ئەیلوول ئاوارەی وڵاتی ئێران بووە، لە ژیانی پێشمەرگایەتی یەکجار بریندار بووە، ساڵی ١٩٨١ لە داستانی چیای شەرام گوله‌ بەر سەری کەوتووە و شەهید بووە.

محەمەد ئەمین محەمەد، پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلوول و ڕاپەڕینە جەماوەریەکەی خەڵکی کوردستان بووە، لە دوای نسکۆی شۆڕشی ئەیلوول ئاوارە وڵاتی ئێران بووە و دواتر بۆ خوارووی عێراق ڕاگوازراوه‌، ساڵی ١٩٩١ لە نزیک قەزای خانەقین کەوتوونەتە بۆسەی هێزی موجاهدینی خەڵق و شەهید بوونە، یەکیکە لەو شەهیدانەی کە گۆڕی نادیارە.

یونس عەلی لەتیف‌ئەڵا، پێشمەرگەی هەردوو شۆڕشی ئەیلوول و شۆڕشی گوڵان بووە، دوای نسکۆی شۆڕشی ئه‌یلوول ئاوارەی وڵاتی ئێران بووە، لە شۆڕشی ئەیلوول پلەی سەرلق و لە شۆڕشی گوڵان پلەی فەرماندەی مەفرەزەی وەرگرتووە، ساڵی ١٩٨١ لە گوندی خێڵی حەمەی دەشتی شارەزوور لەلایەن سەرباز و جاشی ڕژێمی بەعسەوە دەستگیر کراووه‌ و بێ سەروو شوێن كراوه‌، یەکێکە لەو شەهیدانەی کە گۆریان نادیارە.