شەڕی شەڕانش ١٩٧٦

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چاڵاكیه‌كی پارتیزانی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان له‌ ناوچه‌ی قه‌لا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی له‌ بادینان له‌ ١٨ی ئابی ١٩٧٦، كه‌ هێزیكی سه‌ربازی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی پێشمه‌رگه‌وه‌‌، له‌ ئه‌نجامدا هێزی پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێگی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ كه‌ خۆی له‌ ده‌یان كوژراو و برینداردا بینیه‌وه‌ و له‌ ناویاندا ئه‌فسه‌‌رو پله‌دار هه‌بوو.


 له‌ دوای نسكۆی شۆڕشی ئەیلوول له‌ ئاداری ١٩٧٥ سه‌ركردایه‌تی كورد بیری له‌ به‌رده‌وامی شۆڕش كرده‌وه‌، كه‌وا پێویسته‌ به‌ چاڵاكی پێشمه‌رگه‌وه‌ بێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات، هه‌رچه‌نده‌ سه‌ركردایه‌تی  شۆڕش ئه‌و ماوه‌یه‌ له‌ دۆخی ئاواره‌یی و ژێر چاودێری وڵاتی ئێراندا ده‌یگوزه‌راند، به‌ڵام به‌ هه‌ر شێوازێك بێ بواری ئه‌وه‌شی ڕه‌خساند كه‌ شۆڕش ده‌ست پێبكاته‌وه‌ و ده‌سته‌ و هێزی پێشمه‌رگه‌ بخزێنێته ناوچه ‌و ده‌ڤه‌ره‌ جیاجیا كانى كوردستان، تاكو به‌ گوێی ڕژێمی عێراقدا بچرپێنێ كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامی هه‌یه‌ و داكۆكی كردن له‌ مافی كورد لێ خۆشبوونی ئه‌سته‌مه‌.

      دیاره‌ خه‌باتی ئه‌و جاره‌ی شۆڕشی كورد خۆی له زۆرێك چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ده‌بینیه‌وه‌ لێره‌ و له‌وێ و دوور له‌ شه‌ڕی به‌ره‌یی، كه‌ به‌هه‌ر هۆكارێك بێ نه‌هێڵن ڕژێمی عێراق ئۆقره‌یی به‌ خۆیه‌وه‌ ببینێ و له‌ ئاسووده‌یدا ژیان هه‌ڵ بكا، ئه‌وه‌ بوو له‌ ناوه‌ڕاستی ساڵی ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و جارێكی تر هیوا و ئومێدی به‌ دانیشتوانی كوردستان به‌خشی، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش وه‌رچه‌رخانێكی ‌ مێژوویی بوو له‌ دیرۆكی كورددا، له‌و پێناوه‌دا هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان به‌ درێژایی شۆڕش زۆرێك چاڵاكی و كرده‌ی سه‌ربازی له‌ ناوچه‌ جیاوازه‌كان ئه‌نجامدا و گورزی گه‌وره‌ی به‌ یه‌كه‌ سه‌ربازی و ئه‌منی و چه‌‌كداریه‌كانی ڕژێمی عێراق گه‌یاند.   

    ئه‌و چاڵاكییه‌ی كه‌ له‌و چه‌ند دێره‌ نوسینانه‌دا ده‌مانه‌وێ‌ لێی بدوێین شەڕی شەڕانشه له‌سه‌ر ڕێگای سه‌ره‌كی ‌نێوان شه‌ڕانش و ده‌شتی ته‌خێ له‌ ناوچه‌ی قه‌ڵا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی، دیاره‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان هه‌میشه‌ به‌دوای هه‌لێكدا‌ گه‌ڕاوه‌ كه ده‌رفه‌تی‌ ئه‌وه‌ی بۆ هه‌ڵكه‌وێ گورز له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپای عێراق بسره‌وێنێ، ئه‌وه‌ بوو سه‌ر له‌ به‌یانی ١٨ی ئابی ١٩٧٦ هێزێكی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ و شه‌ڕێكی سه‌خت له‌ نێوانیاندا ڕوویدا، دوای كۆتایی هاتنی شه‌ڕه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێكی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژرانی دوازده‌ سه‌رباز له‌ نێویاندا ئه‌فسه‌رێكی به‌ پله‌ی نه‌قیب و یه‌كێكی دیكه‌ به‌ پله‌ی ملازمی یه‌كه‌م هه‌بوون، هه‌روه‌ها شوفێرێكی ئۆتۆمبێل‌ به‌ پله‌ی عه‌ریف و چه‌ند پله‌دارێكی تریش له‌ناو كوژراوه‌كاندا هه‌بوون، ده‌ستكه‌وتی ئه‌و چاڵاكیه‌ی پێشمه‌رگه‌ بریتی بوو له‌ ژماره‌یه‌ك چه‌كی كلاشینكۆف. 

      هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه ناچنه‌ بواری ئازادكردنی ناوچه‌یه‌ك كه‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌ستی به‌سه‌‌ردا گرتبێ و تێیدا مابێته‌وه‌، به‌ڵكو لێدانێك بوو‌ له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپا له چوارچێوه‌ی چالاكیه‌ پارتیزانیه‌كانی شۆڕش و مۆڕالێك بوو‌ بۆ هێزی پێشمه‌رگه‌‌ له‌به‌رامبه‌ر دوژمنه‌كه‌ی، له‌ هه‌مان كاتیشدا په‌یامێك بوو‌ بۆ ڕژێمی ئه‌و سای عێراق كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامه‌ بۆ دا‌كۆكی كردن له‌ مافی خه‌ڵكی كوردستان.    ‌  ‌   ‌        ‌  


سه‌رچاوه‌كان:

  1. ‌‌ غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.

  2.  مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.      

  3. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر