شەڕی شەڕانش ١٩٧٦

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چاڵاكیه‌كی پارتیزانی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان له‌ ناوچه‌ی قه‌لا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی له‌ بادینان له‌ ١٨ی ئابی ١٩٧٦، كه‌ هێزیكی سه‌ربازی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی پێشمه‌رگه‌وه‌‌، له‌ ئه‌نجامدا هێزی پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێگی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ كه‌ خۆی له‌ ده‌یان كوژراو و برینداردا بینیه‌وه‌ و له‌ ناویاندا ئه‌فسه‌‌رو پله‌دار هه‌بوو.


 له‌ دوای نسكۆی شۆڕشی ئەیلوول له‌ ئاداری ١٩٧٥ سه‌ركردایه‌تی كورد بیری له‌ به‌رده‌وامی شۆڕش كرده‌وه‌، كه‌وا پێویسته‌ به‌ چاڵاكی پێشمه‌رگه‌وه‌ بێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات، هه‌رچه‌نده‌ سه‌ركردایه‌تی  شۆڕش ئه‌و ماوه‌یه‌ له‌ دۆخی ئاواره‌یی و ژێر چاودێری وڵاتی ئێراندا ده‌یگوزه‌راند، به‌ڵام به‌ هه‌ر شێوازێك بێ بواری ئه‌وه‌شی ڕه‌خساند كه‌ شۆڕش ده‌ست پێبكاته‌وه‌ و ده‌سته‌ و هێزی پێشمه‌رگه‌ بخزێنێته ناوچه ‌و ده‌ڤه‌ره‌ جیاجیا كانى كوردستان، تاكو به‌ گوێی ڕژێمی عێراقدا بچرپێنێ كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامی هه‌یه‌ و داكۆكی كردن له‌ مافی كورد لێ خۆشبوونی ئه‌سته‌مه‌.

      دیاره‌ خه‌باتی ئه‌و جاره‌ی شۆڕشی كورد خۆی له زۆرێك چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ده‌بینیه‌وه‌ لێره‌ و له‌وێ و دوور له‌ شه‌ڕی به‌ره‌یی، كه‌ به‌هه‌ر هۆكارێك بێ نه‌هێڵن ڕژێمی عێراق ئۆقره‌یی به‌ خۆیه‌وه‌ ببینێ و له‌ ئاسووده‌یدا ژیان هه‌ڵ بكا، ئه‌وه‌ بوو له‌ ناوه‌ڕاستی ساڵی ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و جارێكی تر هیوا و ئومێدی به‌ دانیشتوانی كوردستان به‌خشی، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش وه‌رچه‌رخانێكی ‌ مێژوویی بوو له‌ دیرۆكی كورددا، له‌و پێناوه‌دا هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان به‌ درێژایی شۆڕش زۆرێك چاڵاكی و كرده‌ی سه‌ربازی له‌ ناوچه‌ جیاوازه‌كان ئه‌نجامدا و گورزی گه‌وره‌ی به‌ یه‌كه‌ سه‌ربازی و ئه‌منی و چه‌‌كداریه‌كانی ڕژێمی عێراق گه‌یاند.   

    ئه‌و چاڵاكییه‌ی كه‌ له‌و چه‌ند دێره‌ نوسینانه‌دا ده‌مانه‌وێ‌ لێی بدوێین شەڕی شەڕانشه له‌سه‌ر ڕێگای سه‌ره‌كی ‌نێوان شه‌ڕانش و ده‌شتی ته‌خێ له‌ ناوچه‌ی قه‌ڵا سه‌لمانیێی ده‌ڤه‌ری سندی، دیاره‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان هه‌میشه‌ به‌دوای هه‌لێكدا‌ گه‌ڕاوه‌ كه ده‌رفه‌تی‌ ئه‌وه‌ی بۆ هه‌ڵكه‌وێ گورز له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپای عێراق بسره‌وێنێ، ئه‌وه‌ بوو سه‌ر له‌ به‌یانی ١٨ی ئابی ١٩٧٦ هێزێكی سوپای عێراق كه‌وته‌ كه‌مینی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ و شه‌ڕێكی سه‌خت له‌ نێوانیاندا ڕوویدا، دوای كۆتایی هاتنی شه‌ڕه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ توانی زیانێكی گه‌وره‌ به‌و هێزه‌ی سوپای عێراق بگه‌یه‌نێ، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژرانی دوازده‌ سه‌رباز له‌ نێویاندا ئه‌فسه‌رێكی به‌ پله‌ی نه‌قیب و یه‌كێكی دیكه‌ به‌ پله‌ی ملازمی یه‌كه‌م هه‌بوون، هه‌روه‌ها شوفێرێكی ئۆتۆمبێل‌ به‌ پله‌ی عه‌ریف و چه‌ند پله‌دارێكی تریش له‌ناو كوژراوه‌كاندا هه‌بوون، ده‌ستكه‌وتی ئه‌و چاڵاكیه‌ی پێشمه‌رگه‌ بریتی بوو له‌ ژماره‌یه‌ك چه‌كی كلاشینكۆف. 

      هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه ناچنه‌ بواری ئازادكردنی ناوچه‌یه‌ك كه‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌ستی به‌سه‌‌ردا گرتبێ و تێیدا مابێته‌وه‌، به‌ڵكو لێدانێك بوو‌ له‌ یه‌كه‌ سه‌ربازیه‌كانی سوپا له چوارچێوه‌ی چالاكیه‌ پارتیزانیه‌كانی شۆڕش و مۆڕالێك بوو‌ بۆ هێزی پێشمه‌رگه‌‌ له‌به‌رامبه‌ر دوژمنه‌كه‌ی، له‌ هه‌مان كاتیشدا په‌یامێك بوو‌ بۆ ڕژێمی ئه‌و سای عێراق كه‌ شۆڕش به‌رده‌وامه‌ بۆ دا‌كۆكی كردن له‌ مافی خه‌ڵكی كوردستان.    ‌  ‌   ‌        ‌  


سه‌رچاوه‌كان:

  1. ‌‌ غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.

  2.  مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.      

  3. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى گەلنازکێ

شەڕى گەلنازکێ ڕووبەڕووبوونەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو بوو، بە پاڵپشتى تانک و تۆپ و فڕۆکەى جەنگى لە ٢٤ ئابى ١٩٨٤، لە ئەنجامى هێرشێک کە حکومەتى بەعس کردیە سەر چەند ناوچەیەکى زاخۆ لە دەڤەرى بادینان، دواى هەشت ڕۆژ هێرش و پەلامارى بەردەوام، هێزەکانى حکومەت دووچارى شکستى گەورە بوون و زیانێکى زۆرى گیانى و ماددیان پێگەیشت.

زانیاری زیاتر

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ

شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ شەڕى ڕەبایەى دوازدە ملانێ چالاکییەکى پارتیزانیى هێزى پێشمەرگەى سنوورى دەڤەرى بادینان بوو، هێزێکى هاوبەشى هەردوو ڕێکخراوى ڕێنجبەران و شەهید حەمید، سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، لە نزیک زاخۆ هێرشیان کردە سەر ڕەبایەکى سەربازى و لە ماوەیەکى کەمدا توانیان دەستی بەسەردا بگرن و گورزێکى گەورە بە سەربازانى ڕەبایەکە بگەیەنن، پاشان دەست بەسەر چەک و جبەخانە و بڕێکى زۆر کەلوپەلى سەربازیدا گیرا و دواتر گەڕانەوە شوێنەکانی خۆیان.

زانیاری زیاتر

شەڕى دەشتمرێ ١٩٨٧

شەڕی دەشتمرێ چالاکییەکى پێشمەرگە بوو بەرانبەر بنکەیەکى سەربازیی سوپاى عێراق و تێیدا هێزێکى پێشمەرگەى سەر بە لێژنەى ناوچەى زاخۆ لە شەوى ٩ لەسەر١٠ى شوباتى ١٩٨٧، هێرشیان کردە سەر ڕەبایەیەکى سوپاى عێراق لە نزیک گوندى دەشتمرێ لە ناحیەى ئیبراهیم خەلیل (ڕزگارى) دەڤەرى بادینان و بە ماوەیەکى کەم توانیان بچنە ناو بنکە سەربازییەکە.

زانیاری زیاتر

شەڕى گردە هول ١٩٨٥

ئەو شەڕە گورزێکى توندى هێزى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتى کوردستان لە شۆڕشی گوڵان بوو بەر ڕەبایەکى سوپاى عێراقى کەوت، لە شەوى ١٢ لەسەر١٣ى ئابى ١٩٨٥، کاتێک کە هێزێکى پێشمەرگەى پارتی دیموکراتی کوردستان و حزبى شیوعی، جەولەیەکیان ئەنجام دا بۆ ناوچەى باتیفای پارێزگاى دهۆک، بۆ بینین و بەسەرکردنەوەى ڕیزەکانى ڕێکخستن و هاوڵاتیانى ناوچەکە، دواتر بڕیاریان دا چالاکییەکى پارتیزانى ئەنجام بدەن، بۆ ئەوەش ڕەبایەى (گردە هول)یان دەستنیشان کرد

زانیاری زیاتر

شەڕی گوندی زێوکێ ١٩٨٣

شەڕى گوندی زێوکێ لە شۆڕشی گوڵان و لە ١٥ى نیسانى ١٩٨٣ لە دەڤەرى بادینان لە نێوان هێزێکى پێشمەرگە و هێزێکى گەورەى سوپاى عێراق ڕوویدا، سوپای عێراق بە مەبەستى گێڕانەوەى هێز و هەژموونى حکومەت بۆ ناوچەکە هێرشییان کردە سەر گوندى زێوکێ لە ناوچەى مانگێشکێی. کە سوپای عێراق سەرقاڵى پشکنینى گوند بوون، هێزێکى پێشمەرگە کە بە ئەرکى پێشمەرگایەتى لە ناوچەکەدا لە گەڕان و پشکنیندا بوون لە هێرشەکە ئاگادار بوونەوە و هێرشیان کردنە سەر....

زانیاری زیاتر