شەڕی قەسرۆک ١٩٧٨

ئه‌و شه‌ڕه‌ بریتی بوو له‌ چالاكیه‌كی پێشمه‌رگه‌یی سه‌رده‌می شۆڕشی گوڵان له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شێخانی ده‌ڤه‌ری بادینا‌ ساڵی ١٩٧٨، دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ بنكه‌یه‌كی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس و هه‌ڵیان كوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداره‌كانیان كوشت و بریندار كرد و زیانی زۆریان به‌ شوێنه‌كه‌ گه‌یاند.‌


دوای مۆركردنی ڕێكه‌تننامه‌ی جه‌زائیر له‌ ٦ی ئاداری ١٩٧٥ له‌ نێوان عێراق و ئێران، كه‌ وه‌ك پلانێكی نێو ده‌وڵه‌تی له‌ دژی بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد ئه‌نجام درا و چاره‌نووسی كوردی له باشوری كوردستان دووچاری نه‌هامه‌تیه‌كی دژواری مرۆڤایه‌تی كرد، ئیتر حكومه‌تی به‌عس پێی وابوو بۆ دواجار كۆتایی به‌ بزوتنه‌وه‌ی كوردایه‌تی هێناوه‌ و هه‌ستانه‌وه‌ی ئه‌سته‌مه‌، به‌ڵام له‌ ڕاستیدا وا ده‌رنه‌چوو به‌ڵكو به‌ماوه‌یه‌كی كورت به‌ دیاریكراوی له‌ ئایاری ١٩٧٦ شۆڕشی چه‌كداری ده‌ستی پێكرده‌وه‌ و هیوا و متمانه‌ بۆ خه‌ڵكی كوردستان گه‌ڕایه‌وه‌، ئه‌م هه‌نگاوه‌ش به‌ خاڵێكی نوێی وه‌رچه‌رخان داده‌نرێت له‌ مێژووی هاوچه‌رخی كورددا.

هه‌ر دوای ئه‌و ماوه‌یه‌‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌لایه‌ن سه‌ركردایه‌تی شۆڕشه‌وه‌ ڕه‌وانه‌ی ناو قوڵایی باشوری كوردستان كرانه‌وه‌، پاشان په‌یوه‌ندی‌ به‌ كادر و پێشمه‌رگه‌ی شۆڕشی ئه‌یلووله‌وه‌‌ كرا كه‌ له‌ كوردستان مابوونه‌وه‌ ئاواره‌ی ئێران و توركیا نه‌بووبوون، تاكو خۆیان ڕێك بخه‌نه‌وه ‌و قۆناغیكی دیكه‌ی شۆڕش به‌ شێوه‌ی‌ پارتیزانی بخه‌نه‌وه‌ گه‌ڕ و چاڵاكی پێشمه‌رگه‌یی ئه‌نجام بده‌ن، وێڕای ئه‌وه‌ش په‌یامی هه‌ستانه‌وه‌ی شۆڕش و داكۆكی كردن له‌ مافی دانیشتوانی كوردستان به‌ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس بگه‌یه‌نن. 

یه‌كێك له‌و چاڵاكیانه‌ی كه‌وا پێشمه‌رگه ئه‌نجامیدا و توانی زیانی زۆر به‌ر ده‌زگا و دامه‌زراوه‌ی حكومه‌تی به‌عس بگه‌یه‌نن چاڵاكیه‌كی پارتیزانی بوو له‌ ناوچه‌ی قه‌سرۆكی سه‌ربه‌ قه‌زای شیخانی پارێزگای دهۆك سالی ١٩٧٨، ‌دوای ئه‌وه‌ی هێزێكی پێشمه‌رگه‌ توانیان خۆیان بگه‌یه‌ننه‌ یه‌كێك له‌ بنكه‌كانی چه‌كدارانی ڕژێمی به‌عس، له‌ پڕێكدا هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر بنكه‌كه‌و به‌ ماوه‌یه‌كی كه‌م توانیان زیانی گیانی و ماددی زۆریی پێ بگه‌یه‌نن، كه‌ بریتی بوو له‌ كوژران و بریندار بوونی ژماره‌یه‌كی زۆری چه‌كداران، له‌و چاڵاكیه‌دا پێشمه‌رگه‌یه‌ك شه‌هید بوو كه‌ كادرێكی لێهاتووی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو به‌ ناوی حه‌مید حه‌فزوڵڵه‌، دوای گواستنه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌یان له‌ گوندی بلان له‌ ناحیه‌ی مرێبا به‌خاك سپیردرا.

شایانی باسه‌ هه‌موو ئه‌و جۆره‌ چاڵاكیانه‌ی پێشمه‌رگه په‌یامێكی ترسێنه‌ر بوو بۆ سه‌رانی ڕژێمی به‌عس كه‌ شۆڕش به‌ زه‌بر و زه‌نگ و پیلانی نێوده‌وڵه‌تی ئه‌گه‌ر هه‌ره‌سیش بێنێ جارێكی تر به‌ فۆرمێكی دیكه‌ دێته‌وه‌ مه‌یدانی خه‌بات و وه‌ڵامی هه‌موو ئه‌و خه‌ون و ئاواتخوازیانه‌ له‌ گۆڕ ده‌نێ كه‌ به‌ نه‌مانی یه‌كجاره‌كی ده‌یانبینی. ‌   


سه‌رچاوه‌كان:

  1. مه‌سعود بارزانی: بارزانی و بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد، به‌رگی چواره‌م، ١٩٧٥-١٩٩٠ شۆرشی گوڵان، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕوكسانا، ٢٠٢١.

  2. جه‌مال فه‌تحوڵله‌ ته‌یب: بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی كورد له‌ باشوری كوردستان ١٩٧٦-١٩٨٠، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر-٢٠١٢.  

  3. غازی عادل گه‌ردی: پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌ خزمه‌ت بارزانیدا، به‌رگی دووه‌م، چاپی دووه‌م، توركیا- ٢٠٢١.


بابەتی پەیوەندیدار

شەڕى پردەکەى چۆمى دەرەدوینە لە تەمووزى ١٩٦٣

ئه‌و شەڕە لە سەر ڕێگاى نێوان مەیدان و دەربەندیخان لە کاتێکدا ڕوویدا، کە هێزى پێشمەرگە ویستى ڕێگا لە کاروانێکى سەربازى سوپاى عێراق بگرێت کە بە ڕێگاى جەلەولا- دەربەندیخان بەرەو بەغدا تێدەپەڕی، لە شەڕەکەدا سوپاى عێراق و چەکدارانى بەکرێگیراو زیانێکى گیانى زۆریان پێکەوت، کاروانە سەربازیەکەش ڕۆژی یەکەم نەیتوانى تێپەڕێ بەڵکو بۆ ڕۆژى دوایی دەرباز بوو.

زانیاری زیاتر

شەڕی مەندیل

شەڕى مەندیل، هێرشێکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بۆ سەر بارەگاى فەوجى تایبەتى ٦ لە مەندیلى دوورى ٥ کم لە شارى چەمچەمال بوو کە لە شەوى ١٠ لەسەر١١ى کانوونى دووەمى ١٩٨٨، دواى شەڕێکى گەرم توانیان دەست بەسەر بارەگاى فەوجدا بگرن و ژمارەیەک چەکدار بکوژن و ژمارەیەکیش بەدیل بگرن هەروەها بڕێکى زۆرى چەک و تەقەمەنى و کەلوپەل و تفاقى سەربازى دەستکەوتى هێزى پێشمەرگە بوون.

زانیاری زیاتر

شەڕی بەرۆشکێ

شەڕى بەڕۆشکێ چالاکییەکى دیکەى هێزى پێشمەرگە بوو دژ بە دامودەزگا ئەمنیەکانى ڕژێمى بەعس، هێزێکى پێشمەرگەى لێژنەى ناوچەى دهۆک بە فەرماندەى محەمەد مراد، لە یەکێک لە شەوەکانى بەهارى ١٩٨٣ لە ناو شارى دهۆک بۆسەیەکیان دانایەوە،

زانیاری زیاتر

شەڕی باگێڕا ١٩٨٣

ئەو شەڕە چالاکییەکى دیکەى هێزێکى پێشمەرگەى کوردستان لە سنوورى لێژنەى ناوچەى دهۆکى پارتى دیموکراتى کوردستانە. لەو شەڕەدا ٢٥ پێشمەرگە لە شەوى ١٩ لەسەر٢٠ی نیسانی ١٩٨٣ لەسەر ڕێگاى باگێڕا–سوارەتوکا بۆسەیەکیان بۆ هێزەکانى سوپاى عێراق دانایەوە،...

زانیاری زیاتر

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ ١٩٨٥

لێدانى ڕەبایەى گردى بیێ چالاکییەکى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بوو دژ بە هێزى سەربازی ڕژێمى بەعس، لە ٢٨ی ئابی١٩٨٥ هێزێکى پێشمەرگەى سەربە لێژنەى ناوچەى زاخۆى پارتى دیموکراتى کوردستان، هێرشیان کردە سەر بنکەى سەربازى گردی بیێ لە ناوچەى گولیاى دەڤەرى بادینا، بەڵام نەیانتوانى دەستى بەسەردا بگرن بەهۆى بوونى مینێکى زۆر لە دەوروبەری ڕەبایەکە و تەقینەوەی بە ژمارەیەک پێشمەرگەدا، زیانى زۆرى پێگەیاندن لە شەهید و بریندار، بەو هۆیەوە دەستیان لە گرتنى ڕەبایەکە هەڵگرت و تەرمى شەهید و بریندارەکانیان دەربازکردن.

زانیاری زیاتر